Giáo án Số học Lớp 6 - Tiết 49, Bài 7: Phép trừ hai số nguyên - Năm học 2009-2010 (bản 2 cột)

Thứ 2, ngày 14 tháng 12 năm 2009.
Tiết 49.	 Đ 7. phép trừ hai số nguyên
Mục tiêu:
 - HS hiểu được quy tắc phép trừ hai số nguyên.
 - HS biết tính đúng hiệu của hai số nguyên.
 - Bước đầu hình thành dự đoán trên cơ sở nhìn thấy quy luật thay đổi của một loạt hiện tượng toán học liên tiếp và phép tương tự.
Tiến trình dạy – học
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Hoạt động 1. Kiểm tra bài cũ
HS1: Phát biểu quy tắc cộng hai số nguyên cùng dấu, khác dấu 
- chữa bài tập 65 SBT 
HS 2: Thế nào là hai số đối nhau nêu cách tìm số đối của một số nguyên a
- Tìm số đối của các số sau: a ; -a; 1; 2; 3; 4; 5; 0; -1; -2 
 GV ĐVĐ: Phép trừ trong N thực hiện được khi nào?
 Còn trong tập hợp Z các số nguyên phép trừ được thực hiện như thế nào? 
HS 1: Phát biểu quy tắc và chữa bài 65 SBT
a) (-57) + 47 = 10
b) 469 + (-219) = 250 
c) 195 + (-200) + 205 = 200
HS : Trả lời lý thuyết và làm bài tập 
HS : Khi số bị trừ > số trừ
Hoạt động 2. hiệu của hai số nguyên
- GV hướng dẫn và cho HS làm bài, tính và rút ra nhận xét. 
a) 3 -1 và 3 + (-1)
3 - 2 và 3+ (-2)
3 - 3 và 3 + (-3) 
b) 2 - 2 và 2 + (-2) 
2 - 1 và 2+ (-1) 
2 - 0 và 2 + 0 
GV gọi 2 HS trả lời kết quả
? Hãy dự đoán kết quả của các phép tính sau
c) 3 - 4 = 
 3 - 5 = 
d) 2 - (-1) = 
 2 - (-2) =
? Qua các ví dụ trên em nào có thể phát biểu quy tắc trừ hai số nguyên. 
- GV chính xác hoá quy tắc và nêu công thức tổng quát.
 a - b = a +(-b)
- GV cho HS phát biểu quy tắc 
- áp dụng quy tắc hãy tính :
 3 - 8 = 
 (-3) - (-8) = 
- GV cho HS làm bài 47 SGK/82 
Tính: 2 - 7 = ; 1 -(-2) = 
 (-3) - 4 = ; (-3) - (-4) = 
- GV giới thiệu nhận xét SGK /81
HS thực hiện phép tính và rút ra nhận xét 
a) 3 - 1 = 3+ (-1) = 2
3 -2 = 3 + (-2) = 1
3 - 3 = 3 + (-3) = 0
b) 2 - 2 = 2 + (-2) = 0 
2 - 1 = 2+ (-1) = 1
2 - 0 = 2 + 0 = 2
HS nêu dự đoán 
c) 3 - 4 = 3 + (-4) = -1
3 - 5 = 3 +(-5) = -2
d) 2 - (-1) = 2 + 1 = 3
2 - (-2) = 2 + 2 = 4
HS phát biểu quy tắc trừ hai số nguyên theo ý hiểu của mình 
HS phát biểu quy tắc SGK/81
HS thực hiện pháp tính 
3 - 8 = 3 + (-8) = -5
(-3) - (-8) = -3 + 8 = 5
HS thựchiện phép tính sau đó 2 HS lên bảng làm bài 
a) 2 - 7 = 2 + (-7) = -5
1 -(-2) = 1+2 = 3
(-3) - 4 = (-3) +(-4) = -7
(-3) - (-4) = (-3) + 4 = 1
Hoạt động 3. Ví dụ
- GV nêu ví dụ (SGK/81)
Ví dụ: Nhiệt đọ ở Sapa hôm qua là 30 C , hôm nay nhiệt độ giảm 40C . Hỏi nhiệt độ hôm nay ở Sapa là bao nhiêu độ C?
Nói nhiệt độ hôm nay giảm 40C ta có thể thể nói theo cách khác như thế nào?
 Để tìm nhiệt độ hôm nay ở Sapa ta làm như thế nào?
 Nhiệt độ hôm nay ở Sapa là bao nhiệu độ C?
 GV cho HS làm bài 48 SGK/82
Tính 
 a ) 0 - 7 = ? b) 7 - 0 = ?
 c) a - 0 = d) 0 - a =
? Qua các ví dụ trên em hãy cho biết phép trừ trong Z và phép trừ trong N khác nhau như thế nào?
- GV giới thiệu nhận xét SGK/81
? Hãy lấy ví dụ minh hoạ cho nhận xét 
GV Đây chính là lí do phải mở rộng tập hợp N thành tập Z
HS đọc ví dụ và tóm tắt đề
- Nhiệt độ hôm nay giảm 40C ta có thể thể nói nhiệt độ tăng -40C
Ta phải thực hiện phép tính 
30 C- 40C= 30 C+ (- 40C) = -10C
- Nhiệt độ hôm nay ở Sapa là -10C
HS trả lời kết quả
HS nêu nhận xét 
 Phép trừ trong N không phải bao giờ cũng thực hiện được còn trong Z luôn thực hiện được.
HS lấy ví dụ : 3 – 5
Hoạt động 4. Củng cố – luyện tập
? Phát biểu quy tắc trừ số nguyên a cho số nguyên b và nêu công thức tổng quát?
- GV cho HS làm bài tập sau:
Bài 49 SGK/82
Điền số thích hợp vào ô trống 
- GV cho HS nhận xét và nhấn mạnh: Số đối của - a là -(-a) = a
? Tính -(-7) = ; -[-(-3)]=
Điền số thích hợp vào ô trống 
a
5
-15
35
-25
b
-7
25
40
-70
a-b
 GV cho HS hoạt động nhóm (4 HS/nhóm) khoảng 3 phút sau đó đại diện của một nhóm ghi kết quả thực hiện của nhóm vào bảng 
- GV kiểm tra bài làm của vài nhóm 
- GV cho HS trình bày tìm kết quả ở các ô trống
HS phát biểu quy tắc trừ và nêu công thức 
a - b = a + (-b)
HS lên bảng làm toán 
a
-15
2
0
-3
-a
15
-2
0
-(-3)
HS -(-7) = 7
-[-(-3)]= -3
45
-126
-75
54
-5
-6
9
0
HS hoạt động theo nhóm (4 HS)
- Đại diện nhóm báo cáo kết quả 
5 - (-7) = 5 +7 = 12
(-15) - 25 = (-15) + (-25) = -40
35 - 40 = 35 + (-40) = -5 
(-25) -(-70) = (-25) +70 =45
45 - (-5) = 45 + 5 = 50 
(-6) + (-75) = -81
D. Hướng dẫn về nhà:
 - Học thuộc quy tắc cộng, trừ các số nguyên
 - Làm bài tập 50,51, 52 SGK 
 Bài 73, 74, 75, 77, 78 SBT