Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2011-2012 - Lê Xuân Bảo

Ngµy so¹n: /02/ 2012 TuÇn 26
Ngµy d¹y: /02/2012	 TiÕt: *
Tập làm văn: CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN
( HOẶC ĐOẠN TRÍCH)
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:
 - Đề bài văn nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích).
 - Các bước làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích).
2. Kĩ năng: 
 - Xác định yêu cầu nội dung và hình thức của một bài văn nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích).
 - Tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài viết bài, đọc lại các bài viết và sửa chữa cho bài văn nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích).
3. Thái độ: 
 - Biết cách làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) .
II. Chuẩn bị:
 - Gv: Giáo án+bảng phụ.
 - Hs: Soạn bài theo câu hỏi sgk.
III. Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định tổ chức: 
2. Kiểm tra bài cũ: 
 - Sự chuẩn bị của các nhóm
 - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của hs
3. Bài mới: 
 Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) là vấn đề về nhân vật sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể. Để đi tìm hiểu các bước làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) chúng ta cùng tìm hiểu tiết học hôm nay.
Hoạt động của gv và hs
Nội dung
Hoạt động 1.
 - Hs đọc 4 đề trong SGK
 - Câu a: Các đề bài trên đã nêu ra những vấn đề nghị luận nào về tác phẩm truyện?
 - Câu b: Các từ “suy nghĩ, phân tích” trong đề bài đòi hỏi bài phải làm khác nhau như thế nào?
 - GV Gợi ý: đối với đề có từ suy nghĩ chúng ta phải làm gì? Đối với đề có từ phân tích ta phải làm gì?
 ? Đọc phần tìm hiểu đề, tìm ý và nêu nhận xét ?
 - Hs đọc phần Lập dàn bài
 - Đọc phần Viết bài
 ? Nêu các bước làm bài - các phần bài cơ bản?
 - Hs đọc Ghi nhớ.
 ? Đọc đề bài, các nhóm 1,2,3 viết Mở bài; các nhóm 4,5,6 viết một đoạn thân bài?
 - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét. 
- Hs: Viết phần mở bài cho đề bài trên.* 
Hoạt động 2. 
 - Đọc bài tập ở SGK
 ? Văn bản nghị luận về vấn đề gì?
 ? Câu văn nào mang luận điểm của văn bản?
 - Hs thảo luận trình bày
 ? Tác giả tập trung phân tích nội tâm hay phân tích hành động của nhân vật lão Hạc?
 - GV: Phân tích rõ, chứng minh một cách thuyết phục bằng những dẫn chứng cụ thể, sử dụng các luận cứ một cách sinh động, đó cũng là những chi tiết, hình ảnh đặc sắc của tác phẩm. Đặc biệt, đoạn tóm tắt truyện được lồng vào giữa đã giúp người đọc theo dõi câu chuyện và nhân vật dễ dàng hơn.
I. Tìm hiểu chung:
1. Đề bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích:
a. Đề bài: 4 đề 
b. Nhận xét:
- Câu a: Các đề bài trên nghị luận về:
Đề 1: Nghị luận về thân phận người phụ nữ trong xã hội cũ.
Đề 2: Nghị luận về diễn biến cốt truyện
Đề 3: Thân phận Thuý Kiều trong đoạn trích
Đề 4: Đời sống tình cảm trong chiến tranh.
- Câu b:
+ Giống nhau: đều là nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích.
+ Khác nhau:
- “Suy nghĩ” là xuất phát từ sự cảm, hiểu của mình để nhận xét, đánh giá tác phẩm.
- “Phân tích” là xuất phát từ tác phẩm (cốt truyện, nhân vật, sự việc, tình tiết) để lập luận và sau đó nhận xét, đánh giá tác phẩm.
2. Các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích):
*Đề bài:
Suy nghĩ về nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng của Kim Lân.
a. Tìm hiểu đề:
- Yêu cầu: Nghị luận về nhân vật trong tác phẩm.
- Phương pháp: Xuất phát từ sự cảm nhận, hiểu của bản thân về nhân vật.
b. Tìm ý:
- Phẩm chất nổi bật của nhân vật:-Các biểu hiện:
+ Các tình huống bộc lộ tình yêu làng, yêu nước.
+ Các chi tiết nghệ thuật:tâm trạng, lời nói, cử chỉ, hành động... chứng tỏ tình yêu làng yêu nước.
+ ý nghĩa của những tình cảm mới mẻ ấy của nhân vật.
c. Lập dàn bài: SGK trang 66
d. Viết bài:
* Mở bài: có hai cách
C1: Đi từ khái quát đến cụ thể(Từ nhà văn đến tác phẩm và nhân vật)
C2: Nêu trực tiếp những suy nghĩ của người viết.
*Thân bài:
- Tình yêu làng gắn với tình yêu nước...
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật ông Hai...
*Kết bài: Là nhân vật tạo được ấn tượng sâu sắc..
e. Kiểm tra và sửa chữa:
*Ghi nhớ:SGK/68
II. Luyện tập:
- Đề bài: Suy nghĩ của em về truyện ngắn Lão Hạc của nhà văn Nam Cao.
4. Củng cố - dặn dò:
 - Hệ thống toàn bài 
 - Nhắc lại Ghi nhớ.
 - Chuẩn bị tiếp bàiyện tập cách làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện 
IV. Rút kinh ngiệm:
	.
Ngµy so¹n: /02/ 2012 TuÇn 26
Ngµy d¹y: /03/2012	 TiÕt: 120+*
Tập làm văn: LUYỆN TẬP LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN
( HOẶC ĐOẠN TRÍCH)
VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 6 Ở NHÀ.
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:
 - Đặc điểm yêu cầu và biết cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích).
2. Kĩ năng: 
 - Xác định các bước làm bài, viết bài nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích) cho đúng với yêu cầu đã học.
3. Thái độ: 
 - Rèn kĩ năng viết bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích.
II. Chuẩn bị:
 - Gv: Giáo án+bảng phụ.
 - Hs: Soạn bài theo hướng dẫn.
III. Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ: 
 - Nêu các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích, 
 - Nêu nội dung các phần trong bài nghị luận ấy.(Ghi nhớ
 - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của hs.
3. Bài mới: 
 * Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) là vấn đề về nhân vật sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể. Để đi tìm hiểu các bước làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) chúng ta cùng tìm hiểu tiết học hôm nay.
Hoạt động của gv và hs
Nội dung
Hoạt động 1.
 - Hs đọc đề bài.
 ? Đề bài yêu cầu gì?
 ? Với đề bài trên cần đưa ra những ý nào?
 - Hs thảo luận trình bày.
 - Các nhóm trình bày kết quả tìm ý theo các câu hỏi phần gợi ý ở sgk.
 - Gv nhận xét giữa các nhóm.
 - Gv cho hs thảo luận nhóm. 
 ? Em hãy lập dàn ý cho đề văn trên?
 - Hs thảo luận ,trình bày.
 - Gv chốt ghi bảng.
 - Học sinh luyện viết bài.
 - Trình bày đoạn vừa viết.
 - Nhận xét, góp ý, sửa chữa (nếu cần)
Hoạt động 2.
 Mở bài
 - Hs chia nhóm viết : Thân bài
 Kết bài.
 - Giáo viên đánh giá, nhận xét, cho điểm.
 - Hướng dẫn tự học ( Viết ở nhà)
 * Đề bài: Cảm nhận của em về đoạn trích truyện Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.
I. Tìm hiểu chung: 
1. Tìm hiểu đề, tìm ý:
a. Đề bài:Cảm nhận của em về đoạn trích truyện Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.
1. Đề bài yêu cầu trình bày cảm nhận của bản thân về đoạn trích, đó là câu chuyện cảm động về tình cha con trong chiến tranh.
b .Tìm ý:
- Hoàn cảnh câu chuyện
- Tình cảm của bé Thu dành cho cha.
- Tình cảm ông Sáu dành cho con.
2. Lập dàn ý:
a. Mở bài:
Giới thiệu tác phẩm, đoạn trích, nội dung cơ bản của đoạn trích.
b.Thân bài: Phân tích đoạn trích theo các ý vừa tìm.
* Hoàn cảnh của câu chuyện: Ông Sáu đi kháng chiến, tám năm sau mới có dịp về thăm nhà, bé Thu nhất quyết không nhận ông là cha...
* Tình cảm bé Thu dành cho ông Sáu...
* Tình cảm ông Sáu dành cho con.....
* Tình cảm yêu thương cha sâu sắc, dứt khoát rạch ròi đầy cá tính của bé Thu và tình cảm yêu thương con sâu nặng của ông Sáu làm cho người đọc xúc động và thấm thía nỗi đau thương mất mát, éo le do chiến tranh gây ra.
c. Kết bài:
II. Luyện tập:
- Mỗi nhóm chọn viết một đoạn theo các ý cơ bản trong phần dàn ý.
4. Củng cố - dặn dò:
 -Về nhà học lại lí thuyết làm bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích.
 - Viết bài làm văn số 6
 - Đọc bài Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
IV. Rút kinh ngiệm:
	.
Ngµy so¹n: /02/ 2012 TuÇn 26
Ngµy d¹y: /03/2012	 TiÕt: 121
V¨n b¶n: Sang thu
 -H÷u ThØnh-
I. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. KiÕn thøc:
 - Gióp häc sinh c¶m nhËn ®­îc nh÷ng rung c¶m tinh tÕ cña nhµ th¬ vÒ sù biÕn chuyÓn nhÑ nhµng mµ râ rÖt cña ®Êt trêi tõ cuèi h¹ sang ®Çu thu, cïng nh÷ng suy t­ vÒ tuæi ®êi cña con ng­êi tõng tr¶i. §ã lµ biÓu hiÖn cña mét t©m hån yªu cuéc sèng tha thiÕt.
 - ThÊy ®­îc nÐt ®éc ®¸o cña bµi th¬ (ThÓ th¬ 5 tiÕng, kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m; C¸c h×nh ¶nh th¬ giµu søc biÓu hiÖn c¶m xóc vµ liªn t­ëng lµ nh÷ng nÐt h×nh thøc næi bËt)
2. Kü n¨ng: 
 RÌn kü n¨ng ®äc diÔn c¶m, c¶m nhËn th¬ tr÷ t×nh.
3. Th¸i ®é: 
 Yªu mÕn, tr©n träng nh÷ng vÎ ®Ñp cña TN quª h­¬ng, ®Êt n­íc.
II. ChuÈn bÞ :
 - Gv : Gi¸o ¸n+b¶ng phô.
 -Hs : So¹n bµi theo h­íng dÉn.
III. TiÕn tr×nh lª líp:
1. æn ®Þnh tæ chøc:
2. KiÓm tra bµi cò:
3. Bµi míi:
 Mïa thu lµ ®Ò tµi v« tËn cña thi nh©n song viÕt vÒ thêi kh¾c giao mïa tõ cuèi h¹ sang ®Çu thu th× ®Õn nay chØ cã H÷u ThØnh. “Sang thu” lµ mét ¸ng th¬ d©ng tÆng cho Nµng thu cña mét thi nh©n víi t©m hån tinh tÕ, nh¹y c¶m
 Ho¹t ®éng cña gv vµ hs
 Néi dung
Ho¹t ®éng 1.
 ? Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña t¸c gi¶?
 - Gv yªu cÇu hs tãm t¾t phÇn tg, tp.
 - Gv nªu y/c ®äc: NhÑ nhµng, nhÞp chËm, khoan thai, trÇm l¾ng, suy t­.
 - Gv ®äc mÉu. Gäi häc sinh ®äc, kÕt hîp t×m hiÓu tõ khã.
 ? Bµi th¬ ®­îc viÕt theo thÓ th¬ nµo?
 ? Bµi th¬ cã sù kÕt hîp cña nh÷ng ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo? (Miªu t¶, biÓu c¶m).
Ho¹t ®éng 2.
 - Gäi häc sinh ®äc khæ 1.
 ? Sù biÕn ®æi cña ®Êt trêi lóc sang thu ®­îc nhµ th¬ c¶m nhËn lÇn ®Çu tiªn qua h×nh ¶nh nµo?
 - Gv: Khi c¸i nãng oi bøc cña mïa h¹ ®· dÞu l¹i ®«i chót, tiÕng ve th«i r©m ran trªn vßm l¸ vµ s¾c ®á nång nµn cña hoa ph­îng chØ cßn ®äng l¹i trong nçi nhí th× nhµ th¬ ®· c¶m nhËn ®­îc mét mïi h­¬ng quen thuéc.
 - “Bçng” diÔn t¶ mét c¶m gi¸c ntn? (BÊt ngê, ®ét ngét)
 ? Nhµ th¬ ®ét ngét nhËn ra ®iÒu g×?
 ? “Ph¶” nghÜa lµ ntn? (H­¬ng th¬m to¶ ra nhanh, m¹nh nh­ s¸nh l¹i, c« ®Æc, ®Æc qu¸nh trong kh«ng gian)
 ? Giã se lµ ntn? (C¬n giã nhÑ, kh«, mang theo h¬i l¹nh)
 ? “C¬n giã se” gîi ta liªn t­ëng tíi ®iÒu g×?( C¬n giã thu se se l¹nh)
 GV b×nh: NÕu trong th¬ cæ, mïa thu th­êng b¾t ®Çu b»ng h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc l¸ ng« ®ång vµng hay cóc në sen tµn. Cßn trong th¬ míi lµ h­¬ng cèm, lµ hoa cau tr¾ng rông th× mïa thu cña H÷u ThØnh l¹i ®­îc c¶m nhËn b»ng khøu gi¸c rÊt ®éc ®¸o tõ mét mïi h­¬ng æi chÝn.
