Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 17, Tiết 62: Mẹ hiền dạy con - Năm học 2005-2006

Tuần : 17 Ngày soạn : 19/12/2005 
 Tiết : 62 Ngày dạy : 28/12/2005 
 MẸ HIỀN DẠY CON.
 (Truyện trung đại )
Văn bản 
I. YÊU CẦU : 
 Giúp HS hiểu:thái độ, tính cách và phương pháp dạy con trở thành bậc vĩ nhân của bà mẹ thầy Mạnh Tử.
 Hiểu cách viết truyện gần với cách viết kí, sử thời trung đại.
II. CHUẨN BỊ :
 - GV : Tham khảo tài liệu, thiết kế bài giảng.
- HS : Đọc – trả lời câu hỏi SGK.
III. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG :
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
+ Hoạt động 1 : Khởi động – ( 5 phút)
 - Ổn định lớp.
 - Kiểm tra bài cũ.
 - Giới thiệu bài mới.
- Ổn định nề nếp – kiểm tra sỉ số.
- Hỏi: Hãy kể tóm tắt chuyện giữa bà đỡ Trần với con hổ; giữa bác tiều với con hổ?
- Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
- Dựa vào đặc điểm truyện trung đại -> dẫn vào bài -> Ghi tựa.
- Báo cáo sỉ số.
- HS trả lời cá nhân. 
- Nghe, ghi tựa bài.
+ Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc tìm hiểu văn bản.(25 phút) 
 1. Cách dạy con của mẹ thầy Mạnh Tử :
 - Tạo cho con môi trường sống tốt đẹp.
 - Dạy con tính trung thực, không gian dối.
-Dạy con có chí học hành. 
-> mẹ rất thương con nhưng rất nghiêm khắc, không nuông chiều.
- GV hướng dẫn đọc -> gọi HS đọc văn bản.
- Cho tìm hiểu một số chi tiết quan trọng SGK.
- Yêu cầu HS tóm tắt nội dung 5 sự việc dạy con của mẹ thầy Mạnh Tử.
 (GV ghi bảng phụ)
Hỏi: Ở 3 sự việc đầu, mẹ dạy con bằng cách nào ?
 + Tại sao ở 2 sự việc đầu bà mẹ nói “Chỗ này  ở được”. Sự việc thứ 3 lại nói “Chỗ này là chỗ con ta ở được” ?
 - Nhận xét câu trả lời HS.
Hỏi: Hãy nêu ý nghĩa của 3 sự việc trên ?
- GV yêu cầu HS thử tìm 1 số câu tục ngữ nói về sự ảnh hưởng của môi trường đến nhân cách con người.
Hỏi: Sự việc thứ 4 có ý nghĩa như thế nào?
- GV diễn giảng về tính trung thực.
Hỏi: Qua sự việc thứ 5, em nhận xét thế nào về thái độ của người mẹ trong việc dạy con? Theo em, Mạnh Tử có ngoan không? 
 -Nhận xét-diễn giảng về cách dạy con: thương con nhưng không nuông chiều, giáo dục con chí học hành.
- 2 HS đọc truyện.
- Đọc chú thích.
- Cá nhân trả lời : 5 sự việc SGK.
- HS trả lời cá nhân: dọn nhà.
- Cá nhân phát hiện: 2 sv đầu: môi trường xấu; sv 3: môi trường tốt.
- Tìm: Gần mực..; ở bầu thì tròn .
- Tìm ý nghĩa sự việc thứ 4: dạy con trung thực.
- Thảo luận nhanh (2HS).
-> nhận xét- thái độ cương quyết, không nuông chiều.
- Nghe.
+ Hoạt động 3: Hướng dẫn thực hiện ghi nhớ. (10 phút)
2. Ý nghĩa truyện: 
- Ghi nhớ SGK tr. 153.
Hỏi: Theo em, bà mẹ thầy Mạnh Tử là người như thế nào ?
-> GV diễn giảng : Bà mẹ là tấm gương sáng về tình thương con và cách dạy con
Hỏi: Hãy nêu nhận xét về nghệ thuật viết truyện ?
-> GV nhận xét rút ra ý 2 ghi nhớ.
-GV nêu vấn đề: đặt tên truyện” Mẹ hiền dạy con” và kết thúc truyện tác giả viết “Thế chẳng là nhờ có cái công giáo dục quý báu của bà mẹ hay sao?” điều này có ý nghĩa gì?
- GV nhận xét, nhấn mạnh: công lao cha mẹ vô cùng to lớn-> vì vậy, phận làm con phải hiếu thảo.
- Gọi HS đọc ghi nhớ.
- Suy nghĩ trả lời ý 1 ghi nhớ.
- Nghe.
- Thảo luận tổ: cốt truyện đơn giản, gần với kí, sử.
-Nội dung mang tính giáo huấn.
- Thảo luận tổ: khẳng định công lao của cha mẹ.
- Nghe.
- Đọc ghi nhớ SGK.
+ Hoạt động 4: Củng cố – Dặn dò. (5 phút) 
- Củng cố:
 + Luyện tập.
1.Phát biểu cảm nghĩ về sự việc thứ 4.
2.Suy nghĩ về đạo làm con.
- Dặn dò:
- Cho HS đọc bài tập 1 và nêu cảm nghĩ.
Hỏi: Từ chuyện mẹ con thầy Mạnh Tử, em có suy nghĩ gì về đạo làm con của mình?
 - Cho HS tìm câu ca dao hay tục ngữ nói về công ơn cha mẹ, cách dạy con.
-Cho HS đọc và yêu cầu xác định btập 3.
- Nhận xét, sửa chữa.
- Yêu cầu HS:
 + Nắm ghi nhớ, nội dung cốt truyện.
 + Kể được truyện.
 - Chuẩn bị: Tính từ và cụm tính từ.
- Đọc – trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc, nêu cảm nghĩ về hành động của bà mẹ.
-Cá nhân nêu suy nghĩ về đạo làm con. 
- HS tìm ca dao, tục ngữ.
- Đọc, thực hiện yêu cầu BT 3.
- Nghe.
- Thực hiện theo yêu cầu GV