Giáo án Tự chọn Ngữ văn 6 - Chủ đề 1: Phương pháp làm văn miêu tả - Cao Thúy Phượng

 CHỦ ĐỀ 1
PHƯƠNG PHÁP 
LÀM VĂN MIÊU TẢ
 THỂ LOẠI: Bám sát
 THỜI LƯỢNG: 8 tiết
I. MỤC TIÊU CAÀN ÑAÏT:
 Giúp HS:
-Nắm được phương pháp làm văn miêu tả.
-Rèn kỹ năng làm văn miêu tả: miêu tả cảnh, miêu tả người, ..
-Giáo dục HS ý thức tự giác khi thực hành làm văn miêu tả, giáo dục tình yêu đối với con người, cuộc sống.
II. TƯ LIỆU THAM KHAÛO:
- Những bài văn mẫu, những văn bản miêu tả đã học trong chương trình.
- Tài liệu về phương pháp làm văn miêu tả
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
TUAÀN 20
Tieát 1
Giới thiệu phương pháp làm văn miêu tả
Tieát 2
Những yêu cầu khi làm văn miêu tả
TUAÀN 21
Tiết 3
Các bước khi làm văn miêu tả
Tiết 4
Dàn bài của một bài văn miêu tả
TUAÀN 22
Tiết 5
Dàn bài của một bài văn miêu tả (tt)
Tieát 6
Dàn bài của một bài văn miêu tả (tt)
TUAÀN 23
Tiết 7
Dàn bài của một bài văn miêu tả (tt)
Tiết 8
Dàn bài của một bài văn miêu tả (tt)
GIÔÙI THIEÄU PHÖÔNG PHAÙP
VAØ NHÖÕNG YEÂU CAÀU KHI LAØM VAÊN MIEÂU TAÛ
TIEÁT: 1,2
ND:10/01/09
I. ÔN TẬP:
 GV giúp HS ôn tập văn miêu tả đã học ở Tiểu học 
 1. Đặc điểm và yêu cầu về văn miêu tả:
- Văn miêu tả là loại văn nhằm giúp người đọc hình dung những đặc điểm, tính chất nổi bật của một sự vật, sự việc, con người, phong cảnh . Như hiện lên trước mắt người đọc.
- Muốn miêu tả được phải biết quan sát, sau đó nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng, ví von, so sánh,  để làm nổi bật những đặc điểm tiêu biểu của sư vật, sự việc, hiện tượng.
 2. Phương pháp tả cảnh:
a. Ba yêu cầu của phương pháp tả cảnh:
 - Xác định được đối tượng miêu tả.
 - Quan sát, lựa chọn những hình ảnh tiêu biểu.
 - Trình bày những điều quan sát được theo một thứ tự.
b. Bố cục: 3 phần
 -Mở bài: Giới thiệu cảnh được tả
 -Thân bài: Tập trung tả cảnh vật một cách chi tiết theo thứ tự đã định trước.
 - Kết bài: Phát biểu cảm nghĩ về cảnh vật đó.
 3. Phương pháp tả người:
a. Ba yêu cầu của phương pháp tả người:
 - Xác định đối tượng cần tả(tả chân dung, tả trong tư thế đang làm việc, )
 - Quan sát, lựa chọn các chi tiết tiêu biểu.
 - Trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự.
b. Bố cục: 3 phần
 - Mở bài: giới thiệu người được tả
 - Thân bài: Miêu tả chi tiết: ngoại hình, cử chỉ, hành động, lời nói, .
 - Kết bài: Nhận xét hoặc nêu cảm nghĩ về người được miêu tả.
 F Kết luận:
 Ä Dù tả cảnh hay tả người thì cũng phải lựa chọn được các chi tiết, hình ảnh đặc sắc, tiêu biểu cho cảnh hoặc người được miêu tả, sau đó trình bày theo một thứ tự nhất định. 
 Ä Muốn miêu tả sinh động, hấp dẫn cần phải biết liên tưởng, tưởng tượng, ví von, so sánh .
II. RÚT KINH NGHIỆM:
CAÙC BÖÔÙC KHI LAØM VAÊN MIEÂU TAÛ
DAØN BAØI CUÛA MOÄT BAØI VAÊN MIEÂU TAÛ
TIEÁT:3,4
ND:17/01/09
I. NỘI DUNG:
 1. GV hướng dẫn HS ôn tập lại các yêu cầu và các bước làm văn miêu tả cảnh, miêu tả người trong tiết 1, 2 
 2. GV hướng dẫn HS thực hành cách làm văn miêu tả theo dàn bài mẫu.
 HS luyện tập viết bài tập làm văn tả cảnh.
 Đề:
 Miêu tả cảnh đêm trăng.
 Dàn baøi
 A. Mở bài:
 Giới thiệu chung về đêm trăng.
 Em được thưởng thức đêm trăng vào dịp nào?
 Em ngắm traêng với ai?
 B. Thân bài:
 Tả chi tiết cảnh đêm trăng
 -Lúc trời vừa tối:
 + Màn đêm vừa buông xuống, bầu trời thăm thẳm lấp lánh muôn vạn vì sao.
 + trăng lấp ló, thấp thoáng sau lũy tre làng xa xa.
 + Người lớn, trẻ con cùng nôn nao đợi trăng lên cao.
 -Lúc trăng lên:
 + Mặt trăng tròn vành vạnh như chiếc đĩa bạc treo lơ lửng giữa không trung.
 + Ánh trăng vằng vặc soi rõ từng cảnh vật, nhà cửa, vườn cây, dòng sông, con đường, cánh đồng, .
 + Trên đường làng, trẻ con nối đuôi nhau nô đùa, ca hát dưới ánh trăng.
 + Người lớn rủ nhau uống trà và nói chuyện.
 +Trăng làm cho khung cảnh miền quê thêm thơ mộng.
 C. Kết bài:
 Cảm nghĩ của em về đêm trăng:
 - Đêm trăng ở quê em thật đẹp.
 - Tình yêu quê hương càng thêm thiết tha, sâu đậm.
II. LUYỆN TẬP:
HS luyện nói theo dàn ý (15’).
HS trình bày, bổ sung. GV nhận xét.
 III. RÚT KINH NGHIỆM:
DAØN BAØI CUÛA MOÄT BAØI VAÊN MIEÂU TAÛ (tt)
TIEÁT: 5, 6 
ND : 07/02/09
I. NỘI DUNG:
 -GV hướng dẫn HS thực hành cách làm văn miêu tả theo dàn bài mẫu.
 -HS luyện tập viết bài tập làm văn tả cảnh sinh hoạt.
 Đề: 
 Hãy tả quang cảnh sân trường giờ ra chơi.
 Dàn baøi:
 A. Mở bài:
 Nêu vài nét chung về quang cảnh sân trường trước giờ ra chơi: vắng vẻ, hàng cây yên ả, nắng chan hòa khắp sân trường.
 Tiếng trống báo hiệu giờ ra chơi, tiếng ồn ào từ các lớp vọng ra.
 B. Thân bài:
 Khung cảnh chung:
- HS từ các lớp ùa ra sân.
- Sân trường trở nên náo nhiệt, âm thanh vang động, những hoạt động vui chơi sôi nổi: nhóm chơi đá cầu; nhóm thì bắn bi; nhóm chơi chuyền đủa; nhóm lại ngồi ôn bài, trò chuyện hoặc xem tranh ảnh với nhau dưới các gốc bàng, ..
- Các trò chơi đang diễn ra sôi nổi thì trống vang lên báo hiệu giờ ra chơi chấm dứt, HS chuẩn bị cho hoïat động thể dục giữa buổi.
- Các lớp tập trung đúng vị trí qui định, hàng ngũ nghiêm chỉnh.
- Toàn trường tập thể dục theo nhịp diếm vang vang.
- Sau thể dục, HS tập trung vào lớp. Sân trường trở lại vắng lặng
 C. Kết bài:
 Nêu cảm nghĩ: 
 Sau giờ ra chơi, được hoạt động vui chơi thỏa thích, mọi người đều sảng khoái bắt đầu tiết học tiếp theo.
II. LUYỆN TẬP:
- HS luyện nói theo dàn ý (10’).
- HS thực hành viết từng đoạn văn theo dàn ý (HS có thể chọn 1 trong các ý trong dàn ý để viết). 
- HS trình bày, bổ sung. 
- GV nhận xét.
 III. RÚT KINH NGHIỆM:
DAØN BAØI CUÛA MOÄT BAØI VAÊN MIEÂU TAÛ
(tt)
TIEÁT: 7, 8 
ND:14/02/09
I. NỘI DUNG:
 - GV hướng dẫn HS thực hành cách làm văn miêu tả theo dàn bài mẫu.
 - HS luyện tập viết bài tập làm văn tả người.
 Đề: 
 Hãy tả về người mẹ của em.
 Dàn baøi
 A. Mở bài:
 Giới thiệu người mẹ của em.
 B. Thân bài:
 - Miêu tả hình dáng bên ngoài của mẹ: dong dỏng cao, hơi gầy, nước da ngâm ngâm, đôi mắt hiền từ, giọng nói dịu dàng.
 - Tính tình hiền lành, ít nói nhưng lại hay lam hay làm.
 - Mẹ rất chu đáo với tất cả mọi người và tất cả mọi việc.
 - Những việc mẹ đã làm cho gia đình:
+ Chăm sóc tất cả mọi thành viên trong gia đình: aên, mặc, sinh hoạt, .
+ Nhắc nhở các con học tập.
+ Tận tình giúp mọi người mà không nề hà việc dễ dàng hay khó khăn.
+ Mẹ luôn nhường nhịn, luôn hy sinh vì gia đình.
 C. Kết bài:
 Nêu cảm nghĩ của em về người mẹ thân yêu.
II. LUYỆN TẬP:
- HS luyện nói theo dàn ý (10’).
- HS thực hành viết từng đoạn văn theo dàn ý (HS có thể chọn 1 trong các ý trong dàn ý để viết). 
- HS trình bày, bổ sung. 
- GV nhận xét.
 IV. RÚT KINH NGHIỆM