Phần: ĐẠI TỪ
Bài tập 1: Tìm và phân tích đại từ trong những câu sau;
a. Ai ơi có nhớ ai không
Trời mưa một mảnh áo bông che đầu
Nào ai có tiết ai đâu
Áo bông ai ướt khăn đầu ai khô
( Trần Tế Xương)
b. Chê đây láy đấy sao đành
Chê quả cam sành lấy quả quýt khô
( ca dao)
c. Đấy vàng đây cũng đồng đen
Đấy hoa thiên lý đây sen Tây Hồ
( Ca dao)
Bài tập 2:
Trong những câu sau đại từ dùng để trỏ hay để hỏi?
a. Thác bao nhiêu thác cũng qua
Thênh thang là chiếc thuyền ta xuôi dòng
(Tố Hữu)
b. Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài
Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa rồng bay
(Vũ Đình Liên)
c. Qua cầu ngử nón trông cầu
Cầu bao nhiêu nhịp dạ sầu bấy nhiêu
(Ca dao)
d. Ai đi đâu đấy hỡi ai
Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm
(Ca dao)
Bài tập 3:
Bé Lan hỏi mẹ: " Mẹ ơi, tai sao bố mẹ bảo con gọi bố mẹ chi Xoan là bác còn bố mẹ em Giang là chú, dì, trong khi đó họ chỉ là hàng xóm mà không có họ hàng với nhà mình?. Em hãy thay mặt mẹ bé Lan giải thích cho bé rõ.
Bài tập 4:
Viết một đoạn văn ngắn kể lại một câu chuyện thú vị em trực tiếp tham gia hoặc chứng kiến.Trong đoạn văn có sử dụng ít nhất 3 đại từ, gạch chân những đại từ đó.
Tuaàn 6,tiết 6 Ngày soạn:1/9/09 Ngày dạy:14/9/09 CA DAO – DAÂN CA KHAÙI NIEÄM VAØ NHÖÕNG NOÄI DUNG CÔ BAÛN I- MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: Giuùp hoïc sinh: Ø Qua chuyeân ñeà caùc em ñöôïc oân taäp, naém chaéc caùc hình töôïng vaên hoïc daân gian: caùc noäi dung cô baûn cuûa ca dao – daân ca trong chöông trình ngöõ vaên 7. Ø Giaùo duïc caùc em loøng yeâu thích ca dao – daân ca coå truyeàn vaø hieän ñaïi, yeâu thích vaø thuoäc caùc baøi ca dao thuoäc 4 noäi dung cô baûn, tình caûm gia ñình; tình caûm queâ höông ñaát nöôùc, con ngöôøi; caâu haùt than thaân; chaâm bieám. Ø Caûm nhaän ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp, caùc giaù trò ngheä thuaät ñaëc saéc cuûa ca dao – daân ca. II- CHUAÅN BÒ 1- GIAÙO VIEÂN: Nghieân cöùu chuyeân ñeà, caùc taøi lieäu coù lieân quan, nghieân cöùu ñeà, ñaùp aùn. 2- HOÏC SINH: Ghi cheùp caån thaän, laøm baøi taäp ñaày ñuû, thöïc hieän caùc yeâu caàu cuûa giaùo vieân. III- TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP: 1- OÅn ñònh lôùp (1’): Kieåm dieän. 2- Kieåm tra baøi cuõ (5’): ? Kieåm tra söï chuaån bò cuûa hoïc sinh. 3- Giaûng baøi môùi: Giôùi thieäu baøi môùi (1’): Caùc em ñaõ ñöôïc hoïc veà chuû ñeà ca dao – daân ca, hoâm nay chuùng ta ñi saâu vaøo nghieân cöùu maûng ñeà naøy. Noäi dung baøi môùi: Thôøi gian HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ KIEÁN THÖÙC 30’ 15’ 35’ HÑ 1: (GV höôùng daãn HS oân laïi khaùi nieäm ca dao – daân ca). Ca dao – daân ca laø gì? Laø nhöõng caâu haùt theå hieän noäi taâm, ñôøi soáng tình caûm, caûm xuùc cuûa con ngöôøi. Hieän nay coù söï phaân bieät ca dao- daân ca - Caùc nhaân vaät tröõ tình quen thuoäc trong ca dao laø ngöôøi noâng daân, ngöôøi vôï, ngöôøi thôï, ngöôøi choàng, lôøi cuûa chaøng ryû tai coâ gaùi Ca dao thöôøng söû duïng theå thô luïc baùt vôùi nhòp phoå bieán 2/2 - Ca dao – daân ca laø maãu möïc veà tính chaân thöïc, hoàn nhieân, coâ ñuùc veà söùc gôïi caûm vaø khaû naêng löu truyeàn. HÑ 2: (Höôùng daãn HS tìm hieåu theâm vaø oân laïi “Nhöõng caâu haùt veà tình caûm gia ñình”) - Tình caûm gia ñình laø tình caûm thieâng lieâng, ñaùng traân troïng vaø ñaùng quyù cuûa con ngöôøi. * Giôùi thieäu moât soá baøi ca veà tình caûm gia ñình ngoaøi SGK (giaùo vieân höôùng daãn gôïi yù cho hoïc sinh söu taàm). HÑ 3: (Höôùng daãn luyeän taäp) ? Haõy trình baøy noäi dung cuûa töøng baøi ca dao ? Haõy phaân tích nhöõng hình aûnh baøi ca dao soá 1? ? Phöông phaùp so saùnh coù taùc duïng gì? Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh caùch thöïc hieän. - Giaùo vieân nhaän xeùt, cho hoïc sinh ghi vôû. HS oân laïi kieán thöùc cuõ veà khaùi nieäm ca dao – daân ca. Ca dao laø lôøi thô cuûa daân gian, coøn daân ca laø nhöõng caâu haùt keát hôïp loái thô vaø aâm nhaïc. - Ca dao – daân ca thuoäc loaïi tröõ tình daân gian -> HS laéng nghe giaùo vieân giaûng theâm. 1- Con ngöôøi coù coá coù coâng Nhö chim coù toå, nhö soâng coù nguoàn 2- Coâng cha nhö nuùi thaùi sôn Nghóa meï nhö nöôùc trong nguoàn chaûy ra Moät loøng thôø meï kính cha Cho troøn chöõ hieáu môùi laø ñaïo con - Ñoù laø loøng bieát ôn, tình caûm thaønh kính, traân troïng cuûa caùc thaønh vieân trong gia ñình ñoái vôùi ngöôøi treân, nhöõng theá heä ñi tröôùc. Qua tình caûm vaø thaùi ñoä ñoù, nhöõng baøi ca treân neâu leân giaù trò quí baùu, caàn phaûi xaây döïng vaø giöõ gìn phaùt huy ñeå ngaøy caøng toát ñeïp hôn. - Ñaây laø moät baøi haùt ru. Ngöôøi meï thöôøng haùt ru con baèng moät loái haùt coù caâu môû ñaàu nhö theá ñeå ru con. - Söû duïng loái so saùnh veùo von raát quen thuoäc nhö: cha – nuùi, meï – bieån ñeå noùi leân coâng cha nghóa meï thaät voâ cuøng to lôùn . . . So saùnh “coâng cha nhö nuùi ngaát trôøi, “nghóa meï vôùi nöôùc bieån Ñoâng” raát laø phuø hôïp vaø hay vì ñaây chính laø nhöõng caùch so saùnh vôùi nhöõng ñaïi löôïng khoù xaùc ñònh phaïm vi. Hôn nöõa ngöôøi cha laø ñaïi dieän cho söï maïnh meõ, cöông nghò so vôùi nuùi (thuoäc döông) coøn meï thuoâc veà aâm tính khí meàm moûng nheï nhaøng hôn neân ñaõ laáy hình aûnh so saùnh vôùi nöôùc raát laø chính xaùc. Cuøng ñoù coù nhöõng caâu ca dao töông töï nhö: “Coâng cha nhö nuùi Thaùi Sôn Nghóa mẹ nhö nöôùc trong nguoàn chaûy ra” Caâu 4 laø lôøi khuyeân ñoái vôùi con caùi sau khi thaám thía, nghóa tình saâu naëng ñoái vôùi cha meï. I- Khaùi nieäm ca dao daân ca: - Tieáng haùt tröõ tình cuûa ngöôøi bình daân Vieät Nam. - Theå loaïi thô tröõ tình daân gian. - Phaàn lôøi cuûa baøi haùt daân gian. - Thô luïc baùt vaø luïc baùt bieán theå truyeàn mieäng cuûa taäp theå taùc giaû II- Nhöõng caâu haùt veà tình caûm gia ñình 1- Noäi dung: Baøi 1: Tình caûm yeâu thöông, coâng lao to lôùn cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi vaø lôøi nhaéc nhôû tình caûm ôn nghóa cuûa con caùi ñoái vôùi cha meï. Baøi 2: Loøng thöông nhôù saâu naëng cuûa con gaùi xa queâ nhaø ñoáivôùi ngöôøi meï thaân yeâu cuûa mình. Ñaèng sau noãi nhôù meï laø noãi nhôù queâ, . . .nhôù bieát bao kyû nieäm thaân quen ñaõ trôû thaønh quaù khöù. Baøi 3: Tình caûm bieát ôn saâu naëng cuûa con chaùu ñoái vôùi oâng baø vaø caùc theá heä ñi tröôùc. Baøi 4: Tình caûm gaén boù giöõa anh em ruoät thòt, nhöôøng nhòn, hoaø thuaän trong gia ñình. 2- Ngheä thuaät: Ngheä thuaät ñöôïc söû duïng phoå bieán laø so saùnh. * Luyeän taäp: I- Caâu hoûi vaø baøi taäp. 1- Boán baøi ca dao ñöôïc trích giaûng trong SGK ñaõ chung nhö theá naøo veà tình caûm gia ñình? 2. Ngoaøi nhöõng tình caûm ñaõ ñöôïc neâu trong boán baøi ca dao treân thì trong quan heä gia ñình coøn coù tình caûm cuûa ai vôùi ai nöõa? Em coù thuoäc baøi ca dao naøo noùi veà tình caûm ñoù khoâng? (HS suy nghó vaø traû lôøi theo söï hieåu bieát cuûa mình). 3- Baøi ca dao soá moät dieãn taû raát saâu saéc tình caûm thieâng lieâng cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi. Phaân tích moät vaøi hình aûnh dieãn taû ñieàu ñoù? 4. Cuûng coá, daën doø: (3’) Ø Veà nhaø tieáp tuïc söu taàm moät soá caâu ca dao veà chuû ñeà tình caûm gia ñình. Ø Vieát moät ñoaïn vaên ngaén theå hieän tình caûm cuûa mình ñoái vôùi cha meï. Ø Chuaån bò ñeà taøi “Ca dao tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi”. V- RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuaàn : 2 Ngaøy soaïn: 13/9/2007 Tieát: 3 & 4 Chuû ñeà: CA DAO – DAÂN CA KHAÙI NIEÄM VAØ NHÖÕNG NOÄI DUNG CÔ BAÛN (TT) I- MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: Giuùp hoïc sinh Ø Qua chuyeân ñeà caùc em ñöôïc oân taäp, naém chaéc caùc hình töôïng vaên hoïc daân gian: caùc noäi dung cô baûn cuûa ca dao – daân ca trong chöông trình ngöõ vaên 7. Ø Giaùo duïc caùc em loøng yeâu thích ca dao – daân ca coå truyeàn vaø hieän ñaïi, yeâu thích vaø thuoäc caùc baøi ca dao thuoäc 4 noäi dung cô baûn, tình caûm gia ñình; tình caûm queâ höông ñaát nöôùc, con ngöôøi; caâu haùt than thaân; chaâm bieám. Ø Caûm nhaän ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp, caùc giaù trò ngheä thuaät ñaëc saéc cuûa ca dao – daân ca. II- PHÖÔNG PHAÙP: Phaùt vaán, ñoaïc dieãn caûm, thöïc haønh, giaûng bình. III- CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: 1- CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN: ü Nghieân cöùu chuyeân ñeà, caùc taøi lieäu coù lieân quan, nghieân cöùu ñeà, ñaùp aùn. 2- CHUAÅN BÒ CUÛA HOÏC SINH: ü Ghi cheùp caån thaän, laøm baøi taäp ñaày ñuû, thöïc hieän caùc yeâu caàu cuûa giaùo vieân. IV- TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP: 1- OÅn ñònh toå chöùc lôùp (1’): Kieåm dieän. 2- Kieåm tra baøi cuõ (5’): ? Kieåm tra söï chuaån bò cuûa hoïc sinh. 3- Giaûng baøi môùi: Giôùi thieäu baøi môùi (1’): Caùc em ñaõ ñöôïc hoïc veà chuû ñeà ca dao – daân ca. Hoâm nay chuùng ta ñi vaøo maûng ñeà taøi “Ca dao veà tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi”. Noäi dung baøi môùi: Thôøi gian HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ KIEÁN THÖÙC HÑ 1: (Tìm hieåu noäi dung vaø yù nghóa cuûa caâu haùt veà tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi) ? Neâu noäi dung vaø yù nghóa cuûa nhöõng caâu ca dao noùi veà tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc vaø con ngöôøi maø em ñaõ hoïc? ? Nhöõng caâu ca dao veà chuû ñeà naøy coù nhöõng neùt ñaëc saéc gì? ? Ngheä thuaät noåi baät cuûa chuùng HÑ 2: (Giôùi thieäu moät soá baøi ca dao theo chuû ñeà) Giaùo vieân giôùi thieäu moät soá baøi ca dao theo chuû ñeà naøy. HÑ 3: (Luyeän taäp) ? Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh luyeän taäp, coù theå daãn daét hoïc sinh traû lôøi baèng caùc caâu hoûi nhö sau: ? Hình aûnh queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi ñöôïc theå hieän nhö theá naøo ôû nhöõng baøi ca dao ñöôïc trích giaûng trong SGK? ? Taùc giaû daân gian ñaõ söû duïng nhöõng bieän phaùp ngheä thuaät naøo ñeå theå hieän tình caûm ñoái vôùi queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi cuûa mình trong caùc baøi ca dao ñoù? ?Haõy neâu moät caùch cuï theå trong töøng baøi ca? ? Baøi ca dao soá 4 theå hieän tình caûm gì cuûa nhaân vaät tröõ tình? ? Haõy vieát moät ñoaïn vaên neâu tình caûm cuûa em ñoái vôùi queâ höông, ñaát nöôùc sau khi hoïc xong chuøm ca dao naøy? (GV gôïi yù cho hoïc sinh thöïc hieän) * GV choát laïi caùc yù chính, cho hoïc sinh ghi vaøo vôû Tình yeâu thaém thieát ñoái vôùi queâ höông, ñaát nöôùc. Loøng töï haøo veà nhöõng con ngöôøi caàn cuø, duõng caûm, ñaõ laøm neân ñaát nöôùc muoân ñôøi. Trong ca dao coå truyeàn, tình caûm cuûa con ngöôøi chuû yeáu quan taâm ñeán tình queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi, . . . Ø Hình aûnh queâ höông, theå hieän trong ca dao khaù phong phuù thieân nhieân giaøu ñeïp vôùi nuùi cao, bieån roäng, soâng daøi, nuùi non huøng vó Em ñoá anh soâng naøo laø soâng saâu nhaát? Nuùi naøo laø nuùi cao nhaát nöôùc ta? Anh maø giaûng ñöôïc cho ra Thì em keát nghóa giao hoaø cuøng anh - Saâu nhaát laø soâng Baïch Ñaèng Ba laàn giaëc ñeán ba laàn giaëc tan Cao nhaát laø nuùi Lam Sôn Coù oâng Leâ Lôïi trong ngaøn böôùc ra . . . 2- Haø Noäi ba möôi saùu phoá phöôøng Haøng maät, haøng ñöôøng, haøng muoái traéng tinh 3- Chaúng thôm cuõng theå hoa nhaøi Daãu khoâng thanh lòch cuõng ngöôøi Traøng An. 4- Gioù ñöa caønh truùc la ñaø Tieáng chuoâng Tuaán Voõ, canh gaø Thoï Xöông. Ø Baøi 1: Möôïn hình thöùc ñoái ñaùp nam nöõ ñeå ca ngôïi caûnh ñeïp ñaát nöôùc. Ø Baøi 2: Noùi veà caûnh ñeïp cuûa Haø Noäi. Ø Caáu truùc caâu khaù ñaëc bieät: moãi caâu 12 tieáng, nhòp 4/4/4 ñeàu ñaën Ø -> Hình aûnh moät coâ gaùi hoàn nhieân treû trung, töôi môùi, tinh saïch, röïc rôõ, ví nhö “Cheõn luùa ñoøng ñoøng, Phaát phô döôùi ngoïn naéng hoàng ban mai” -> Caùch duøng töø môùi laï, taïo hình aûnh cuï theå, aán töôïng. Ø Hoïc sinh thöïc haønh. Ø Nhaän xeùt, boå sung, ruùt kinh nghieäm. III- LUYEÄN TAÄP: - Baøi 1: Möôïn hình thöùc ñoái ñaùp nam nöõ ñeå ca ngôïi caûnh ñeïp ñaát nöôùc. Lôøi ñoá mang tính chaát aån duï ... lạnh lùng, lạnh lẽo. Nhè nhẹ, nhẹ nhàng, nhẹ nhõm. Bài tập 5: Tìm các từ láy có nghĩa giảm nhẹ so với tiếng gốc cho trước: Khỏe, bé, yếu, thấp, thơm. Bài tập 6: Tìm các từ có ý nghĩa nhấn mạnh so với tiếng gốc cho trước: Mạnh, hùng nặng, xấu, buồn. Bài tập 7: Hãy chỉ ra từ láy và cho biết giá trị, tác dụng của chúng trong các câu sau: " Vầng trăng vằng vặc giũa trời Đinh ninh hai miệng một lời song song" (Truyện Kiều) Gà eo óc gáy sương năm trống, Hòe phất phơ rũ bóng bốn bên . Khắc giờ đã đằng đẵng như niên Mối sầu dằng dạc tựa miền bến xa. (" Chinh phụ ngâm") "Năm gian nhà cỏ thấp le te, Ngõ tối đêm sâu đóm lậplòe Lưng giậu phất phỏ màu khói nhạt, Lnà ao lóng lánh bóng trăng le" ( "Thu ẩm"- Nguyễn khuyến) Phần: ĐẠI TỪ Bài tập 1: Tìm và phân tích đại từ trong những câu sau; Ai ơi có nhớ ai không Trời mưa một mảnh áo bông che đầu Nào ai có tiết ai đâu Áo bông ai ướt khăn đầu ai khô ( Trần Tế Xương) Chê đây láy đấy sao đành Chê quả cam sành lấy quả quýt khô ( ca dao) Đấy vàng đây cũng đồng đen Đấy hoa thiên lý đây sen Tây Hồ ( Ca dao) Bài tập 2: Trong những câu sau đại từ dùng để trỏ hay để hỏi? Thác bao nhiêu thác cũng qua Thênh thang là chiếc thuyền ta xuôi dòng (Tố Hữu) Bao nhiêu người thuê viết Tấm tắc ngợi khen tài Hoa tay thảo những nét Như phượng múa rồng bay (Vũ Đình Liên) Qua cầu ngử nón trông cầu Cầu bao nhiêu nhịp dạ sầu bấy nhiêu (Ca dao) Ai đi đâu đấy hỡi ai Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm (Ca dao) Bài tập 3: Bé Lan hỏi mẹ: " Mẹ ơi, tai sao bố mẹ bảo con gọi bố mẹ chi Xoan là bác còn bố mẹ em Giang là chú, dì, trong khi đó họ chỉ là hàng xóm mà không có họ hàng với nhà mình?. Em hãy thay mặt mẹ bé Lan giải thích cho bé rõ. Bài tập 4: Viết một đoạn văn ngắn kể lại một câu chuyện thú vị em trực tiếp tham gia hoặc chứng kiến.Trong đoạn văn có sử dụng ít nhất 3 đại từ, gạch chân những đại từ đó. Tuần 7 Tiết : 13& 14 CHỦ ĐỀ 2: ÔN TẬP VÀ THỰC HÀNH MỘT SỐ BÀI TẬP NÂNG CAO VỀ TIẾNG VIỆT A-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1.- Kiến thức: Ôn tập, vận dụng các kiến thức đã học để thực hành làm bài tập dưới nhiều dạng khác nhau của từ Hán Việt để khắc sâu, mở rộng kiến thức về "Từ Hán - Việt" 2- Kĩ năng: Rèn kỹ năng sử dụng từ Hán Việt khi nói hoặc viết. > Biết vận dụng những hiểu biết có được từ bài học tự chọn để phân tích một số văn bản học trong chương trình. 3- Thái độ: Bồi dưỡng ý thức, tinh thần cầu tiến của học sinh B – CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: 1-CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN: Tham khảo tài liệu có liên quan, chọn một số bài tập tiêu biểu cho học sinh thực hành. Phát giấy có chứa một số bài tập cho học sinh tự làm trước ở nhà. 2-CHUẨN BỊ CỦA HỌC SINH: Soạn theo hướng dẫn của giáo viên và đọc các văn bản phiên âm chữ Hán vừa học. C-TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1.Ổn định tổ chức lớp (1'): Kiểm diện. 2. Kiểm tra bài cũ(5'): Kiểm tra việc chữa bài của học sinh. 3. Giaûng bài mới: . Giới thệu bài mới(1'): Trong chương trình văn học 7 các em đã làm quen với từ Hán Việt. Hôm nay chúng ta đi vào tìm hiểu một số bài tập nâng caovà tiếp tục rèn kỹ năng qua việc thực hành một số bài tập vầ " Từ Hán - Việt". . Nội dung bài mới: TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ KIEÁN THÖÙC 13’ 65' HÑ 1: (Höôùng daãn hoïc sinh oân taäp laïi một số vấn đề về từ Hán Việt) Yếu tố Hán Việt. Từ ghép Hán Việt có mấy loại ví dụ. Gv chốt vấn đề cho hs nắm. * HD2 :( Thực hành) GV: Gợi ý cho hs phân nghĩa các yếu tố Hán Việt. Cho cá nhân hs tự thực hiện -> lớp nhận xét, sữa chữa, bổ sung. GV: Cho học sinh nêu yêu cầu bài tập -> cá nhân thực hiện. GV: Hướng dẫn HS tìm các thành ngữ. -> Gv nhận xét. Hướng dẫn hs thực hiện. Nhận xét bổ sung-> hs rút kinh nghiệm. GV: cho học sinh phát hiện nhanh từ Hán Việt. Gv: nhận xét các nhóm. Chốt lại vấn đề. Theo dõi hs trình bày, nhận xét, bổ sung. Gv tổng hợp ý kiến của hs, bổ sung sửa chữa cho hoàn chỉnh, giúp các em rút kinh nghiệm. Gv: hướng dẫn hs viết đoạn văn. Đơn vị cấu tạo tự là tiếng. Tiếng dùng để cấu tạo từ Hán Việt gọi là yếu tố Hán Việt. Trình bày theo cá nhân. Lần lượt phân biệt nghĩa các yếu tố Hán - Việt. Hs sửa chữa những sai xót nếu có. Cá nhân hs tìm các thành ngữ và giải thích-> lớp nhận xét rút kinh nghiệm. Hs tìm các từ Hán Việt có yếu tố "nhân" Tiến hành tìm nhanh theo sự chuẩn bị trước của mình. Lớp nhận xét. Thảo luận nhóm theo yêu cầu bài tập 5&6. Hs thực hiện theo yêu cầu. Hs thảo luận nhóm theo sự phân nhóm của gv-> ghi kết quả ra bảng phụ. Đại liện từng nhóm trình bày. Lớp nhận xét, bổ sung. Sửa chữa rút kinh nghiệm. Nghe gv nhận xét sửa chữa-> ghi vắn tắt. I-Ôn tập. 1.Yếu tố Hán Việt.. 2.Từ ghép Hán Việt (có 2 loại) : a. Từ ghép đẳng lập(ví dụ: huynh đệ, sơn hà,) b. Từ ghép chính phụ (ví dụ:. đột biến, thạch mã) c. Trật tự giữa các yếu tố Hán Việt (ôn lại nội dung sgk) II- Luyện tập. Bài tập 1: Phân biệt nghĩa các yếu tố Hán - Việt đồng âm. Công 1-> đông đúc. Công 2-> Ngay thẳng, không thiêng lệch. Đồng 1-> Cùng chung (cha mẹ, cùng chí hướng) Đồng 2 -> Trẻ con . Tự 1-> Tự cho mình là cao quý. Chỉ theo ý mình, không chịu bó buộc. Tự 2-> Chữ viết, chữ cái làm thành các âm. Tử 1-> chết. Tử 2-> con. Bài tập 2: Tứ cố vô thân: không có người thân thích. Tràng giang đại hải: sông dài biển rộng; ý nói dài dòng không có giới hạn. Tiến thoái lưỡng nan: Tiến hay lui đều khó. Thượng lộ bình an: lên đường bình yên, may mắn. Đồng tâm hiệp lực: Chung lòng chung sức để làm một việc gì đó. Bài tập 3: Nhân đạo, nhân dân, nhân loại, nhân chứng, nhân vật. Bài tập 4: Chiến đấu, tổ quốc. Tuế tuyệt, tan thương. Đại nghĩa, hung tàn, chí nhân, cường bạo. Dân công. Bài tập 5: Các từ Hán- Việt: ngài, vương, > sắc thái trang trọng, tôn kính. Yết kiến-> sắc thái cổ xưa. Bài tập 6: Các từ Hán- Việt và sắc thái ý nghĩa. Vợ-> phu nhân, chồng-> phu quân, con trai-> nam tử, con gái-> nữ nhi:-> sắc thái cổ xưa. Bài tập 7: Học sinh thực hiện viết đoạn văn 4. Củng cố dặn dò.(5') Em hiểu gì về từ Hán Việt? Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng từ Hán Việt. Chuẩn bị cho tiết 15 & 16 vói phần " Quan hệ từ và bài kiểm tra 30 phút kết thúc chủ đề 2" bắng cách vận dụng các kiến thức đã học vào thực hành làm một số bài tập. Làm các bài tập gv phát cho hs các tờ giấy có in sẵn các bài tập để cho hs chuẩn bị trước. D- RÚT KINH NGHIỆM: Tuần 8 Ngaøy soaïn: 21/10/2007 Tiết : 15& 16 TÊN BÀI: TIẾP TỤC THỰC HÀNH MỘT SỐ BÀI TẬP NÂNG CAO VỀ TIẾNG VIỆT – KIỂM TRA KẾT THÚC CHỦ ĐỀ 3. I-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1.- Kiến thức: > Vận dụng các kiến thức đã học để thực hành luyện tập dưới nhiều dạng khác nhau để khắc sâu, mở rộng kiến thức. > Làm bài kiểm tra kết thúc chủ đề 3 để rút kinh nghiệm và có cơ sở đánh giá xếp loại cuối học kỳ I. 2- Kĩ năng: > Tiếp tục rèn luyện thực hành qua một số bài tập tiêu biểu. 3- Thái độ: > Bồi dưỡng ý thức cầu tiến. II- CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: 1-CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN: - Chọn một sô bài tập tiêu biểu cho học sinh thực hành. 2- CHUẨN BỊ CỦA HỌC SINH: III- HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1-Ổn định tổ chức lớp(1'): Kiểm diện. 2- Kiểm tra bài cũ(5'): Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh. 3-Giaûng bài mới: . Giới thệu bài mới(1'): Hai tiết cuối của chủ đề 3 tiếp tục giúp các em rèn kỹ năng thực hành. . Nội dung bài mới: TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ KIEÁN THÖÙC 10’ 38' 30' HÑ 1: (Höôùng daãn hoïc sinh oân taäp laïi một số vấn đề về Quan hệ từ, chữa lỗi về quan hệ từ, từ đồng nghĩa,.) Hãy cho biết thế nào là quan hệ từ, từ đồng nghĩa,cách sử dụng. Gv chốt vấn đề cho hs nắm. * HD2 :( Thực hành) GV: Gợi ý cho hs phát hiện nhanh các bài tập 1,2. Cho cá nhân hs tự thực hiện -> lớp nhận xét, sữa chữa, bổ sung. GV: Cho học sinh nêu yêu cầu bài tập 3,4 -> cá nhân thực hiện. GV: Hướng dẫn HS sắp xếp các nhóm từ cho phù hợp. -> Gv nhận xét. Hướng dẫn hs thực hiện. Nhận xét bổ sung-> hs rút kinh nghiệm. GV: cho học sinh phát hiện nhanh bài tập 6,7. Gv: nhận xét các nhóm. Chốt lại vấn đề. Theo dõi hs trình bày, nhận xét, bổ sung. Gv tổng hợp ý kiến của hs, bổ sung sửa chữa cho hoàn chỉnh, giúp các em rút kinh nghiệm. Gv: hướng dẫn hs viết đoạn văn. Hoạt động 3 : (cho hs làm bài kiểm tra 30 phút) Học sinh ôn lại các vấn đệ đã được học trong chương trình. Tiến hành tìm nhanh theo sự chuẩn bị trước của mình. Lớp nhận xét Thảo luận nhóm theo yêu cầu bài tập. Hs thực hiện theo yêu cầu. Sửa chữa nếu có. Hs thảo luận nhóm theo sự phân nhóm của gv-> ghi kết quả ra bảng phụ. Đại diện từng nhóm trình bày. Lớp nhận xét, bổ sung. Sửa chữa rút kinh nghiệm. Nghe gv nhận xét sửa chữa-> ghi vắn tắt. I-Ôn tập. 1. Quan hệ từ. 2. Chữa lỗi về quan.. 3. Từ đồng âm II- Luyện tập. Bài tập 1: điều quan hệ thích hợp:như.và.nhưng.với. Bài tập 2: gạch chân các câu sai: Câu sai là: a,d,e. Bài tập 3; đặt câu với những cặp QHT. a) Nếu trời mưa thì trận bóng đó hoãn lại b) Vì Lan siêng năng nên đã đạt thành tích tốt trong học tập. c) Tuy trời mưa nhưng tôi vẫn đi học. d) Sở dĩ anh ta thành công vì anh ta luôn lạc quan, tin tưởng vào bản thân . Bài tập 4: thêm QHT a).và nông thôn. b)..để ông bà. c) .bằng xe. d) .cho bạn Nam . Bài tập 5: xếp các từ sau vào nhóm từ đồng nghĩa. a) chết, hi sinh, tạ thế, thiệt mạng b) nhìn, nhòm, ngó, liếc, dòm c) cho, biếu, tặng d) kêu, ca thán, than, than vãn e) chăn chỉ, cần cù, siêng năng, cần mẫn,chịu khó g) mong, ngóng, trông mong Bài tập 6: a) tìm từ đòng nghĩa ; đỏ - thắm, đen – thâm, bạc – trắng b) hs chú ý đặt câu cho đúng sắc thái Bài tập 7: tìm các cặp từ trái nghĩa trong ca dao, tục ngữ. a) trong – ngoài, trắng – đen . b) rách – lành, dở - hay. c) khôn – dại, ít – nhiều. d) hôi – thơm. Bài tập 8 : điền các từ trái nghĩa a) no b) trong c) đau d) giàu e) phai g) tốt h) dễ k) quen Bài tập 9: a) cặp từ trái nghĩa có thể tìm được trong đoạn văn là: đi – về b) Các cặp từ trái nghĩa làm nổi bật sự đối lập giãu quê hương với các miền đất lạ. Qua đó thể hiện sự đổi thay trong cách nhìn nhận thế giới của người ra đi, và nhấn mạnh tình yêu quê hương không phai nhạt. III. Làm bài kiểm tra 30 phút kết thúc chủ đề 2 ( Có đề và đáp án cụ thể kèm theo) 4. củng cố - dặn dò(5') Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng từ đồng âm. Chuẩn bị cho tiết 17&18. Làm các bài tập gv phát cho hs các tờ giấy có in sẵn các bài tập để cho hs c huẩn bị trước. IV- RÚT KINH NGHIỆM:
Tài liệu đính kèm: