Giáo án Ngữ văn lớp 6 - Tuần học 3 - Tiết 9: Sơn Tinh Thuỷ Tinh

Tuần : 03 	 Ngày soạn: 10/8/2010 
 Tiết : 9 	 Ngày dạy: 24/8/2010 
 SƠN TINH THUỶ TINH
 (Truyền thuyết)
I. MỤC TIÊU: Giúp HS:
 - Hiểu và cảm nhận được nội dung, ý nghĩa của truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh 
 - Nắm được những nét chính về nghệ thuật của truyện
 II. KIẾN THỨC CHUẨN:
 1.Kiến thức:
-Nhân vật , sự kiện trong truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh
- Cách giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở đồng bẵng Bắc bộ và khát vọng của người Việt cổ trong việc chế ngự thiên tai lũ lụt, bảo vệ cuộc sống của mình trong một truyền thuyết.
- Những nét chính về nghệ thuật của truyện: Sử dụng nhiều chi tiết kì lạ, hoang đường.
 2.Kĩ năng:
 -Đọc diễn cảm văn bản truyền thuyết theo đặc trưng, thể loại
 - Nắm được các sự kiện chính trong truyện. 
 - Xác định ý nghĩa của truyện.
- Kể lại được truyện.
III. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG :
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
Nội dung hoạt động
+ Hoạt động 1 : Khởi động. 
1. Ổn định lớp.
- Ổn định nề nếp – kiểm tra sỉ số.
2. Kiểm tra bài cũ.
Hỏi: Em hãy nêu ý nghĩa về hình tượng Thánh Gióng qua truyền thuyết Thánh Gióng?
3. Giới thiệu bài mới.
- GV giới thiệu về hiện tượng lũ lụt hằng năm ở sông Hồng nước ta -> dẫn vào bài -> ghi tựa.
- Báo cáo sỉ số.
- Trả lời cá nhân.
- Nghe, ghi tựa.
+ Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản. 
- Yêu cầu HS đọc diễn cảm, diễn đạt đúng lời người dẫn truyện lời nhân vật.
- GV đọc mẫu một đoạn -> gọi 2 HS đọc tiếp.
- Gọi một số HS nhận xét cách đọc.
- Yêu cầu HS đọc chú thích SGK.
- Lưu ý HS các chú thích (1), (3), (4).
Hỏi : Truyện có thể chia mấy đoạn? Nêu ý chính mỗi đoạn.
-GV nhận xét, ghi bảng.
Hỏi: Tranh SGK minh hoạ nội dung nào?
Truyện gắn với thời đại nào trong lịch sử Việt Nam?
+ Hoạt động 3: Phân tích.
Hỏi: Nhân vật chính trong truyện là ai? Tại sao em biết?
- GV định hướng cho HS về sự việc và nhân vật trong tự sự ở tiết sau.
- Yêu cầu HS đọc thầm đoạn 1, 2.
Hỏi: Nhân vật Sơn Tinh, Thuỷ Tinh được miêu tả bằng những chi tiết tưởng tượng kì ảo như thế nào? Em nhận xét gì về tài năng của hai vị thần?
- GV giảng: tài năng của hai vị thần được xây dựng trên trí tưởng tượng của con người -> nghệ thuật truyện.
Rõ ràng họ ngang sức ngang tài.
Hỏi: Em suy nghĩ thế nào về sính lễ vua ban?
Yêu cầu HS thảo luận và nhận xét câu trả lời HS.
- Yêu cầu HS đọc thầm đoạn 2.
Hỏi: Trong cuộc giao tranh giữa hai vị thần, ai là người chiến thắng? Nếu Thuỷ Tinh thắng Sơn Tinh thì hậu quả sẽ như thế nào?
- Nhận xét câu trả lời của HS.
Hỏi: Vậy Sơn Tinh Thuỷ Tinh tượng trưng cho sức mạnh nào?
GV nhận xét và ghi bảng
.
Hỏi: theo em, thực tế hiện tượng lũ lụt là do đâu?
(Lồng bài tập 2 vào)
GVGDHS bảo vệ môi trường,bảo vệ thiên nhiên.
GVHDHS tìm hiểu nghệ thuật truyện 
- Yêu cầu HS thảo luận tìm ý nghĩa truyện.
Gợi ý: + Giải thích hiện tượng gì?
 + Phản ánh ước mơ gì của con người? Ca ngợi điều gì?
 Hỏi: Hãy khái quát lại giá trị, nội dung và nghệ thuật của truyện.
- Gọi HS đọc ghi nhớ SGK.
- Cho HS xem tranh về sự tàn phá của lũ.
- Nghe.
- Nghe, đọc -> lớp nhận xét.
- Đọc thầm (cả lớp)
-HS trả lời cá nhân: 3 đoạn.
-Cá nhân phát hiện tranh minh hoạ cho nội dung 2 -> truyện ngắn với công cuộc trị thuỷ thời các vua Hùng.
- Cá nhân phát hiện: ST, TT và lí giải.
- Nghe.
- Đọc thầm SGK.
-> cá nhân phát hiện chi tiết kì ảo.
- Suy nghĩ, so sánh trả lời cá nhân: cả 2 đều có tài.
- Nghe.
-Thảo luận (tổ).
-> trả lời: ngầm chọn Sơn Tinh.
- HS đọc thầm.
- HS trả lời cá nhân. 
- HS thảo luận -> rút ra ý nghĩa tượng trưng của hai nhân vật.
- Suy nghĩ, trả lời, do con người chặt phá rừng -> chủ trương của Đảng, nhà nước là đúng đắn, cần thiết.
HS lắng nghe
- Thảo luận -> rút ra ý nghĩa truyện. 
- Trả lời ghi nhớ SGK.
- Đọc ghi nhớ.
- Xem tranh -> thấy tác hại của lũ.
I. Tìm hiểu chung:
3 đoạn:
- Vua Hùng kén rễ.
- Cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh.
- Sự trả thù của Thuỷ Tinh.
II/ Phân tích:
 1/ Nội dung:
 a/ Nhân vật Sơn Tinh, Thuỷ Tinh:
- Sơn Tinh: vẫy tay: mọc cồn bãi, núi đồi, làm phép bốc từng quả đồi ngăn lũ lụt.
- Thuỷ Tinh: hô mưa, gọi gió, làm thành giông bão, lũ lụt.
-> Cả hai đều có tài cao phép lạ.
 b/ Ý nghĩa tượng trưng của hai nhân vật chính.
- Sơn Tinh: sức mạnh chế ngự thiên tai lũ lụt của nhân dân.
- Thuỷ Tinh: sự tàn phá của thiên tai, lũ lụt.
2/ Nghệ thuật;
 -Xây dựng hình tượng nhân vật mang dáng dấp thần linh
 -Tạo sự việc hấp dẫn: 2 vị thần cùng cầu hôn.
 -Dẫn dắt ,kể chuyện lôi cuốn sinh động.
3. Ý nghĩa truyện:
- Giải thích hiện tượng lũ lụt.
- Thể hiện ước mong của người xưa: muốn chế ngự thiên tai lũ lụt.
- Ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng.
+ Hoạt động 4: Hướng dẫn LUYỆN TẬP
 - Yêu cầu HS kể lại truyện một cách sáng tạo, diễn cảm.
- GV nhận xét.
- GV nêu yêu cầu bài tập 3 -> gọi HS trả lời.
-GV nhận xét ,bổ sung.
- Kể diễn cảm, sáng tạo cá nhân.
- HS trả lời cá nhân
-HS ghi nhận kiến thức
III/ LUYỆN TẬP
 Bài tập 1. Kể sáng tạo truyện.
Bài tập 2: (lồng vào bài học)
Bài tập 3: Truyện thời đại vua Hùng: Con Rồng cháu Tiên, Thánh Gióng, Bánh chưng, bánh giầy, Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
+ Hoạt động 5: Củng cố – dặn dò. ( 5 phút)
4. Củng cố:
Hỏi: Vậy Sơn Tinh Thuỷ Tinh tượng trưng cho sức mạnh nào?
? Nêu ý nghĩa truyện ?
GV nhận xét ,chốt ý
5. Dặn dò:
* Hướng dẫn tự học:
-kể được truyện
-Hiểu ý nghĩa tượng trưng của 2 nhân vật Sơn Tinh, Thủy Tinh.
-Yêu cầu HS:
 +kể được truyện.
 + Bài tập về nhà: 1, 2, 3, 4 SBT/15.
+ Trả bài: Từ mượn. 
+ Chuẩn bị: Nghĩa của từ.
 *Đọc bài trước - > xác định nghĩa của từ
 * Tìm hiểu cách giải thích nghĩa của từ 
 * Tìm hiểu trước phần luyện tập SGK.
- HS trả lời cá nhân. 
- Thực hiện theo yêu cầu giáo viên.