Giáo án Số học lớp 6 -Trường THCS Tân Khánh Hịa - Tiết 30: Ước chung và bội chung

Tuần: 10
Tiết: 30
Ngày soạn: 06/10/2009
Ngày dạy: 6A,6C: 12/10/2009
 6B: 13/10/2009
§16 ƯỚC CHUNG VÀ BỘI CHUNG 
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức: Hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa öôùc chung, boäi chung; hieåu ñöôïc khaùi nieäm giao cuûa hai taäp hôïp
Kĩ năng: Coù kó naêng tìm öôùc chung vaø boäi chung cuûa hai hay nhieàu soá baèng caùch lieät keâ caùc öôùc, caùc boäi vaø tìm giao cuûa hai taäp hôïp ñoù.
Thái độ: Xaây döïng yù thöùc hoïc taäp töï giaùc, tích cöïc vaø tính thaàn hôïp taùc trong hoïc taäp.
II. CHUẨN BỊ:
a/ Giáo viên: 
PP: thuyết trình, đặt vấn đề, thảo luận nhóm.
Đ DDH: Baûng phuï, tranh moâ taû giao cuûa hai taäp hôïp
b/ HS: Baûng nhoùm.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 
Hoaït ñoäng cuûa thaày
Hoaït ñoäng cuûa troø
Nội dung
1/ Ổn định lớp:
2/ Kiểm tra bài cũ:
Tìm Ö(12) vaø Ö(8) roài tìm caùc öôùc chung cuûa hai soá ñoù ?
Ta thaáy öôùc chung cuûa 12 vaø 8 laø : 1, 2, 4 vì sao ?
Vaäy öôùc chung cuûa hai hay nhieàu soá laø gì ?
3/ Bài mới:
LT báo cáo sỉ số
Ö(12) = {1, 2, 3, 4, 6, 12 }
Ö(8) = { 1, 2, 4, 8 }
Vaäy caùc öôùc chung cuûa 12 vaø 8 laø: 1, 2, 4
Vì 1, 2,4 ñeàu laø öôùc cuûa 12 vaø 8
Laø öôùc cuûa taát caû caùc soá ñoù 
Hoaït ñoäng 1: Öôùc chung
Cho hoïc sinh nhaéc laïi
Öôùc chung cuûa 12 vaø 8 ta kí hieäu laø ÖC(12, 8)
Vaäy ÖC(12, 8) = ?
Vaäy khi naøo thì x laø ÖC (a, b)?
Môû roäng vôùi nhieàu soá ?
?.1 cho hoïc sinh traû lôøi taïi choã
vaäy laøm theá naøo ñeå tìm ñöôïc boäi chung cuûa hai hay nhieàu soá chuùng ta sang phaàn thöù 2
Hoaït ñoäng 2: Boäi chung 
VD: Tìm B(3) vaø B(8) ?
? Vaäy boäi chung cuûa hai hay nhieàu soá laø gì ?
Cho hoïc sinh nhaéc laïi.
Ta kí hieäu boäi chung cuûa a vaø b laø : BC (a,b)
Toång quaùt x laø boäi cuûa a vaø b khi naøo ?
Vôùi nhieàu soá thì sao ?
?.2 cho hoïc sinh traû lôøi taïi choã
Ta thaáy ÖC (12, 8) laø giao cuûa hai taäp hôïp naøo ?
Töông töï vôùi boäi?
 Ö(12) Ö(8) 
 3 6 12 1 2 4 8
 ÖC(12, 8)	 
Vaäy giao cuûa hai taäp hôïp laø moät taäp hôïp nhö theá naøo ?
4/ Củng cố:
Cho hoïc sinh thaûo luaän nhoùm baøi 134 Sgk/53
5/ Hướng dẫn về nhà:
- Veà xem kó laïi lí thuyeát, caùc tìm giao cuûa hai taäp hôïp, caùc kieán thöùc veà öôùc vaø boäi tieát sau luyeän taäp.
- BTVN: Baøi 135 ñeán baøi 138 SGK/53, 54. 
Hoïc sinh nhaéc laïi.
= {1, 2, 4 }
Khi a x ; b x
ax ; b x ; cx : 
Ñ ; b. S
B(3) = {0, 3, 6, 9, 12, 15, 18,21, 24, }
B(8) = { 0, 8, 16, 24, }
Boäi chung cuûa 3 vaø 8 laø: 0, 24,
Laø boäi cuûa taát caû caùc soá ñoù .
Hoïc sinh nhaéc laïi vaøi laàn.
xa ; x b
xa ; x b ; x c
Ö(12) Ö(8)
B(3) B(8)
Goàm caùc phaàn töû chung cuûa hai taäp hôïp ñoù.
Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm vaø trình baøy, nhaän xeùt.
- lắng nghe
1. Öôùc chung:
Öôùc chung cuûa hai hay nhieàu soá laø öôùc cuûa taát caû caùc soá ñoù.
VD: ÖC (12, 8) = { 1, 2, 4 }
TQ:
x ÖC(a, b) neáu ax vaø bx
xÖC(a,b,c) neáu ax , bx 
 vaø c x 
?.1
a. Ñ b. S
2. Boäi chung
VD: Tìm B(3) vaø B(8)
B(3) = {0,3,6,9,12, 15,18,21,24, }
B(8) = { 0, 8, 16, 24, }
Boäi chung cuûa 3 vaø 8 laø: 0, 24,
Vaäy :
Boäi chung cuûa hai hay nhieàu soá laø boäi cuûa taát caû caùc so áñoù
TQ:
x BC(a,b) neáu x a vaø x b
 x BC(a,b,c) neáu x a, 
 x b,
 x c
 vaø x c
3. Chuù yù
- Giao cuûa hai taäp hôïp laø một taäp hôïp goàm caùc phaàn töû chung cuûa hai taäp hôïp ñoù.
Giao cuûa hai taäp hôïp kí hieäu laø:
 A B
4. Baøi taäp
a. ; b. ; c . ; d. 
e. ; g. ; h. ; i. 
IV/ RÚT KINH NGHIỆM:........................................................................................................................
Tuần: 10
Tiết: 30
Ngày soạn: 06/10/2009
Ngày dạy: 6A,6C: 12/10/2009
 6B: 16/10/2009
LUYỆN TẬP §16 
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức: Cuûng coá vaø khaéc saâu kieán thöùc veà ÖC vaø BC .
Kĩ năng: Coù kó naêng tìm BC, ÖC, tìm giao cuûa hai taäp hôïp
Thái độ: Xaây döïng yù thöùc nghieâm tuùc, töï giaùc, tích cöïc trong hoïc taäp
 II. CHUẨN BỊ:
a/ Giáo viên: 
PP: thuyết trình, đặt vấn đề, thảo luận nhóm.
Đ DDH: Baûng phuï.
b/ HS: Bài tập.
 III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 
Hoaït ñoäng cuûa thaày
Hoaït ñoäng cuûa troø
Nội dung
1/ Ổn định lớp:
2/ Kiểm tra bài cũ:
3/ Bài mới:
LT báo cáo sỉ số
Hoaït ñoäng 1: Sửa BT 134/ SGK
GV cheùp trong baûng phuï. Chia hoïc sinh thaønh hai nöûa moãi nöûa choïn 4 HS thöïc hieän troø chôi chaïy tieáp söùc
Hoaït ñoäng2: Sửa BT 135/ SGK
Chia lôùp thaønh 3 nhoùm cho hoïc sinh thaûo luaän nhoùm vaø yeâu caàu trình baøy 
7 vaø 8 laø hai soá nhö theá naøo ?
Hoaït ñoäng3: Sửa BT 136/ SGK
cho 2 HS vieát taäp hôïp A vaø B
Yeâu caàu 1 HS vieát taäp hôïp M
=> M =?
=> Quan heä giöõa M vôùi A ?
 Giöõa M vôùi B ?
Hoaït ñoäng4: Sửa BT 137/ SGK
Cho hoïc sinh thöïc hieän taïi choã 
AB = ? 
AB = ? 
AB = ? 
AB = ? 
Hoïc sinh xeáp thaønh hai haøng thöïc hieän troø chôi sau khi GV ñaõ neâu luaät chôi
Hoïc sinh thaûo luaän vaø trình baøy
Nguyeân toá cuøng nhau 
A = {0, 6, 12, 18, 24,30,36}
B = { 0, 9, 18, 27, 36,}
M = AB
{0, 18, 36 }
M laø taäp hôïp con cuûa hai taäp hôïp A vaø B
Cam, Chanh 
Caùc hoïc sinh gioûi caû vaên vaø toaùn 
Caùc soá chia heát cho 10
f
Baøi 134 Sgk/53
Caùc caâu: a; d; e; h ñieàn kí hieäu 
Caùc caâu: b; c; g; i. ñieàn kí hieäu 
Baøi 135 Sgk/53
a. Ö(6) = { 1, 2, 3, 6 }
 Ö(9) = { 1, 3, 9 }
=>ÖC(6, 9) = {1, 3 }
b. Ö(7) = { 1, 7 }
 Ö(8) = {1, 2, 4, 8 }
=>ÖC(7, 8) = {1}
c. Ö(4) = {1, 2, 4 }
 Ö(6) = {1, 2, 3, 6}
 Ö(8) = {1, 2, 4, 8 }
=>ÖC(4,6,8)= { 1, 2 }
Baøi 136 Sgk/53
Ta coù: A = {0, 6, 12, 18, 24,30,36}
 B = { 0, 9, 18, 27, 36,}
a. M = AB = {0, 18, 36 }
b. M A ; M B
Baøi 137 Sgk/53
a. AB = { Cam, Chanh }
b. AB = { Caùc hoïc sinh gioûi caû 
 vaên vaø toaùn }
c. AB = {Caùc soá chia heát cho 10 }
d. AB = f 
Hoaït ñoäng 5: Sửa BT 138/ SGK
GV treo baûng phuï cho hoïc sinh töï laøm taïi choã vaø leân ñieàn trong baûng phuï
4/ Cuûng coá
Keát hôïp trong luyeän taäp
5/ Hướng dẫn về nhà:
- Veà xem laïi lí thuyeát vaø kieán thöùc veà öôùc vaø boäi ñaõ hoïc.
- Chuaån bò tröôùc baøi 17 tieát sau hoïc
? Öôùc chung lôùn nhaát cuûa hai hay nhieàu soá laø gì ?
? Caùch tìm ÖCLN baèng caùch phaân tích ra thöøa soá nguyeân toá laø laøm nhö theá naøo ?
BTVN: Baøi 169 ñeán baøi 174 Sbt/22, 23.
Baøi 138 Sgk/53
Caùch chia
a
b
c
Soá phaàn
thöôûng
4
6
8
Soá buùt ôû moãi
phaàn thöôûng
6
4
3
Soá vôû ôû moãi
phaàn thöôûng
8
Khoâng chia ñöôïc
4
IV/ RÚT KINH NGHIỆM:
Tuần: 10
Tiết: 30
Ngày soạn: 06/10/2009
Ngày dạy: 6A,6C: 13/10/2009
 6B: 16/10/2009
§17 ƯỚC CHUNG LỚN NHẤT
I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: 
+ HS hiểu được thế nào là ƯC lớn nhất của 2 hay nhiều số
+ Thế nào là 2 số nguyên tố cùng nhau, 3 số ngtố cùng nhau
2. Kỹ năng:
+ H/s biết tìm ƯCLN của 2 hay nhiều số bằng cách phân tích các số đó ra thừa số ngtố, từ đó biết tìm các ước chung của 2 hay nhiều số.
3. Thái độ:
+ H/s biết tìm ƯCLN 1 cách hợp lý trong từng trường hợp cụ thể, biết vận dụng tìm ƯC ; ƯC lớn nhất trong các bài toán thực tế đơn giản.
II. CHUẨN BỊ:
 1/ Giáo viên: 
a. Phương pháp: đặt vấn đề, vấn đáp.
b. Đ DDH: SGK - bảng phụ
 2/ Học sinh : SGK , đồ dùng dạy học,
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
HĐGV
HĐHS
Nội dung
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
 - ƯC của 2 hay nhiều số là gì ?
ĐVĐ: Làm thế nào để tìm ƯC của 2 hay nhiều số mà không phải liệt kê các ước của từng số ? 
3. Bài mới:
1 h/s trả lời 
1. Ước chung lớn nhất
Ví dụ1: 
Ư(12) = { 1 ; 2; 3 ; 4 ;6 ; 12}
Ư(30) = { 1 ; 2 ; 3 ; 5 ;6 ; 10 ; 15 ; 30}
ƯC (12,30) = 
Ký hiệu : ƯCLN
ƯCLN (12;30) = 6
* Định nghĩa: SGK
* Nhận xét (SGK)
Chú ý : " a ; b Î N
ƯCLN ( a ; 1) = 1
 ( a ; b; 1) = 1
2. Tìm ƯCLN bằng cách phân tích một số ra TSNT.
Ví dụ 2. 
 Tìm ƯCLN(36,84,168)
Ta có : 36 = 22.32
 84 = 22.3.7
 168 = 23.3.7
ƯCLN(36, 84, 168)= 22.3=12.
* Quy tắc: (SGK – T.55)
[?1] 
12 = 22.3
30 = 2.3.5
ƯCLN(12,30) = 2.3 = 6
[?2] 
ƯCLN(8,9)=1
ƯCLN(8,9,15)=1
ƯCLN(24,16,8)=8
* Chú ý: (SGK – T.55) 
Bài tập. Tìm các số tự nhiên a, biết rằng 56 a và 140a
Giải.
 Theo đề bài ta có a là ước chung của 56 và 140
ƯCLN(12,30)=22.7=28
a 
Bài 143. (SGK – T.56)
Theo đề bài ta có a là ước chung lớn nhất của 420 và 700
ƯCLN(420,700) =140
Vậy a = 140
Bài 144. ( SGK – T.56)
Theo đề bài ta có:
ƯCLN(144,192) = 48
Vậy các ước chung lớn hơn 20 của 144 và 192 là 24, 48 
HĐ 1: Ước chung lớn nhất
- Cho h/s HĐ nhóm VD1
- Phiếu học tập : Tìm Ư(12);Ư(30),ƯC(12;30) ?
Số nào lớn nhất trong các ƯC ?
- G/v: Ta nói 6 là ƯC lớn nhất của 12;30 .
Vậy ƯCLN của 2 hay nhiều số là gì ?
- Gọi h/s nhận xét (SGK)
- Tìm ước của 1
Tìm ƯCLN (5 ;1) ?
ƯCLN (12 ; 30 ; 1) ?
? ƯCLN ( a ; 1) 
ƯCLN (a; b; 1) ?
ĐVĐ : có cách nào để tìm ƯCLN của 2 hay nhiều số ?
- H/s HĐ nhóm ngang VD1 báo cáo kết quả trên bảng.
6 là số lớn nhất trong ước chung
- ƯCLN của 2 hay nhiều số là số lớn nhất trong tập hợp các ước chung của các số đó. 
- H/s đứng tại chỗ trả lời
HĐ 2: Tìm ƯC lớn nhất
- G/v nêu VD2: Tìm ƯCLN (36; 84 ; 168) ?
? Hãy phân tích các số : 36 ; 84 ; 168 ra thừa số ngtố ?
? Số nào là thừa số ngtố chung của 3 số trên trong dạng phân tích ra t/số ngtố ?
Tìm T/số ngtố chung với số mũ nhỏ nhất ?
 Để có ƯC ta lập tích của các thừa số ngtố chung để có ƯCLN ta lập tích của các th/số ngtố chung ; mỗi th/số lấy với số mũ nhỏ nhất.
- Nêu quy tắc tìm ƯCLN của 2 hay nhiều số ? lớn hơn 1 ? 
- Trở lại VD1 : 
Tìm ƯCLN (12;30) 
Cho học sinh làm ?2.
G/v giới thiệu 8 và 9 là 2 số ngtố cùng nhau
Tìm ƯCLN (8; 12;15) ?
? Tìm ƯCLN (24; 16; 8)
- Y/cầu h/s quan sát đặc điểm của 3 số đã cho.
- G/v thực hiện này không cần phân tích ra th/số ngtố ta vẫn tìm được ƯCLN
= > Chú ý (SGK-35)
H/s làm bài theo sự hướng dẫn của G/v
3 h/s thực hiện
- H/s số 2 và số 3
 số 22 ; 3
- H/s nêu 3 bước tìm ƯCLN 
- H/s làm ?.1
HS: 8 = 23 ; 9 = 32
=> ƯCLN (8; 9) = 1
H/s ƯCLN(8;12;15) = 1
=> 8; 12; 15 là 3 số ngtố cùng nhau
24 chia hết cho 8
16 chia hết cho 8
ƯCLN(24;16;8) = 8
- H/s phát biểu chú ý (SGK-35)
4. Củng cố bài học.
- Đưa đề bài để HS quan sát và làm.
- Yêu cầu các nhóm cử đại diện báo cáo
- Đưa đề bài143, 144 để HS quan sát và làm
- Yêu cầu cá nhân báo cáo
- Đưa đề bài để HS quan sát 
- Làm bài trên bảng phụ theo nhóm
- Cử đại diện báo cáo trên bảng phụ
- Làm bài trên bảng phụ theo cá nhân
- Cá nhân báo cáo trên bảng phụ
5. Hướng dẫn về nhà.
 - Hướng dẫn HS làm bài 145. SGK, Học bài theo SGK
 - Làm các bài tập 177, 178 SBT