Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 20: Lời văn, đoạn văn tự sự - Năm học 2009-2010 - Nguyễn Phương Bắc

Ngày soạn: tháng năm 2009
Ngày dạy: tháng năm 2009
Tuần 5
 Tiết : 20 Lời văn, đoạn văn tự sự
 I. Mục tiêu bài học: 
* Kiến thức cần đạt: Giúp học sinh: nắm vững đặc điểm của lời văn, đoạn văn tự sự kkhi sử dụng để kể về người, sự việc.
*Kĩ năng cần rèn: Bước đầu rèn kĩ năng viết câu, dựng đoạn văn tự sự.
*.Giáo dục tư tưởng: Xây dựng ý thức vận dụng lý thuyết khi viết bài văn tự sự.
II.Trọng tâm của bài: phần lý thuyết
III.Chuẩn bị
*Giáo viên: Giáo án, bảng phụ, tài liệu tham khảo.
*Học sinh: Học bài cũ và tìm hiểu trước bài mới ở nhà.
IV. Tiến trình bài dạy:
A/Kiểm tra bài cũ (4’) các bước tìm hiểu đề trong bài văn tự sự ? 
B/Bài mới (36’)
1.Vào bài (1’) Muốn xây dựng được một bài văn hay trước hết phải có những câu 
2.Nội dung bài dạy (35’)
Tg
20’
15’
Hoạt động của Thầy và trò
Hoạt động 1:
Hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm lời văn , đoạn văn tự sự
 GV treo bảng phụ , HS đọc 2 đoạn văn và trả lời câu hỏi:
? Đoạn văn 1, 2 giới thiệu những nhân vật nào ?
? Mục đích giới thiệu là gì ?
? Giới thiệu sự việc gì ?
? Thứ tự các câu văn trong đoạn văn như thế nào ? Có thể đảo lộn được không ?
Học sinh đọc đoạn văn 3.
? Các nhân vật có những hoạt động gì ?
? Các hoạt động được kể theo trình tự nào ?
Học sinh đọc ghi nhớ 1. GV kết luận vấn đề
? Khi kể người trong văn tự sự ta phải kể như thế nào ?
? Kể việc như thế nào ?
Xem lại 3 đoạn văn và cho biết :
? Mỗi đoạn gồm mấy câu.
? ý chính của từng đoạn.
? Mối quan hệ giữa các câu ?
? Em hiểu thế nào là chủ đề ? 
? Thế nào là đoạn văn? 
? Mối quan hệ giữa các câu trong một đoạn văn ?
Học sinh đọc ghi nhớ 2 ;
Hoạt động 2
Hướng dẫn luyện tập.
Bài tập 1
: Học sinh đọc yêu cầu bài tập 1
( HS làm theo 3 nhóm )
? ý chính của từng đoạn ?
? Câu chủ chốt ?
? Quan hệ giữa các câu trong đoạn.
Nội dung kiến thức
I. Lời văn, đoạn văn tự sự
1. Lời văn giới thiệu nhân vật
Ví dụ mẫu :
* Nhân vật : Vua Hùng, Mị Nương, Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
* Sự việc : Vua Hùng kén rể, 2 thần đến cầu hôn Mị Nương.
* Mục đích : mở truyện, chuẩn bị cho diễn biến chủ yếu của câu chuyện.
- Câu 1 : giới thiệu các nhân vật.
- Câu 2 : Khả năng việc (vua muốn kén rể xứng đáng).
à Đoạn 2
- Câu 1 : Giới thiệu sự việc nối tiếp, báo hiệu sự xuất hiện 2 nhân vật.
- Câu 2, 3 : Giới thiệu cụ thể Sơn Tinh.
-Câu 4, 5 : Giới thiệu cụ thể về Thuỷ Tinh.
-Câu 6 : Nhận xét chung về 2 chàng.
à Không thể đảo lộn à Vì nếu đảo lộn à ý đoạn văn sẽ thay đổi hoặc khó hiểu.
2. Lời văn kể sự việc.
- Thuỷ Tinh : đến sauà mất Mị Nương à đuổi theo Sơn Tinh 
- Hô mây, gọi gió ... dâng nước.
- Kể theo thứ tự trước sau, nguyên nhân – kết quả, thời gian – kết quả : Lụt lớn, thành Phong Châu ... biển nước.
* Kết luận
- Văn tự sự là loại văn chủ yếu kể về người và việc.
- Kể về người là giới thiệu tên mặt, lai lịch, quan hệ, tính tình, tài năng, tình cảm, ý nghĩ, lời nói
- Kể việc là kể các hành động, việc làm, kết quả của hành động...
3. Đoạn văn
Đoạn 1 : 2 câu à ý chính C2 : Hùng Vương muốn kén rể.
Đoạn 2 : 6 câu. ý chính : 2 thần đến cầu hôn (c6)
Đoạn 3 : 3 câu à ý chính. Thuỷ tinh đánh Sơn tinh (c1)
à Quan hệ giữa các câu rất chặt chẽ. Câu sau tiếp câu trước, hoặc làm rõ ý, nối tiếp hoạt động, nêu kết quả của hoạt động.
* Kết luận : 
- Chủ đề : Mỗi đoạn văn thường có một ý chính, diễn đạt bằng một câu gọi là câu chủ đề.
- Các câu khác diễn đạt ý phụ dẫn đến ý chính đó, hoặc giới thiệu làm cho ý chính nổi lên.
- Các câu trong đoạn văn có quan hệ chặt chẽ với nhau làm nổi bật ý chính của từng đoạn.
II. Luyện tập
Bài tập 1 : 
Đoạn 1 : Sọ Dừa làm thuê trong nhà phú ông.
- Câu chủ chốt : Cậu chăn bò giỏi lắm.
	+ Câu 1 : Hành động bắt đầu.
	+ Câu 2 : Nhận xét chung về hành động.
	+ Câu 3, 4 : Hoạt động cụ thể.
	+ Câu 4 : Kết quả, ảnh hưởng của hoạt động.
- Đoạn 2 : Thái độ của các con gái phú ông đối với Sọ Dừa.
	+ Câu chủ chốt : Câu2
	+ Quan hệ : Hoạt động nối tiếp và ngày càng cụ thể.
- Đoạn 3 : Tính nết cô Dần.
	+ Câu chủ chốt : câu 2
	+ Quan hệ : Câu1+ Câu2 : quan hệ nối tiếp Câu3 + Câu4 : Đối xứng
	+ Câu2, 3, 4 : Quan hệ giải thích.
	+ Câu5, 4 : Đối xứng.
Bài tập 2 :
- Câu b : Đúng vì đúng mạch lạc
- Câu a : Sai, mạch lộn xộn.
C.Luyện tập(3’) Bài 3, 4, 5 : Giáo viên hướng dẫn cho học sinh làm.
D.Củng cố(1’) Em hiểu gì về lời văn tự sự ?
E.Hướng dẫn về nhà(1’)
- Học thuộc ghi nhớ sgk, làm các bài tập trong sách BT.
- Chuẩn bị bài : Luyện nói về văn kể chuyện