Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 54: Ôn tập truyện dân gian

Ngày soạn: 
Ngày dạy: Tiết 54: Ôn tập truyện dân gian.
A.Mục tiêu cần đạt.
1. Kiến thức.
Giúp học sinh:
- Nắm được đặc điểm của những truyện dân gian đã học.
- Kể và hiểu được nội dung, ý nghĩa của các truyện đã học.
2. Kĩ năng.
3. Thái độ.
B. Chuẩn bị: 
* Giáo viên: Chuẩn bị nội dung lên lớp, bảng phụ.
* Học sinh: Ôn tập kiến thức từ đầu năm, ( Văn Học ), soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt đông.
 Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
 Hoạt động 2: Giới thiệu bài.
Chương trình ngữ văn lớp 6 đã giới thiệu với các em 1 số thể loại tiêu biểu của truyện cổ dân gian Việt Nam và thế giới. Các em đã nắm được sơ lược định nghĩe các thê loại, được học 1 số thể loại cụ thể. Bài hôm nay chúng ta đi tổng kết lại những nội dung đã học từ bài 1 đến bài 12 để giúp các em hệ thống hóa, nắm vững nội dung, kiến thức đã học.
 Hoạt động 3: Nội dung ôn tập.
Hoạt động của giáo viên.
Hoạt động của học sinh.
Nội dung cần đạt.
? Kể tên các loại truyện dân gian đã được học.
? Kể tên các câu truyện được học cùng một thể loại?
? Học sinh nhắc lại truyền thuyết là gì?
Học sinh kể tên các loại truyện.
Học sinh kể tên lại các truyện đã học.
Học sinh nhắc lại kiến thức cũ.
Câu 1.
- Truyện: Truyền thuyết, cổ tích, ngụ ngôn, truyện cười.
* Truyền thuyết: là lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn liªn quan ®Õn lÞc sö, thêi qu¸ khø, th­êng cã yÕu tè t­ëng t­îng kú ¶o,. TruyÒn thuyÕt thÓ hiÖn th¸i ®é vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi cíic c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt ®­îc kÓ.
C©u 2.
Häc sinh tù ®äc ë nhµ.
C©u 3.
ViÕt tªn nh÷ng truyªn d©n gian theo thÓ lo¹i ®· ®­îc häc vµ ®äc.
 B¶ng ph©n lo¹i truyÖn d©n gian.
TruyÒn thuyÕt
Cæ tÝch.
NGô ng«n.
TruyÖn c­êi.
? KÓ tªn c¸c lo¹i truyÖn d©n gian theo thÓ lo¹i ®· ®­îc häc vµ ®äc thªm? Vµo b¶ng ph©n lo¹i.
1. Con rång ch¸u tiªn.
2. B¸nh tr­ng b¸nh giÇy.
3. Th¸nh giãng.
4. S¬n tinh thñy tinh.
Sù tÝch hå g­¬m.
1. Sä Dõa.
2. Th¹ch sanh.
3. Em bÐ th«ng minh.
4. C©y bót thÇn.
5. ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng.
1. Õch ngåi ®¸y giÕng.
2. ThÇy bãi xem voi.
3. §eo nh¹c cho mÌo.
4. Ch©n, tay, tai, m¾t, miÖng.
1. Treo biÓn.
2. Lîn c­íi, ¸o míi.
 C©u 4: Nh÷ng ®Æc ®iÓm tiªu biÓu cña c¸c thÓ lo¹i truyÖn gi©n gian.
TruyÒn thuyÕt
Cæ tÝch.
NGô ng«n.
TruyÖn c­êi.
? §Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña c¸c lo¹i truyÖn d©n gian.
- Lµ truyÖn kÓ vÒ c¸c nh©n vËt, sù kiÖn lÞch sö trong qu¸ khø.
- Ng­êi kÓ, ng­êi nghe tin c©u truyÖn nh­ lµ cã thËt, dï truyÖn cã nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng kú ¶o.
- Lµ truyÖn kÓ vÒ cuéc ®êi, sè phËn cña 1 sè kiÓu nh©n vËt quan thuéc ( Ng­êi må c«i, ng­êi mang lèt sÊu xÝ, ng­êi em, ng­êi dòng sÜ.
- Cã nhiÒu chi tiÕt t­ëng t­îng kú ¶o.
- Cã c¬ sá lÞch sö, cèt lâi lÞch sù thËt lich sö.
- Ng­êi kÓ, ng­êi nghe kh«ng tin c©u truyÖn lµ cã thËt.
- Lµ truyÖn kÓ m­în truyÖn vÒ loµi vËt, ®å vËt hoÆc vÒ chÝnh con ng­êi ®Ó nãi bãng giã chuyÖn con ng­êi.
- Cã ý nghÜa Èn dô, ngô ý.
- Nªu bµi häc ®Ó khuyªn nhñ, r¨n d¹y ng­êi ta trong cuéc sèng.
- ThÓ hiÖn thÝa ®é vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö.
- Lµ truyÖn kÓ vÒ nh÷ng hiÖn t­îng ®¸ng c­êi trong cuéc sèng ®Ó nh÷ng hiÖn t­îng nµy phoi bµy ra vµ ng­êi nghe, ng­êi ®äc ph¸t hiÖn thÊy.
- Cã yÕu tè g©y c­êi.
- Nh»m g©y c­êi, mua vui hoÆc phª ph¸n ch©m biÕn nh÷ng thãi h­, tËt sÊu trong x· héi, tõ ®ã h­íng ng­êi ta tíi c¸i tèt ®Ñp.
- ThÓ hiÖn ­íc m¬, niÒm tin cña nh©n d©n vÒ chiÕn th¾ng cuèi cïng cña lÏ ph¶i, cña c¸i thiÖn.
 C©u 5.
? §iÓm gièng nhau gi÷a TruyÒn thuyÕt vµ cæ tÝch lµ g×?
? §iÓm kh¸c nhau gi÷a 2 thÓ lo¹i truyÖn nµy lµ g×?
? §iÓm gièng nhau gi÷a TruyÖn ngô ng«n vµ truyÖn c­êi?
? §iÓm kh¸c nhau gi÷a 2 thÓ lo¹i truyÖn nµy lµ g×?
- §Òu cã yÕu tè t­ëng t­îng kú ¶o.
- Cã nhiÒu chi tiÕt ( M« tÝp ) gièng nhau, sù ra ®êi thÇn kú, cã nh÷ng tµi n¨ng phi th­êng.
- TruyÒn thuyÕt kÓ vÒ c¸c nh©n vËt lÞch sö, thÓ hiÖn c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö.
- Cæ tÝch kÓ vÒ cuéc ®êi cña c¸c lo¹i nh©n vËt nhÊt ®Þnh thÓ hiÖn quan niÖm, ­íc m¬ cña nh©n d©n vÒ cuéc ®êi ®Êu tranh gi÷a c¸i thiÖn vµ c¸i ¸c.
- Môc ®Ých g©y c­êi.
- Ngô ng«n nh»m khuyªn nhñ, r¨n d¹y ng­êi ta 1 bµi häc nµo ®ã trong cuéc sèng.
- TruyÖn c­êi lµ ®Ó mua vui hoÆc phª ph¸n, ch©m biÕm nh÷ng sù viÖc, hiÖn t­îng, tÝnh c¸ch ®¸ng c­êi.
C©u 6.
- Gi¸o viªn h­ìng dÉn häc sinh ho¹t ®éng ngo¹i khãa.
? H·y t­ëng t­îng 1 kÕt thóc kh¸c cña truyÖn " Th¸nh giãng ".
? Trong truyÖn " C©y bót thÇn " em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? v× sao? H·y kÓ lai chi tiÕt ®ã.
? KÓ diÔn c¶m truyÖn " Treo biÓn ''
? KÓ 1 c©u truyÖn c­êi ng¾n nhÊt mµ em biÕt.
? §ãng vai nh©n vËt c« ót kÓ l¹i ®o¹n truyÖn c« ót mang c¬mcho Sä Dõa vµ ph¸t hiÖn ra Sä Dõa kh«ng ph¶i lµ ng­êi b×nh th­êng.
* H­íng dÉn häc ë nhµ.
- N¾m v÷ng kh¸i niÖm c¸c lo¹i truyÖn d©n gian.
- KÓ ®­îc c¸c c©u truyÖn ®· häc.
- Nªu néi dung, ý nghÜa cña truyÖn.