Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 9: Xây dựng nhân vật tình tiết trong văn tự sự - Năm học 2009-2010

S: 25/10/09
G:30/10/09-7C
 3/11/09-7D,7B
 5/11/09-7A 
 Tiết 9: XÂY DỰNG NHÂN VẬT,
 TÌNH TIẾT TRONG VĂN TỰ SỰ.
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC.
-Trên cơ sở HS đã biết thế nào là sự viêc, nhân vât trong văn tự sự, GV giúp HS 
hiểu đặc điểm và cách thể hiện sự việc và nhân vật trong tác phẩm tự sự. 
-Hai loại nhân vật chủ yếu: Nhân vật chính và nhân vật phụ.
-Rèn kỹ năng viết văn tự sự.
B/ CHUẨN BỊ 
1. GV: Soạn bài, tài liệu tham khảo.
2.HS: Học bài và làm bài.
C/ TIẾN TRÌNH GIỜ HỌC.
1. ổn định tổ chức: 
2. Kiểm tra bài cũ: 
-theo em trong văn tự sự có mấy ngôi kể?đó là những ngôi kể nào?
3. Bài mới:
Trong tác phẩm tự sự bao giờ cũng phải có việc, có người.Đó là sự việc và nhân
vật - hai đặc điểm cốt lõi của tác phẩm tự sự. Nhưng vai trò, tính chất, đặc điểm của 
nhân vật và sự việc trong tác phẩm tự sự như thế nào? Làm thế nào để nhận ra? Làm 
thế nào để xây dựng nó cho hay, cho sopóng đọng trong bài viết của mình, chúng ta 
cùng tìm hiểu bài hôm nay.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
- Em hãy cho biết trong tác phẩm tự sự có mấy sự việc? Hãy chỉ rõ?
+HS Tự trình bày.
- em hãy chỉ rõ các sự việc đó trong văn bản Sơn Tinh, Thuỷ Tinh?
+ Sự việc khởi đầu: Vua Hùng kén rể.
+ Sự việc phát triển: Hai thần đến cầu hôn
Vua Hùng ra điều kiện kén rể.
Sơn Tinh đến trước, được vợ
+ Sự việc cao trào: Thuỷ Tinh thua cuộc, ghen tuông, dang nước đánh Sơn Tinh.
Hai thần đánh nhau hàng tháng trời, cuối cùng Thuỷ Tinh thua , rút về.
+ Sự việc kết thúc: Hằng năm Thuỷ Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh, nhưng đều thua.
-Sự việc trong tác phẩm tự sự có mấy yếu tố?
+ Có 6 yếu tố.
- Em hãy chỉ rõ 6 yếu tố trong truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh?
+ Hùng Vương, Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
+ ở Phong châu, đất của vua Hùng.
+ Thời gian xảy ra: Thời vua Hùng.
+ Nguyên nhân: Những trận đánh nhau dai dẳng của hai thần hằng năm.
+ Kết quả: Thuỷ Tinh thua nhưng không cam chịu. Hằng năm cuộc chiến giữa hai thần vẫn xảy ra.
- Nhân vật trong tác phẩm tự sự là ai?
HS: trả lời theo suy nghĩ.
- Theo em có mấy kiểu nhân vật? Đó là kiểu nhân vật nào?
+ Hai kiểu nhân vật: Nhân vật chính và nhân vật phụ.
- Nhân vật trong văn tự sự được kể ntn?
+ Được gọi tên, đặt tên, giới thiệu lai lịch, tính tình, tài năng.
- Em hãy lấy VD để minh hoạ cho những vấn đề trên?
1. Sự việc trong tác phẩm tự sự
* 4 sự việc:
+ Sự việc khởi đầu.
+ Sự việc phát triển.
+ Sự việc cao trào.
+ Sự việc kết thúc.
* Yếu tố trong văn tự sự:
+ Ai làm(nhân vật).
+ Xảy ra ở đâu?(không gian, địa điểm)
+ Xảy ra lúc nào?(thời gian)
+ Vì sao lại xảy ra?(nguyên nhân)
+ Xảy ra như thế nào?(diễn biến, quá trình).
+ Kết quả ra sao?
2. Nhân vật trong tác phẩm tự sự.
- Là kẻ vừa thực hiện các sự việc vừa là kể được nói tới, được biểu dương hay bị lên án.
- Có hai kiểu nhân vật:
+ Nhân vật chính.
+ Nhân vật phụ.
* Ví dụ minh hoạ: Truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
- Nhân vật được giới thiêu: Hung Vương, Sơn Tinh, Thuỷ Tinh, Mị Nương...
- Nhân vât chính: Sơn Tinh và Thuỷ Tinh.
- Nhân vật được nói tới nhiều nhất: Thuỷ Tinh.
- Nhân vật phụ: Hùng Vương, Mị Nương.
4. Củng cố
 -Về nhà em hãy tìm những yếu tố,sự việc, nhân vật chính, 
 nhân vật phụ trong truyện Thánh Gióng,Con Rồng, cháu Tiên? 
==============================================================
S:31/10/09
G:6/11/09-7C
 10/11/09-7D,7B
 12/11/09-7A
 Tiết 10: KỂ CHUYỆN ĐỜI THƯỜNG.
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC.
Trên cơ sở học lý thuyết, GV giúp các em chuyên sâu hơn vào thể loại kể chuyện 
đời thường.Qua đó các em tự tìm hiểu đề, tìm ý, phương hướng chuẩn bị viết bài.
Rèn kỹ năng viết văn kể chuyện đời thường.
B/ CHUẨN BỊ
1. GV: Soạn giáo án, tài liệu tham khảo.
2.HS: Học bài và làm bài.
C/ TIẾN TRÌNH GIỜ HỌC.
1. Ôn định tổ chức: 
2. Kiểm tra bài cũ:
-Trong văn tự sự có mấy kiểu nhân vật? Nhân vật được thể hiện qua những mặt nào?
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
- Theo em hiểu thế nào là kể chuyện đời thường?
+Trả lời theo suy nghĩ.
- Theo em kể chuyện đời thường cần yêu cầu gì?
GV: Hướng dẫn cho HS làm đề 1.
-Đề bài yêu cầu điều gì:
+Kể về người bạn mới quen.
_ Mở bài cần nói được điều gì?
+ Tạo ra một tình huống tự nhiên để giới thiệu người bạn mới quen.
GV: nhận xét và kết luận.
-phần thân bài cần nói được vấn đề gì?
+ Phác qua vài nét nổi bật về hình dáng bên ngoài...
- Kể chi tiết tình huống gặp bạn....
- Sau đó là giai đoạn giao tiếp giữa em và bạn mới quen....
-Phần kết bài em nói được vấn đề gì?
+Mong ước tình bạn ngày càng tốt đẹp - giúp đỡ nhau trong học tập.
- Yêu cầu của đề là gì?
+ Kể về thầy giáo( cô giáo) mà em kính mến.
- Theo em mở bài nên nói những gì?
+ Giới thiệu khái quát về người thầy giáo(cô giáo) mà em kính mến hoặc yêu quý.
-Thân bài em nói về điều gì?
+Phác qua vài nét về hình dáng bên ngoài của thầy giáo(cô giáo): giản dị, nhanh nhẹn...
+kể chi tiết những kỷ niệm thân thiết gắn bó với thầy giáo(cô giáo): trong học tâp, trong đời sống...
- Phần kết bài em thể hiện điều gì?
+Mong giữ mãi hình ảnh của thầy giáo(cô giáo) kính mến.
I/ Kể chuyện đời thường là gì?
- KN: Là kể về những câu chuyện hàng ngày từng trải qua, từng gặp với những người quen hay lạ nhưng để lại những ân tượng, cảm xúc nhất định nào đó.
 - Yêu cầu: Một trong những yêu cầu hàng đầu của kể chuiyện đời thường là nhân vật và sự việc cần phải hết sức chân thực,không nên bịa đặt, thêm thắt tuỳ ý.
II/ Đề bài văn tư sự:
1. Đề 1: Em hãy kể về một người bạn mà em mới quen?
2. Đề 2: Em hãy kể về thầy giáo(cô giáo) của em?
II/ lập Dàn ý.
1. Đề 1.
a, Mở bài:
Trong một lần đi học muộn, phải đứng ngoài cổng trường trong khi các bạn đang chào cờ, tôi đã quen Hoa - một cô bạn cũng đi muộn, phải đứng chờ ngoài cổng như mình.
b/ Thân bài
- Lý do: Vì đau bụng nên em đến trường muộn...
- Tình huống: xin bác bảo vệ với lý do chính đáng nhưng cũng không được, tức quá đá hòn sỏi, không may vào chân một bạn cũng đi muộn như em....
+ Lời xin lỗi của em với bạn đó
- Kết bạn thân với bạn đó: giới thiệu tên mình, qua đó hỏi tên bạn để kết thân.
+ Người bạn đó tên Lan, ở xóm 2, đang học lớp 6C...
+ Lan rất dịu dàng, giọng nói nghe rất ấm...
+ Đôi môi lúc nào cũng nở nụ cười....
- Lan nhanh nhẹn trong mọi lĩnh vực...nhất là trong học tập: Bài khó hỏi Lan, bạn ấy giảng nhanh mà lại dễ hiểu...chính vì thế mà tình bạn giữa em và Lan càng gắn bó hơn...
c, Kết bài.
Tôi rất vui khi được làm bạn với Lan. Làm bạn với Lan, tôi học từ bạn ấy bao nhiêu điều. Tôi và Lan mãi mãi là bạn thân của nhau.
2. Đề 2
a, Mở bài
" Người thầy như một con đò
Đưa khách sang sông rồi một mình quay trở lại"
đó là hình ảnh thầy giáo mà tôi không bao giờ quên - thầy Hùng
b, Thân bài
- Hình dáng: Thầy khoảng 40 tuổi, vẫn còn nhanh nhẹn...
+ Là một ông giáo làng, có khoảng 15 năm trong nghề...
+ Ăn mặc giản dị...
- Kỉ niệm:
+ bản thân tôi là một HS dốt...
+ Được thầy để ý và quan tâm nhiều hơn: ngoài giờ lên lớp, những lúc ở nhà thầy đến nhà kèm ...
+ Kết quả:năm ấy tôi từ một HS dốt vươn lên là HS giỏi của lớp...
+Trong cuộc sống thường ngày: thầy sống rất đạm bạc, yêu cây cảnh, luôn chăm sóc thương yêu những người trong gđ...
c, Kết bài
Tôi tất biết ơn thầy. Nhờ thầy mà tôi học giỏi hơn rất nhiều.Nếu mai đây thành công trong công việc thì em sẽ mãi mãi nhớ ơn người thầy mà em yêu quý.
4. Củng cố- dặn dò.
- Em hiểu kể chuyện đời thường là như thế nào?
-Về nhà em hãy viết hai đề trên thành bài văn hoàn chỉnh. 
================================================
S:8/11/09
G:13/11/09-7C
 17/11/09-7D,7B
 19/11/09-7A
 Tiết 11: KỂ CHUYỆN TƯỞNG TƯỢNG
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC: 
 -Giúp HS bước đầu nắm được nội dung, yêu cầu của kể chuyện sáng tạo ở mức độ đơn giản.
-Giúp HS hiểu được vai trò của tưởng tượng trong văn tự sự.
-Biết vận dụng trong bài làm.
B/ CHUẨN BỊ:
1. GV: Soạn bài, tài liệu tham khảo.
2.HS: Học bài và làm bài.
C/ TIẾN TRÌNH GIỜ HỌC:
1. ổn định tổ chức:.
2. Kiểm tra bài cũ: ? em hãy kể về một người bạn than của em?
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
- Em hiểu kể chuyện tưởng tượng là gì?
+ Là những truyện do người kể nnghĩ ra bằng trí tưởng tượng của mình, không có sẵn trong sách vở hay trong thực tế, nhưng có một ý nghĩa nào đó.
-Nêu đặc điểm của kể truyện tưởng tượng?
+ Truyện tưởng tượng được kể ra một phần dựa vào những điều có thật, có ý nghĩa, rồi tưởng tượng thêm ra cho thú vị và làm cho ỹ nghĩa thêm nổi bật.
- Mở bài cần nói những gì?
+ Cuộc chiến giữa ST và TT rất dữ dội, với đủ các loại vũ khí hiện đại, hòng tiêu diệt lẫn nhau để cướp Mị Nương...
- Thân bài em cần nói những gì?
+ TT đem lễ vật đến muộn không lấy được Mị Nương bèn đem xe lội nước, xe tăng tấn công...
+ ST : dùng máy bay trút bom...
+Tăng thêm quân TT dùng điện thoại di động gọi cho cá sấu, cá mập đem thêm máy xúc, máy ủi đến ....
+Trận chiến rất ác liệt, bụi khói, tiếng kêu vang....
+ TT không tiêu diệt được ST...
GV: NHận xét và kết luận.
_ Phần kết bài ntn?
+ TT đem lòng oán hận, hàng năm vẫn cho quân và máy bay dò la...có cơ hội lại chiến đấu.
-Sau khi cho HS ghi dan bài chi tiết GV cho HS làm bài ra giấy nháp?
+Làm Bài (trong vòng 15 phút)
- Sau 15 phút GV gọi HS trình bày trước lớp?
+ 3-4 HS trình bày
GV: Nhận xét và kết luận
- Cho HS tham khảo bài làm sau:
Bài tham khảo
Một cuộc chiến giữa ST và TT diễn ra rất dữ dội, với đủ các loại vũ khí hiện đại, hòng tiêu diệt lẫn nhau, để tranh cướp nàng Mị Nương xinh đẹp con vua Hùng Vương thừ mười tám.
Do mang lễ vật đến chậm không lấy được Mị Nương, Thuỷ Tinh tức giận bèn đem xe tăng, máy bay, xe lội nước tấn công Mị Nương.
để bảo vệ thành quả của mình vừa đạt được, Sơn Tinh đã dùng máy bay chiến đấu trút bom tới tấp xuống đội quân của Thuỷ Tinh. Tăng thêm viện trợ, Thuỷ Tinh đã dùng điện thoại di động gọi cá sấu , cá mập, đem thêm máy xúc, máy ủi hòng san bằng dinh luỹ của Sơn Tinh.Bụi khói bay mù mịt, những tiếng nổ long trời, cây cối ngả nghiêng, nhà cửa sập đổ. Tiếng kêu vang cả đất trời, nhưng cuộc chiến vẫn diễn ra ác liệt và kéo dài hàng mấy tháng liền.
Mạc dù Thuỷ Tinh đã huy động tối đa các loại vũ khí tối tân, nhưng không sao tiêu diệt được Sơn Tinh.Cuối cùng Thuỷ Tinh phải rút quân về nước.
Từ đó hàng năm Thuỷ Tinh vẫn chưa vơi lòng oán hận nên thỉnh thoảng cho máy bay dò la và thả bom xuống thành phố làng mạc làm hư hại mùa màng, nhà cửa hòng tiêu diệt nền kinh tế của Sơn Tinh.
I/ Lý thuyết
II/ Luyện tập
1. Bài 1: Em hãy tưởng tượng cuộc đọ sức giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh trong điều kiện hiện nay với máy ủi, máy xúc, xi măng cốt thép...
a. Mở bài
- Giới thiệu trận đánh giữa ST và TT với nhiều thứ vũ khí hiện đại
b. Thân bài:
- nguyện nhân ST và TT đành nhau
- Trong trận chiến ST và TT dung những loại vũ khí nào?
- TT điều quân ra sao?
- ST ứng phó thế nào?
- Kết quả cuối cùng ntn?
c. Kết bài: 
Hàng năm TT vẫn đánh ST.
- HS: Nghe
2. bài 2:Kể lại mười năm sau em về thăm lại trường cũ hiện nay, tưởng tượng những đổi thay có thể xảy ra
4. Củng cố- dặn dò:
-Về nhà làm đề bài trên.
 ============================================
S:15/11/09
G:24/11/09-7D,7B
 26/11/09-7A
 27/11/09-7C
Tiết 12: ÔN TẬP VĂN KỂ CHUYỆN.
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC.
-Giúp HS hệ thống lại kiến thức về thể loại văn tự sự.
-Rèn kỹ năng cảm thụ văn.
-Biết cách làm bài văn tự sự
B/ CHUẨN BỊ: 
1.GV: Soạn giáo án, tài liệu tham khảo.
2.HS: Học bài và làm bài.
C/ TIẾN TRÌNH GIỜ HỌC.
1. ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ: 
 -Kết hợp trong bài.
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
- Theo em văn tự sự là gì? em hãy lấy VD?
+ Văn tự sự là kể người và việc.
- VD: Truyện ST,TT kể về ST và TTđồng thời kể việc TT đánh ST để dành lại Mị Nương
GV:Cho HS đọc truyện "Hoàng đế họ Mai" trong STK.
- chủ đề của truyện trên ca ngợi ai?
+ca ngợi anh hùng khởi nghĩa nông dân Mai Hắc Đế. Từ đó, ca ngợi truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc.
- Hãy chỉ ra ba phần: Mở bài, Thân bài, kết bài?
+ Mở bài: Từ đầu đến "...mẹ già": Giới thiệu hoàn cảnh đất nước và giới thiệu Mai Thúc Loan.
+ Thân bài: tiếp đến "...bỏ về nước": Nhân dân bị bóc lột khổ cực đã đứng dậy dưới sự chỉ đạo của Mai Hắc Đế và đã thắng lợi bước đầu.
+ Kết bài: Đoạn còn lại: Mai Túc Loan lên ngôi hoàng đế và tiếp tục chiến đấu chống ngoại xâm bảo vệ đất nước.
- theo em văn tự sự có mấy ngôi kể?
+ Có hai ngôi kể: - Ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba.
GV: Truyện " Con Rồng, cháu Tiên" được kể theo ngôi thứ mấy?
+ Ngôi thứ ba.
- Đọc một đoan truyện " Dế Mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoài và yêu cầu HS cho biết truyện được kể theo ngôi thứ mấy?
+ Truyện được kể theo ngôi thứ nhất.
GV: Yêu cầu HS làm mở bài ra giấy nháp?
 - Thân bài cần nói những gì?
 + truyện " Sơn Tinh, Thuỷ Tinh"
 + Hoàn cảnh Vua Hùng kén rể.
 +Có ST,TT đến cầu hôn.
- Vua Hùng Ra điều kiện kén rể....
- ST đến trước lấy được Mị Nương, rước về núi....
- TT đến sau không lấy được đem quân đuổi đánh ST để cướp Mị Nương về...
- Kết quả: Thành Phong Châu....
- TT thua đành rút quân về...
- Hàng năm TT dâng nước đánh ......
GV: Nhận xét 
GV: Kết bài ntn?
 HS: tụ làm ra giấy nháp.
GV: Yêu cầu HS làm hoàn chỉnh bài làm
HS: Làm bài.
1. Sự việc và nhân vật trong văn tự sự
2. chủ đề và dàn bài trong 
 văn tự sự
- Truyện "Hoàng đế họ Mai"
3. Ngôi kể trong văn tự sự
- ngôi thự nhất.
- ngôi thứ ba.
4. Đề bài:
Em hãy kể lại câu chuyện mà em thích nhất bằng lời văn của em?
Dàn bài
a. Mở bài
b. Thân bài
c. kết bài:
4. Củng cố - dặn dò:
 - Về nhà làm đề bài trên.