Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 - Bài 20: Từ sau trưng vương đến trước Lý Nam Đế

Tuần 23 - Tiết 22 
Bài 20: TỪ SAU TRƯNG VƯƠNG ĐẾN TRƯỚC LÝ NAM ĐẾ
(Giữa thế kỷ I – Giữa thế kỷ VI) (tt)
I – MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Kiến thức:
- Cùng với sự phát triển kinh tế tuy chậm chạp ở các thế kỷ I – IV, nhưng xã hội ta nhiều chuyển biến sâu sắc: do chính sách cướp ruộng đất và bóc lột nặng nề của bọn đô hộ.
-Trong cuộc đấu tranh chống chính sách “đồng hoá” của người Hán, tổ tiên ta đã kiên trì bảo vệ tiếng Việt, phong tục tập quán, nghệ thuất của người Việt.
-Những nét chính về nguyên nhân, diễn biến và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu.
2. Về tư tưởng, tình cảm:
- Giáo dục lòng tự hào dân tộc ở khía cạnh văn hoá – nghệ thuật.
- Giáo dục lòng biết ơn Bà Triệu đã dũng cảm chiến đấu giành độc lập cho dân tộc .
3. Kỹ năng:
-Làm quen với phương pháp phân tích.
-Làm quen với việc nhận thức lịch sử thông qua biểu đồ.
II – CHUẨN BỊ :
 Gv: -Sơ đồ phân hoá xã hội.Tranh ảnh đền thờ Bà Triệu và lược đồ nước ta ở thế kỷ III.
 Hs: Học bài củ soạn bài mới.
III- HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HOC : 
Kiểm tra bài cũ:
- Trong các thế kỷ I –VI, chế độ cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta có gì thay đổi ?
- Hãy nêu những biểu hiện mới trong nông nghiệp thời kỳ này là gì ?
- Hãy trình bày những biểu hiện về sự phát triển cảu thủ công nghiệp và thương nghiệp nước ta trong thời kỳ này ?
2. GTB
3. Giảng bài mới 
HOẠT ĐÔNG DẠY
HOẠT ĐỘNG HỌC
NỘI DUNG
-GV höôùng daãn HS quan saùt “Sô ñoà phaân hoaù xaõ hoäi” ñaët caâu hoûi ñeå HS traû lôøi.
F Quan saùt vaøo sô ñoà, em coù nhaän xeùt gì veà söï chuyeån bieán xaõ hoäi ôû nöôùc ta?
F Boä phaän giaøu coù goàm nhöõng ngöôøi naøo trong xaõ hoäi? Hoï coù ñòa vò nhö theá naøo?
F Boä phaän ñoâng ñaûo laø taàng lôùp naøo? Vai troø cuûa hoï?
F Thaáp heøn nhaát laø taàng lôùp naøo? Thaân phaän cuûa hoï?
F Töø khi bò phong kieán phöông Baéc thoáng trò, xaõ hoäi Aâu Laïc tieáp tuïc phaân hoaù ra sao?
F Noâng daân coâng xaõ chia thaønh nhöõng taàng lôùp nhö theá naøo? 
-GV cho HS ñoïc SGK vaø ñaët caâu hoûi:
F Chính quyeàn ñoâ hoä ñaõ thöïc hieän chính saùch vaên hoaù thaâm ñoäc nhö theá naøo ñeå cai trò daân ta?
F Nhöõng vieäc laøm treân cuûa nhaø Haùn nhaèm muïc ñích gì?
F Vì sao ngöôøi Vieät vaãn giöõ ñöôïc phong tuïc taäp quaùn vaø tieáng noùi cuûa toå tieân ?
-Thôøi kyø Vaên Lang – Aâu Laïc, xaõ hoäi bò phaân hoaù thaønh 3 taàng lôùp: quyù toäc, noâng daân coâng xaõ vaø noâ tì.
-Goàm Vua, Laïc töôùng, Boà chính (Quyù toäc) chieám ñòa vò thoâng trò vaø boùc loät.
-Goàm thaønh vieân coâng xaõ coù noâng daân vaø thôï thuû coâng.
àTaïo ra cuûa caûi vaät chaát. 
-Laø noâ tì, thaân phaän khoå cöïc, hoï phaûi haàu haï, phuï thuoäc chuû.
-Phaân hoaù thaønh caùc taàng lôùp: Quan laïi ñoâ hoä, Haøo tröôûng Vieät, Ñòa chuû Haùn, Noâng daân coâng xaõ, Noâng daân leä thuoäc, Noâ tì.
-Môû tröôøng daïy chöõ Haùn, Nho Giaùo, Ñaïo giaùo, Phaät giaùo, phong tuïc, luaät leä Haùn ñöôïc truyeàn vaøo nöôùc ta.
-Nhaèm yù ñoà ñoàng hoaù nhaân daân 
ta.
-Nhaân daân lao ñoäng ngheøo khoå, khoâng coù ñieàu kieän theo hoïc. Tieáng noùi ñaõ trôû thaønh baûn saéc rieâng cuûa daân toäc Vieät coù söùc soáng baát dieät.
1.Nhöõng chuyeån bieán veà xaõ hoäi, vaên hoaù nöôùc ta ôû caùc theá kyû I - VI
a.Nhöõng chuyeån bieán trong xaõ hoäi:
VEÕ SÔ ÑOÀ PHAÂN HOAÙ XAÕ HOÄI 
(Saùch giaùo khoa trang 55)
b.Vaên hoaù:
-Chính quyeàn ñoâ hoä môû tröôøng hoïc daïy chöõ Haùn taïi caùc quaän.
-Truyeàn vaøo nöôùc ta Nho giaùo, Ñaïo giaùo, Phaät giaùo vaø nhöõng luaät leä, phong tuïc Haùn.
àNhaân daân ta vaãn giöõ ñöôïc phong tuïc taäp quaùn vaø tieáng noùi cuûa toå tieân.
-GV cho HS ñoïc muïc 4 trong SGK vaø ñaët caâu hoûi:
F Nguyeân nhaân buøn noå cuoäc khôûi nghóa Baø Trieäu ?
-Cho HS trình baøy nhöõng hieåu bieát caûu mình veà Baø Trieäu vaø ñaët caâu hoûi:
F Em hieåu theá naøo veà caâu noùi cuûa Baø Trieäu (ñöôïc in nghieâng) trong SGK?
-GV trình baøy dieãn bieán cuoäc khôûi nghóa.
F Cuoäc khôûi nghóa Baø Trieäu buøng noå nhö theá naøo ?
F Khi ra traän, hình aûnh cuûa Baø Trieäu ra sao ?
F Nguyeân nhaân laøm cho cuoäc khôûi nghóa thaát baïi? 
F Neâu yù nghóa cuûa cuoäc khôûi nghóa Baø Trieäu ?
F Nhaân daân ghi nhôù coâng ôn cuûa Baø Trieäu nhö theá naøo ?
-Chính saùch cai trò taøn baïo.
-Nhaân daân khoâng cam chòu bò aùp böùc, boùc loät naëng neà.
-Neâu leân yù chí ñaáu tranh raát kieân cöôøng ñeå giaønh laïi ñoäc laäp daân toäc, khoâng chòu laøm noâ leä cho quaân Ngoâ, baø nguyeän hi sinh haïnh phuùc caù nhaân cho ñoäc laäp daân toäc.
-Cho HS ñoïc SGK
-Oai phong laãm lieät: maëc aùo giaùp, caøi traâm vaøng, ñi guoác ngaø, cöôõi voi.
-Löïc löôïng cheânh leäch.
-Quaân Ngoâ maïnh, nhieàu möu keá hieåm ñoäc.
-Tieâu bieåu cho yù chí quyeát taâm giaønh laïi ñoäc laäp cho daân toäc ta.
-Laäp laêng moä vaø ñeàn thôø.
2.Cuoäc khôûi nghóa Baø Trieäu (naêm 248)
a.Nguyeân nhaân:
-Do chính saùch thoáng trò taøn baïo cuûa nhaø Ngoâ.
-Nhaân daân khoâng cam chòu bò aùp böùc, boùc loät naëng neà.
b.Dieãn bieán:
-Naêm 248 cuoäc khôûi nghóa buøng noå ôû Phuù Ñieàn (Haäu Loäc – Thanh Hoaù).
-Cuoäc khôûi nghóa lan roäng khaép Giao Chaâu laøm cho boïn ñoâ hoä raát lo sôï.
-Vua Ngoâ sai Luïc Daän ñem 6000 quaân ñaøn aùp. Baø Trieäu hi sinh treân nuùi Tuøng (Thanh Hoaù)
c.YÙ nghóa: Tieâu bieåu cho yù chí quyeát taâm giaønh laïi ñoäc laäp daân toäc.
4. Cuûng coá, daën doø : 
- Nhaéc laïi kieán thöùc troïng taâm cuûa baøi 
- Veà nhaø hoïc vaø chuaån bò baøi sau
III. RÚT KINH NGHIỆM:
 DUYỆT 
..................................................................................................................................................................................................................................................................................