I. MỤC TIÊU :
- HS nhận biết và đếm được chính xác số lượng từ ở trong câu.
Hiểu được nghĩa của từ ghép trong tiếng Việt.
Lưu ý : Học sinh đã học về cấu tạo từ ở Tiểu học .
II.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC KĨ NĂNG :
1/ Kiến thức :
- Định nghĩa về từ, từ đơn, từ phức, các loại từ phức .
- Đơn vị cấu tạo từ tiếng Việt .
2/ Kĩ năng :
- Nhận diện, phân biệt được :
+ Từ và tiếng .
+ Từ đơn và từ phức .
+ Từ ghép và từ láy .
- Phân tích cấu tạo của từ .
III. HƯỚNG DẪN – THỰC HIỆN :
Tieát : 1 Vaên baûn : CON ROÀNG ,CHAÙU TIEÂN (Truyeàn thuyeát) (ĐỌC THÊM) Tuaàn : 1 NS: ../../20.. Tieát : 2 ND:../../20.. Vaên baûn :BÁNH CHƯNG ,BÁNH GIẦY (Truyeàn thuyeát) (Tự học có hướng dẫn ) I. MỤC TIÊU : Naém ñöôïc noäi dung vaø yù nghóa truyeän. Reøn luyeän kó naêng ñoïc – keå chuyeän . - HS caàn thaáy ñöôïc ñaây laø moät caâu truyeän nhaèm giaûi thích nguoàn goác 1 loaïi baùnh coå truyeàn cuûa daân toäc, töø ñoù ñeà cao ngheà noâng, ñeà cao söï thôø kính Trôøi – Ñaát vaø Tieân cuûa daân toäc Vieät Nam ta. II. TROÏNG TAÂM KIẾN THỨC Kĩ NĂNG : 1/ Kiến thức : Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết . Cốt lỗi lịch sử thời kỳ dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm thuộc nhóm tuyền thuyết thời kỳ Hùng Vương . Cách giải thích của người Việt cổ về một phong tục và quan niệm đề cao lao động, đề cao nghề nông – một nét đẹp văn hóa của người Việt. 2/ Kĩ năng : - Đọc- hiểu một văn bản thuộc thể loại truyền thuyết . - Nhận ra những sự việc chính trong truyện . III. HƯỚNG DẪN – THỰC HIỆN : Hoaït ñoäng giaùo vieân Hoaït ñoäng hoïc sinh Noäi dung HOẠT ĐỘNG 1 : Khởi động . Kiểm tra sĩ số lớp . Kiểm tra : - Em hãy nêu nội dung và nghệ thuật trong văn bản “con Rồng cháu Tiên”. Giới thiệu bài mới (tùy GV) . HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc hiểu văn bản . -Gv höôùng daãn hs caùch ñoïc: + gioïng keå töï nhieân. +chuù yù lôøi thoaïi. -Gv ñoïc maãu ñoaïn ñaàu . -Hs thay phieân nhau ñoïc tieáp caùc ñoaïn coøn laïi. -Gv chæ ñònh hs nhaän xeùt gioïng ñoïc. -GV chốt : “Bánh chưng, bánh giầy” thuộc nhóm tác phẩm truyền thuyết thời đại Hùng Vương dựng nước . HOẠT ĐỘNG 3 : Phân tích . *Yeâu caàu hs chuù yù ñoaïn vaên 1. *Gv neâu vaán ñeà: -Vì sao vua Huøng phaûi choïn ngöôøi ñeå truyeàn ngoâi ? -Döïa vaøo ñoaïn vaên , haõy tìm ra caâu vaên coù chöùa yù ñònh truyeàn ngoâi cuûa nhaø vua ? -Yeâu caàu cuûa nhaø vua laø gì ? Veà hình thöùc,yeâu caàu ñoù mang tính chaát gì ? Þ Choát laïi vaø ghi baûng. *Hoûi tieáp: Yeâu caàu hs chuù yù ñoaïn vaên cuoái , gv hoûi: -Theo em, cuoái cuøng ai ñaõ ñöôïc nhaø vua truyeàn ngoâi ? -Hai thöù baùnh maø Lang Lieâu daâng leân coù yù nghóa gì ? -Luùc ñaàu, Lang Lieâu chöa hieåu ra yù nghóa ñoù. Ai ñaõ giuùp Lang Lieâu ? Vì sao trong caùc Lang, chæ coù Lang Lieâu ñöôïc thaàn giuùp ñôõ ? CHOÁT: -Lang Lieâu. -Hai thöù baùnh coù yù nghóa thöïc teá(Quí troïng ngheà noâng ,quí troïng haït gaïo ñaõ nuoâi soáng mình vaø chính mình ñaõ laøm ra haït gaïo aáy) -Töôïng tröng cho Trôøi vaø Ñaát (hình troøn, hình vuoâng). -LL ñöôïc thaàn giuùp ñôõ vì : +laø con thöù 18, moà coâi meï. +gaàn guõi vôùi daân thöôøng ,ngöôøi lao ñoäng-hieåu loøng daân Gv gôïi yù baèng caâu hoûi nhö sau: -Truyeän giaûi thích nguoàn goác söï vaät gì ? -Ngoaøi “baùnh chöng, baùnh giaày”coøn coù truyeàn thuyeát naøo giaûi thích nguoàn goác söï vaät töông töï hay khoân ? -Ngoaøi giaûi thích söï vaät, truyeän coøn ñeà cao ñieàu gì ? -Qua truyeän ,em ñaõ ruùt ra baøi hoïc gì cho baûn thaân ? - Truyện có nhiều chi tiết nghệ thuật gì ? - Lối kể chuyện theo trình tự nào ? ÞGoïi hs ñoïc to ghi nhôù . HOẠT ĐỘNG 4 : Luyện tập . (thực hiện ở nhà BT 2) HOẠT ĐỘNG 5 : Hướng dẫn tự học x Củng cố : Hỏi : Nội dung của truyện “Bánh chưng, bánh giầy” nhằm mục đích ca ngợi những gì ? Hỏi : Trong truyện tác giả dân gian đã sử dụng nghệ thuật gì ? x Dặn dò : - Về nhà làm bài tập ,2* của SGK .* HS tự thực hiện : tiết sau kiểm tra trong lúc kiểm tra miệng) - Chuẩn bị bài mới “Từ và cấu tạo từ tiếng Việt”, chú ý : + Từ là gì ? + Thế nào là : từ đơn, từ phức . Hs chuù yù laéng nghe . Hs ñoïc vaên baûn HS chu yù ñoaïn vaên 1 Hs laéng nghe vaø traû lôøi caâu hoûi. HS laéng nghe vaø ghi baûng Hs chuù yù ñoaïn vaên cuoái. HS döïa vaøo ñoaïn vaên traû lôøi caùc caâu hoûi. Hs ghi baûng HS laéng nghe, suy nghó ,traû lôøi ccaùc caâu hoûi Hs ñoïc ghi nhôù Hs laéng nghe vaø ghi nhaän ñeå thhöïc hieän Hs trả lời và nhận xét . Hs thöïc hieän theo yêu cầu của GV Hs đọc ghi nhớ . I.Tìm hieåu chung : “Bánh chưng, bánh giầy” thuộc nhóm tác phẩm truyền thuyết thời đại Hùng Vương dựng nước . II.Phân tích : 1.Nội dung: a/Hoaøn caûnh ,yù ñònh vaø hình thöùc choïn ngöôøi noái ngoâi: -Hoaøn caûnh: vua giaø, nöôùc thaùi bình. -YÙ cuûa vua: choïn ngöôøi ñuû ñöùc, taøi (khoâng nhaát thieát con tröôûng) -Hình thöùc : mang tính moät caâu ñoá khoù . => Vua Hùng chú trọng tài năng, sang suốt và bình đẳng . b/.Ñoái töôïng ñöôïc truyeàn ngoâi laø: Lang Lieâu vì chaøng ñaõ thöïc hieän ñöôïc yù cuûa nhaø vua (Hiếu thảo, chân thành, thần linh giúp, dâng lên vua sản vật nghề nông). c/. Những thành tựu văn minh nông nghiệp trong buổi đầu dựng nước: - Sản phẩm lúa gạo là những phong tục . - Đề cao lao động là nét đẹp văn hóa của người Việt . - Suy tôn tài năng, phẩm chất của con người . 2. Nghệ thuật : -Truyện có nhiều chi tiết nghệ thuật tưởng tượng tiêu biểu cho truyện dân gian (nhân vật chính – Lang Liêu – trải qua cuộc thi tài, được thần giúp đỡ và được nối ngôi vua, v.v ) . -Lối kể chuyện dân gian : Trình tự thời gian . III/ TỔNG KẾT. Truyền thuyết Bánh chưng, bánh giầy vừa giải thích nguồn gốc của bánh chưng,bánh giầy, vừa phản ánh thành tựu văn minh nông nghiệp ở buổi đầu dựng nước với thái đọ đề cao lao động, đề cao nghề nông và thể hiện thờ kính Trời, Đất, tổ tiên của nhân dân ta. - Truyện có nhiều chi tiết nghệ tiêu biểu cho truyện dân gian ( nhân vật chính Lang Liêu trải qua cuộc thi tài,được thần giúp đỡ và được nối ngôi vua..) IV. Luyện tập: BT1: Ý nghĩa của phong tục ngày Tết nhân dân ta làm bánh chưng, bánh giầy là đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính Trời, Đất và tổ tiên của nhân dân ta. Cha ông ta đã xây dựng phong tục tập quán của mình từ những điều giản dị nhưng rất thiêng liêng, giàu ý nghĩa quang cảnh ngày Tết nhân dân ta gói 2 loại bánh này còn có ý nghĩa giữ gìn truyền thống văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc và làm sống lại câu chuyện “Bánh chưng, bánh giầy” trong kho tàng truyện cổ dân gian Việt Nam. Tuaàn : 01 NS: ../../20.. Tieát : 3 ND:../../20.. TỪ VÀ CẤU TẠO CỦA TỪ TIẾNG VIỆT I. MỤC TIÊU : HS naém ñöôïc khaùi nieäm veà töø, töø ñôn, töø phöùc. HS naém ñöôïc ñaëc ñieåm caáu taïo töø tieáng Vieät. Phân biệt các kiểu cấu tạo từ . - HS nhaän bieát vaø ñeám ñöôïc chính xaùc soá löôïng töø ôû trong caâu. Hieåu ñöôïc nghóa cuûa töø gheùp trong tieáng Vieät. Lưu ý : Học sinh đã học về cấu tạo từ ở Tiểu học . II.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC KĨ NĂNG : 1/ Kiến thức : Định nghĩa về từ, từ đơn, từ phức, các loại từ phức . Đơn vị cấu tạo từ tiếng Việt . 2/ Kĩ năng : - Nhận diện, phân biệt được : + Từ và tiếng . + Từ đơn và từ phức . + Từ ghép và từ láy . - Phân tích cấu tạo của từ . III. HƯỚNG DẪN – THỰC HIỆN : Hoaït ñoäng giaùo vieân Hoaït ñoäng hoïc sinh Noäi dung HOẠT ĐỘNG 1 : Khởi động. - ÔÛ Tieåu hoïc, caùc em ñaõ ñöôïc hoïc tieáng vaø töø. Hoâm nay ta seõ tìm hieåu saâu hôn veà ñôn vò kieán thöùc naøy. HOẠT ĐỘNG 2 : Hình thành kiến thức . Cho HS quan saùt ví duï:(gv treo baûng phuï) - “Thaàn / daïy / daân / caùch / troàng troït /, chaên nuoâi / vaø / caùch / aên ôû”. Hoûi : - Töø ví duï treân coù bao nhieâu töø vaø bao nhieâu tieáng ? - Tieáng duøng ñeå laøm gì ? Töø duøng ñeå laøm gì ? Khi naøo thì moät tieáng ñöôïc coi laø moät töø ? Hoûi :: Töø ví duï treân, em hieåu töø laø gì ? * GV chốt : -Tiếng là đơn vị tạo nên từ, khi nói mỗi tiếng phát ra thành một âm, khi viết mỗi tiếng viết thành một chữ . Từ là đơn vị nhỏ nhất tạo nên câu . - Cho HS ñoïc ví duï vaø ñieàn vaøo baûn phaân loaïi töø ôû SGK. Kiểu cấu tạo từ Ví dụ Từ đơn Các từ có 1 tiếng còn lại Từ phức Từ ghép Chăn nuôi, bánh chưng, bánh giầy Từ láy trồng trọt Hoûi : :Nhìn vaøo baûng phaân loaïi, em haõy cho bieát theá naøo laø töø ñôn, töø phöùc? Hoûi : : Em haõy so saùnh söï gioáng vaø khaùc nhau giöõa töø gheùp vaø töø laùy ? GV cho HS đọc ghi nhớ (2 chấm còn lại) à GV ghi bảng . - Baùo caùo. - HS traû lôøi caù nhaân. Nghe – ghi töïa baøi. - Quan saùt vaên baûn . - Caâu treân coù 9 töø, 12 tieáng. - Tieáng taïo töø, töø ñeå taïo caâu; Tieáng baèng töø khi tieáng ñoù coù theå duøng ñeå taïo neân caâu. - HS traû lôøi caù nhaân. - Ñoïc, ñieàn vaøo giaáy nhaùp töø ñôn, töø phöùc (Töø laùy, töø gheùp). - Traû lôøi caù nhaân. - Ñeàu laø töø phöùc. Töø gheùp: quan heä yù nghóa giöõa caùc tieáng. Töø laùy: quan heä laùy aâm giöõa caùc tieáng. HS trả lời . Hs ñoïc to ghi nhớ I. Từ là gì ? - Tieáng laø ñôn vò caáu taïo neân töø. - Töø laø ñôn vò ngoân ngöõ nhoû nhaát duøng ñeå ñaët caâu. 2. Töø ñôn vaø töø phöùc: a. Töø ñôn: Laø töø chæ coù moät tieáng. b. Töø phöùc: Laø töø goàm hai tieáng trôû leân. Töø phöùc goàm töø laùy vaø töø gheùp. + Töø laùy: coù quan heä laùy aâm giöõa caùc tieáng. + Töø gheùp: từ có các tiếng quan hệ với nhau về nghĩa . * Tích hợp KNS: Suy nghĩ phân tích các ví dụ để rút ra các bài học thiết thực về dùng từ tiếng Việt đúng nghĩa và trong sáng, nhất là từ mượn. * Từ tiếng Việt: - Hieåu vai troø cuûa tieáng trong caáu taïo töø. - Hieåu theá naøo laø töø ñôn, töø phöùc. - Laøm baøi ngoaøi giaáy nhaùp. - Ñöùng leân nhaän xeùt. - Ñoïc yeâu caàu baøi taäp 2, 3. - Leân baûng trình baøy. - Nhaän xeùt II. Luyeän taäp : 1.a.Töø : nguoàn goác, con chaùu thuoäc töø gheùp. b.Töø ñoàng nghóa vôùi töø nguoàn goác: coäi nguoàn, goác gaùc. c.Töø gheùp chæ quan heä thaân thuoäc: caäu môï, coâ dì, chuù chaùu. 2.Theo giôùi tính: oâng baø, cha meï, anh chò.. Theo baäc: Baùc chaùu, chò em.. 3. Caùch cheá bieán: baùnh raùn, baùnh nöôùng.. Chaát lieäu laøm baùnh: khoai, toâm. Tính chaát cuûa baùnh:deõo, xoáp. Hình daïng:goái, gai, khuùc. HOẠT ĐỘNG 4 : Hướng dẫn tự học : Thế nào là từ ? Thế nào là từ đơn, tứ phức ? Thế nào là từ ghép, từ láy - Soạn bài : giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt . Hs thực hiện theo yeu cầu của GV : Trả lời . Laøm baøi taäp 4, 5 theo yeâu caàu. 4. Thuùt thít: mieâu taû tieáng khoùc cuûa ngöôøi.(nöùc nôû, suït suøi) 5. Taû tieáng cöôøi: hoâ hoá, saèng saëc Tieáng noùi: khaøn khaøn, leø nheø Daùng ñieäu:löø ñöø, ngheânh ngang. Tuần : 1 NS: ../../20.. Tieát : 4 ND:../../20.. GIAO TIẾP VĂN BẢN VÀ PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT I/. MỤC TIÊU: Huy ñoäng kieán thöùc veà vaên baûn maø caùc em ñaõ bieát. Hình thaønh sô boä khaùi nieäm: vaên baûn, muïc ñích giao tieáp, kiểu văn bản vaø phöông thöùc bieåu ñaït. Bước đầu h ... ïc -> xaùc ñònh caùch giaûi nghóa töø. - GV nhaän xeùt. - Goïi HS ñoïc + xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 2, 3 SGK. - GV nhận xét bài tập 2 . - GV hướng dẫn cho HS về nhà làm (theo cột nội dung) bài tập 3 . Goïi HS ñoïc + xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 4 SGK. - GV nhận xét . - Goïi HS ñoïc + xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 5* SGK. - GV hướng dẫn cho HS về nhà làm (theo cột nội dung) bài tập 5* . Tích hợp KNS: Phân tích tình huống mẫu để hiểu cách dùng từ tiếng Việt đúng nghĩa. * Nghĩa của từ: - Hieåu theá naøo laø nghóa cuûa töø. - Bieát tìm nghóa cuûa töø trong vaên baûn vaø giaûi thích nghóa cuûa töø. - Ñoïc+ xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp. - Ñoïc thaàm, suy nghó, traû lôøi caù nhaân. -Ñoïc SGK – naém yeâu caàu baøi taäp 2, 3. - Caù nhaân leân baûng ñieàn töø – nhaän xeùt. -Ñoïc SGK – naém yeâu caàu baøi taäp 4 - Caù nhaân đưa ra từ và giải thích – nhaän xeùt. Laøm theo yeâu caàu vaø laéng nghe . III. Luyeän taäp: Baøi taäp 1: Giaûi nghóa töø theo caùch: vd: chuù thích truyeän ST,TT. - Trình baøy khaùi nieäm: Taûn Vieân , laïc haàu (SGK/33) -Töø ñoàng nghóa: *Sôn Tinh : Thần núi . *Thuyû Tinh : Thần nước . Baøi taäp 2.Ñieàn töø thích hôïp: - Hoïc taäp. - Hoïc loõm. - Hoïc hoûi. - Hoïc haønh. Baøi taäp 3: Ñieàn töø thích hôïp: -Trung bình. -Trung gian. -Trung nieân. Baøi taäp 4 : Giaûi nghóa töø: - Gieáng: hoá ñaøo thaúng ñöùng, saâu vaøo loøng ñaát, duøng ñeå laáy nöôùc.(khaùi nieäm). - Rung rinh: söï chuyeån ñoäng qua laïi nheï nhaøng, lieân tieáp (Khaùi nieäm). - Heøn nhaùt: thieáu can ñaûm (ñeán möùc ñaùng khinh. -Traùi nghóa). Baøi taäp 5 * : -Maát: theo caùch giaûi thích cuûa Nuï laø “khoâng bieát ôû ñaâu” khoâng ñuùng. -Caùch hieåu ñuùng: khoâng coøn, khoâng toàn taïi, khoâng thuoäc veà mình nöõa. Hoạt động 4 : Hướng dẫn tự học . x Củng cố : - Nghĩa của từ là gì , cho ví dụ ? và giải thích . - Có mấy cách để giải thích nghĩa của từ , hãy kể ra và nêu ví dụ ? x Dặn dò : - HS về nhà thực hiện các bài tập 3, 5*phần luyện tập của SGK/36,37 . -Chuẩn bị soạn bài : TLV “Sự việc và nhân vật trong văn tự sự”, chú ý : + Mục I : Mục 1. Đọc 7 sự việc và trả lời các câu hỏi phía dưới . Mục 2 . thực hiện theo yêu cầu a,b của mục này . + Luyện tập : Soạn cả hai bài tập trong SGK/38,39 . -Về nhà đọc sách báo, SGK để thông thạo trong việc đặt câu trong hoạt động giao tiếp cho sau này sử dụng . HS trả lời câu hỏi theo ghi nhớ . Coù hai caùch giaûi thích nghóa cuûa töø : -Trình baøy khaùi nieäm maø töø bieåu thò . -Ñöa ra nhöõng töø ñoàng nghóa hoaëc traùi nghóa vôùi töø caàn giaûi thích . HS thực hiện theo yêu cầu của GV . Nghe và thực hiện ở nhà . Tuaàn : 03 Tieát : 11, 12 NS: ../../20.. ND:../../20. SÖÏ VIEÄC VAØ NHAÂN VAÄT TRONG VAÊN TÖÏ SÖÏ I/. MUÏC TIEÂU: HS naém ñöôïc khaùi nieäm nhaân vaät vaø söï vieäc trong töï söï. Hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa söï vieäc vaø nhaân vaät trong töï söï. II/. TROÏNG TAÂM KIEÁN THÖÙC KÓ NAÊNG 1/ Kiến thức : Vai trò của sự việc và nhân vật trong văn bản tự sự . Ý nghĩa và mối quan hệ của sự việc và nhân vật trong văn bản tự sự . 2/ Kĩ năng : - Chỉ ra được sự việc, nhân vật trong văn bản tự sự . - Xác định sự việc, nhân vật trong một đề bài cụ thể . III/HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN : Hoaït ñoäng giaùo vieân Hoaït ñoäng hoïc sinh Noäi dung Hoaït ñoäng 1 : Khởi động 1/ OÅn ñònh lôùp. 2/ Kieåm tra baøi cuõ: Töï söï laø gì ? Muïc ñích cuûa töï söï ? Em haõy cho bieát, trong truyeän “Sôn Tinh, Thuûy Tinh” môû ñaàu laø söï vieäc gì vaø keát thuùc laø söï vieäc gì? 3. Giôùi thieäu baøi môùi. - GV: Neâu vaán ñeà veà taàm quan troïng cuûa söï vieäc vaø nhaân vaät trong töï söï -> Daãn vaøo baøi -> Ghi töïa. - Traû lôøi caù nhaân. - Nghe, ghi töïa. Hoaït ñoäng 2 :TÌM HIỂU CHUNG - GV treo baûng phuï. - Cho HS quan saùt 7 söï vieäc truyeän Sôn Tinh, Thuyû Tinh qua baûng phuï (SGK Tr37) Hoûi : Em haõy chæ ra söï vieäc khôûi ñaàu, söï vieäc phaùt trieån, söï vieäc cao traøo vaø söï vieäc keát thuùc? Coù theå löôït bôùt söï vieäc naøo khoâng? Vì sao? Hoûi : Caùc söï vieäc treân keát hôïp nhau theo moái quan heä naøo? - GV neâu tieáp caâu 1.b SGK. Yeâu caàu HS chæ ra tính cuï theå qua 6 yeáu toá: Ai laøm? Xaûy ra ôû ñaâu? Luùc naøo? Vì sao xaûy ra? Xaûy ra nhö theá naøo? Keát thuùc ra sao? - GV ghi baûng. - Cho HS xem ngöõ lieäu (Baûng phuï) thay ñoåi traät töï 7 söï vieäc SGK. Hoûi : Ta coù theå ñoåi traät töï caùc söï vieäc ñöôïc khoâng ? Vì sao ? _GV choát: Khoâng theå thay ñoåi vì caùc söï vieäc ñaõ ñöôïc saép xeáp theo 1 trình töï hôïp lí. Hoûi : Trong truyeän, Sôn Tinh thaéng Thuûy Tinh maáy laàn ? - GV Khaùi quaùt laïi vaán ñeà: Ñoù laø chuû ñeà tö töôûng: Ca ngôïi söï chieán thaéng luõ luït cuûa Sôn Tinh (cuûa nhaân daân) -> Truyeän hay phaûi coù söï vieäc cuï theå, thôøi gian, ñòa ñieåm, nhaân vaät cuï theå Hoûi : Vaäy em hieåu söï vieäc trong vaên töï söï laø nhö theá naøo ? -> Ruùt ra ghi nhôù SGK. Gv choát : - söï vieäc xaûy ra trong thôøi gian, ñòa ñieåm cuï theå -do nhaân vaät cuï theå thöïc hieän, coù nguyeân nhaân, dieãn bieán keát qua - Söï vieäc trong vaên töï söï ñöôïc saép xeáp theo moät traät töï, dieãn bieán sao cho theå hieän ñöôïc tö töôûng maø ngöôøi keå muoán bieåu ñaït - Quan saùt, suy nghó, traû lôøi caù nhaân. - Xaùc ñònh caùc söï vieäc. - Khoâng löôït bôùt vì thieáu tính lieân tuïc. Söï vieäc sau khoâng ñöôïc giaûi thích roõ. - Quan heä nhaân quaû. - Caù nhaân laàn löôït chæ ra 6 yeáu toá. - Xem ngöõ lieäu. - Caù nhaân traû lôøi. - Khoâng ñoåi vì caùc söï vieäc ñöôïc saép xeáp theo moät traät töï coù yù nghóa -> khaúng ñònh söï chieán thaéng cuûa Sôn Tinh. - HS phaùt hieän: 2 laàn nhöng nhieàu laàn. . Tìm hiểu : Söï vieäc trong truyeän Sôn Tinh, Thuyû Tinh : + Do ai laøm?:Thaàn nuùi, thaàn nöôùc. + Ñòa ñieåm: ñaát Phong Chaâu . + Thôøi gian: vua Huøng Vöông thöù 18. + Nguyeân nhaân: Thuyû Tinh khoâng laáy ñöôïc vôï. + Dieãn bieán: traän ñaùnh nhau dai daúng cuûa hai thaàn haøng naêm. + Keát quaû: Thuyû Tinh thua traän nhöng khoâng cam chòu. => Ca ngôïi söï chieán thaéng luõ luït cuûa Sôn Tinh (cuûa nhaân daân). * Sự việc xảy ra . *Sự việc là yếu tố quan trọng, cốt lõi à Không có sự việc thì không có tự sự - I. Đặc điểm của sự việc và nhân vật trong văn tự sự . I. Söï vieäc trong vaên töï söï: Söï vieäc trong vaên töï söï ñöôïc trình baøy moät caùch cuï theå : söï vieäc xaûy ra trong thôøi gian, ñòa ñieåm cuï theå, do nhaân vaät cuï theå thöïc hieän, coù nguyeân nhaân, dieãn bieán keát quaû, Söï vieäc trong vaên töï söï ñöôïc saép xeáp theo moät traät töï, dieãn bieán sao cho theå hieän ñöôïc tö töôûng maø ngöôøi keå muoán bieåu ñaït. - GV laàn löôït neâu tieáp caâu 2.a: Hoûi : : + Keå teân caùc nhaân vaät trong truyeän Sôn Tinh, Thuûy Tinh ? + Tìm nhaân vaät chính, nhaân vaät phuï, vai troø cuûa noù? - GV laàn löôït neâu tieáp caâu 2.b SGK: Hoûi : Nhaân vaät trong truyeän Sôn Tinh, Thuûy Tinh ñöôïc keå nhö theá naøo? - Cho HS thaûo luaän. - Goïi HS traû lôøi – ghi baûng. - GV khaùi quaùt laïi vaán ñeà vaø neâu caâu hoûi höôùng vaøo muïc ghi nhôù. Hoûi : Em hieåu nhö theá naøo laø nhaân vaät trong vaên töï söï? _GV choát: NV trong vaên baûn töï söï laø keû thöïc hieän caùc söï vieäc vaø keû ñöôïc theå hieän trongVB - Goïi HS ñoïc laïi ghi nhôù. - Caù nhaân traû lôøi. - Ghi nhôù SGK. - Caù nhaân traû lôøi: + Nhaân vaät chính: Sôn Tinh, Thuyû Tinh -> theå hieän tö töôûng chuû ñeà. + Nhaân vaät phuï:Mò Nöông, vua -> giuùp nhaân vaät chính hoaït ñoäng. - Thaûo luaän traû lôøi: nhaân vaät ñöôïc keå baèng goïi teân, lai lòch, tính tình, taøi naêng, hình daùng, vieäc laøm. - Tìm hiểu : Nhaân vaät trong truyeän Sôn Tinh, Thuyû Tinh: + Goïi teân: Sôn Tinh, Thuyû Tinh , Mò Nöông. + Coù lai lòch: Mò Nöông con gaùi vua Huøng. + Tính tình, taøi naêng: Mò Nöông hieàn hoaø; Sôn Tinh, Thuyû Tinh : coù taøi laï + Hình daùng, vieäc laøm: Mò Nöông ñeïp nhö hoa, theo Sôn Tinh veà nuùi; Sôn Tinh, Thuyû Tinh ñeán caàu hoân, ñaùnh nhau II. Nhaân vaät trong töï söï: Nhaân vaät trong vaên töï söï laø keû thöïc hieän caùc söï vieäc vaø laø keû ñöôïc theå hieän trong vaên baûn. Nhaân vaät chính ñoùng vai troø chuû yeáu trong vieäc theå hieän tö töôûng cuûa vaên baûn. Nhaân vaät phuï chæ giuùp nhaân vaät chính hoaït ñoäng. Nhaân vaät ñöôïc theå hieän qua caùc maët: teân goïi, lai lòch, tính neát, hình daùng, vieäc laøm, * Sự việc và nhân vật là hai yếu tố then chốt có quan hệ với nhau . Hoaït ñoäng 3 : Luyeän taäp. _Yeâu caàu HS chæ ra nhöõng vieäc laøm cuûa caùc nhaân vaät trong truyeän Sôn Tinh, Thuûy Tinh -> Ghi leân baûng. - Cho HS nhaän xeùt vai troø cuûa caùc nhaân vaät. - Yeâu caàu HS toùm taét truyeän Sôn Tinh, Thuûy Tinh theo söï vieäc vaø nhaân vaät -> GV nhaän xeùt, boå sung. - Cho HS baøi taäp 1c Hoûi : Ñoåi teân “..”coù ñöôïc khoâng ? - GV nhận xét . - Neâu yeâu caàu baøi taäp 2. - Höôùng daãn HS choïn söï vieäc vaø nhaân vaät phuø hôïp vôùi chuû ñeà, -GV nhận xét . Hoaït ñoäng 4 : Hướng dẫn tự học :1) Cuûng coá: 1. Thế nào là sự việc trong văn tự sự ? nó có vai trò như thế nào ? 2. Thế nào là nhân vật trong văn tự sự ? nêu vai trò của nó . 3. Sự việc và nhân vật có mối quan hệ như thế nào ? 2) Daën doø: -Yeâu caàu HS: + Thuoäc ghi nhôù. + Chuaån bò: Söï tích Hoà Göôm. * Đọc văn bản . *Soạn và trả lời hệ thống câu hỏi trong phần đọc- hiểu văn bản . *Chuẩn bị phần luyện tập ở cuối bài học . - Caù nhaân phaùt hieän vieäc laøm cuûa nhaân vaät. - Phaùt hieän vai troø nhaân vaät. (Ghi nhôù SGK). - Caù nhaân toùm tắt truyeän -> lôùp nhaän xeùt. - HS traû lôøi , choïn teân ñoåi ? Lôùp thaûo luaän (Baøi ca chieán coâng cuûa Sôn Tinh) - Thaûo luaän -> keå -> lôùp nhaän xeùt. -HS phát biểu à nhận xét . Quan saùt –ñoïc. - Choïn caâu ñuùng. - Nghe. - Nghe- thöïc hieän theo yeâu caàu giaùo vieân. II. Luyện tập . Baøi taäp 1: a.Nhaân vaät: + Chính: theå hieän tö töôûng chuû ñeà (ST,TT) + Phuï: giuùp nhaân vaät chính hoaït ñoäng (Vua Hùng, Mị Nương) b. Toùm taét truyeän Sôn Tinh, Thuyû Tinh (HS tự phát biểu). c. ST,TT: Truyeàn thoáng , thoùi quen cuûa daân gian . Baøi taäp 2: VD: moät laàn khoâng vaâng lôøi. - Söï vieäc: + Xaûy ra vôùi chính em. + Thôøi gian : trong moät ngaøy möa. + Ñòa ñieåm: Töø nhaø ñeán tröôøng. + Nguyeân nhaân: khoâng vaâng lôøi meï: ñi hoïc khoâng mang aùo möa. + Dieãn bieán: Trôøi ñoã möa, möa raát laâu, ñoäi möa veà, öôùt suõng. + Keát quaû: bò oám. - Nhaân vaät: + Chính : em. + Phuï: meï.
Tài liệu đính kèm: