Giáo án Ngữ văn lớp 6 - Tuần 1 - Tiết 2: Bánh chưng bánh giầy (truyền thuyết)

Tuần : 01 Ngày soạn : 04/8/2009.
Tiết : 2 Ngày dạy : 11/8/2009
BÁNH CHƯNG BÁNH GIẦY
(Truyền thuyết)
)
Văn bản
I. YÊU CẦU : Giúp HS:
 Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết.
 Hiểu nội dung, ý nghĩa của truyện: Bánh chưng bánh giầy.
 Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tươởng tượng, kì ảo của truyện.
 Kể được truyện.
 II. CHUẨN BỊ :
 - GV : Hình ảnh về bánh chưng bánh giầy + xem tài liệu tham khảo.
- HS : Xem, soạn bài trước.
III. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG :
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
+ Hoạt động 1 : Khởi động
 (5 phút)
 - Ổn định lớp.
 - Kiểm tra bài cũ.
- Giới thiệu bài.
+ Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản: (30 phút)
 I. Giới thiệu chung:
 *Bố cục: 4 đoạn.
 II. Phân tích truyện :
 1. Hình ảnh, ý định, cách thức vua Hùng chọn người nối ngôi:
 -Hoàn cảnh: 
 Giặc ngoài đã dẹp yên, vua đã già.
 -Ý vua: Nối ngôi vua phải nối chí vua.
 - Hình thức: mang tính chất một câu đố.
 2. Cuộc thi tài giải đố:
 -Lang Liêu được thần mách bảo : “Không gì quý bằng hạt gạo..” -> đề cao nghề nông.
- Bánh hình tròn -> trời.
- Bánh hình vuông -> đất.
=> thờ kính tổ tiên, trời đất.
+ Hoạt động 3: Tổng kết.
 III. Tổng kết: (5 phút)
(Ghi nhớ SGK )
+ Hoạt động 4: Luyện tập – củng cố: (5 phút)
- Củng cố.
- Dặn dò.
- Kiểm tra sĩ số, nề nếp.
Hỏi :Truyền thuyết là gì?
 Nêu ý nghĩa của truyện.
- Mỗi năm khi xuân về, nhà nhà đều gói bánh để cúng tổ tiên. Quang cảnh ấy làm sống lại truyền thuyết “Bánh chưng bánh giầy”.
- Gọi HS đọc văn bản.
- Hướng dẫn học sinh tìm hiểu các chú thích 1-> 13.
- Gọi HS chia đoạn, nêu ý chính từng đoạn.
Cho HS xem lại đoạn 1 SGK.
Hỏi :Nhà vua chọn người nối ngôi trong hoàn cảnh nào?Với ý định ra sao và bằng hình thức nào?
Gọi HS đọc đoạn 2.
Hỏi : Vì sao trong các con vua, Lang Liêu được thần giúp đỡ? Thần giúp đỡ gì? Chi tiết này có ý nghĩa như thế nào?
Hỏi : Em có suy nghĩ gì về lời mách bảo của thần?
Hỏi : Vậy tại sao thần không chỉ dẫn hoặc không làm sẵn lễ vật cho Lang Liêu?
Hỏi : Vì sao bánh của Lang Liêu được vua cha chọn để tế trời đất, tiên vương?
Hỏi : Những điều vua Hùng nói thể hiện quan niệm của người xưa về trời đất như thế nào?
Chi tiết này mang ý nghĩa gì?
Hỏi : Em hãy nêu ý nghĩa của truyện?
Hỏi : Đọc truyện này em thích nhất là chi tiết nào? Vì sao?
Học bài, xem bài “Từ –cấu tạo từ tiếng Việt”.
- Báo cáo sĩ số.
- Trả lời..
Nghe, nghi tựa bài.
- Đọc văn bản.
- Đọc chú thích.
Văn bản chia làm 4 đoạn.
- HS chú ý đoan 1.
- Trả lời cá nhân.
Lúc thái bình, vua về già, truyền ngôi cho ai làm vừa ý vua.
HS đọc.
- Lang Liêu là ngừoi thiệt thòi nhất, chăm chỉ làm ruộng.
-Thần muốn tạo điều kiện cho Lang Liêu đoán được ý vua.
-Thần muốn cho Lang Liêu tự bộc lộ tài năng thì việc nhận ngôi mới xứng đáng.
-HS trả lời cá nhân
- Trời tròn, đất vuông là quan niệm của người xưa-> sự thờ kính trời đất, tổ tiên.
- Giải thích ngồn gốc bánh chưng bánh giầy, đề cao nghề nông, ước mơ có một vua tốt.
- Trả lời cá nhân, nhận xét.
- Nghe.