A. Mục tiêu:
HS cần hiểu:
- ThẤY được nét đẹp văn hóa và sự thanh lịch, vawnminh trong cách ăn uống của người Hà Nội.
- Có ý thức thực hiện những hành vi thanh lịch, văn minh trong ăn uống.
B. Chuẩn bị:
GV: Máy chiếu
HS: Sưu tầm 1 số tài liệu tham khảo.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học:
1- Ổn định tổ chức:
2- Phần mở đầu:
Cách ăn uống của người Hà Nội từ lâu đã trở thành một nét đẹp văn hóa, được nâng lên thành nghệ thuật – nghệ thuật ẩn thực.
3- Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
* Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu lựa chọn, chế biến món ăn, đồ uống.
? Người Hà Nội thường lựa chọn món ăn, đồ uống theo những tiêu chí nào?
GV: Chiếu một số hình ảnh về cách lựa chọn món ăn, đồ uống – Hs quan sát.
? Cách chọn món ăn trong bữa ăn thường ngày, trong bữa cơm khách, t? rong ngày lễ tết có gì khác nhau?
? Trong chế biến món ăn, người Hà Nội chú trọng những gì?
-HS thảo luận rồi đưa ra kết quả trả lời.
* Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu cách trình bày, thưởng thức món ăn, đồ uống.
? Cách trình bày món ăn, đồ uống của người Hà Nội có gì dặc biệt?
* Hoạt động 3: Hướng dẫn cách thực hiện hành vi văn minh, thanh lịch trong ăn uống cho học sinh.
? Giáo viên nêu vấn đề: Bữa cơm gia đình có vai trò như thế nào?
- HS suy nghĩ và trả lời.
? Tronbg bữa cơm gia đình người Việt nói chung, người Hà Nội nói riêng, lời mời có ý nghĩa như thế nào? Cách mời thê nào cho đúng?
? Khi ăn, hành vi như thế nào được coi là thanh lịch, văn minh?
- HS thảo luận theo nhóm.
I.Vài nét về cách ăn uống của người Hà Nội.
1- Lựa chọn món ăn, đồ uống.
- các tiêu chí để lựa chọn món ăn: theo mùa, khẩu vị, sức khỏe, điều kiện kinh tế.
- Để lựa chọn đồ uống cũng theo hoàn cảnh cụ thể. Đồ uống dùng trong bữa ăn được chọn theo đối tượng, tính chất bữa ăn. Theo vạy mà chọn rượu, bia hay nước ngọt. Việc chọn rượu cũng thể hiện nét thanh lịch, văn minh trong ăn uống.
- Đồ uống ngoài bữa ăn của người Hà Nội rất phong phú, đa dạng.
2. Chế biến món ăn, đồ uống:
- Chọn món trong bữa cơm thường ngày không quá cầu kì, thường đảm bảo các yêu cầu: đủ dinh dưỡng, hợp khẩu vị.
- Trong bữa cơm khách thì tùy vào đối tượng được mời và điều kiện kinh tế mà chọn món ăn phù hợp. Và dù ở điều kiện nào đi nữa thì bữa cơm khách của người Hà Nội vẫn luôn thể hiện thái độ đón tiếp chu đáo, nhiệt tình.
- Chọn món ăn trong ngày lễ, tết không thể qua loa, đại khái vì đó là dịp để người phụ nữ trong mỗi gia đình thể hiện sự khéo léo, tinh tế. Các món ăn được chọn có thể theo quy định, tập tục hoặc theo tiêu chí đảm bảo đủ dinh dưỡng, ngon miệng, đẹp mắt, thậm chí là sang trọng, lạ miệng.
2. Chế biến món ăn, đồ uống.
- Ngoài gia vị, người Hà Nội rất chú ý đến các khâu trong quá trình chế biến món ăn. Ví dụ: Nấu nước phở thì không thể bỏ qua bước luộc xương và hớt bọt vì nếu không làm chắc chắn nồi nước phở sẽ không có mùi thơm đặc trưng.
- Chế biến món ăn của người hà Nội còn tinh tế ở chỗ dùng đúng nguyên liệu cho món ăn. Ví dụ để làm nem, người hà Nội chỉ dùng thịt nạc vai vừa mềm vừa không bị khô.
- Trong chế biến đồ uống, người Hà Nội thể hiện rất rõ sự khéo léo và tinh tế. Nhiều loại hoa quả theo mùa được sử dụng làm đồ uống như mơ, sấu, chanh với cách chế biến đặc biệt tạo nên nhiều loại nước uống hoa quả vừa có tác dụng giải khát vừa tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, cách ướp trà sen, nhài còn được người Hà Nội nâng lên thành nghệ thuật.
3. Trình bày món ă, đồ uống và cách thưởng thức.
- Cách trình bày món ăn, đồ uống góp một phần không nhỏ vào việc tạo nên sự hấp dẫn cho món ăn, đồ uống.
- Để trình bày món ăn, đồ uống, người Hà Nội rất chú ý dùng loại bát, đĩa. Cốc, tách phù hợp. Ví dụ các món cá thường được bày vào loại đĩa bầu dục; đĩa có hình lá thường chỉ bày thức ăn ở phần cuống lá; uống trà túi lọc thì dùng cốc thàh cao, miệng rộng; uống rượu thì tùy từng loại mà chọn ly hay cốc,
- Ngoài ra, để tạo sự hấp dẫn cho món ăn, đồ uống, các loại phụ liệu cũng thường được sử dụng kèm theo. Các loại rau gia vị như mùi, húng, thì là hoặc cà chua, cà rốt, ớt tỉa hoa thường được bày thêm vào các món ăn tạo nên sự hài hòa về màu sắc đồng thời gia tăng hương vị đặc trưng.
- Cách thưởng thức món ăn, đồ uống của người Hà Nội là sự kết hợpcảm nhận của nhiều giác quan. Đặc biệt sự kết hợp thưởng thức các món ăn làm lên đặc trưng riêng trong nghệ thuật ẩm thực của người Hà Nội.
II. Thanh lịch, văn minh trong cách ăn uống của người Hà Nội.
1. Thanh lịch , văn minh trong cách ăn của người Hà Nội.
* Trong cộc sống hiện đại, việc duy trì bữa cơm hàng ngày càng mang nhiều ý nghĩa vì đó là lúc các thành viên thể hiện sự quan tâm đến nhau, là yếu tố quan trọng duy trì hạnh phúc gia đình.
- là bậc con, cháu cần phải biết lấy tăm, pha nước mời ông bà, cha mẹ, việc đưa mời phải lễ phép đúng mực.
* Khi nhà có khách mọi thành viên trong gia đình đều phải ý tứ hơn (từ lời mời chào đến cách tiếp đón )
- Khi tiếp khách, nhát là gắp mời thức ăn không nên gắp quá nhiều một lúc, khi mời rượi bia, không nên ép uống sẽ gây khó xử cho khách được mời.
* Khi dự liên hoan, cưới hỏi, sinh nhật; khi ăn uống ở nơi công cộng ( nhà hàng, quán xá, ); ăn uống ở bến tàu, xe.
- Khi ăn uống trong dịp liên hoan và nơi công cộng cần giữ lịch sự, tránh làm phiền đến người xung quanh, khoog vứt rác thải bừa bãi, tối kị việc say xỉn rượu bia, gây sự với người khác.
Ngày soạn:01 – 02 – 2012 Ngày giảng: 04 – 02 – 2012. Bài 1: THANH LỊCH , VĂN MINH NÉT ĐẸP CỦA NGƯỜI HÀ NỘI A. Mục tiêu: HS cần hiểu: Thế nào là người thanh lịch, văn minh? Những biểu hiện thanh lịch, văn minh trong đời sống của người Hà Nội? ý nghĩa của việc thực hiện nếp sống thanh lịch, văn minh . Tự hào về truyền thống thanh lịch, văn minh của người Hà Nội. Có ý thức thực hiện các hành vi ứng xử thanh lịch, văn minh, đấu tranh loại trừ biểu hiện xấu, thiếu văn hóa để xây dựng một Hà Nội thanh lịch, văn minh. B. Chuẩn bị: GV: Máy chiếu, một số tranh ảnh, tài liệu tham khảo về người Hà Nội thanh lịch, văn minh. HS: Phiếu thảo luận C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: 1- Ổn định tổ chức: 2- Phần mở đầu: GV: Cho HS quan sát một số tranh ảnh khái quát về Hà Nội và con người Hà Nội. ? Em có cảm nhận như thế nào về Hà Nội qua những hinhd ảnh trên? Vào bài: Hà Nội không chỉ đẹp về phong cảnh mà Hà Nội còn mang nét đẹp về cốt cách con ngườiMột trong những truyền thống góp phần làm nên nét đẹp của người Hà nội là nếp sống thanh lịch, văn minh. 3- Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Nội dung * Hoạt động 1: Giúp HS hiểu thế nào là người thanh lịch, văn minh GV: Tổ chức cho HS đọc và trao đổi nội dung truyện đọc: “Chuyến tàu khuya” Sách văn học lớp 8. ? Cách ứng xử của các em nhỏ với nhân vật “tôi” trong câu chuyện trên được biểu hiện qua những chi tiết nào? ? Nhân vật “tôi” đã có suy nghĩ thế nào về cách ứng xử của các em nhỏ trong truyện? ? Em nhận xét thế nào về cách ứng xử ấy? Qua những hành vi giao tiếp ứng xử của các em nhỏ trong câu truyện trên, em hiểu thế nào là người thanh lịch, văn minh? - HS đứng tại chỗ trả lời các câu hỏi. _ GV: Nhận xét, HS ghi bài * Hoạt động 2: Trao đổi quan niệm về “người Hà Nội” ? Thế nào là người Hà Nội? - GV nhận xét các ý kiến và khái quát chung: HS ghi vở. * Hoạt động 3: Tìm hiểu những biểu hiện thanh lịch, văn minh của người Hà Nội. ? Người thanh lịch văn minh sẽ nhận được tình cảm gì từ những người xung quanh? Þ - HS trả lời dựa trên 1 số tư liệu sưu tầm. - GV: Khái quát lại – HS ghi bài. * Hoạt động 4: Xây dựng nếp sống thanh lịch, văn minh của học sinh Hà Nội. ? Là người con của Hà Nội, em tự hào về điều gì? Þ ? Thanh lịch ,văn minh là nét đẹp truyền thống của người Hà Nội, vậy trách nhiệm của chúng ta đối với truyền thống tốt đẹp ấy là gi? - GV: Nêu một câu chuyện về cách cư xử không đúng mực của hai HS đối với bác lao công trong trường. - Yêu cầu HS nhận xét và rút ra kết luận của mình - trách nhiệm của công dân – HS đối với truyền thống thanh lịch, văn minh của thủ đô? ? Kể những việc em đã làm thể hiện trách nhiệm của một HS đối với truyền thống thanh lịch, văn minh của thủ đô? Þ I. Người Hà Nội thanh lịch, văn minh. 1. Thế nào là người thanh lịch, văn minh. - Người thanh lịch, văn minh là người có hành vi, giao tiếp ứng xử có văn hóa, lịch sự, nhã nhặn, trong sáng. - Người thanh lịch, văn minh là người biết học hỏi, chọn lọc, kế thừa truyền thống, biết tiếp thu những cái hay, cái mới và thể hiện trong đời sống hàng ngày. 2. Thanh lịch, văn minh nét đẹp của người Hà Nội. a- Quan niệm về “Người Hà Nội”. Người là Nội là người sống ở tại Hà Nội, có hành vi giao tiếp , ứng xử thanh lịch, văn minh. b- Những biểu hiện thanh lịch, văn minh của người Hà Nội Những biểu hiện thanh lịch, văn minh của người Hà Nội trong ăn uống, trong cách nói năng, trong cách đi, đứng, ngồi, nằm, trong giao tiếp, ứng xử II. Xây dựng nếp sống thanh lịch, văn minh của học sinh Hà Nội. 1-Chúng ta tự hào là người Hà Nội. - Tự hào về vùng đất”địa linh nhân kiệt” - Tạ hào là người Hà Nội thanh lịch, văn minh. 2. Học sinh thủ đô xây dựng nếp sống thanh lịch, văn minh. - Giữ gìn và phát huy nếp sống thanh lịch, văn minh: trong gia đình, trong nhà trường và ngoài xã hội. - Phê phán những hành vi thiếu văn hóa 4 – Củng cố: GV hướng dẫn HS tóm tắt nội dung bài học thông qua BĐTD Đọc tư liệu tham khảo. 5- Hướng dẫn về nhà: Học thuộc bài Tìm hiểu và sưu tầm một số tài liệu về cách ăn uống của người Hà Nội. * * * * Ngày soạn:08 – 02 – 2012 Ngày giảng: 11/18 – 02 – 2012. Bài 2: CÁCH ĂN UỐNG CỦA NGƯỜI HÀ NỘI A. Mục tiêu: HS cần hiểu: ThẤY được nét đẹp văn hóa và sự thanh lịch, vawnminh trong cách ăn uống của người Hà Nội. Có ý thức thực hiện những hành vi thanh lịch, văn minh trong ăn uống. B. Chuẩn bị: GV: Máy chiếu HS: Sưu tầm 1 số tài liệu tham khảo. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: 1- Ổn định tổ chức: 2- Phần mở đầu: Cách ăn uống của người Hà Nội từ lâu đã trở thành một nét đẹp văn hóa, được nâng lên thành nghệ thuật – nghệ thuật ẩn thực. 3- Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Nội dung * Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu lựa chọn, chế biến món ăn, đồ uống. ? Người Hà Nội thường lựa chọn món ăn, đồ uống theo những tiêu chí nào?Þ GV: Chiếu một số hình ảnh về cách lựa chọn món ăn, đồ uống – Hs quan sát. ? Cách chọn món ăn trong bữa ăn thường ngày, trong bữa cơm khách, t? rong ngày lễ tết có gì khác nhau? Þ ? Trong chế biến món ăn, người Hà Nội chú trọng những gì? -HS thảo luận rồi đưa ra kết quả trả lời. * Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu cách trình bày, thưởng thức món ăn, đồ uống. ? Cách trình bày món ăn, đồ uống của người Hà Nội có gì dặc biệt? * Hoạt động 3: Hướng dẫn cách thực hiện hành vi văn minh, thanh lịch trong ăn uống cho học sinh. ? Giáo viên nêu vấn đề: Bữa cơm gia đình có vai trò như thế nào? - HS suy nghĩ và trả lời. ? Tronbg bữa cơm gia đình người Việt nói chung, người Hà Nội nói riêng, lời mời có ý nghĩa như thế nào? Cách mời thê nào cho đúng? ? Khi ăn, hành vi như thế nào được coi là thanh lịch, văn minh? - HS thảo luận theo nhóm. I.Vài nét về cách ăn uống của người Hà Nội. 1- Lựa chọn món ăn, đồ uống. - các tiêu chí để lựa chọn món ăn: theo mùa, khẩu vị, sức khỏe, điều kiện kinh tế. - Để lựa chọn đồ uống cũng theo hoàn cảnh cụ thể. Đồ uống dùng trong bữa ăn được chọn theo đối tượng, tính chất bữa ăn. Theo vạy mà chọn rượu, bia hay nước ngọt. Việc chọn rượu cũng thể hiện nét thanh lịch, văn minh trong ăn uống. - Đồ uống ngoài bữa ăn của người Hà Nội rất phong phú, đa dạng. 2. Chế biến món ăn, đồ uống: - Chọn món trong bữa cơm thường ngày không quá cầu kì, thường đảm bảo các yêu cầu: đủ dinh dưỡng, hợp khẩu vị. - Trong bữa cơm khách thì tùy vào đối tượng được mời và điều kiện kinh tế mà chọn món ăn phù hợp. Và dù ở điều kiện nào đi nữa thì bữa cơm khách của người Hà Nội vẫn luôn thể hiện thái độ đón tiếp chu đáo, nhiệt tình. - Chọn món ăn trong ngày lễ, tết không thể qua loa, đại khái vì đó là dịp để người phụ nữ trong mỗi gia đình thể hiện sự khéo léo, tinh tế. Các món ăn được chọn có thể theo quy định, tập tục hoặc theo tiêu chí đảm bảo đủ dinh dưỡng, ngon miệng, đẹp mắt, thậm chí là sang trọng, lạ miệng. 2. Chế biến món ăn, đồ uống. - Ngoài gia vị, người Hà Nội rất chú ý đến các khâu trong quá trình chế biến món ăn. Ví dụ: Nấu nước phở thì không thể bỏ qua bước luộc xương và hớt bọt vì nếu không làm chắc chắn nồi nước phở sẽ không có mùi thơm đặc trưng. - Chế biến món ăn của người hà Nội còn tinh tế ở chỗ dùng đúng nguyên liệu cho món ăn. Ví dụ để làm nem, người hà Nội chỉ dùng thịt nạc vai vừa mềm vừa không bị khô. - Trong chế biến đồ uống, người Hà Nội thể hiện rất rõ sự khéo léo và tinh tế. Nhiều loại hoa quả theo mùa được sử dụng làm đồ uống như mơ, sấu, chanh với cách chế biến đặc biệt tạo nên nhiều loại nước uống hoa quả vừa có tác dụng giải khát vừa tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, cách ướp trà sen, nhài còn được người Hà Nội nâng lên thành nghệ thuật. 3. Trình bày món ă, đồ uống và cách thưởng thức. - Cách trình bày món ăn, đồ uống góp một phần không nhỏ vào việc tạo nên sự hấp dẫn cho món ăn, đồ uống. - Để trình bày món ăn, đồ uống, người Hà Nội rất chú ý dùng loại bát, đĩa. Cốc, tách phù hợp. Ví dụ các món cá thường được bày vào loại đĩa bầu dục; đĩa có hình lá thường chỉ bày thức ăn ở phần cuống lá; uống trà túi lọc thì dùng cốc thàh cao, miệng rộng; uống rượu thì tùy từng loại mà chọn ly hay cốc, - Ngoài ra, để tạo sự hấp dẫn cho món ăn, đồ uống, các loại phụ liệu cũng thường được sử dụng kèm theo. Các loại rau gia vị như mùi, húng, thì là hoặc cà chua, cà rốt, ớt tỉa hoa thường được bày thêm vào các món ăn tạo nên sự hài hòa về màu sắc đồng thời gia tăng hương vị đặc trưng. - Cách thưởng thức món ăn, đồ uống của người Hà Nội là sự kết hợpcảm nhận của nhiều giác quan. Đặc biệt sự kết hợp thưởng thức các món ăn làm lên đặc trưng riêng trong nghệ thuật ẩm thực của người Hà Nội. II. Thanh lịch, văn minh trong cách ăn uống của người Hà Nội. 1. Thanh lịch , văn minh trong cách ăn của người Hà Nội. * Trong cộc sống hiện đại, việc duy trì bữa cơm hàng ngày càng mang nhiều ý nghĩa vì đó là lúc các thành viên thể hiện sự quan tâm đến nhau, là yếu tố quan trọng duy trì hạnh phúc gia đình. - là bậc con, cháu cần phải biết lấy tăm, pha nước mời ông bà, cha mẹ, việc đưa mời phải lễ phép đúng mực. * Khi nhà có khách mọi thành viên trong gia đình đều phải ý tứ hơn (từ lời mời chào đến cách tiếp đón) - Khi tiếp khách, nhát là gắp mời thức ăn không nên gắp quá nhiều một lúc, khi mời rượi bia, không nên ép uống sẽ gây khó xử cho khách được mời. * Khi dự liên hoan, cưới hỏi, sinh nhật; khi ăn uống ở nơi công cộng ( nhà hàng, quán xá,); ăn uống ở bến tàu, xe. - Khi ăn uống trong dịp liên hoan và nơi công cộng cần giữ lịch sự, tránh làm phiền đến người xung quanh, khoog vứt rác thải bừa bãi, tối kị việc say xỉn rượu bia, gây sự với người khác. 4. Củng cố: - GV: Nhấn mạnh: Văn hóa ẩn thực là nét đẹp truyền thống của thủ đô, mỗi người Hà Nội cần biết trân trọng, giữ gìn. - Đọc tư liệu tham khảo: “Phở Hà Nội” 5. Hướng dẫn về nhà: - Học và ý thức được các nét đẹp trong cách ăn uống vào cuộc sống thực tế hàng ngày. Ngày soạn: 21 – 02 – 2012 Ngày giảng: 25 – 02/ 03 -3/ 2012. Tiết 4 – 5: Bài 3: TRANG PHỤC CỦA NGƯỜI HÀ NỘI A.Mục tiêu: Qua bài học giúp HS: Thấy được sự thanh lịch, văn minh trong trang phục của người Hà Nội. Biết cách và có ý thức lựa chọn, sử dụng trang phục thanh lịch, văn minh trong hoàn cảnh cụ thể. B. Chuẩn bị: GV: Máy chiếu – bài soạn HS: Sưu tầm một số tranh trang phục của người Hà Nội. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: 1. Ổn định tổ chức:Kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ: Em hãy nêu khái quát vài nét cơ bản về cách ăn uống thanh lịch, văn minh của người Hà Nội. 3. bài mới: * Phần mở đầu: Giới thiệu bài Cùng với cách ăn uống, cách lựa chọn và sử dụng trang phục của người Hà Nội từ lâu đã trở thành một nét đẹp văn hóa. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, việc kế thừa và phát huy nét đẹp truyền thống đó có ý nghĩa thiết thực với mọi người. Hoạt động của thầy và trò Nội dung * Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu trung về trang phục thanh lịch, văn minh: trang phục phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh cụ thể. - Giáo viên giới thiệu cho học sinh thấy sự khác biệt trong trang phục của người Hà Nội xưa và nay. - GV: trang phục trong từng mùa của người Hà Nội có sự khác nhau như thế nào? - HS thảo luận và trả lời. ? Vì sao trang phục phải phù hợp với điều kiện kinh tế và hoàn cảnh giao tiếp? -HS suy nghĩ trả lời. * Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu về trang phục thanh lịch, văn minh: cách lựa chọn và sử dụng trang phục: ? Để lựa chọn trang phục, người Hà Nội thường dựa trên những tiêu chí nào - HS: suy nghĩ và trả lời. ? Sử dụng trang phục thế nào được coi là thanh lịch, văn minh? - HS thảo luận nhóm và trả lới. * Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh cách lựa chọn, sử dụng trang phục trong hoàn cảnh cụ thể. ? Trang phục ở nhà phải dảm bảo những tiêu chí nào? ? Trang phục mặc ở nhà của học sinh ở từng mùa có gì khác nhau? - HS thảo luận nhóm. ? Bộ đồng phục có ý nghĩa quan trọng như thế nào? ? Sử dụng đồng phục thế nào cho phù hợp? ? Trang phục khi tham gia các hoạt động xã hội khác trang phục khi dự lễ sinh nhật, lế hội hoặc đi du lịch, dã ngoại như thế nào? - HS: Thảo luận nhóm. I. Trang phục thanh lịch, văn minh. 1. Trang phục phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh cụ thể: - Việc mặc phù hợp với điều kiện thời tiết không phải là đặc trưng của riêng người Hà Nội, chọn trang phục phù hợp với mùa ngoài dể đảm bảo sức khỏe còn là nhu cầu thẩm mĩ. - Trước kia, dâ cư Hà Nôi chủ yếu là người kinh, kể từ sau khi Hà Nội được mở rộng, dân cư Thủ đô gồm nhiều dân tộc anh em. Vì vậy, trang phục của người Hà Nội còn mang đặc điểm là phù hợp với phong tục, tập quán. Điều này thể hiện rất rõ trong các sinh hoạt văn hóa cộng đồng của từng vùng, tạo nên sự phong phú, đa dạng, những màu sắc văn hóa khác nhau trong trang phục. - Trang phục thể hiện rõ trình độ văn hóa, thẩm mĩ của mỗi người, vì vậy, trong mỗi hoàn cảnh kinh tế cụ thể của bản thân cần phải biết mặc sao cho phù hợp mà vẫn toát lên sự thanh lịch văn minh. Cần tránh sự đua đòi, chạy theo “mốt”khi điều kiện kinh tế không cho phép, nhất là đối với lứa tuổi học sinh. Ngoài ra, trang phục còn cần phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp cụ thể. 2. cách lựa chòn và sử dung trang phục: - Có nhiều tiêu chí để chọn trang phục như chất liệu, kiểu dáng, màu sắc, giá cả, tính tiện ích,Cchs lựa chọn trang phục khá phổ biến của người Hà Nội về cơ bản cũng theo những tiêu chí ấy: Từ chất liệu mà chọn kiểu dáng sao cho phù hợp. Ngoài ra màu sắc, hoa văn cũng rất được chú ý sao cho tôn được lợi thế hoặc che được khiếm khuyết của cơ thể. Tuổi tác và giới tính cũng là tiêu chí để chọn trang phục. - Một trong những yêu cầu của việc sử dụng trang phục thanh lịch, vawnminhlaf phải luôn gọn gàng, sạch sẽ và phù hợp với hoàn cảnh, đối tượng giao tiếp. II. Trang phục của học sinh: Trang phục ở nhà: - Tiêu chí hàng đầu của việc chọn trang phục mặc ở nhà là phải thoải mái, tiện dụng. Quần áo mặc ở nhà mùa hè khác mùa đông ở chất liệu, kiểu dáng. Với HSTHCS, sang tuổi 12, 13 trở đi bắt đầu có nhiều thay đổi về cơ thể nên cần chú ý hơn khi sử dụng trang phục (kín đáo, lịch sự hơn). 2. Trang phục khi đến trường: - Hiện nay nhiều HS mặc đồng phục đến trường theo kiểu “đối phó” nên không có ý thức giữ gìn, bảo quản. Để phong cachsvawn minh, thanh lịch, ngoài việc mặc đồngphục nghiêm túc còn phải biết giữ đầu tóc gọn gàng, đi giàu dép có quai hậu, 3. Trang phục tham gia các hoạt động xã hội: - Tùy vào tính chất của hoạt động để chọn trang phục cho phù hợp. Tuy nhiên, dù tham gia hoạt động nào thì trang phục ngoài tính tiện dụng còn cần phù hợp với lứa tuổi và hoàn cảnh. 4. Củng cố: - Trang phục ngoài ý nghĩa thẩm mĩ còn thể hiện trình độ văn hóa. Học sinh thủ đô cần có ý thức và biết cách lựa chọn, sử dụng trang phục phù hợp trong hoàn cảnh giao tiếp, thể hiện nét đẹp thanh lịch, văn minh của người Hà Nội. - Đọc tài liệu tham khảo: Bài thơ áo dài. 5. Hướng dẫn về nhà: - Về nhà học thuộc bài và biết cách ăn mặc trang phục một cách sao cho phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh thực tế của mình. * * * * Ngày soạn: 02 – 3 – 2012 Ngày giảng: 10 – 3 – 2012. Tiết 6: Bài 4- NƠI Ở CỦA NGƯỜI HÀ NỘI A.Mục tiêu: Qua bài học giúp HS: Hiểu được sự cần thiết của nhà ở đối với con người. Biết cách sắp xếp ni ở thanh lịch, văn minh. Có ý thức chăm sóc, giữ gìn, bảo vệ ngôi nhà thân yêu của gia đình, bản thân. B. Chuẩn bị: GV: máy chiếu- giáo án. HS: Sưu tầm một số tranh ảnh về hình dáng của các ngôi nhà, khu phố C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: Kểm tra sĩ số lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Em hãy nêu một vài cách ăn mặc thể hiện được nét đẹp thanh lịch, văn minh của người Hà Nội , của mỗi học sinh. 3.Bài mới: GV: Giới thiệu bài: Chiếu một số hình ảnh thể hiện cuộc sống sinh hoạt của con người gắn liền với nơi ở, tùy thuộc vào điều kiện của mỗi gia đình, của mỗi con người. Họat động của thầy và trò Nội dung * Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu sự cần thiết của nhà ở đối với con người: GV: Giúp HS hiểu nhà ở không chỉ là nơi trú ngụ mà còn là nơi gắn bó mật thiết với bao kỉ niệm cùng người thân, gia đình ( nhà ở là không gian văn hóa vậ chất, tinh thần đối với mỗi con người). -GV: Chiếu một vài hình ảnh yêu cầu HS quan sát và rút ra nhận xét. * Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh sắp xếp nơi ở thanh lịch, văn minh: ? Em hãy nêu kết cấu chung của một ngôi nhà ở (đô thị, hoặc nông thôn): phòng khách, phòng riêng, phòng thờ, phòng bếp, . - HS thảo luận nhóm và rút ra kết luận. GV: Hướng dẫn HS cách sắp xếp, giữ gìn nhà ở. * Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh cách sắp xếp phòng ở và góc học tập của cá nhân. GV: giai rthichs cho học sinh hiểu đối với mỗi Hs cần phải có yêu cầu cụ thể về cách bài trí, cách phối màu sao cho phù hợp với khong gian chung của ngôi nhà cũng như nếp sinh hoạt chung gia đình. I.Sự cần thiết của nơi ở đối với con người: 1. Nhà ở nông thôn: - Nhà ở nông thôn thường xây cất theo lối truyền thống, có chung một kiểu khá phổ biến là nhà ba gian, hoawjcroongj hơn là 4 gian, 5 gian. Những căn nhà này được bố trí theo hàng ngang, có mặt tiền rộng. Thường người ta chọn nhà hướng nam. Trước nhà có sân, vườn. - Chính giữa nhà được bố trí làm nơi thờ cúng và tiếp khách. Ngay bức tường đối diện với cửa lớn là bàn thờ tổ tiên. Trước ban thờ, thường đặt một bộ bàn ghế để tiếp khách. Hai gian bên kê giường, tủ quần áo và những vận dụng cần thiết , khu bếp và khu vệ sinh cũng nằm trong khuôn viên nhưng biệt lập hẳn với căn nhà. 2. Nhà ở đô thị: - Nhà ở đô thị không có một kết cấu chung mà khá phong phú về kiểu dáng. Thường nhiều tầng. Kề nhau san sát. Mặt tiền hướng ra đường phố. Bên cạnh đó có những khu chung cư, đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho số đông dân, đồng thời cũng là giải pháp cho không gian chật hẹp ở đô thị. - Nhà ở đo thị thường được chia thành nhiều phòng ứng với những chức năng riêng như phòng khách, phogf bếp, phòng vệ sinh và các phòng nhủ. Đối với những ngôi nhà chaath hẹp, người ta có thể kết hợp phòng khách với phòng ăn hoặc phòng ngủ tiết kiệm diện tích. II. Cách sắp xếp nơi ở thanh lịch, văn minh. 1.Nhà ở: -Nhà ở đô thị: Thường có các phòng chức nawngnhw: phòng khách, phòng riêng, buồng thờ, phòng bếp, phòng riêng,.. - Nhà ở nông thôn: gian chính giữa làm nơi thờ và tiếp khách, hai bên làm buồng ngủ và chứa đồ, khu bếp, khu vệ sinh, sân, vườn. - Phòng khách (nơi tiếp khách): cần phải giữ gìn sạch sẽ,thoáng mát, đồ đạc phải được kê dọn gọn gàng, bài trí lịch sự - Buồng thờ( ban thờ, nơi thờ cungs0 phải được lau dọn sạch sẽ, gọn gàng, thể hiện được sự tôn kính của gia chủ. - bếp ăn phải đảm bảo vệ sinh cũng như an toàn cháy nổ, đồng thời tạo được không khí ấm cùng trong sinh hoạt gia đình. 2. Phòng ở - Góc học tập: a. Phòng ở: là nơi sinh hoạt , nghỉ ngơi và thường cảm nhận thấy độc lập, thoải mái hơn. Phòng cần được sắp xếp hợp lí, gọn gàng, sạch sẽ vừa mang những nét riêng của chủ nhân, vừa hài hòa với không gian chung của gia đình và cũng là nơi thể hiện rõ tính cách của mỗi con người. b. Góc học tập; Nhìn vào góc học tập, người ta có thể đánh giá được ý thức học tập của học sinh đó. Góc học tập có gọn gàng, ngăn nắp thì mới tạo được tâm thế học tập tốt, giúp học sinh ddatj được kết quả tốt hơn trong học tập. Trái lại. Nếu góc học tập vừa bừa bộn, muốn tìm một quyển sách, một quyển vở hay một cải bút cũng khố thì không đem lại một kết quả cao trong học tập. Chính vì vậy, góc học tập phải được sắp xếp gọn gàng, bàn ghế để ngồi học lúc nào cũng phải được kê ngay ngắn, giá sách phải được xếp ngăn nắp, từng loại sách phải được xếp riêng và gáy sách phải quay ra ngoài cho dễ tìm, vở phải được bọc lại và dán nhãn cẩn thậnỞ góc học tập cần phải có thời gian biểu và thời khóa biểu., ngoài các dung cụ học tập ta có thể trang trí một cách đơn giản bằng các vận dụng tự làm để góc học tập được sinh động hơn, có hồn và cảm thấy vui vẻ, thoải mái hơn mỗi khi ngồi vào bàn học. 4. Củng cố: - Nhà ở không chỉ đơn thuần là nơi ở, nó còn là chốn đi về, nơi giao lưu, tiếp xúc giữa những thành viên trong gia đình, đồng thời cũng là nơi để mở rộng quan hệ với họ hàng, xóm phố. Vì vậy, nhà ở chính là một không gian văn hóa vật chất, tinh thần quan trọng đối với mỗi con người, mỗi gia đình. Do đó, mỗi người cần phải có ý thức làm cho nhà ở của mình trở thành địa chỉ thanh lịch, văn minh. - Đọc tài liệu tham khảo; “Sạch nhà mà bẩn ngõ”. 5. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc bài, và biết cách áp dụng bài học vào cách sắp xếp bài trí nhà ở của mình một cách phù hợp với hoàn cảnh thực tế nhưng trở nên thanh lịch, văn minh hơn.
Tài liệu đính kèm: