Giáo án Số học Lớp 6 - Tiết 68 đến 71 - Năm học 2010-2011 - Phạm Thế Dũng

Tiết 68
Kiểm tra chương II
I. Mục tiêu 
Kiểm tra việc tiếp thu và nắm bắt các kiến thức đã học trong chương II của học sinh. 
Kiểm tra kỹ năng: thực hiện các phép tính, cộng, trừ, nhân các số nguyên 
Tính GTTĐ của số nguyên, tìm số chưa biết, tìm ước và bội 
Qua bài kiểm tra đánh giá kết quả nắm bắt kiến thức và các kỹ năng giải toán của HS để có kế hoạch bồi dưỡng và bổ xung cho HS những kiến thức cần thiết
II. Đề bài 
Đề 1 (6A)
Bài 1: a,Phát biểu quy tắc cộng hai số nguyên cùng dấu, quy tắc côngj hai số nguyên khác dấu 
b, áp dụng tính 
(-15) + (-40)
52 + (-70)
Bài 2: Thực hiện các phép tính 
a, (-5). 8.(-2).3
b, 3.(-4)2+2.(-5)-20
125- (-75) + 32 – (48+32)
Bài 3: a, Tính |19|, |-25|, |0|
b, Tìm số đối của các số: -7, 0, 10
Bài 4: Tìm số nguyên x, biết
a, -13x = -39
b, 2x – (-17) = 15
c, |x-2| = 3
Bài 5:
a, Tìm các ước của -8
b, Tìm năm bội của 6
Bài 6: Tính tổng tất cả các số nguyên x thoả mãn |x|<5
Đề 2 (6c)
Bài 1: 
a, Phát biểu quy tắc nhân hai số nguyên cùng dấu, khác dấu
b, Tính 
(-17). 125
(-4).33.(-25)
Bài 2: Thực hiện phép tính
a, 35 - 7.(5-18)
b, 3. (-40)2+2(-5)-20
c, 126 - (-14)+2-20
Bài 3: Điền số thích hợp vào ô trống
a, Số đối của -7 là ă
Số đối của 0 là ă
Số đối của 12 là ă
b, |19| = ă; |0| = ă, |-25| = ă
Bài 4: Tìm số nguyên x biết
a, -6x = 18
b, 2x - (-3) = 27
c, -3 |x| = -27
Bài 5: 
a, Tìm tất cả các ước của: -10
b, Tìm năm bội của 6
Bài 6: Tính tổng của các số nguyên x thoả mãn điều kiện
-11 < x < 10
III. Đáp án và biểu điểm 
Đề 1: 
Bài 1(2đ):
a, Mỗi quy tắc phát biểu đúng được 0,5 điểm 
b, (-15)+(-40) = -55
52 + (-70) = -18
Bài 2 (2đ)
a, = 240
b, = 18
c, = 152
Bài 3 (1,5đ):
a, |19| = 19; |-25| = 25; |0| = 0
b, Số đối của -7 là 7 
Số đối của 0 là 0 
Số đối của 10 là -10
Bài 4 (2đ):
a, x = 3
b, x = -1
c, x = 5 hoặc x = -1
Bài 5 (1.5đ):
a, U(-8) = {-1, 1, -2, 2, -4, 4, -8, 8}
b, Năm bội của 6 là: 0, -6, 6, -12, 12
Bài 6 (1đ)
Ta có |x| -5 <x<5
Các số nguyên x thoả mãn |x|<5 là: -4, 4, -3, 3, -2, 2, -1, 1, 0
Tổng các số là bằng không
Đề 2:
Bài 1(2đ):
a, Mỗi quy tắc phát biểu đúng được 0,5 điểm 
b, (-17).25 = -425
(-4).33.(-25) = [(-4)(-25)].33 = 100.33 = 3300
Bài 2 (2đ):
a, = 126
b, = 18
c, = 127
bài 3 (1,5đ): Như đề 1
Bài 4 (2đ):
a, x = -3
b, x = 2
c, x = -9
 x = 9
Bài 5(1,5đ):
a, U(-10) = {-1, 1, -2, 2, -5, 5, -10, 10}
b, Năm bội của 6 là: 0, -6, 6, -12, 12
Bài 6 (1đ):
Các số nguyên x thoả mãn điều kiện -11<x<10 là:
-10, -9, -8, -7....................,7,8,9
Tổng các số là: = -10
IV, Kết quả
Chương III: Phân số
Tiết 70: Mở rộng khái niệm phân số
I, Mục tiêu:
HS thấy được sự giống nhau và khác nhau giữa KN phân số đã học ở tiểu học và khái niêm phân số học ở lớp 6.
HS viết được các phân số mà tử và mẫu là các số nguyên.
HS thấy được số nguyên cũng được coi là phân số có mẫu số là 1
HS biết dùng phân số để biểu diễn 1 nội dung thực tế.
II, Chuẩn bị:
GV: Bảng phụ ghi bài tập 1, 2, 3, 4 (SGK)
HS: Bảng phụ nhóm, bút dạ, ôn KN phân số ở tiểu học
III, Hoạt động dạy học.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
GV: Các em đã được học về phân số ở tiểu học - Em hãy lấy VD về phân số?
HS lấy VD về phân số
VD: 1/2, 3/4....
(?) Hãy xác định từ và mẫu của phân số trên? điều kiện của phân số là gì?
HS: Xác định từ và mẫu của từng phân số 
ĐK của phân số là mẫu số khác 0
GV: Như vậy các em đã được học về các phân số mà tử và mẫu số là các số tự nhiên với mẫu khác 0. Nếu tử và mẫu là các số nguyên VD -3/4 có phải là phân số không?
GV: Chương III: Phân số sẽ giúp các em hiểu biết thêm về phân số
Cách so sánh hai phân số, các phép tính về phân số và ích lợi của các kiến thức về phân số đối với đời sống con người.
Hoạt động 2: Khái niêm phân số (12 phút)
(?) Các em đã được học về phân số Vậy hãy cho biết phân số được dùng để biểu thị gì?
HS Dùng để biểu thị số phần lấy đi hoặc biểu thị phép chia hai số tự nhiên (với số chia khác không)
GV nêu VD: Một cái bánh chia thành 4 phần bằng nhau. Lấy đi 3 phần ta nói rằng “đã lấy đi 3/4 cái bánh” Hoặc để viết kết quả của phép chia 3 cho 4 là: 3:4 = ắ
Tương tự (-3) chia cho 4 được thương là bao nhiêu?
HS: (-3) chia cho 4 được thương là -3/4
(?) -2/-3 là thương của phép chia nào?
HS: -2/-3 là thương của phép chia (-2) cho (-3)
GV như vậy -3/4; -2/-3, 3/4 đều là các phân số
(?) Vậy dựa vào định nghĩa phân số đã học ở tiểu học em hãy cho biết thế nào là một phân số ?
HS: Một phân số có dạng a/b với a, b thuộc Z, b khác 0
(?) Hãy so sánh KN phân số đã học ở tiểu học với KN phân số đã được mở rộng ?
HS: Phân số học ở tiểu học cùng có dạng a/b nhưng a, b thuộc Z, b khác 0 còn KN phân mở rộng thì a và b thuộc Z, b khác 0
(?) Có điều kiện gì không thay đổi GV cho HS đọc lại khái niệm tổng quát (SGK/4)
HS: ĐK nếu mẫu số khác 0 không đổi 
HS đọc KN (SGK/4)
Hoạt động 3: Ví dụ (10 phút)
(?) Qua KN về phân số hãy nêu vài VD về phân số? Chỉ rõ tử số và mẫu số của mỗi phân số 
HS tự lấy các VD về phân số rồi chỉ rõ tử và mẫu số
GV cho HS lấy VD về phân số có tử và mẫu là 2 số nguyên cùng dấu, khác dấu
GV cho HS làm ?2
Trong các cách viết sai, cách viết nào là phân số?
HS trả lời miệng trước lớp, giải thích kết quả dựa vào dạng TQ của phân số
a, 4/7; b, 0,25/-3; c, -2/5
Các cách viết là phân số là:
d, 6,23/7,4; e, 3/0; f, 0/3
a, 4/7; c, -2/5; f, a/3
g, 4/1; h, 5/a với a thuộc Z
g, 4/1; h, 5/a với a thuộc Z, a khác 0
(?) Phân số 4/1 có giá trị như thế nào?
HS: 4/1 = 4
(?) Vậy một số nguyên có thể viết được dưới dạng phân số được không vì sao?
HS mọi số nguyên đều có thể viết được dưới dạng phân số có mẫu là 1
VD: 2 = 2/1; -5 = -5/1
GV: Số nguyên a có thể viết được dưới dạng phân số là a/1 
GV giới thiệu nhận xét: Số nguyên a có thể viết là a/1
Hoạt động 4: Luyện tập củng cố (15 phút)
(?) Trong bài học hôm nay các em cần ghi nhớ những kiến thức nào? Phát biểu nội dung kiến thức đó 
HS phát biểu lại KN phân số và nhậ xét
GV treo bảng phụ ghi bài 1(SGK) cho HS lên bảng làm bài
HS lên bảng gạch chéo phần biểu diễn phân số 2/3 của HCN và 7/16 của hình vuông
GV cho HS lên bảng làm tiếp bài 2 trên bảng phụ
2 HS lên bảng điền phân số tương ứng với hình vẽ
HS 1 làm câu a, d
a, 2/9; b, 1/4
HS 2 làm câu b, c
c, 1/4; d, 1/2
GV cho HS hoạt động nhóm làm bài 3, 4 (SGK) ra bảng con của nhóm
HS hoạt động nhóm làm bài 3, 4 (SGK)
Nhóm nào xong trước lên bảng nộp bài để GV gắn lên bảng 
Bài 3: 
a, 3:11 = 3/11; b, -4:7 = -4/7
GV cho HS nhận xét kết quả của các nhóm và xếp loại các nhóm
c, 5:(-13) = 5/-13; d, x:3 = x/3 x thuộc Z
GV cho HS làm bài 5 (SGK)
Dùng cả hai số 5 và 7 để viết thành phân số (mỗi số chỉ được viết 1 lần). Cùng hỏi như vậy với 2 số 0 và (-2)
HS đọc đề bài 
HS khác phát biểu kết quả và cách làm 
5/7 và 7/5
Với 2 số 0 và (-2) ta viết được một phân số là 0/-2
GV cho HS làm bài 8 (SBT) cho B= 4/n-3 với n thuộc Z 
HS thảo luận theo nhóm sau đó đại diện 1 nhóm trình bày cách làm 
a, Với điều kiện gì của n thì B là phân số 
a, n khác 3 thì B là phân số 
b, Tìm phân số B biết n = 0, n = 10; n = -2
b, n = 0 thì B= 4/-3; n = 10 thì B= 4/7
n= -2 thì B = 4/-5
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà (3 phút)
Hướng dẫn học ở nhà: 
	Học thuộc KN phân số, phần nhận xét 
	Làm bài 1, 2, 3 , 4, 5, 6, 7 (SBT). Đọc phần có thể em chưa biết 
	Ôn tập về hai phân số bằng nhau và cho VD về 2 phân số bằng nhau 
Tiết 71
Phân số bằng nhau
I, Mục tiêu:
HS nhận biết được thế nào là hai phân số bằng nhau 
HS nhận dạng được các phân số bằng nhau và không bằng nhau biết tìm một thành phần chưa biết của phân số từ đẳng thức.
II. Chuẩn bị:
GV: Bảng phụ ghi ?1, ?2. Bảng phụ tổ chức trò chơi
HS bút dạ, bảng phụ nhóm
III, Các hoạt động dạy học: 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (5 phút)
GV nêu câu hỏi 
1 HS lên bảng trả lời và chữa bài tập
Thế nào là phân số 
Chữa bài tập 4 (SBT)
a, (-3):5 = -3/5 ; b, (-2):(-7) = -2/-7
GV kiểm tra vở BT của HS
c, 2: (-11) = 2/-11 d, x:5 = x/5 x thuộc Z
Hoạt động 2: Xây dựng KN hai phân số bừng nhau (12 phút)
Giáo viên đưa hình vẽ để HS quan sát 
Lần 1
Lần 2
Có 1 cái bánh hình chữ nhật 
Lần 1: Chia cái bánh thành 3 phần bằng nhau và lấy 1 phần
Số bánh lấy đi ở phần đầu là 1/3 cái bánh 
Lần 2: Chia cái bánh thành 6 phần bằng nhau và lấy 2 phần 
Lần 2 lấy đi 2/6 cái bánh 
Hãy dùng phân số biểu diễn số bánh lấy đi trong mỗi lần?
(?) Các em có nhận xét gì về hai phân số trên ?
1/3 = 2/6
(?) Vì sao?
Vì chúng biểu diễn số bánh bằng nhau
GV ở lớp 5 các em đã học phân số bằng nhau. Nhưng với các phân số có tử và mẫu là các số nguyên VD -3/4 và 6/-8 thì làm thế nào để biết được 2 phân số này có bằng nhau hay không? đó là nội dung bài học hôm nay 
Trở lại với VD ở trên ta có 1/3 = 2/6. Nhìn vào cặp phân số này em hãy cho biết có các tích nào bằng nhau? 
HS có 1.6 = 2.3 (=6)
Hãy lấy VD khác về hai phân số bằng nhau và VD về hai phân số không bằng nhau để kiểm tra lại 2 nhận xét này
HS lấy VD
Giả sử 2 phân số bằng nhau
2/5 = 4/10 ta có 2.10 = 5.4
2/3 # 1/5 ta có 2.5 # 3.1
(?) Qua các VD trên các em rút ra nhận xét gì ?
HS nêu nhận xét
Với 2 phân số bằng nhau thì tích của tử phân số ngày với mẫu của phân số kia bằng tích của mẫu phân số này với tử phân số kia 
(?) Vậy hai phân số a/b và c/d được gọi là bằng nhau khi nào? 
HS a/b = c/d Nếu a.d = b.c
GV nhấn mạnh: Điều này vẫn đúng đối với các phân số có tử và mẫu là các số nguyên 
GV cho HS đọc định nghĩa (SGK/8) và ghi bảng
HS đọc định nghĩa (SGK/8)
Ta có a.d = b.c => a/b = c/d
ngược lại a/b = c/d => a.d = b.c
Dựa vào định nghĩa hãy cho biết hai số 4/-5 và -8/10 có bằng nhau không? vì sao?
HS 4/-5 = -8/10 vì 4/10 = (-5)(-8) (40)
Hoạt động 3: VD (10 phút)
GV cho HS làm VD 1
HS lên bảng làm bài
Các cặp phân số sau có bằng nhau không? 
-3/4 và 6/-8; 3/5 và -4/7
-3/4 = 6/-8 vì (-3)(-8) 4.6 (=24)
3/5 #-4/7 vì 3.7 # 5.(-4)
(?) Không cần tính cụ thể có thể khẳng định ngay 2 phân số 3/5 và -4/7 không bằng nhau được không
HS hai phân số không bằng nhau vì dấu của hai tích khác nhau
VD 2: Tìm x thuộc Z biết -2/3 = x/6
HS nêu cách tìm x
-2/3 = x/6 => (-2).6 = 3.x => x = (-2).6/3
x = -4
VD 3: Tìm phân số bằng phân số -3/5 
HS tự tìm các phân số bằng nhau và nêu kết quả -3/5 = 6/-10 = 9/-15...
Hãy lấy VD về hai phân số bằng nhau 
HS tự lấy các cặp phân số bằng nhau dựa vào các VD trên
GV cho HS hoạt động nhóm ?1 khoảng 3 phút (GV treo bảng phụ ghi ?1) rồi cho HS nhận xét bài làm của mỗi nhóm 
Nhóm 1 làm câu a, c 
Nhóm 2 làm câu c, d
Lời giải
a, 1/4 = 3/12 vì 1.12 = 4.3
b, 2/3 # 6/8 vì 2.8 # 3.6
c, -3/5 = 9/-15 vì (-3)(-15) = 5.9
d, 4/3 # -12/9 vì 4.9 # 3.(-12)
GV cho HS làm ?2 (GV treo bảng phụ ghi ?2) và yêu cầu HS làm trả lời 
HS Các cặp phân số đã cho không bằng nhau vì 2 tích đều khác dấu 
Hoạt động 4: Củng cố (15 phút)
GV cho HS tham gia trò chơi “Tìm các cặp phân số bằng nhau trong các phân số sau:
6/-18; 4/10; -3/4; -1/3; 1/-2; -2/-5; -5/10; -8/16”
Kết quả: 6/-18 = -1/3; 4/10 = -2/-5; 
1/-2 = -5/10
Luật chơi: Thành lập 2 đội chơi mỗi đội 3 người, lần lượt truyền phấn cho nhau để lên bảng viết từng cặp phân số bằng nhau. Đội nào hoàn thành nhanh và đúng nhất là thắng cuộc 
mỗi đội lấy 3 em (có thể 1 đội nam và 1 đội nữ)
Hai đội thi nhau lên viết vào hai bảng đã chia trên bảng 
Cả lớp thi đua với hai đội
GV cho HS làm bài 8 (SGK)
HS cả lớp cùng làm bài:
GV treo bảng phụ ghi sẵn đề bài và cho HS đọc 
a, a/-b = -a/b vì (-a)(-b) = a.b
b, a/b = -a/-b vì a.(-b) = b.(-a) (-a.b)
Qua bài tập các em rút ra nhận xét gì?
 Nếu HS không trả lời được GV có thể gợi ý để HS làm bài
HS rút ra nhận xét “Nếu đổi dấu cả tử và mẫucủa một phân số ta được một phân số mới bằng phân số đã cho”
GV từ nhận xét này ta có thể viết một phân số có mẫu âm thành một phân số có mẫu dương 
Bài 9 (SGK)
HS làm bài 9 (SGK)
3/-4 = -3/4; -5/-7 = 5/7; 2/-9 = -2/9; -11/-10 = 11/10
GV cho HS hoàn thành phiếu học tập sau
HS cả lớp làm bài trên phiếu học tập 
1, Tìm x, y thuộc Z biết:
a, x/7 = 6/21
a, x = 2 
b, 20/y = -5/6
b, y = -24
2, Điền vào chỗ chấm số thích hợp
a, ..../-16 = -4/8 = -7/...
a, 8/-16 = -4/8 = -7/14
b, 3/... = 12/-24
b, 3/-6 = 12/-24
Bài tập nâng cao 
Tìm x, y thuộc Z thoả mãn 
x/-2 = 3/y
HS suy nghĩ và nêu lời giải 
x/-2 = 3/y => x.y = -2.3 
x = -2 hoặc x = 3
y = 3 hoặc y = -2
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà (3 phút)
	Học thuộc định nghĩa về 2 phân số bằng nhau và các nhận xét trong bài 
	Làm bài tập 6, 7, 10 (SGK), 9, 11, 12 (SBT)
	HS khá giỏi làm bài 14, 15 (SBT)
	Đọc trước bài: “Tính chất cơ bản của phân số”
	Hướng dẫn cách giải bài 10 (SGK)