Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Bài 18, Tiết 77: Bài học đường đời đầu tiên (Tiếp) - Năm học 2010-2011

Ngày soạn: 08-01-2011
Ngày giảng: 6B 10-01-2011
 6A 11-01-2011
 Ngữ văn Bài 18 
 Tiết 77 : Bài học đường đời đầu tiên.( tiếp)
 --Tô hoài -- 
 I. Mục tiêu bài học.
 1 Kiến thức: 
 HS hiểu nội dung , ý nghĩa của văn bản thông qua tìm hiểu nhân vật chính : Dế mèn.
 Biết được những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả và kể chuyện của tác giả 
 2 Kỹ năng : Rèn kĩ năng đọc , kể, cảm thụ tác phẩm .
 3 Thái độ: Giáo dục HS có thái độ và hành động đúng đắn trong cuộc sống
 II Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 
 Kỹ năng tư duy (phê phán thái độ hung hăng kiêu ngạo dẫn tới hậu quả xấu cho người khác )
 Kỹ năng nhận thức ( Trong cuộc sống cần có cách ứng sử cho phù hợp đuúng đạo lý)
 III Chuẩn bị 
 1 .Giáo viên: Bỗi soạn 
 2. Học sinh :
 IV. Phương pháp 
 Đọc ,thảo luận nhóm ,vấn đáp ,thuyết trình 
 V. Các bước lên lớp 
 1.ổn định 
 2.Kiểm tra đầu giờ : Cho biết bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn ?
 3.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học:
Khởi động: Ngoài vẻ đẹp ngoại hình còn có những nét chưa đẹp về tính cách như: kiêu căng, tự phụ, không coi ai ra gì, hợm hĩnh, thích ra oai với kẻ khác. Chính vì vậy đã dẫn đến những việc làm sai trái mà Dế Mèn phải ân hận. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu điều đó.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Thời gian
Nội dung
Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản
* MT: + HS hiểu nội dung , ý nghĩa của văn bản thông qua tìm hiểu nhân vật chính : Dế mèn.
+ Biết được những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả và kể chuyện của tác giả 
GV: gọi HS đọc : “Bên hàng xóm ....chút bận tâm”
H: Quan hệ giữa Mèn và Choắt là quan hệ gì?
- Quan hệ bạn bè – hàng xóm
H: Mèn có cử chỉ, thái độ như thế nào với choắt?
H.Tìm từ ngữ miêu tả hình dáng Dế Choắt ?
- Khinh thường Choắt : choắt xấu xí, ốm yếu, tạm bợ, cẩu thả.
H: Mèn có biết tại sao Choắt sống tạm bợ không? Thái độ của Mèn trước cuộc sống của Choắt?
- Mèn biết Choắt yếu không đủ sức để đào hang, ngách thông sang mèn, nhờ
Mèn giúp-> Mèn không giúp lại còn chê bai, coi thường Choắt.
- Lời lẽ trịch thượng ,đàn anh , kẻ cả: tôi bảo, chỉ nói cho sướng miệng, hếch răng xì một hơi rõ dài, khinh khỉnh, mắng, không một chút bận tâm
- Tính cách kiêu ngạo , ích kỉ , không có lương tâm 
HS đọc từ “ Bỗng chi cốc -> hết”
H: Mèn rủ Choắt trêu chị Cốc có nguyên do gì không? Giọng điệu của Mèn như thế nào?
- Mèn trêu chi Cốc chỉ là trò đùa vui
H: Nhận xét về lời nói của Mèn?
- Nói năng trịnh thượng 
H: Mèn trêu chị Cốc như thế nào ?nhận xét về hành động trêu chị Cốc của Mèn?
- Vặt lông con mụ Cốc...
Mèn hỗn xược, hỗn láo, ngu ngốc...
- Chui tọt vào hang
- Nằm khểnh, bắt chân chữ ngũ
- Bụng nghĩ thú vị
H: Khi chị Cốc mổ Choắt thì Mèn có hành động như thế nào?
- Mèn sợ sệt, nhút nhát, sợ chết 
- Nằm sát đất
- Khiếp
- Nằm im thin thít
H: Khi Choắt chết Mèn tỏ thái độ như thế nào?
- Ăn năn hối lỗi ( than khóc , chôn cất , tử tế ... đứng lặng hồi lâu suy nghĩ ...)
- Mèn ăn năn hối lỗi ( ý thức được việc làm sai trái dẫn đến hậu quả thương tâm.
H: Theo em bài học đường đời mà Dế
Mèn rút ra là bài học gì?
HS: Thảo luận nhóm 4 người 
Thời gian 2phút 
Các nhóm báo cáo 
GV kết luận 
- “ ở đời mà có thói hung hăng , bậy bạ , có óc mà không có suy nghĩ...”
H: Em hiểu về bài học đó như thế nào?
- Không nên kiêu căng , tự phụ ,làm việc gì cung phải suy nghĩ.
GV: Giảng:
Không phải mụ Cốc là thủ phạm mà chính Dế Mèn đã vô tình giết chết Dế Choắt. Đến lúc nhận ra tội lỗi của mình thì đã quá muộn. Hống hách hão với người yếu nhưng lại hèn nhát trước kẻ mạnh, nói và làm chỉ vì mình, không tính đến hậu quả ra sao, tội lỗi của Dế Mèn thật đáng phê phán nhưng dù sao anh ta cũng đã nhận ra lỗi và hối hận chân thành
HS: liên hệ bản thân.
Hoạt động 4: Tổng kết rút ra ghi nhớ.
Mục tiêu: Khái quát bài rút ra nội dung ghi nhớ 
H: Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của tác giả ; hình ảnh Dế Mèn trong văn bản được miêu tả như thế nào?
HS đọc ghi nhớ 
GV khắc sâu kiến thức
* Nghệ thuật: Miêu tả, ngôi kể thứ nhất, ngôn ngữ chính xác
* Nội dung: Dế Mèn cường tráng nhưng kiêu căng đã bày trò trêu chị Cốc -> Cái chết của Dế Choắt làm cho Dế Mèn đã rút ra bài học đường đầu tiên cho mình
Hoạt động 5: Hướng dẫn HS luyện tập
GV: hướng dẫn HS làm bài.
HS: Nêu cảm nhận theo ý kiến cá nhân
30ph
5p
3p
III.Tìm hiểu văn bản 
1.Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn 
2. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn
* Quan hệ giữa Mèn và Choắt:
- Quan hệ bạn bè: (Mèn chạc tuổi Choắt)- hàng xóm.
- Thái độ của Mèn: khinh thường Choắt , tả Choắt xấu xí , người gầy gò... cánh ngắn hủn...) ốm yếu ăn ở tạm bợ ( ăn xổi ở thì)
- > Mèn ích kỉ , kiêu ngạo , khinh thường kẻ yếu , không giúp đỡ kẻ yếu .
- Thái độ kẻ cả , trịnh thượng đàn anh .
* Hành động của Mèn dẫn đến “ Bài học đường đời đầu tiên”
+ Lời nói : Chú mình có muốn cùng tớ vui đùa không ?
- Giương mắt ra xem ta trêu con mụ cốc này!...
* Hành động : “Vặt lông con mụ cốc...”->hỗn xược, xấc láo, ngu ngốc 
Mèn tỏ ra hể hả vì trò đùa tai quái của mình
- Khi chị Cốc mổ choắt: Mèn sợ sệt, nhút nhát, sợ chết.
- Khi Choắt chết Mèn:
+ Bàng hoàng
+ Hốt hoảng, lo sợ
+ Bất ngờ vì lời khuyên của Dế Choắt
+ Ân hận, sám hối chân thành
* Bài học đường đời đầu tiên: 
- Đó là bài học thiết thực, sâu sắc về thái độ, hành động sống của tuổi trẻ : Không nên kiêu căng, tự phụ làm việc gì cũng phải suy nghĩ để hành động đúng đắn, tránh hồ đồ.
IV. Ghi nhớ: (SGK)
V. Luyện tập :
* Cảm nhận của em về hành động của Dế Mèn?
 4. Củng cố hướng dẫn học ở nhà
 H: “ Bài học đường đời đầu tiên” giúp em hiểu thêm những gì trong cuộc sống?
 Nắm chắc nghệ thuật và nội dung của văn bản
 Làm bài tập 2 ( SGK)
 *Chuẩn bị bài: Phó từ
 H: Thế nào là phó từ?Các loại phó từ?