 ? “Chïng ch×nh” diÔn t¶ mét tr¹ng th¸i ntn? (Cè ý ®i chËm l¹i, ngËp ngõng nh­ kh«ng muèn ®i)
 ? T¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× trong khæ th¬?
 ? Tõ ®ã diÔn t¶ mét kh«ng gian lóc sang thu ntn?
 ? Tr­íc sù biÕn ®æi Êy, nhµ th¬ ®· cã c¶m nhËn g×?
 ? H×nh nh­” nghÜa lµ g×? (C¶m gi¸c m¬ hå, ch­a ch¾c ch¾n, ch­a râ rµng)
 ? T¹i sao nhµ th¬ l¹i thÊy “ H×nh nh­” trong khi ®· c¶m nhËn ®­îc râ rµng nh÷ng biÕn ®æi cña thiªn nhiªn lóc sang thu?
 Gv: Dï ®· c¶m nhËn ®­îc h­¬ng æi, nhËn ra giã se, ®· nh×n thÊy s­¬ng chïng ch×nh nh­ng vÉn hái vËy lµ do sù bÊt ngê ®ét ngét; C¶ khøu gi¸c, xóc gi¸c vµ thÞ gi¸c ®Òu m¸ch b¶o råi mµ vÉn ch­a thÓ tin, ch­a d¸m tin.
 - Häc sinh ®äc thÇm khæ 2.
 ? Kh«ng gian thu tiÕp tôc ®­îc miªu t¶ qua chi tiÕt, h×nh ¶nh nµo?
 ? “DÒnh dµng” lµ mét cö chØ, hµnh  ... mïa thu. Thu sang, dßng s«ng n­íc b¾t ®Çu c¹n, ch¶y chËm l¹i chø kh«ng cßn cuån cuén, µo ¹t nh­ thêi gian mïa h¹. Chim véi v· bay ®i tr¸nh rÐt. Nh­ng ®iÒu ®¸ng nãi ë ®©y lµ chim míi chØ “b¾t ®Çu véi v·” chø kh«ng ph¶i lµ ®ang véi v·.
 ? Kh«ng gian ®Çu thu cßn ®­îc gîi t¶ qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo n÷a?
 ? Em c¶m nhËn ntn vÒ h×nh ¶nh th¬ trong 2 c©u?(H×nh ¶nh cña ®¸m m©y mïa h¹ cßn sãt l¹i trªn bÇu trêi ®· b¾t ®Çu xanh trong, dµn máng, nhÑ vµ tr¶i dµi)
 ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt sö dông trong 2 c©u th¬ nµy?
 ? Qua ®ã nhµ th¬ diÔn t¶ mét bøc tranh thu ntn?
 GV b×nh: NÕu ë khæ 1, cÇn ph¶i cã 1 c¸i ngâ ®Ó cã thÓ nh×n vµ c¶m nhËn ®­îc s­¬ng ®i qua th× ë khæ 2 chØ cÇn cã 1 ®¸m m©y b©ng khu©ng nh­ 1 tÊm voan nhÑ, máng trªn bÇu trêi, nöa ®ang cßn lµ mïa h¹, nöa nghiªng vÒ mïa thu. Bçu trêi ®ang nhuém nöa s¾c thu. Sù thay ®æi cña ®Êt trêi theo tèc ®é chuyÓn ®éng tõ h¹ sang thu nhÑ nhµng, râ rÖt.
 - Gäi häc sinh ®äc khæ 3.
 ? Nh÷ng biÓu hiÖn cña ®Êt trêi lóc sang thu ®­îc diÔn t¶ qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo?
 ? Em hiÓu ntn vÒ nh÷ng h×nh ¶nh ë 2 c©u ®Çu?
(VÉn lµ m­a, n¾ng, sÊm, chíp nh­ mïa h¹ nh­ng ë ®©y ®· cã sù gi¶m dÇn. Mäi vËt b¾t ®Çu ®i vµo chõng mùc, ®i vµo thÕ æn ®Þnh, lÆng lÏ. N¾ng nh¹t dÇn chø kh«ng cßn chãi chang gay g¾t. M­a còng gi¶m ®i, Ýt ®i chø kh«ng cßn nh÷ng trËn m­a rµo, m­a d«ng µo ¹t).
 Th¶o luËn: Hai c©u cuèi cña bµi th¬ gîi cho em nh÷ng c¸ch hiÓu nµo? 
( SÊm ®· Ýt h¬n, m­a ®· Ýt h¬n. Hµng c©y ®· giµ nªn kh«ng bÞ bÊt ngê, giËt m×nh n÷a)
 ? Theo em, t¸c gi¶ ®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× trong 2 c©u th¬ nµy?
+ SÊm: nh÷ng t¸c ®éng bÊt th­êng cña ngo¹i c¶nh.
+ Hµng c©y ®øng tuæi: Con ng­êi tõng tr¶i, cã nhiÒu kinh nghiÖm vµ vèn sèng.
 ? Qua ®ã nhµ th¬ diÔn t¶ suy ngÉm g× vÒ con ng­êi vµ cuéc ®êi?
 - Gv: Còng gièng nh­ nh÷ng con ng­êi ®· ®øng tuæi, ®· tr¶i nghiÖm trong cuéc sèng nªn tr­íc nh÷ng khã kh¨n, thö th¸ch sÏ kh«ng bÞ bÊt ngê mµ trë nªn v÷ng vµng h¬n, b×nh tÜnh h¬n tr­íc nh÷ng t¸c ®éng bÊt th­êng cña ngo¹i c¶nh, cña cuéc ®êi. => C©u th¬ mang tÝnh chÊt triÕt lý s©u s¾c. 
Ho¹t ®éng 3.
 Tr¾c nghiÖm: ý nµo nãi ®óng nhÊt c¶m xóc cña t¸c gi¶ trong bµi th¬?
 a. Hån nhiªn, t­¬i trÎ.
 b. Míi mÎ, tinh tÕ, nhÑ nhµng, giao c¶m.
 c. Méc m¹c, ch©n thµnh.
 d. L·ng m¹n, bay bæng. 
- LiÖt kª c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong bµi th¬?
I. T×m hiÓu chung:
1. T¸c gi¶, t¸c phÈm: 
- Tªn ®Çy ®ñ: NguyÔn H÷u ThØnh.
- Quª: Tam D­¬ng-VÜnh Phóc.
- N¨m 1963 «ng nhËp ngò vµo binh chñng t¨ng thiÕt gi¸p vµ trë thµnh c¸n bé v¨n ho¸, tuyªn huÊn, s¸ng t¸c th¬.
- Tõng tham gia BCH Héi nhµ v¨n VN kho¸ III, IV, V. Tõ n¨m 2000 lµ Tæng th­ ký Héi nhµ v¨n VN.
2. §äc, t×m hiÓu chó thÝch:
3. ThÓ lo¹i: Th¬ ngò ng«n.
II. T×m hiÓu chi tiÕt:
1. TÝn hiÖu b¸o thu vÒ:
Bçng nhËn ra h­¬ng æi
Ph¶ vµo trong giã se
S­¬ng chïng ch×nh qua ngâ
=> Miªu t¶ tinh tÕ, tõ l¸y + nghÖ thuËt nh©n ho¸: 
 Sù bÊt ngê tr­íc nh÷ng biÕn ®æi cña ®Êt trêi, c¶nh vËt lóc sang thu.
- H×nh nh­ thu ®· vÒ.
=> C¶m gi¸c bÊt ngê, ®ét ngét, ngì ngµng, ng¹c nhiªn mµ m¬ hå, l¶ng v¶ng tr­íc kh«ng gian thu.
2. Quang c¶nh ®Êt trêi ng¶ dÇn sang thu:
- S«ng dÒnh dµng
Chim  véi v·
=> NT nh©n ho¸, h×nh ¶nh t­¬ng ph¶n.
- Cã ®¸m m©y mïa h¹
 V¾t nöa m×nh sang thu.
=> H×nh ¶nh t­ëng t­îng:
Sù chuyÓn ®éng cña ®Êt trêi sang thu nhÑ nhµng mµ râ rÖt, ®Ñp ®Ï.
3. Nh÷ng biÕn chuyÓn trong lßng c¶nh vËt:
- VÉn cßn bao nhiªu n¾ng
 §· v¬i dÇn c¬n m­a
 SÊm còng bít bÊt ngê
 Trªn hµng c©y ®øng tuæi.
=> H×nh ¶nh Èn dô: 
DiÔn t¶ nh÷ng suy ngÉm s©u sa vÒ sù thay ®æi cña cuéc ®êi con ng­êi.
III. Tæng kÕt:
1. NghÖ thuËt:
- C¶m xóc míi mÎ, tinh tÕ, nhÑ nhµng, giao c¶m.
- NT Èn dô, nh©n ho¸, h×nh ¶nh t­¬ng ph¶n, giµu t­ëng t­îng.
2. Néi dung:
 Bµi th¬ lµ sù c¶m nhËn tinh tÕ tr­íc nh÷ng biÕn chuyÓn nhÑ nhµng mµ râ rÖt cña TN, ®Êt trêi tõ cuèi h¹ sang thu.
4. Cñng cè – dÆn dß:
 - Häc néi dung vµ häc thuéc lßng bµi th¬. 
 - ChuÈn bÞ bµi “Nãi víi con”.
 IV. Rút kinh ngiệm:
	.
Ngµy so¹n: /02/ 2012 TuÇn 26
Ngµy d¹y: /03/2012	 TiÕt: 122
Nãi víi con
 - Y Ph­¬ng-
I. Môc tiªu bµi häc:
1. KiÕn thøc:
 - Gióp häc sinh c¶m nhËn ®­îc qua nh÷ng lêi nãi víi con, nhµ th¬ ®· gîi ®­îc vÒ t×nh c¶m céi nguån tèt ®Ñp vµ søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ cña quª h­¬ng, ®ång thêi gîi vÒ t×nh cha con s©u nÆng, nh¾c nhë t×nh c¶m g¾n bã víi truyÒn thèng quª h­¬ng, ®Êt n­íc vµ ý chÝ v­¬n lªn trong cuéc sèng.
- ThÊy ®­îc niÒm tù hµo vµ tin yªu cña t¸c gi¶ víi m¶nh ®Êt vµ con ng­êi quª h­¬ng.
 - ThÊy ®­îc nÐt ®éc ®¸o cña bµi th¬ lµ viÖc diÔn ®¹t c¶m nghÜ b»ng lèi th¬ tù do, Ýt vÇn, lêi th¬ méc m¹c nh­ng giµu h×nh ¶nh kh¸i qu¸t theo c¸ch nãi cña ng­êi miÒn nói.
2. Kü n¨ng: 
 RÌn kü n¨ng ®äc, ph©n tÝch vµ c¶m thô th¬ tr÷ t×nh tù do. 
3. Th¸i ®é: 
 Gi¸o dôc lßng yªu mÕn, tr©n träng céi nguån sinh d­ìng cña con ng­êi. 
II. ChuÈn bÞ:
III. TiÕn tr×nh lªn líp:
1. æn ®Þnh tæ chøc: 
2. KiÓm tra bµi cò:
 §äc thuéc lßng bµi th¬ “Sang thu”. Ph©n tÝch ý nghÜa cña 2 c©u th¬ :
 “ SÊm còng bít bÊt ngê
 Trªn hµng c©y ®øng tuæi” ?
3. Bµi míi:
 Trong thµnh tùu cña VH hiÖn ®¹i VN tõ sau CMT8 cã nh÷ng ®ãng gãp kh«ng nhá cña th¬ ca c¸c d©n téc anh em nh­ : N«ng Quèc ChÊn, Bµn Tµi §oµnCßn Y Ph­¬ng lµ mét trong c¸c nhµ th¬ tiªu biÓu sau nµy.
 Ho¹t ®éng cña gv vµ hs
 Néi dung
Ho¹t ®éng 1.
 - Gv: Th¬ Y Ph­¬ng nãi riªng vµ c¸c nhµ th¬ d©n téc thiÓu sè nãi chung rÊt dÔ nhËn ra bëi cã nhiÒu ®Æc ®iÓm riªng biÖt. §ã lµ c¸ch nãi, c¸ch nghÜ b»ng h×nh ¶nh cô thÓ, méc m¹c, giµu søc kh¸i qu¸t vµ giµu chÊt th¬ vÒ gia ®×nh, quª h­¬ng, ®Êt n­íc. Tuy nhiªn mçi nhµ th¬ l¹i h×nh thµnh mét phong c¸ch riªng.
 - Gv nªu yªu cÇu ®äc. GV ®äc mÉu 1 ®o¹n. Gäi häc sinh ®äc, kÕt hîp t×m hiÓu c¸c tõ khã.
 ? Bµi th¬ ®­îc lµm theo thÓ th¬ nµo?
 ? Theo m¹ch c¶m xóc, bµi th¬ cã thÓ chia mÊy phÇn? Nªu giíi h¹n vµ néi dung?
 B¶ng phô:: 
 + Tõ ®Çu ®Õn “ ®Ñp nhÊt trªn ®êi” : Lêi nãi víi con vÒ t/c, céi nguån.
 + Cßn l¹i: NiÒm tù hµo vÒ søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ vµ truyÒn thèng cao ®Ñp cña quª h­¬ng vµ niÒm mong ­íc con h·y kÕ tôc xøng ®¸ng truyÒn thèng Êy. 
Ho¹t ®éng 2.
 - Gäi häc sinh ®äc ®o¹n 1: 
 ? Ng­êi cha nãi víi con vÒ ®iÒu g×?
 ? Më ®Çu bµi th¬, t¸c gi¶ ®· t¸i hiÖn vµ gîi t¶ khung c¶nh mét gia ®×nh. Khung c¶nh Êy ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng c©u th¬ nµo?
 ? 4 c©u th¬ ®Çu gîi t¶ ®iÒu g×? (H×nh ¶nh ®øa con tËp ®i, tËp nãi).
 ? C¸ch gîi t¶ cã ®iÒu g× ®Æc biÖt? (C¸ch t¶ b»ng nh÷ng h×nh ¶nh th¬ cô thÓ t­ëng chõng nh­ v« lý 1 c¸ch ng©y th¬ nh­ng còng chÝnh lµ nÐt ®éc ®¸o, ®Æc s¾c trong t­ duy vµ c¸ch diÔn ®¹t ngé nghÜnh, s¸ng t¹o víi c¸ch nãi khÈu ng÷ cña ng­êi d©n miÒn nói kh«ng hÒ cÇu kú, chau chuèt).
 ? Nh÷ng h×nh ¶nh ®ã ®· diÔn t¶ 1 kh«ng khÝ gia ®×nh ntn?
 - Gv: Ta b¾t gÆp l¹i 1 kh«ng khÝ gia ®×nh Êm ¸p,. ngät ngµo, rÝu rÝt , trµn ngËp tiÕng c­êi h¹nh phóc.
 - Tuy tÊm lßng cha mÑ cã bao dung, yªu th­¬ng réng lín ®Õn ®©u th× víi con còng lµ ch­a ®ñ. Con ph¶i cÇn ®Õn bÇu s÷a tinh thÇn thø hai: §ã lµ quª h­¬ng. T¸c gi¶ ®· nh¾c ®Õn ai?
 ? “Ng­êi ®ång m×nh” chØ ®èi t­îng nµo? (Nh÷ng ng­êi sèng cïng miÒn ®Êt, quª h­¬ng).
 ? Ng­êi cha ®· nãi víi con vÒ ®iÒu g× cña ng­êi d©n quª m×nh?
 ? §an lê? V¸ch nhµ ken c©u h¸t nghÜa lµ ntn?
 - Gv: D­íi bµn tay cña ng­êi ®ång m×nh, nh÷ng nan nøa, nan tre trë thµnh nan hoa. V¸ch nhµ kh«ng chØ ken b»ng gç mµ con ®­îc ken b»ng tiÕng h¸t trao duyªn t×m b¹n cña nh÷ng chµng trai ch©n chÊt, méc m¹c. Rõng cho con ng­êi tµi nguyªn v« gi¸. Quª h­¬ng hiÖn lªn qua 3 h×nh ¶nh: Rõng. Con ®­êng vµ ng­êi ®ång m×nh. Tuy v« tri nh­ng rõng vµ con ®­êng còng ®ªm ®Õn cho ®øa trÎ nh÷ng thø cÇn ®Ó lín. Rõng chë che, con ®­êng th× më lèi.
 Tr¾c nghiÖm: NhËn ®Þnh nµo nªu ®óng nhÊt nh÷ng ®øc tÝnh vµ phÈm chÊt tèt ®Ñp cña “Ng­êi ®ång m×nh” ?
a. BÒn bØ, nhÉn n¹i, chÞu ®ùng hy sinh.
b. Hån nhiªn, méc m¹c, nghÜa t×nh.
c. Th¼ng th¾n, trung thùc, giµu ý chÝ.
d. CÇn cï, chÞu khã, bÒn bØ, dÎo dai, khÐo lÐo, thËt thµ, anh dòng, bÊt khuÊt.
 ? Qua ®ã, em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu ng­êi cha muèn nãi víi con m×nh lµ g×?
 - Häc sinh ®äc thÇm ®2: Nªu néi dung cña ®o¹n?
 ? Ng­êi cha ®· nãi víi con vÒ nh÷ng phÈm chÊt g× cña ng­êi d©n ®ång m×nh?
 ? Em hiÓu ntn vÒ nh÷ng c©u th¬ nµy? (Ng­êi d©n quª h­¬ng ®· tr¶i qua bao nhiªu niÒm vui nçi buån vµ nh÷ng thö th¸ch khã kh¨n cña cuéc ®êi song häc ®· rÌn luyÖn, hun ®óc “nu«i chÝ lín” ®Ó t«i luyÖn b¶n lÜnh sèng v÷ng vµng.
 ? PhÈm chÊt cña ng­êi d©n quª h­¬ng cßn ®­îc tiÕp tôc nh¾c ®Õn trong nh÷ng c©u th¬ nµo?
 - Th« s¬ da thÞt?(Méc m¹c,gi¶n dÞ nh­ cá c©y)
 - Tù ®ôc ®¸ kª cao quª h­¬ng?(c«ng cuéc lao ®éng)
 ? Gîi t¶ nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp Êy, ng­êi cha mong muèn ®iÒu g× ë con?
 ? T¸c gi¶ ®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ®Ó diÔn t¶ mong muèn Êy?
Ho¹t ®éng 3.
 ? Qua ®ã ng­êi cha ®· gîi ra mong muèn g× cña m×nh?
 GV b×nh: Quª h­¬ng hiÖn lªn nh­ 1 nguån tiÕp søc nh­ng kh«ng ph¶i nh­ thêi th¬ bÐ chØ cÇn cã an ñi vç vÒ mµ giê ®©y lµ t­ thÕ th¼ng b­íc mµ ®i, nh»m th¼ng phÝa tr­íc mµ tiÕn b­íc.
 ? Bµi th¬ thÓ hiÖn nh÷ng néi dung chÝnh nµo?
I. T×m hiÓu chung:
1. T¸c gi¶, t¸c phÈm: 
- Tªn khai sinh: Høa H÷u Ph­íc, d©n téc Tµy.
- Quª: HuyÖn Trïng Kh¸nh- TØnh Cao B»ng.
- Th¬ «ng giµu chÊt suy t­, tr¶i nghiÖm vÒ lÏ sèng, ®¹o lý lµm ng­êi, g¾n bã víi quª h­¬ng ®Êt n­íc.
2. §äc, t×m hiÓu chó thÝch:
3. ThÓ lo¹i:
 - ThÓ th¬ tù do.
4. Bè côc: 
 - 2 phÇn
II. Ph©n tÝch:
1. Nãi víi con vÒ t×nh c¶m, céi nguån:
Ch©n ph¶i.tíi cha
Ch©n tr¸i..tíi mÑ
Mét b­íc tiÕng nãi
Hai b­íc tiÕng c­êi.
=> H×nh ¶nh th¬ ch©n thùc, cô thÓ: 
Kh«ng khÝ gia ®×nh ®Çm Êm, quÊn quýt, con lín lªn trong t/y cña cha mÑ. 
- Ng­êi ®ång m×nh yªu l¾m.
§an lê cµi nan hoa
V¸ch nhµ ken c©u h¸t
Rõng cho hoa
Con ®­êng cho nh÷ng tÊm lßng
=> Quª h­¬ng, gia ®×nh cïng n©ng ®ì, chë che con lín kh«n; §ång thêi nh¾c nhë con vÒ ý thøc nguån céi.
2. Søc sèng bÒn bØ cña quª h­¬ng vµ niÒm mong ­íc cña cha mÑ:
- Ng­êi ®ång m×nh th­¬ng l¾m
Cao ®o nçi buån
Xa nu«i chÝ lín.
Ng­êi ®ång m×nh th« s¬ da thÞt
Nh­ng ch¼ng mÊy ai nhá bÐ ®©u con
Ng­êi ®ång m×nh tù ®ôc ®¸ kª cao quª h­¬ng.
- Cha muèn
Sèng trong ®¸ kh«ng chª ®¸ gËp ghÒnh
Sèng trong thung kh«ng chª thung nghÌo ®ãi
Sèng nh­ s«ng, nh­ suèi.
=> §iÖp tõ, ®iÖp ng÷, thµnh ng÷, h×nh ¶nh Èn dô, so s¸nh: 
Mong muèn nh¾n nhñ con vÒ lßng tù hµo quª h­¬ng.
III. Tæng kÕt:
 1. NghÖ thuËt:
- Giäng th¬ t©m t×nh, tha thiÕt, tr×u mÕn.
- Ng«n ng÷ vµ h×nh ¶nh th¬ ch©n thùc.
 2. Néi dung:sgk
4. Cñng cè – dÆn dß:
 - Bµi th¬ cã giäng ®iÖu ntn?
 - Qua bµi th¬, t¸c gi¶ muèn göi g¾m ®iÒu g×?
 - Häc thuéc ND bµi vµ bµi th¬. ChuÈn bÞ bµi “ NghÜa t­êng minh vµ hµm ý”.
IV. Rút kinh ngiệm:
	.
Kí duyệt, ngày ../2/2012
Tổ trưởng: