Giáo án Vật lý 6 - Tiết 21 - Bài 18: Sự nở vì nhiệt của chất rắn

Ngày soạn:18/01/2010 Ngày dạy:6A: 20/01/2010
 6B: 20/01/2010
Tiết 21
Bài 18 . SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN
1./ Mục đích , yêu cầu : 
	a.Kiến thức :+ Thể tích, chiều dài của một vật rắn tăng lên khi nóng lên, giảm
 khi lạnh đi 
	+ Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau .
	+ HS giải thích được một số hiện tượng đơn giản về sự nở vì nhiệt 
 của chất rắn 
	b.Kỹ năng :	+ Biết đọc các bảng biểu để rút ra kết luận cần thiết 
	c.Thái độ :	+ Nghiêm túc , cẩn thận , trung thực trong hợp tác nghiên cứu .
2./ Đồ dùng dạy học :
	Mỗi nhóm : 
	Cả lớp : + Một quả cầu kim loại và 1 vòng kim loại 
	+ 1 đèn cồn , 1 chậu nước , khăn khô , sạch 
	+ Bảng ghi độ tăng chiều dài của các thanh kim loại khác nhau 
 có chiều dài ban đầu là 100 cm khi nhiệt độ tăng thêm 500C
	+ Tranh lớn vẽ tháp Ep – Phen
	+ Tranh vẽ 18.2 hoặc 1 cái liềm đã được tháo lưỡi ra khỏi khâu 
3./ Các bước lên lớp :
a./ Ổn định lớp .
b./ Kiểm tra bài cũ :
	+ Một người đổ 1 kg dầu ăn vào 1 ca đong có thể tích là 1 lít . Hỏi dầu có bị tràn ra ngoài không ? Biết khối lượng riêng của dầu ăn là 800 kg/m3
c./ Bài mới .
	Ở những tiết trước các em đã được nghiên cứu những vấn đề liên quan đến cơ học , tiết học hôm nay chúng ta sẽ chuyển qua nghiên cứu chương II. Nhiệt học 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1 : Đặt vấn đề (5’)
 - GV treo ảnh tháp Ep – phen và giới thiệu đôi điều về tháp này 
 - Yêu cầu HS đọc phần đặt vấn đề trong SGK 
 - Tại sao trong vòng 6 tháng mà tháp Ep–Phen có thể cao thêm được 10 cm? 
 - Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi đó 
Hoạt động 2 : Thí nghiệm về sự nở vì nhiệt của chất rắn (15’)
 - Yêu cầu HS đọc phần 1 . Làm thí nghiệm 
 - GV giới thiệu các dụng cụ thí nghiệm 
 - Yêu cầu HS nêu cách tiến hành thí nghiệm 
 - GV tiến hành làm thí nghiệm (Trước khi hơ nóng quả cầu kim loại , hơ nóng quả cầu kim loại 3 phút , nhúng quả cầu kim loại vào nước lạnh)
 - Yêu cầu HS quan sát thí nghiệm và hoàn thành phiếu học tập 1 (nêu hiện tượng xảy ra trong 3 trường hợp và trả lời câu C1 và C2 trong SGK)
 - Yêu cầu 1 , 2 nhóm đọc kết quả nhận xét và trả lời câu hỏi C1 , C2 
 - GV hướng dẫn HS thảo luận , thống nhất câu trả lời .
Hoạt động 3 : Rút ra kết luận (3’)
 - Yêu cầu HS đọc câu C3 
 - Yêu cầu HS trả lời câu C3 
 - Hướng dẫn HS thảo luận , thống nhất câu trả lời 
 - Cho HS ghi kết luận vào tập 
Hoạt động 4 : So sánh sự vì nhiệt của các chất rắn khác nhau (10’)
 - Gọi HS đọc phần chú ý 
 - GV lưu ý HS : Khi nóng lên sẽ nở cả về thể tích (nở khối) và nở về độ dài (nở dài) . Tuy nhiên sự nở dài có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật hơn sự nở khối 
 - GV treo và giới thiệu bảng ghi độ tăng chiều dài của các thanh kim loại khác nhau có chiều dài ban đầu là 100cm khi nhiệt độ tăng thêm 500C
 - Yêu cầu HS đọc bảng và trả lời câu C4 
 - GV hướng dẫn HS thảo luận , thống nhất câu trả lời 
 - Cho HS ghi kết luận vào tập 
Hoạt động 5 : Vận dụng (10’)
 - Yêu cầu HS đọc câu C5 
 - GV treo hình 18.2 lên bảng hoặc đưa vật mẫu cho HS xem 
 - Yêu cầu HS trả lời câu C5
 - Gọi HS đọc và trả lời câu C6
 - GV có thể làm thí nghiệm kiểm chứng 
 - Yêu cầu HS giải thích kết quả của thí nghiệm (khuyến khích cho điểm)
 - Gọi HS đọc và trả lời câu C7
 - GV nhận xét 
 - Gọi HS đọc phần có thể em chưa biết
 - GV quan sát tháp Ep - phen
 - HS đọc phần đặt vấn đề trong SGK
 - HS đọc phần làm thí nghiệm
 - HS quan sát GV giới thiệu các dụng cụ thí nghiệm
 - HS nêu cách tiến hành thí nghiệm
 - HS quan sát , nhận xét 
 - HS quan sát thí nghiệm và hoàn thành phiếu học tập 1
 - Vài nhóm đọc kết quả nhận xét và trả lời câu hỏi C1 , C2
 - HS nhận xét câu trả lời của bạn , bổ sung nếu thiếu .
 - HS đọc câu C3
 - HS trả lời câu C3
 - HS nhận xét , bổ sung câu trả lời của bạn 
 - HS ghi kết luận vào tập
 - HS đọc phần chú ý
 - HS đọc bảng
 - HS hoạt động cá nhân trả lời câu C4
 - HS thảo luận , nhận xét , bổ sung câu trả lời của bạn
 - HS ghi kết luận vào tập
 - HS đọc câu C5
 - HS quan sát hình 18.2 (hoặc vật mẫu )
 - HS trả lời câu C5
 - HS đọc và trả lời câu C6
 - HS quan sát thí nghiệm kiểm chứng
 - HS giải thích kết quả của thí nghiệm
 - HS đọc và trả lời câu C7
1. Thí nghiệm :
	SGK
2. Kết luận :
 * Chất rắn nở ra khi nóng lên , co lại khi lạnh đi
 * Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau 
3./ Vận dụng 
C5 : Phải nung nóng khâu dao , liềm vì khi được nung nóng , khâu nở ra dẽ lắp vào cán , khi nguội đi , khâu co lại xiết chặt vào cán .
C7 : Vào mùa hè nhiệt độ tăng , thép nở ra (thép dài ra) => Tháp cao lên 
d./ Cũng cố :
 	+ Yêu cầu HS đọc lại các kết luận trong bài .
 + Chữa bài tập 18.1 và 18.2 trong SBT / 22
e./ Dặn dò : 	
 + Về nhà xem lại bài , học thuộc phần ghi chú 
	+ Làm các bài tập 18.1 ; 18.2 ; 18.3 ; 18.4 và 18.5trong SBT / 22,23
 + Xem trước bài 19 : “SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT LỎNG”