A. MỤC TIÊU :
- Hiểu định nghĩa sơ lược về truyền thuyết.
- Hiểu nội dung, ý nghĩa của hai truyền thuyết : Con rồng, cháu tiên và Bánh chưng, bánh giầy.
- Hiểu ra và hiểu được những ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo của hai truyện.
- Kể được hai truyện.
B. CHUẨN BỊ CỦA GV- HS:
- Giáo viên: Soạn giáo án, chuẩn bị bảng phụ,
- Học sinh: Soạn bài.
C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. ổn định tổ chức :
2. Kiểm tra bài cũ :
3. Bài Mới :
VĂN BẢN: CON RỒNG, CHÁU TIÊN
TuÇn 1 : Bµi 1 TiÕt 1,2 : Con Rång, ch¸u Tiªn B¸nh chng, b¸nh giÇy TiÕt 3: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt TiÕt 4: Giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t TiÕt 1,2 : Con Rång, ch¸u Tiªn B¸nh chng, b¸nh giÇy Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Môc tiªu : - HiÓu ®Þnh nghÜa s¬ lîc vÒ truyÒn thuyÕt. HiÓu néi dung, ý nghÜa cña hai truyÒn thuyÕt : Con rång, ch¸u tiªn vµ B¸nh chng, b¸nh giÇy. HiÓu ra vµ hiÓu ®îc nh÷ng ý nghÜa cña nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o cña hai truyÖn. KÓ ®îc hai truyÖn. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, Häc sinh: So¹n bµi. C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc 1. æn ®Þnh tæ chøc : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi Míi : V¨n b¶n: Con Rång, Ch¸u Tiªn Ho¹t ®éng cña GV- HS Néi dung Gv kiÓm tra bµi so¹n cña häc sinh, giíi thiÖu bµi míi. Néi dung, ý nghÜa cña truyÖn con Rång ch¸u Tiªn lµ g×? V× sao d©n gian ta qua bao ®êi, rÊt tù hµo vµ yªu thÝch c©u chuyÖn nµy? Ho¹t ®éng 1: GV ®äc diÔn c¶m mét ®o¹n cña v¨n b¶n. Cã thÓ t¹m ph©n truyÖn thµnh 3 ®o¹n, yªu cÇu 3 häc sinh ®äc. Häc sinh ®äc GV nhËn xÐt g¾n gän vµ gãp ý. Mçi ®o¹n nªn chän mét chç ®Ó söa c¸ch ®äc cho häc sinh. PhÇn chó thÝch cã thÓ t¸ch riªng hoÆc tiÕn hµnh khi häc sinh ®äc tõng ®o¹n GV híng dÉn häc sinh n¾m ®îc mÊy ý quan träng trong ®Þnh nghÜa. Häc sinh nghe. Ho¹t ®éng 2: GV t×m nh÷ng chi tiÕt trong truyÖn thÓ hiÖn tÝnh chÊt kú l¹ lín lao, phi thêng vÒ nguån gèc vµ h×nh d¹ng cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬. GV : Nh÷ng chi tiÕt nµo thÓ hiÖn hµnh ®éng cña L¹c Long Qu©n phi thêng? GV : Tõ viÖc t×m nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o, em hiÓu thÕ nµo lµ nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o? H·y nãi râ vai trß cña chóng trong truyÖn ? GV : ViÖc kÕt duyªn cña Long Qu©n vµ ¢u C¬ vµ viÖc ¢u C¬ sinh në cã g× l¹? Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh thÕ nµo vµ ®Ó lµm g×? Theo truyÖn nµy th× ngêi ViÖt lµ con ch¸u cña ai? Häc sinh th¶o luËn ë líp : TruyÖn Con Rång, Ch¸u Tiªn cã ý nghÜa g×? Nh»m gi¶i thÝch ®iÒu g×? Chi tiÕt c¸i bäc tr¨m trøng kh¼ng ®Þnh ®iÒu g×? Häc sinh ®äc l¹i lêi hÑn cña Long Qu©n, thÓ hiÖn ý nguyÖn g× cña ngêi xa? §Õn ®©y cã thÓ gi¶i thÝch tõ “§ång Bµo” GV híng dÉn ®äc: §äc thªm ®Ó hiÓu ®Çy ®ñ ý nghÜa cña truyÖn. Ho¹t ®éng 3 Häc sinh ®äc phÇn ghi nhí Häc sinh häc thuéc lßng phÇn ghi nhí. GV : Sù gièng nhau Êy kh¼ng ®Þnh sù gÇn gòi vÒ céi nguån vµ sù giao lu v¨n ho¸ gi÷a c¸c téc ngêi trªn ®Êt níc ta. Bµi tËp vÒ nhµ : C©u 2,4,5 ( trang 3) * Giíi thiÖu bµi: Cè thñ tíng Ph¹m V¨n §ång nãi: “Nh÷ng truyÒn thuyÕt d©n gian thêng cã c¸i cèt lâi lµ sù thËt lÞch sö mµ nh©n d©n ta, qua nhiÒu thÕ hÖ, ®· lý tëng hãa, göi g¾m vµo ®ã t©m t×nh thiÕt tha cña m×nh, cïng víi th¬ vµ méng, ch¾p ®«i c¸nh cña trÝ tëng tîng d©n gian, lµm nªn nh÷ng t¸c phÈm v¨n ho¸ mµ ®êi ®êi con ngêi cßn a thÝch”. I. §äc : §äc v¨n b¶n: §o¹n 1: Tõ ®Çu ®Õn “ Long Trang” §o¹n 2: TiÕp theo ®Õn “ lªn ®êng” §o¹n 3: PhÇn cßn l¹i. T×m hiÓu chó thÝch: §Þnh nghÜa truyÒn thuyÕt. TruyÒn thuyÕt lµ lo¹i truyÖn d©n gian truyÒn miÖng, kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø. Thêng cã yÕu tè tëng tîng, kú ¶o ThÓ hiÖn th¸i ®é vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö. II. T×m hiÓu v¨n b¶n : 1. Nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o vÒ L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬: + VÒ nguån gèc vµ h×nh d¹ng : L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ ®Òu lµ “ ThÇn”. Long Qu©n lµ thÇn nßi rång, ¢u C¬ thuéc dßng tiªn. Long Qu©n søc khoÎ v« ®Þch, cã nhiÒu phÐp l¹”, ¢u C¬ “ xinh ®Ñp tuyÖt trÇ n”. + VÒ sù nghiÖp më níc : Long Qu©n gióp d©n diÖt trõ nh÷ng loµi yªu qu¸i ®Ó æn ®Þnh cuéc sèng, d¹y d©n c¸ch trång trät ch¨n nu«i, ¨n ë. + VÒ chuyÖn sinh në : c¸i bäc tr¨m trøng. + Nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o : ®îc hiÓu lµ nh÷ng chi tiÕt kh«ng cã thËt, ®îc t¸c gi¶ d©n gian s¸ng t¹o nh»m môc ®Ých nhÊt ®Þnh. + Vai trß cña nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o trong truyÖn : T« ®Ëm tÝnh chÊt kú l¹, lín lao, ®Ñp ®Ï cña nh©n vËt, sù kiÖn. ThÇn kú ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi, d©n téc ®Ó chóng ta thªm tù hµo, tin yªu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc m×nh. Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. + Häc sinh th¶o luËn, tr¶ lêi: Chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o thÓ hiÖn ë chuyÖn ¢u C¬ sinh në c¸i bäc tr¨m trøng. L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con ®Ó cai qu¶n vµ g©y dùng ®Êt níc Ngêi ViÖt lµ Con Rång, Ch¸u Tiªn. 2. ý nghÜa cña truyÖn Con Rång, Ch¸u Tiªn: + Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc cao quý, thiªng liªng cña céng ®ång ngêi ViÖt. Tõ bao ®êi ngêi ViÖt tin vµo tÝnh x¸c thùc cña nh÷ng ®iÒu “truyÒn thuyÕt” vÒ sù tÝch tæ tiªn vµ tù hµo vÒ nguån gèc, gißng gièng tiªn Rång rÊt cao quý, linh thiªng cña m×nh. + §Ò cao nguån gèc chung vµ biÓu hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt cña nh©n d©n ë mäi miÒn ®Êt níc. Ngêi ViÖt Nam, dï miÒn xu«i hay miÒn ngîc, dï ë ®ång b»ng, miÒn nói hay ven biÓn, trong níc hay níc ngoµi ®Òu cã chung céi nguån, ®Òu lµ con mÑ ¢u C¬ ( ®ång bµo – cïng mét bäc ) , v× vËy ph¶i th¬ng yªu, ®oµn kÕt. C¸c ý nghÜa Êy gãp phÇn quan träng vµo viÖc x©y dùng, båi ®¾p nh÷ng søc m¹nh tinh thÇn d©n téc. III. Ghi nhí : - SGK trang 8 IV. LuyÖn tËp : Häc sinh tr¶ lêi c©u hái phÇn luyÖn tËp. C©u 1: TruyÖn “Qu¶ trøng në ra tr¨m con ngêi” – D©n téc Mêng, TruyÖn “ Qu¶ bÇu mÑ” – D©n téc Kh¬mó C©u 2: Häc sinh kÓ l¹i chuyÖn Con Rång, Ch¸u Tiªn víi nh÷ng yªu cÇu sau: + §óng cèt truyÖn, chi tiÕt c¬ b¶n. + Cè g¾ng dïng lêi v¨n ( nãi) cña m×nh ®Ó kÓ. + KÓ diÔn c¶m. * Rót kinh nghiÖm : V¨n b¶n: B¸nh chng, b¸nh giÇy ( Híng dÉn ®äc thªm ) 1. æn ®Þnh tæ chøc : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña GV - HS Néi dung H§ 1 Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc l¹i truyÖn, mçi häc sinh ®äc mét ®o¹n. GV nhËn xÐt ng¾n gän, söa c¸ch ®äc cho häc sinh. H§ 2 Gv híng dÉn häc sinh th¶o luËn theo c©u hái phÇn “ §äc hiÓu v¨n b¶n”. + C©u hái 1 : Vua Hïng chän ngêi nèi ng«i trong hoµ c¶nh nµo? víi ý ®Þnh ra sao vµ b»ng h×nh thøc g×? + C©u hái 2 : V× sao trong c¸c con vua, chØ cã Lang Liªu ®îc thÇn gióp ®ì? + C©u hái 3 : V× sao hai thø b¸nh cña Lang Liªu ®îc Vua cha chän ®Ó tÕ Trêi, §Êt, Tiªn v¬ng vµ Lang Liªu ®îc chän nèi ng«i vua? + C©u hái 4 : ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “ B¸nh chng, b¸nh giÇy” GV híng dÉn häc sinh ®äc Yªu cÇu häc sinh häc thuéc 1.Trao ®æi ý kiÕn ë líp: ý nghÜa cña phong tôc ngµy TÕt nh©n d©n ta lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy. 2. §äc truyÖn nµy, em thÝch chi tiÕt nµo? V× sao? GV gîi ý. Häc sinh chØ ra vµ ph©n tÝch mét chi tiÕt mµ häc sinh c¶m thÊy thÝch nhÊt. Bµi tËp vÒ nhµ: C©u 4, 5 ( SBT, tr3) Giíi thiÖu bµi: I . §äc: §äc v¨n b¶n: §o¹n 1 : Tõ ®Çu ®Õn “ chøng gi¸m” §o¹n 2 : TiÕp theo ®Õn “ h×nh trßn” §o¹n 3 : PhÇn cßn l¹i. §äc chó thÝch II . T×m hiÓu v¨n b¶n : Hoµn c¶nh: GiÆc ngoµi ®· yªn, Vua cã thÓ tËp trung lo cho d©n ®îc no Êm. Vua giµ, muèn truyÒn ng«i. ý cña vua: Ngêi nèi ng«i ph¶i nèi tiÕp chÝ híng vua, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i con trëng. H×nh thøc: §iÒu vua ®ßi hái mang tÝnh chÊt mét c©u ®è ®Æc biÖt ®Ó thö tµi. Trong truyÖn cæ d©n gian, gi¶i ®è lµ mét trong nh÷ng thö th¸ch ®èi víi nh©n vËt. Trong c¸c Lang, Lang Liªu lµ ngêi thiÖt thßi nhÊt. Tuy lµ Lang nhng chµng sím lµm viÖc ®ång ¸ng, gÇn gòi víi d©n thêng. Chµng lµ ngêi duy nhÊt hiÓu ®îc ý thÇn, vµ thùc hiÖn ®îc ý thÇn. ThÇn ë ®©y lµ nh©n d©n. Ai cã thÓ suy nghÜ vÒ lóa g¹o s©u s¾c, tr©n träng lóa g¹o cña trêi ®Êt vµ còng lµ kÕt qu¶ cña må h«i, c«ng søc con ngêi nh nh©n d©n. Nh©n d©n rÊt quý träng c¸i nu«i sèng m×nh, c¸i m×nh lµm ra ®îc. Hai thø b¸nh cã ý nghÜa thùc tÕ ( quý träng nghÒ n«ng, quý träng h¹t g¹o nu«i sèng con ngêi vµ lµ s¶n phÈm do chÝnh con ngêi lµm ra) Hai thø b¸nh cã ý nghÜa s©u xa: tîng trêi, tîng ®Êt, tîng mu«n loµi. Hai thø b¸nh hîp ý Vua, chøng tá ®îc tµi ®øc con ngêi cã thÓ nèi chÝ Vua. §em c¸i quý nhÊt trong trêi ®Êt, cña ®ång ruéng, do chÝnh tay m×nh lµm ra mµ tiÕn cóng Tiªn v¬ng, d©ng lªn cha th× ®óng lµ ngêi con tµi n¨ng, th«ng minh, hiÕu th¶o, tr©n träng nh÷ng ngêi sinh thµnh ra m×nh. TruyÖn nh»m gi¶i thÝch nguån gèc sù vËt: Hai thø b¸nh - b¸nh Chng, b¸nh GiÇy. Nguån gèc nµy g¾n liÒn víi ý nghÜa s©u xa cña hai lo¹i b¸nh: B¸nh GiÇy tîng trng cho bÇutrêi, B¸nh Chng tîng trng cho mÆt ®Êt. §Ò cao lao ®éng, ®Ò cao nghÒ n«ng. Lang Liªu – nh©n vËt chÝnh, hiÖn lªn nh mét ngêi anh hïng v¨n ho¸. B¸nh chng, b¸nh giÇy cµng cã ý nghÜa bao nhiªu th× cµng nãi lªn tµi n¨ng, phÈm chÊt cña Lang Liªu bÊy nhiªu. III . Ghi nhí : SGK ( Trang 12 ) IV . LuyÖn tËp: ý nghÜa phong tôc ngµy TÕt nh©n d©n ta lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy lµ ®Ò cao nghÒ n«ng, ®Ò cao sù thê cóng Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. Cha «ng ®· x©y dùng phong tôc tËp qu¸n cña m×nh tõ nh÷ng ®iÒu gi¶n dÞ nhng rÊt thiªng liªng, giµu ý nghÜa. Quang c¶nh ngµy TÕt nh©n d©n ta gãi hai thø b¸nh nµy cßn cã ý nghÜa gi÷ g×n truyÒn thèng v¨n ho¸, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc vµ lµm sèng l¹i c©u chuyÖn “ B¸nh chng, b¸nh giÇy” trong kho tµng truyÖn cæ d©n gian ViÖt Nam. Gîi ý hai chi tiÕt ®Æc s¾c vµ giµu ý nghÜa: + Lang Liªu n»m méng thÊy thÇn ®Õn khuyªn b¶o “ ...” . §©y lµ chi tiÕt thÇn kú lµm t¨ng søc hÊp hÉn cho truyÖn. Chi tiÕt nµy cßn nªu bËt gi¸ trÞ cña h¹t g¹o ë mét ®Êt níc mµ c d©n sèng b»ng nghÒ n«ng vµ g¹o lµ l¬ng thùc chÝnh, ®îc a thÝch cña nh©n d©n. §ång thêi chi tiÕt nµy cßn nªu bËt gi¸ trÞ cña h¹t g¹o mét c¸ch s©u s¾c, ®¸ng quý, ®¸ng tr©n träng cña s¶n phÈm do con ngêi tù lµm. + Lêi Vua nãi víi mäi ngêi vÒ hai lo¹i b¸nh. §©y lµ c¸ch “ ®oc”, c¸ch thëng thøc, nhËn xÐt vÒ v¨n ho¸. Nh÷ng c¸i b×nh thêng, gi¶n dÞ song l¹i chøa ®ùng rÊt nhiÒu ý nghÜa s©u s¾c. NhËn xÐt cña Vua vÒ b¸nh chng, b¸nh giÇy còng chÝnh lµ ý nghÜa, t tëng, t×nh c¶m cña nh©n d©n vÒ hai lo¹i b¸nh nãi riªng vµ vÒ phong tôc lµm hai lo¹i b¸nh vµo ngµy TÕt. *rót kinh nghiÖm : TiÕt 3: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Môc tiªu Gióp häc sinh hiÓu ®îc thÕ nµo lµ tõ vµ ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña tõ TiÕng ViÖt. Kh¸i niÖm vÒ tõ §¬n vÞ cÊu t¹o cña tõ ( tiÕng) c¸c kiÓu cÊu t¹o tõ ( tõ ®¬n, tõ phøc, tõ ghÐp, tõ l¸y) B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô.. Häc sinh: §äc tríc bµi. C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc 1. æn ®Þnh tæ chøc : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi Míi : Ho¹t ®éng cña GV - HS Néi dung KiÓm tra bµi cò: H·y tr×nh bµy ng¾n ngän nh÷ng ®Æc ®iÓm tiªu biÓu cña thÓ lo¹i TruyÒn ThuyÕt. Trong truyÒn thuyÕt Con Rång, Ch¸u Tiªn em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt? v× sao? Ho¹t ®éng 1 LËp danh s¸ch c¸c tiÕng vµ c¸c tõ trong c©u sau C©u v¨n trªn ®îc t¹o bëi bao nhiªu tõ ? bao nh ... Ðt, cho ®iÓm GV: TruyÖn d©n gian, trung ®¹i, hiÖn ®¹i gièng nhau ë ®iÓm nµo vÒ ph¬ng thøc biÓu ®¹t? (Gîi ý: VD: Th¸nh Giãng – MÑ hiÒn d¹y con – bøc tranh cña em g¸i t«i) HS: §Òu sö dông ph¬ng thøc tù sù. GV: Nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña phong thøc tù sù? HS: Lêi kÓ, cèt truyªn, nh©n vËt GV: Mçi t¸c phÈm cã mét néi dung riªng biÖt song vÉn xoay quanh hai chñ ®Ò chÝnh cña lÞch sö v¨n häc d©n téc. §ã lµ nh÷ng g×? HS: TruyÒn thèng yªu n¬c vµ tinh thÇn nh©n ¸i. GV: LiÖt kª t¸c phÈm theo hai néi dung ®ã? GV: Em ®· tiÕp xóc víi c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo qua c¸c v¨n b¶n häc tõ ®Çu n¨m? HS: kÓ tªn c¶ 6 kiÓu v¨n b¶n. GV: LÊy mçi ph¬ng thøc hai v¨n b¶n minh ho¹. (Häc sinh lÊy vÝ dô) Cã trêng hîp nµo mét v¨n b¶n l¹i cã nhiÒu ph¬ng thøc biÓu ®¹t? VD? HS: Cã nhiÒu trêng hîp. VD: “Lîm”: miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m; “Bµi häc” tù sù, miªu t¶; “C©y tre VN”: miªu t¶, biÓu c¶m GV: Trong ch¬ng tr×nh TLV líp 6, em ®îc häc nh÷ng kiÓu v¨n b¶n nµo? HS: tù sù, miªu t¶, ®¬n tõ. GV: H·y tr×nh bµy môc ®Ých, néi dung, h×nh thøc cña ba kiÓu v¨n b¶n nµy dùa vµo phÇn chuÈn bÞ ë nhµ? GV: C¸ch lµm bµi v¨n tù sù, miªu t¶ cã g× gièng nhau vµ kh¸c nhau? HS: Gièng: ®Òu cã bè côc 3 phÇn Kh¸c: néi dung chÝnh trong tõng phÇn. GV gäi HS tr×nh bµy bµi ®· chuÈn bÞ ë nhµ. Häc sinh tr×nh bµy bµi ®· chuÈn bÞ GV nhËn xÐt: - ThÓ lo¹i: v¨n miªu t¶ - §èi tîng: trËn ma rµo mïa h¹ - H×nh ¶nh, chi tiÕt: dùa vµo bµi “Ma” vµ sù quan s¸t cña b¶n th©n. - H×nh thøc: v¨n xu«i §¬n thiÕu môc: Tr×nh bµy sù viÖc, lý do, nguyÖn väng kh«ng thÓ thiÕu. Gîi ý bµi 2: * Th©n bµi: - S¾p ma: + Kh«ng khÝ oi bøc + Trêi tèi sÇm, m©y ®en + SÊm rÒn vang + Giã cuèn tung l¸, bôi + Mèi bay, kiÕn bß - §ang ma: + H¹t ma + Giã + BÇu trêi, sÊm chíp + Kh«ng khÝ dÞu xuèng I. Tæng kÕt phÇn v¨n: 1. HÖ thèng c¸c t¸c phÈm ®· häc: 34 v¨n b¶n (19 v¨n b¶n häc k× I, 15 v¨n b¶n häc k× II). 2. Mét sè kh¸i niÖm, thuËt ng÷ cÇn n¾m v÷ng: - TruyÒn thuyÕt - Cæ tÝch - Ngô ng«n - TruyÖn cêi - TruyÖn trung ®¹i - V¨n b¶n nhÊt dông 3. Nh©n vËt a. Ph©n lo¹i - Nh©n vËt chÝnh - Nh©n vËt phô b. ThÕ nµo lµ nh©n vËt chÝnh? - Cã ®Æc ®iÓm, tÝn c¸ch næi bËt §ãng vai trß chñ yÕu trong viÖc thÓ hiÖn t tëng chñ ®Ò cña v¨n b¶n. c. Mét sè nh©n vËt chÝnh - VHDG: L¹c Long Qu©n - ¢u C¬, S¬n Tinh, Thuû Tinh, Th¸nh Giãng, Sä Dõa - VHT§: con hæ, mÑ thÇy M¹nh Tö - VHH§: DÕ MÌn, anh trai KiÒu Ph¬ng, thÇy Ha Men, dîng H¬ng Th, B¸c Hå, Lîm 4. So s¸nh truyÖn d©n gian, truyÖn trung ®¹i vµ truyÖn hiÖn ®¹i. Gièng nhau vÒ ph¬ng thøc biÓu ®¹t, ph¬ng thøc tù sù. 5. Néi dung tæng qu¸t: a. ThÓ hiÖn truyÒn thèng yªu n¬c cña d©n téc. - con Rång ch¸u Tiªn - Th¸nh Giãng - Sù tÝch Hå G¬m - Lîm - CÇu Long Biªn chøng nh©n lÞch sö - C©y tre ViÖt Nam b. ThÓ hiÖn tinh thÇn nh©n ¸i cña d©n téc: - Sä Dõa - Th¹ch Sanh - Con hæ cã nghÜa - ThÇy thuèc giái cèt nhÊt - Bøc tranh cña em g¸i t«i - §ªm nay B¸c kh«ng ngñ II. Tæng kÕt phÇn t©p lµm v¨n 1. C¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t - Tù sù - Miªu t¶ - BiÓu c¶m - NghÞ luËn - ThuyÕt minh - Hµnh chÝnh c«ng vô 2. §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n tù sù, miªu t¶, ®¬n tõ. a. Tù sù - Môc ®Ých: th«ng b¸o, gi¶i thÝch, nhËn thøc. - Néi dung: nh©n vËt, sù viÖc, thêi gian, ®Þa ®iÓm, diÔn biÕn, kÕt qu¶. - H×nh thøc: v¨n xu«i, tù do. b. Miªu t¶: - Môc ®Ých: cho h×nh dung, c¶m nhËn tr¹ng th¸i sù vËt, c¶nh vËt, con ngêi - Néi dung: tÝnh chÊt, thuéc tÝnh, tr¹ng th¸i sù vËt, c¶nh vËt con ngêi. - H×nh thøc: v¨n xu«i, tù do. c. §¬n tõ: - Môc ®Ých: ®Ò ®¹t yªu cÇu - Néi dung: lý do vµ yªu cÇu - H×nh thøc: theo mÉu víi ®Çy ®ñ yÕu tè quy ®Þnh. 3. C¸ch lµm bµi v¨n miªu t¶, tù sù a. Tù sù: - Më bµi: Giíi thiÖu nh©n vËt, t×nh huèng, sù viÖc. - Th©n bµi: diÔn biÕn t×nh tiÕt. - KÕt bµi: KÕt qu¶ sù viÖc, suy nghÜ. b. Miªu t¶: - MB: Giíi thiÖu ®èi tîng miªu t¶ - TB: Miªu t¶ theo trËt tù quan s¸t - KB: C¶m xóc, suy nghÜ * C¸c yÕu tè quan träng trong v¨n tù sù vµ miªu t¶: - Tù sù: + Cèt truyÖn + Nh©n vËt + Lêi kÓ, lêi tho¹i + Bè côc + VËn dông ph¬ng thøc miªu t¶, biÓu c¶m - Miªu t¶: + §èi tîng (ngêi, vËt , c¶nh) + Chi tiÕt, h×nh ¶nh ®Æc s¾c + Ng«n ng÷ + C¶m xóc III. LuyÖn tËp Bµi 1 SGK/ 157 Yªu cÇu: ThÓ lo¹i: v¨n kÓ chuyÖn (tù sù) Yªu cÇu: + B¸m s¸t néi dung c¬ b¶n + DiÔn ®¹t b»ng lêi v¨n cña m×nh + Dïng ng«i kÓ cho phï hîp (ng«i thø nhÊt) Bµi 2 SGK/157 Yªu cÇu: ThÓ lo¹i: v¨n miªu t¶ Yªu cÇu: + B¸m s¸t néi dung c¬ b¶n +DiÔn ®¹t b»ng lêi v¨n cña m×nh + Cã tëng tîng, s¸ng t¹o thªm Bµi 3 SGK/ 157 + C©y cèi ng¶ nghiªng + S©n nhµ, ®êng x¸ ngËp níc. + Ngêi ®øng tró ma - Sau c¬n ma: + BÇu trêi quang ®·ng + C©y cèi t¬i xanh + Chim chãc hãt lÝu lo + Ho¹t ®éng cña mu«n loµi.. * Rót kinh nghiÖm : TiÕt 135: tæng kÕt phÇn tiÕng ViÖt Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - Cñng cè vµ hÖ thèng ho¸ ®îc kiÕn thøc vÒ tiÕng ViÖt ®· häc trong n¨m - VËn dông ®îc c¸c kiÕn thøc ®· häc ë ph©n m«n ®Ó viÕt bµi kiÓm tra. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô Häc sinh: §äc tríc bµi. C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc 1. æn ®Þnh tæ chøc : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña gv – hs Néi dung cÇn ®¹t GV: Kª tªn c¸c tõ lo¹i ®· häc HS: KÓ b¶y lo¹i GV: Nªu cÊu t¹o cña côm tõ? Cho vÝ dô? GV: Nªu c¸ch x¸c ®Þnh côm tõ GV: Con ®· häc nh÷ng phÐp tu tõ nµo? Nªu vÝ dô vµ ph©n tÝch t¸c dông? GV: Ph©n biÖt c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ vµ c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ? GV: Nªu c«ng dông cña c¸c dÊu c©u? §¸p ¸n: Bµi 1: KÎ b¶ng 7 cét: Dt ®t Tt St Lt Ct Pt H«m, trêi hå ao quanh, b·o. Tríc mÆt, níc Níc cua c¸ cß, sÕu b·i s«ng måi Ma, d©ng ®Çy míi tÊp nËp ë bay kiÕm Lín,tr¾ng mªnh m«ng, x¬ x¸c MÊy nh÷ng bao nhiªu c¸c c¶ No ®©u Trªn còng tËn còng vÒ I. Lý thuyÕt 1. Tõ lo¹i: 7 tõ lo¹i Danh tõ, §éng tõ, TÝnh tõ, sè tõ, lîng tõ, chñ tõ vµ phã tõ. 2. Côm tõ: - CÊu t¹o cña côm tõ: PhÇn trung t©m, phÇn tríc, phÇn sau - C¸ch x¸c ®Þnh côm tõ: + Ph©n tÝch cÊu t¹o c©u + T×m tõ ng÷ quan träng trong tõng thµnh phÇn c©u + T×m phÇn phô tríc, phô sau. 3. C¸c phÐp tu tõ: - Cã 4 phÐp tu tõ ®· häc: nh©n ho¸, so s¸nh, Èn dô, ho¸n dô. - Kh¸i niÖm cña mçi phÐp tu tõ - T¸c dông 4. C¸c kiÓu cÊu t¹o c©u ®· häc: C©u: - C©u ®¬n - C©u ghÐp C©u ®¬n: - C©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ - C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ 5. DÊu c©u: - DÊu kÕt thóc c©u: chÊm, chÊm hái, chÊm than - DÊu ph©n c¸ch c¸c bé phËn c©u: phÈy. II. LuyÖn tËp: Bµi 1, 2, 3, 4, 5, 6 S¸ch Híng dÉn tù häc 6 (tËp 2) trang 169, 172. Bµi 2: x¸c ®Þnh biÖn ph¸p tu tõ: a. Ho¸n dô b. Èn dô + Ho¸n dô c. Èn dô d. Èn dô (Êm) ho¸n dô (ph¬ng sóng næ) TiÕt 137: «n tËp tæng hîp Ngµy so¹n :28-4-2011 Ngµy d¹y : 4→15-5-2011 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh - cñng cè, rÌn luyÖn kiÕn thøc, kÜ n¨ng cña m«n ng÷ v¨n theo tinh thÇn tÝch hîp - LuyÖn tËp mét sè kiÓu bµi kiÓm tra kiÕn thøc tæng hîp B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô Häc sinh: §äc tríc bµi. C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc 1. æn ®Þnh tæ chøc : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña gv – hs Néi dung cÇn ®¹t HS ®äc phÇn I SGK / 162 HS lµm vµo vë ghi (ghi c¸c th«ng tin ®óng) - Më bµi: HS cã thÓ më bµi b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, miÔn lµ giíi thiÖu ®îc khung c¶nh b÷a c¬m gia ®×nh vµo buæi chiÒu. - Th©n bµi: §i s©u vµo kÓ vµ t¶ sÑ viÖc Êy. + T¶ quang c¶nh b÷a c¬m chiÒu + KÓ viÖc x¶y ra: ViÖc gi? B¾t ®Çu ra sao, x¶y ra nh thÕ nµo? nguyªn nh©n? + KÓ vµ t¶ l¹i h×nh ¶nh bè, mÑ, khu«n mÆt, giäng nãi, th¸i ®é - KÕt bµi: nªu c¶m nghÜ, I. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cÇn chó ý: 1. PhÇn ®äc, hiÓu v¨n b¶n 2. PhÇn TiÕng ViÖt 3. PhÇn TËp lµm v¨n II. LuyÖn tËp: Lµm ®Ò kiÓm tra chÊt lîng cuèi n¨m líp 6 _ SGK trang 164. §¸p ¸n: PhÇn I 1. B. Miªu t¶ 2. D. §oµn Giái 3. C. Mªnh m«ng vµ hïng vÜ 4. D. Bèn lÇn 5. C. BÊt tËn 6. A. ThiÕu CN 7. C. Sõng s÷ng 8. C. Gîi hoÆc t¶ con vËt, c©y cèi, ®å vËt b»ng nh÷ng tõ ng÷ vèn ®îc dïng ®Ó t¶ hoÆc nãi vÒ con ngêi. 9. B. §¬n gñi ai, ai göi ®¬n vµ göi ®Ó lµm g×. PhÇn II ViÕt bµi tù luËn - Yªu cÇu: + Néi dung: biÕt kÓ l¹i c©u chuyÖn mét c¸ch sinh ®éng, thÓ hiÖn ë viÖc lùa chän ®îc t×nh huèng vµ sù viÖc x¶y ra. BiÕt sö dông ®óng ng«ikÓ vµ tr×nh bµy diÔn biÕn theo thø tù víi quan s¸t chÝnh x¸c, hîp lý. - H×nh thøc: ®ñ bè côc 3 phÇn. V¨n phong s¸ng sña, c©u ®óng ng÷ ph¸p, kh«ng m¾c lçi vÒ tõ, dÊu c©u. * Rót kinh nghiÖm : TuÇn 35 - Bµi 33, 34 TiÕt 137, 138: KiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m TiÕt 139, 140: Ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n ®Þa ph¬ng TiÕt 137, 138: kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt 139, 140: ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n ®Þa ph¬ng Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - BiÕt ®îc mét sè danh lam th¾ng c¶nh, c¸c di tÝch lÞch sö hay ch¬ng tr×nh kÕ ho¹ch b¶o vÖ m«i trêng n¬i ®Þa ph¬ng m×nh ®ang sinh sèng - BiÕt liªn hÖ víi phÇn v¨n b¶n nhÊt dông ®· häc trong ng÷ v¨n 6 ®Ó lµm phong phó thªm nhËn thøc vÒ c¸c chñ ®Ò ®· häc. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô Häc sinh: §äc tríc bµi. C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc 1. æn ®Þnh tæ chøc : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña gv – hs Néi dung cÇn ®¹t GV: KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña häc sinh: (1. Mçi tæ chän mét danh lam th¾ng c¶nh vµ t×m hiÓu theo c¸c gîi ý SGK/ 161 - Tªn DLTC, ë ®©u? - Cã tõ bao giê? Ph¸t hiÖn khi nµo? Nh©n t¹o hay tù nhiªn? - VÎ ®Ñp vµ søc hÊp dÉn cña DLTC? - ý nghÜa lÞch sö? - Gi¸ trÞ kinh tÕ du lÞch * Yªu cÇu: - ViÕt thµnh bµi thuyÕt minh, giíi thiÖu. - Su tÇm tranh ¶nh, th¬ ca, t liÖu liªn quan. 2. Mçi tæ chuÈn bÞ bµi viÕt cña m×nh vÒ vÊn ®Ò m«i trêng vµ viÖc b¶o vÖ m«i trêng ë ®Þa ph¬ng.) GV híng dÉn häc sinh trong mçi tæ trao ®æi, th¶o luËn, chän bµi viÕt ®Æc s¾c nhÊt bæ sung ®Ó chuÈn bÞ tr×nh bµy. HS cã thÓ tr×nh bµy mét trong 2 c¸ch: - Tr×nh bµy giíi thiÖu b»ng miÖng, b»ng tranh ¶nh su tÇm - §äc v¨n b¶n ®· chuÈn bÞ vµ v¨n b¶n hay su tÇm ®îc. HS c¸c tæ kh¸c nhËn xÐt GV nhËn xÐt, cho ®iÓm GV ®äc mét sè bµi viÕt hay vÒ DLTC vµ cho häc sinh xem tranh, ¶nh (“TuyÓn tËp hang ®éng VN”, “ Khu du lÞch §Òn Hïng”) GV gäi mét vµi häc sinh ®¹i diÖn cho mçi tæ lªn tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ vÌ vÊn ®Ò m«i trêng HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. I. Giíi thiÖu danh lam th¾ng c¶nh 1. Häc sinh trao ®æi nhãm 2. Häc sinh tr×nh bµy. II. VÊn ®Ò m«i trêng 1. Häc sinh trao ®æi nhãm 2. Häc sinh tr×nh bµy * Rót kinh nghiÖm :
Tài liệu đính kèm: