Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 110: Câu trần thuật đơn

 Chào mừng các thầy cô giáo các em học sinh vờ̀ dự giờ Ngữ văn- lớp 6B Kiểm tra bài cũ 1 . Các thành phần chính trong câu bao gồm: A. Chủ ngữ. B. Vị ngữ. C. Trạng ngữ. D. Chủ ngữ và vị ngữ. 2 . Chủ ngữ trong câu nào sau đây có cấu tạo là động từ? A. Hương là một bạn gái chăm ngoan. B. Bà tôi đã già rồi. C. Đi học là quyền và nghĩa vụ của trẻ em. D. Mùa xuân mong ước đã đến.3 . Nhớ lại và kể tên các kiểu câu chia theo mục đích nói đã học ở Tiểu học.Câu trần thuật, câu hỏi, câu cầu khiến, câu cảm thán.Tiờ́t 110- Tiờ́ng viợ̀tCâu trần thuật đơnI. Câu trần thuật đơn là gì?1. Ví dụ: 2. Nhận xét:- Câu 1, 2, 6, 9: kể, tả, nêu ý kiến.- Câu 4 : hỏi.- Câu 3, 5, 8 : bộc lộ cảm xúc.- Câu 7 : cầu khiến.Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng: - Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết! Tôi về, không một chút bận tâm. ( Tô Hoài )Đoạn văn gồm mấy câu? Các câu văn trên được dùng làm gì? AB a. Kể, tả, nêu ý kiếnb. Hỏi c. Bộc lộ cảm xúc d. Cầu khiến1. Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. 2. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng: 3. Hức! 4. Thông ngách sang nhà ta? 5. Dễ nghe nhỉ! 6. Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. 7. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. 8. Đào tổ nông thì cho chết! 9. Tôi về, không một chút bận tâm.Nối mục đích nói ở cột A với câu ở cột B sao cho phù hợp ? Câu trần thuật Tiờ́t 110- Tiờ́ng viợ̀tCâu trần thuật đơnI . Câu trần thuật đơn là gì?1. Ví dụ: 2. Nhọ̃n xét:-> Là những câu dùng để giới thiệu, tả, kể về một sự vật, sự việc, hay để nêu ý kiến, đánh giá.1 .Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.2 . Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:6 . Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. 9 . Tôi về, không một chút bận tâm.câu trần thuật đơn. C v cvcvc v c v Câu trần thuật ghép.Tiờ́t 110- Tiờ́ng viợ̀tCâu trần thuật đơnI. Câu trần thuật đơn là gì?1. Ví dụ: 2. Nhọ̃n xét:3. Kết luận: Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C – V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến. * (ghi nhớ- SGK): II. luyện tập Bài 1 Bài tập nhanh? Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn sau: Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non măng mọc thẳng. Vào đâu tre cũng sống, ở đâu tre cũng xanh tốt. Dáng tre vươn mộc mạc, màu tre tươi nhũn nhặn. Rồi tre lớn lên, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc. Tre trông thanh cao, giản dị, trí khí như người.	( Cây tre Việt Nam- Thép Mới)- Rồi tre lớn lên, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc. - Tre trông thanh cao, giản dị, trí khí như người.Tiờ́t 110- Tiờ́ng viợ̀tCâu trần thuật đơnI . Câu trần thuật đơn là gì ?1. Ví dụ: 2. Nhận xét3. Kết luận: * (ghi nhớ- SGK): II . luyện tập Bài 1 Ngày thứ năm trờn đảo Cụ Tụ là một ngày trong trẻo, sỏng sủa. Từ khi cú vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cụ Tụ mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thỡ, sau mỗi lần giụng bóo, bao giờ bầu trời Cụ Tụ cũng trong sỏng như vậy. Cõy trờn nỳi đảo lại thờm xanh mượt, nướcbiển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và cỏt lại vàng giũn hơn nữa. Và nếu cỏ cú vắng tăm biệt tớch trong ngày động bóo, thỡ nay lưới càng thờm nặng mẻ cỏ gió đụi. 	 ( Nguyễn Tuõn)Câu1: Dùng để giới thiệu , miêu tả về Cô Tô.Câu2: Dùng để nêu ý kiến nhận xét về vẻ đẹp trong sáng của Cô Tô sau cơn bão.Xác định câu trần thuật đơn, nêu tác dụng ? Bài tập 2 Dưới đõy là một số cõu mở đầu cỏc truyện em đó học. Chỳng thuộc loại cõu nào và cú tỏc dụng gỡ? a. Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bõy giờ là Bắc Bộ nước ta, cú một vị thần thuộc nũi rồng, con trai thần Long Nữ, tờn là Lạc Long Quõn. 	 ( Con Rồng cháu Tiên ) b. Cú một con ếch sống lõu ngày trong một cỏi giếng nọ. ( Ếch ngồi đỏy giếng)c. Bà đỡ Trần là người huyện Đụng Triều. (Vũ Trinh)-> Các cõu trần thuật đơn - giới thiệu nhõn vật chính=> Lời giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn. (Văn tự sự.) Bài tập Sử dụng câu trần thuật đơn để nói về các bức tranh sau : Vịnh Hạ Long Chợ Năm Căn Lượm Mặt trời mọc ở Cô Tô a.Tục truyền, đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức. Hai ông bà ao ước có một đứa con. Một hôm bà ra đồng trông thấy một vết chân rất to, liền đặt bàn chân mình lên ướm thử để xem thua kém bao nhiêu. Không ngờ về nhà bà thụ thai và mười hai tháng sau sinh một cậu bé mặt mũi rất khôi ngô. 	( Thánh Gióng ) b. Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu. Vua cha yêu thương nàng hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng. Một hôm, có hai chàng trai đến cầu hôn. ( Sơn Tinh , Thủy Tinh )c. Ngày xưa, có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giởi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc. Một hôm, viên quan đi qua cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con người nọ đang làm ruộng. 	 ( Em bé thông minh ) Bài tập 3 Giới thiệu nhân vật phụ trước, rồi từ những việc làm của nhân vật phụ mới giới thiệu nhân vật chính. Bài 4Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật, những câu mở đầu sau đây còn có tác dụng gì? a. Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra để làm nghề đẽo cày. ( Đẽo cày giữa đường ) b. Người kiếm củi tên Mỗ ở huyện Lạng Giang, đang bổ củi ở sườn núi, thấy dưới thung lũng phía xa, cỏ cây lay động không ngớt mới vác búa đến xem, thấy một con hổ trán trắng, cúi đầu đào bới đất, nhảy lên, vật xuống, thỉnh thoảng lấy tay móc họng, mở miệng nhe cái răng, máu me, nhớt rãi trào ra. ( Vũ Trinh )Ngoài việc giới thiệu nhân vật , các câu văn còn miêu tả cả hoạt động của nhân vật nữa .Hướng dẫn học ở nhà- Học phần ghi nhớ - Hoàn thành các bài tập. - Nắm vững nội dung bài học Chuẩn bị bài tiếp theo: Soạn bài Lòng yêu nước * Tìm hiểu: + Tác giả, tác phẩm + Đọc tác phẩm diễn cảm + Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật của văn bản.Xin chân thành cảm ơnCác thầy cô và các em học sinh