Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tuần 3 - Năm học 2012-2013

Ngày soạn:
Ngày thực hiện:
Tuần : Tiết:
 TÊN BÀI: SƠN TINH THỦY TINH
I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC:
	 1/Kiến thức: Hiểu , cảm nhận nội dung ý nghĩa của VB,Những nét nghệ thuật chính của VB
 2/ Kỹ năng: Đọc hiểu VB truyền thuyết. Năm bắt các sự kiện chính,ý nghĩa truyện. 
Kể lại được truyện
3/ Thái độ: Thấy được công lao của cha ông.Bồi dưỡng khat vọng , ước mơ vươn lên.
Giáo dục bảo vệ môi trường
II./CHUẨN BỊ:
	- GV Sách giáo khoa. sách giáo viên.Giáo án.Thiết kế bài dạy. Tranh minh họa:	
- HS: Chuẩn bị theo y/c giáo viên
III/NHỮNG NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
	1/ Nội dung:
	2/ Phương pháp:
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
	1/ Ổn định lớp:
	2/ Kiểm tra bài :
	TL: Ý nghĩa truyện Thánh Gióng
	TN: Ý nghĩa chi tiết “ vươn vai biến thành tráng sĩ”
	a/ Tạo sự thần kỳ cho câu chuyện
	b/ Thể hiện ước mơ chiến thắng giặc ngoại xâm
	c/ Ca ngợi người anh hùng chống giặc
	d/ Thể hiện sức mạnh của dân tộc
	3/ Bài mới:
	GT bài mới:
	4/ Tổ chức các hoạt dộng dạy học
HOẠT ĐỘNG GV
HĐ HỌC SINH
TG
NỘI DUNG GHI
Hoạt động 1: Tìm hiểu giới thiệu
MT: Xác định thể loại, tìm hiểu từ ngữ để nắm chắc nội dung
L: Nêu thể loại, xuất xứ văn bản
? Ngoài từ khó SGK đã chú thích , còn từ nào em chưa rõ nghĩa?
? Theo em, Vb thuộc pt biểu đạt nào?
Chuyển: Là Vb thuộc PT Tự sự, STTT thể hiện các đặc điểm của thể loại TT như thế nào?
Hoạt động 2: HD Đọc-Tìm hiểu Vb
MT:Giúp hs nắm nội dung và nghệ thuật VB. Thấy được đặc điểm của truyền thuyềt.Rèn kỹ năng phân tích, nâng cao khả năng tư duy.
Hướng dẫn đọc
Đọc mẫu 
Gọi hs đọc phân đoạn
Gọi hs kể tóm tắt
? Câu chuyện bắt đầu từ sự việc nào?
?Sự yêu thương lo lắng của người cha dành cho con thể hiện qua chi tiết nào?
? Theo em, trong những chi tiết liên quan đến việc gả chồng cho con gái, chi tiết nào đặc sắc nhất? Lý giải.
 Chốt : Ý nguyện gả con cho ST của nhà vua cũng chính là ý nguyện của nhân dân
?Vì sao nhân dân ta lại chon ST làm rễ mà không chon TT? Hãy gthiệu những hiểu biết của em về 2 nhân vật trên.
?Theo em , tài năng và phẩm chất của 2 nhân vật bộc lộ rõ nhất qua sự việc nào?
? Đặc sắc nghệ thuật trong các sự việc mt 2 nhân vật?
Liên hệ với thực tế đời sống của cư dân Việt cổ trong lịch sử, theo em câu chuyện đã phản ánh điều gì?
Tích hợp giáo dục môi trường
Từ câu chuyện em , em có suy nghĩ gì về MT hiện nay?
Nêu ý nghĩa của VB.
Chốt ý chính
Hoạt động 3: HD Tổng kết
MT: Rút ra nhận định về ND-NT.Rèn kỹ năng tư duy
L: Giá trị nội dung-nghệ thuật?
Gọi đọc ghi nhớ
Xác định
Nêu, cùng giải quyết
Nhận định
Nghe, định hướng trả lời
Nghe
Thực hiện theo chỉ định
Xung phong
Xácđịnh
Nhận định
Thảo luận bàn
Nghe
Trao đổi bàn
Trao đổi bàn
Trình bày
Tranh luận
Nhận định, lý giải
 Thảo luận nhóm
Nhận định
Xác định
Tóm tắt ý cơ bản
Ghi nhận
Tuần 3 Tiết 9.VB
SƠN TINH THỦY TINH
I/ Giới thiệu:
-Thể loại:truyền thuyết
- Xuất xứ:
II/ Đọc hiểu VB
 1/ Đọc
Phương thức tự sự
 2/ Phân tích:
a/ Vua Hùng kén rễ:
-Muốn kén cho con người chồng xứng đáng
-Đòi sính lễ
à Ý nguyện của nhân dân
b/ Cuộc thi tài của ST-TT
- Cả hai đều có tài cao phép lạ.
-ST lấy được MN, TT nổi giận dâng nước đánh ST
-ST vững vàng, TT kiệt sức rút quân
- Hàng năm đều dâng nước lên đánh ST.
à. Hình tượng nhân vật mang dáng dấp thần linh
 . Tạo sự việc hấp dẫn
 . Dẫn dắt , kể chuyện sinh động, hấp dẫn
ð.Cuộc sống lao động đấu tranh với thiên tai, lũ lụt của cư dân đồng bằng Bắc bộ
. Khát vọng của người Việt cổ trong chế ngự lũ lụt thiên tai
c/ Ý nghĩa văn bản
-Giải thích hiện tượng lũ lụt
-Thể hiện ước mơ chiến thắng thiên tai ,bảo vệ cuộc sống của người Việt cổ
III/Tổng kết:
1/Nội dung:
Giải thích hiện tượng lũ lụt
-Thể hiện ước mơ chiến thắng thiên tai ,bảo vệ cuộc sống của người Việt cổ
2/Nghệ thuật:
 Chi tiết tưởng tượng kỳ ảo
5/Củng cố:Làm rõ đặc điểm TT qua VB: ST-TT
V/HƯỚNG DẪN TỰ HỌC.
L: Thực hiện bt2 phần LT.Thực hành bài tập 1. ST bài tập 3
 Soạn bài : Nghĩa của từ:
-Trả lời các câu hỏi trong từng đề mục, xem ghi nhớ , thử thực hiện bài tập
VI/NHẬN XÉT
Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn:
Ngày thực hiện:
Tuần : Tiết:
	Thuận lợi:
 TÊN BÀI: NGHĨA CỦA TỪ
I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC:
	 1/Kiến thức: Hiểu khái niệm nghĩa của từ. Biết cơ sở xác định nghĩa
 2/ Kỹ năng: Giải thích đúng nghĩa của từ. Biết sử dụng từ đúng nghĩa . Biết tra cứu tự điển.
3/ Thái độ: Có ý thức mở rộng vốn từ
II./CHUẨN BỊ:
	- GV: Thiết kế bài dạy. Tìm tư liệu.
- HS: Thực hiện theo hd CV ở nhà.
III/NHỮNG NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
	1/ Nội dung:
	2/ Phương pháp:
IV. TIÊN TRÌNH LÊN LỚP:
	1/ Ổn định lớp:
	2/ Kiểm tra bài :
	TL: Nêu nguyên tắc mượn từ
	TN: Xác định dãy từ nào sau đây không có từ mượn
	a/ nhà, cây, tàu hỏa
	b/ em bé, chăn, xà phòng
	c/ hỏa tốc,gạo, dép
	d/ nước, tủ, màn( Đáp án)
	3/ Bài mới:
	GT bài mới:
	 Trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ, vấn đề mà ta tiếp nhận đầu tiên là hình thức ngữ âm( nói, viết), tuy nhiên điều mà ta cần là cái chứ đựng bên trong hình thức ngữ âm. Nội dung bài Nghĩa của từ sẽ giúp các em hiểu rõ về vấn đề này.
HOẠT ĐỘNG GV
HĐ HỌC SINH
TG
NỘI DUNG GHI
HĐ 1: HD tìm hiểu bài mới
 MT: Học sinh hiểu khái niệm nghĩa của từ.
Gọi HS đọc vd Trình bày BP
H? Nếu lấy dấu 2 chấm làm chuẩn thì các vd trên gồm mấy phần? Đó là những phần nào?
Gọi Hs đọc lại phần nội dung giải nghĩa của từ.
GV: Đó là phần nội dung mà từ biểu thị.
H? Thế nào là nghĩa của từ?
L: Đọc câu 3 mục I.Vẽ mô hình
GV chuyển ý : Vậy có thể giải nghĩa của từ bằng những cách nào?
Yêu cầu hs theo dõi các vd trong sgk.
Gọi 1 hs đọc phần giải nghĩa từ tập quán.
H? Trong 2 câu sau đây, 2 từ : tập quán và thói quen có thể thay thế cho nhau được hay không? Vì sao?
a/ Người Việt có tập quán ăn trầu.
b/ Bạn Nam có thói quen ăn qùa vặt.
H? Vậy từ tập quán đã được giải thích ý nghĩa bằng cách nào?
Gọi hs đọc phần giải thích từ : Lẫm liệt.
H? Trong 3 câu sau đây, 3 từ: lẫm liệt, hùng dũng, oai nghiêm có thể thay thế được cho nhau không?
a/ Tư thế lẫm liệt của người anh hùng.
b/ Tư thế hùng dũng của người anh hùng.
c/ Tư thế oai nghiêm của người anh hùng.
H? 3 từ trên thuộc loại từ nào mà em đã học?
H? Vậy từ lẫm liệt đã được giải thích ý nghĩa bằng cách nào?
Bài tập nhanh: Hãy giaỉ thích ý nghĩa của các từ sau theo cách trên: Trung thực, dũng cảm, phân minh.
Hoạt động 3; HDLT
MT : Củng cố KT, rèn kỹ năng tư duy
H? Cho biết mỗi chú thích giải nghĩa từ theo cách nào?
Gọi hs lên bảng trình bày bài tập 2.3
Giải thích các từ sau theo những cách đã học?
GV hướng dẫn hs tìm hiểu 2 lớp nghĩa đê thấy ý thú vị của câu chuyện:
Mất có nghĩa là không mất nghĩa là vẫn còn.
HS đọc.
Gồm 2 phần:
Phần bên trái là các từ cần giải thích.
Phần bên phải là nội dung giải nghĩa của từ.
Nghĩa cua từ là nội dung mà từ biểu thị.
-QS trả lởi
HS đọc.
HS thảo luận.
Câu a có thể dùng cả 2 từ.
Câu b chỉ dùng từ thói quen.
Vì: Từ tập quán có phạm vi biểu vật rộng thường gắn với chủ thể là số đông.
Thói quen có phạm vi biểu vật hẹp thường gắn với chủ thể là một cá nhân.
Trình bày kn mà từ biểu thị.
HS đọc.
3 từ có thể thay thế cho nhau được vì chúng không làm cho nội dung thông báo và sắc thái ý nghĩa của câu thay đổi.
3 từ đồng nghĩa.
Giải thích ý nghĩa bằng cách dùng từ đồng nghĩa.
HS đọc.
Giống cách giải thích ý nghĩa của từ : lẫm liệt.
Đại diện 4 tổ lên tìm.
Đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ cần giải thích.
.
HS lên bảng làm:
a/ Học tập
b/ Học lỏm
c/ Học hỏi
d/ Học hành.
HS điền từ:
a/ Trung bình
b/ Trung gian.
c/ Trung niên.
HS giải thích nghĩa cua từ:
a/ Giếng: hố đào sâu vào lòng đất để lấy nước uống
cách trình bày kn mà từ biểu thị
b/ Rung rinh: chuyển động nhẹ nhàng, liên tục
Cách trình bày kn mà từ biểu thị
c/ Hèn nhát: trái với dũng cảm
Dùng từ trái nghĩa để giải thích.
Tuần 3.tiết 10.TV
 NGHĨA CỦA TỪ
I/ Nghĩa của từ:
Tập quán: thói quen của 1 cộng đồng được hình thành từ lâu trong đ/sống được mọi l làm theo.
Lẫm liệt: hùng dũng, oai nghiêm.
Nao núng: lung lay, ko vững lòng tin ở mình nữa.
Ghi nhớ 1: SGK
II/ Cách giải thích nghĩa của từ:
1/ Trình bày kn mà từ biểu thị.
2/ Đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ cần giải thích.
Ghi nhớ:
III/ Luyện tập:
1/ Bài tập 1:
VD:
1/ Cầu hôn: xin được lấy vợ.
Cách trình bày kn mà từ biểu thị.
Tản Viên: Núi cao trên đỉnh ngọn toả ra như cái tán gọi là Tản Viên.
Cách giải thích bằng việc miêu tả đặc điểm của sự vật.
Phán: truyền bảo
2/ Bài tập 2
a/ Học tập
b/ Học lỏm
c/ Học hỏi
d/ Học hành
3/ Bài tập 3
a/ Trung bình
b/ Trung gian.
c/ Trung niên
4/ Bài tập 4:
a/ Giếng: hố đào sâu vào lòng đất để lấy nước uống
cách trình bày kn mà từ biểu thị
b/ Rung rinh: chuyển động nhẹ nhàng, liên tục
Cách trình bày kn mà từ biểu thị
c/ Hèn nhát: trái với dũng cảm
Dùng từ trái nghĩa để giải thích.
5/ Bài tập 5
5/ Củng cố:
 Nghĩa của từ là gì?
	V/ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:
	 Hiểu biết về nội dung –hình thức của từ.
	Hoàn thiện bài tập
 	 Tìm hiểu : thế nào là sự việc trong văn tự sự? Nhân vật trong VTS thể hiện như thế nào?
VI/ NHẬN XÉT:
	Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn:
Ngày thực hiện:
Tuần : Tiết:
 TÊN BÀI: SỰ VIỆC VÀ NHÂN VẬT
 TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC:
	 1/Kiến thức:
- Hiểu được thế nào là nhân vật và sự việc
- Ý nghĩa và mối quan hệ giữa nhân vật và sự việc, chủ đề trong văn bản tự sự
 2/ Kỹ năng: 
Chỉ ra nhân vật , sự việc trong VBTS
Xác định nhân vật , sự việc trong một đề bài cụ thể.
3/ Thái độ:
Thầy được mối quan hệ giưa các yếu tố trong VBTS. Vận dụng vào TLV
II./CHUẨN BỊ:
	- GV:	SGK-SGV-Giáo án-GA-Bảng phụ
- HS: Tìm hiểu ở nhà theo hướng dẫn GV
III/NHỮNG NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
	1/ Nội dung:
	2/ Phương pháp:
IV. TỔ CHỨC DẠY – HỌC:
	1/ Ổn định lớp:
	2/ Kiểm tra bài :
	Tự sự là gì? Làm rõ qua một VB cụ thể.
	3/ Bài mới:
	GT bài mới: Tự sự là pt trình bày chuỗi sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng kết thúc, thể hiện một ý nghĩa. Tiết học sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về đặc điểm của sự việc cũng như nhân vật trong VBTS.
HOẠT ĐỘNG GV
HĐ HỌC SINH
TG
NỘI DUNG GHI
Hoạt động 1:HD Tìm hiểu sự việc và nhân vật trong VBTS
MT: 
Học sinh hiểu đặc điểm của nhân vật và sự việc trong VBTS
Biết quan sát, tư duy , tổng hơp và nhận định kiến thức từ tìm hiểu để thực hành.
Giới thiệu đề mục.
L: Đọc câu 1.a. Xác định theo yêu cầu.
L:Sự việc do ai thực hiện, xảy ra ở đâu? Thời gian? địa điểm? Nguyên nhân ? Diễn biến?
 Việc Vua Hùng chọn sính lễ có ý nghĩa gì?
? Trong vb, các nhân vật đã làm gì?
Ai có hành động nhiều nhất?
Nhân vật phụ có ý nghĩa gì?
Nhận biết nhân vật qua đâu?
Gọi đọc ghi nhớ
Chốt
Chuyển Luyện tập
Hết tiết 1
Hoạt động 2: Luyện tập
L: Đọc , xác định yêu cầu bài tập.Nêu cách thực hiện.
+ Xác định lại sự việc nhân vật đã thực hiện
+ Ai là nhân vật chính? nhân vật phụ?
+ Tóm tắt truyện theo nhân vật chính
(Những sự việc mà nhân vật thực hiện trong VB)
Theo dõi
Nhận xét
+ Cách đạt tên văn bản?
L: Đọc, xác định yêu cầu bt 2. Thảo luận nhóm
Chốt
Thảo luận
Nêu chi tiết, sự việc
Trình bày
Thực hiện
Đọc ghi nhớ
Đọc , xác định yc đề bài
Tìm chi tiết
Nhận định
Kể theo sự việc nhân vật thực hiện
Nêu ý kiến
Thảo luận nhóm
Trình bày
Góp ý các nhóm
Tuần 2-Tiết 11-12-TLV
SƯ VIỆC VÀ NHÂN VẬT
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I/ Đặc điểm của nhân vật và sự việc trong văn bản tự sự
 1/Sự việc trong văn bản tự sự
 1.1/Tìm hiểu:
 Truyện Sơn Tinh Thủy Tinh
a/ Sự việc khởi đầu: (1)
 Sự việc phát triển(2,3,4)
 Sự việc cao trào( 5,6)
 Sự việc kết thúc( 7)
b/ Người thực hiện: VH-MN-ST-TT
 Địa điểm: Miền Bắc
 Thời gian: Thời Vua Hùng thứ 18
 Nguyên nhân: ST cưới được MN nên TT ghen hờn đánh ST
 DB: Cuộc giao tranh giữa ST chống lại TT
 KQ: Sơn Tinh thắng, Thủy Tinh thua, hàng năm dâng nước lên đánh ST.
c/ Sự việc phù hợp chủ đề: Chi tiết sính lễ
2/ Nhân vật trong văn bản tự sự
 -Người thực hiện sự việc và thể hiện trong văn bản
-Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu trong việc thể hiện tư tưởng của văn bản
-Nhân vật phụ giúp nhân vật chính hoạt dộng
- Nhân vật được thể hiện qua: tên gọi, lai lịch , tính nết.hình dáng, hành động...
* Ghi nhớ:
II/ Luyện tập
 Bài tập 1:
a/ Sự việc các nhân vật đã thực hiện
Mẫu:
Vua Hùng: kén chồng cho con, triệu tập lạc hầu, đòi sính lễ
b/Nhân vật chính: ST-TT
Nhân vật phụ: Vua Hùng Mị nương
c/ Tóm tắt truyện gắn với nhân vật chính
Mẫu:
Nhân vật Sơn Tinh:
-Đến cầu hôn
-Đem sính lễ đến trước
-Rước Mị Nương về núi
-Đánh lại Thủy Tinh
-Chiến thắng Thủy Tinh
d/ Cách đặt tên theo nhân vật chính, à cách đặt tên theo dân gian :Thạch Sanh, Tấm Cám, Sọ Dừa...
Bài Tập 2
Mẫu: 
Sự việc định kể:Trèo cây
Diễn biến:
Thấy tổ chim trên cây cao, định bắt về nuôi.
Mẹ nhắc nhở không được leo trèo nguy hiểm, chim con mất mẹ sẽ khổ sở
 Mẹ đi vắng, trèo hốt tổ chim , trượt tay té bong gân
Mẹ đưa đi bệnh viện
Mẹ chăm sóc , phân tích việc làm sai trái...
Hối hận.
 Củng cố:
	 Sự việc
Khởi đầu phát triển cao trào kết thúc thời gian địa điểm nguyên nhân diễn biến kết thúc 
 Nhân vật
 Nhận biết Vai trò
V/ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:
	 Tiết 11-12: Hiểu biết về nhân vật và sự việc .Hoàn thiện các bài tập
	 Đọc tìm hiểu văn bản Sự tích Hồ Gươm
	 Sự việc? Nhân vật? Chi tiết kỳ ảo? Ý nghĩa truyện?
VI/ NHẬN XÉT: