TUẦN 20 – BÀI 19
TIẾT 77 VĂN HỌC :
SÔNG NƯỚC CÀ MAU
(Đoàn Giỏi)
Ngy soạn :
Ngy giảng :
I/ Mục tiêu cần đạt: Gip HS
1 – Kiến thức
- Cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên sông nước vùng Cà Mau
- Nắm được NT miêu tả cảnh sông nước của tác giả
2. Kĩ năng :
- Nắm bắt được nội dung VB
- Đọc diễn cảm phù hợp với nội dung VB
- Nhận biết được các biện pháp NT
3. GD : Lịng yu qu hương đất nước
B. Chuẩn bị
- Gio vin : Gio n, TLTK
- Học sinh : Soạn bi
C. Tiến trình hoạt động:
1. ổn định : Kiểm tra sĩ số .
2. Bi cũ : ? Nu ý nghĩa của đoạn trích “ Bài học đường đời đầu tiên” ?
? Nhận xét về nghệ thuật miêu tả loài vật của tác giả qua đoạn trích ?
TUẦN 20 – BÀI 19 TIẾT 77 VĂN HỌC : SÔNG NƯỚC CÀ MAU (Đồn Giỏi) Ngày soạn : Ngày giảng : I/ Mục tiêu cần đạt: Giúp HS 1 – Kiến thức - Cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên sông nước vùng Cà Mau - Nắm được NT miêu tả cảnh sông nước của tác giả 2. Kĩ năng : - Nắm bắt được nội dung VB - Đọc diễn cảm phù hợp với nội dung VB - Nhận biết được các biện pháp NT 3. GD : Lịng yêu quê hương đất nước B. Chuẩn bị - Giáo viên : Giáo án, TLTK - Học sinh : Soạn bài C. Tiến trình hoạt động: 1. ổn định : Kiểm tra sĩ số . 2. Bài cũ : ? Nêu ý nghĩa của đoạn trích “ Bài học đường đời đầu tiên” ? ? Nhận xét về nghệ thuật miêu tả lồi vật của tác giả qua đoạn trích ? 3. Bài mới : HĐ 1 : Giới thiệu bài : “ Sơng nước Cà Mau” là đoạn trích từ chương XVIII trong truyện” Đất rừng Phương Nam” của Đồn Giỏi. Qua câu chuyện lưu lạc của một thiếu niên vào rừng U Minh trong thời kì kháng chiến chống Pháp, tác giả đã đưa người đọc đến với cảnh thiên nhiên hoang dã mà rất phong phú, độc đáo và cuộc sống con người với hình ảnh kháng chiến ở vùng đất cực Nam của Tổ Quốc . Tác phẩm đã được dựng thành phim “ Đất phương Nam”. Bài học hơm nay sẽ giúp các em hiểu điều đĩ . HĐ 2 : Đọc – hiểu VB HĐ của thầy HĐ của trò Nội dung I. Giới thiệu chung Nêu hiểu biết của em về tác giả . Dựa và SGK trả lời 1. Tác giả : GV hướng dẫn HS đọc văn bản: giọng tự nhiên, nhẹ nhàng. Giáo viên đọc đoạn 1 - Hai học sinh đọc tiếp hai đoạn cịn lại . 2. Tác phẩm Nêu xuất xứ tác phẩm và nội dung đoạn trích ? TP đã được chuyển thể thành phim Đất phương Nam - Xuất xứ : Trích trong TP “Đất rừng phương Nam” - Thể loại : Truyện dài - Ptbđ : miêu tả, thuyết minh Bài văn có thể được chia thành mấy phần? Nội dung của từng phần? (Câu hỏi 1) - Đ 1 -> lặng lẽ một màu xanh đơn điệu” : ấn tượng chung, ban đầu về thiên nhiên vùng Cà Mau - Đ 2 -> “khói sóng ban mai”: kênh rạch và con sông Năm Căn hùng vĩ - còn lại: cảnh chợ Năm Căn Trình tự miêu tả : khơng gian - Bố cục : II. Đọc – hiểu VB ? Những dấu hiện nào của thiên nhiên Cà Mau gợi cho con người nhiều ấn tượng khi đi qua vùng đất này? - Sơng ngịi, kêng rạch chi chít như mạng nhện . - Màu sắc :màu xanh đơn điệu. (trời xanh, nước xanh, sắc xanh của cây lá) - Âm thanh : tiếng sĩng biển rì rào bất tận 1. Ấn tượng chung về thiên nhiên vùng Cà Mau Ấn tượng ấy được cảm nhận qua các giác quan nào ? thị giác và thính giác Phát hiện những biện pháp NT đã được sử dụng ?Vậy em có cảm nhận gì về cảnh quan ở đây qua lời miêu tả của tác giả? ->tả xen kể, lối liệt kê, điệp từ, đtính từ chỉ màu sắc và trạng thái cảm giác Ấn tượng nổi bật ban đầu về Cà Mau là khơng gian rộng lớn mênh mơng Tác giả tập trung miêu tả cảnh thiên nhiên qua sự cảm nhận của thị giác và thính giác. Đặc biệt là cảm giác màu xanh bao trùm của trời, của cây, của nước. Cảnh thiên nhiên thật là mênh mơng hùng vĩ . 2. Cảnh sơng ngịi, kênh rạch ở Cà Mau . Tác giả đã đặt tên cho các dịng sơng, con kênh ở đay như thế nào? Dựa vào đâu mà tác giả lại gọi như thế? Những địa danh ấy gợi ra đặc điểm gì về thiên nhiên Cà Mau? - rạch Mái Giầm, kênh Bọ mắt, kênh Ba Khía ->gọi tên sông, tên đất theo đặc điểm của từng vùng (Cách đặt tên các con sơng, con kênh rất dân dã và mộc mạc ). Thiên nhiên nơi đây phong phú hoang dã, con người giản dị, chất phác Các địa danh không dùng những danh từ mỹ lệ mà cứ theo đặc điểm riêng của từng vùng thành tên gọi khiến cho nó trở nên cụ thể, gần gũi thân thương, tô đậm ấn tượng về một thiên nhiên nguyên sơ đầy sức sống của vùng sông nước Cà Mau. Qua đoạn văn, tác giả đã huy động những hiểu biết địa lí, ngôn ngữ về đời sống để làm giàu thêm hiểu biết của người đọc. Thủ pháp liệt kê cũng được sử dụng có hiệu quả để thể hiện sự phong phú và đa dạng của thiên nhiên và cuộc sống ở vùng đất này Sông Năm Căn được miêu tả qua những chi tiết nào? + Rộng lớn, hùng vĩ + Rừng đước hai bên bờ dựng lên cao ngất. + Cá nước bơi hàng đàn đen trũi + Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác + Rừng đước cao ngất màu xanh lá mạ, xanh rêu, xanh chai lọ C¸c em chĩ ý c¸ch dïng tõ ng÷ trong ®o¹n v¨n, ®Ỉc biƯt lµ ë c©u ®Çu tiªn. PhÇn lín c¸c tõ ng÷ ®ã thuéc tõ lo¹i nµo? - §éng tõ, cơm ®éng tõ, tÝnh tõ chØ mµu s¾c. Qua c¸ch dïng tõ Êy h×nh ¶nh dßng s«ng N¨m C¨n hiƯn lªn nh thÕ nµo? Réng lín, hïng vÜ, ®Çy søc sèng. 3. Cảnh chợ Năm Căn ? Cà Mau khơng chỉ độc đáo ở cảnh thiên nhiên mà cịn hấp dẫn ở cảnh sinh hoạt Quang cảnh chợ Năm Căn được tác giả miêu tả qua những chi tiết nào ? - Họp trên sơng như một khu phố nổi - đống gỗ cao như núi - bến Vận Hà nhộn nhịp - những ngôi nhà bè như những khu phố nổi - Đủ các loại hàng hĩa - Đủ sắc màu - nhiều dân tộc: Hoa, Chăm, Chà Châu Giang Nhận xét của em về nghệ thuật miêu tả? Tác dụng? Tác giả quan sát kỹ lưỡng, vừa bao quát vừa cụ thể, chú ý cả hình khối, màu sắc,âm thanh. Nt miêu tả vừa cho thấy được khung cảnh chung, vừa khắc họa được những hình ảnh cụ thể, làm nổi rõ được màu sắc độc đáo cùng với sự tấp nập, trù phú của chợ Năm Căn -> đơng vui, tấp nập, trù phú HĐ3 : III. Tổng kết ? Qua bài văn này, em cảm nhận được gì về vùng Cà Mau cực Nam của Tổ quốc ? ND : Thiên nhiên rộng lớn, hùng vĩ, hấp dẫn - Cuộc sống : tấp nập, trù phú, độc đáo *Ghi nhớ/23 NT : - MT từ bao quát đến cụ thể - Kết hợp MT và TM HĐ4 : Đọc kĩ VB, nhớ những chi tiết miêu tả đặc sắc, các chi tiết sử dụng phép so sánh Hiểu được ý nghĩa của các chi tiết cĩ sử dụng các biện pháp tu từ Soạn bài : So sánh TIẾT 78 TIẾNG VIỆT SO SÁNH Ngày soạn : Ngày giảng : A. Mục tiêu cấn đạt : Giúp HS : 1. Kiến thức : - Thế nào là phép so sánh - Cấu tạo của phép so sánh - Các phép so sánh thường gặp B. Chuẩn bị : -GV : Bảng phụ - HS : Soạn bài C. Tiến trình hoạt động: 1. ổn định : - Kiểm tra sĩ số . 2. Bài cũ : ? Phĩ từ là gì ? Đặt câu cĩ dùng phĩ từ ? ? Nêu ý nghĩa chính của phĩ từ ? Cho ví dụ ? 3. Bài mới : HĐ1 : Giới thiệu bài : Trong khi nĩi và viết muốn giúp người đọc, người nghe hiểu sự vật, sự việc một cách cụ thể thì người nĩi, người viết đã dùng phép tu từ so sánh . Vật so sánh là gì ? Các em sẽ tìm hiểu qua bài học hơm nay . HĐ2 : Hình thành kiến thức mới HĐ của thầy HĐ của trò Nội dung Treo bảng phụ Đọc VD I. So sánh là gì ? Tìm tập hợp các từ chứa hình ảnh so sánh? Sự vật nào được đđối chiếu với nhau? Vì sao có thể so sánh như vậy? -> Em hiểu thế nào là so sánh + trẻ em – búp trên cành + rừng đước – hai dãy trường thành vô tận Vì chúng có những điểm giống nhau: - trẻ em giốngnhư búp trên cành vừa tươi non, vừa tràn đầy sức sống - rừng đước mọc cao ngất giống như hai dãy trường thành cao sừng sững - So sánh : đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc kia trên cơ sở cĩ nét tương đồng So sánh các sự vật với nhau như vậy nhằm mục đích gì? làm nổi bật cảm nhận của người viết, người nói về những vật được nói đến, câu văn (câu thơ) có hình ảnh, gợi cảm - Tác dụng : làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt *Ghi nhớ1/24 Giáo viên nhấn mạnh : Trong khi nĩi và viết dùng phép so sánh để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt . II. Cấu tạo của phép so sánh Yêu cầu HS lên bảng điền vào mơ hình Vế A (sự vật đựơc so sánh) Phương diện So sánh Từ so sánh Vế B (sự vật dùng để so sánh) Trẻ em như Búp trên canh Rừng đước Dựng lên cao ngất Như Hai dãy trường thành vơ tận Nhận xét các yếu tố của so sánh Phép so sánh cĩ cấu tạo đầy đủ gồm 4 yếu tố (VDb) nhưng khi sử dụng cĩ thể lược bỏ 1 (1 số) yếu tố -Cấu tạo đầy đủ gồm 4 phần - Khi sử dụng cĩ thể lược bỏ 1 (1 số) yếu tố Nêu thêm 1 số từ so sánh khác mà em biết Như, như là, giống như, tựa, bao nhiêubấy nhiêu Cấu tạo của phép so sánh trong hai câu a, b (VD3)có gì đặc biệt? Câu a): thiếu từ so sánh, phương diện so sánh Câu b): đảo vế B lên trước vế A - Vế B cĩ thể đảo lên trước vế A *Ghi nhớ 2/25 HĐ3 III. Luyện tập Chia lớp thành 2 nhĩm Đọc nêu yêu cầu BT a. – Thầy thuốc như mẹ hiền (so sánh đồng loại : người với người) - Sơng ngịi, kênh rach càng bủa giăng chi chít như mạng nhện Bài 1 : Tìm ví dụ về phép so sánh : b. Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhơ lên hụp xuống như người bơi ếch - Chúng chị là hịn đá tảng trên trời Chúng em chuột nhắt cứ địi lung lay - Sự nghiệp của chúng ta giống như rừng cây đương lên, đầy nhựa sống và ngày càng lớn mạnh nhanh chĩng HS thi nhau tìm 2. Điền từ để tạo thành phép so sánh - Khỏe như vâm (voi), khỏe như hùm, khỏe như trâu, khỏe như Trương Phi - đen như bồ hĩng, đen như cột nhà cháy, đen như củ súng, đen như củ tam thất... - trắng như bơng, trắng như tuyết, tuyết như ngà, trắng như ngĩ cần, trắng như trứng gà bĩc - cao như sếu, cao như núi, cao như cây sào... 2 nhĩm, mỗi nhĩm tìm 1 bài . Tìm phép so sánh trong các VB đã học HĐ4 : Vn : Nhận diện được các phép so sánh, các kiểu so sánh trong các VB đã học - Sọan bài : Quan sát, tưởng tượng....van miêu tả TIẾT 79,80 TLV QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ Ngày soạn : Ngày giảng : A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1. Kiến thức : - Nắm được một số thao tác cơ bản cần thiết cho việc viết văn miêu tả - Vai trị, tác dụng của các thao tác đĩ - Biết cách vận dụng khi viết văn miêu tả 2. Kĩ năng : - Biết quan sátm tưởng tượng, so sánh khi viết văn - Nhận diện và vận dụng những thao tác cơ bản 3. Thái độ : Nghiêm túc khi học tập B. Chuẩn bị : - Học sinh : Soạn bài - Giáo viên : Tích hợp với văn bài “ Sơng nước Cà Mau” với Tiếng Việt bài “ So sánh” . C. Tiến trình hoạt động : 1. ổn định : - Kiểm tra sĩ số . 2. Bài cũ : Thế nào là văn miêu tả ? 3. Bài mới : HĐ1: Giới thiệu bài : Trong văn miêu tả, năng lực quan sát là quan trọng nhất . Ngồi muốn quan sát, cịn phải biết tưởng tượng, so sánh và nhận xét . Vậy bài học hơm nay sẽ giúp các em hiểu về điều đĩ . HĐ 2 : Hình thành kiến thức mới HĐ của thầy HĐ của trò Nội dung - Học sinh đọc đoạn văn . I. Quan sát, tưởng tưởng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả . Mỗi đoạn văn trên giúp em hình ... nhân vật trong tác phẩm . 2.Kĩ năng : - Đọc diễn cảm, phù hợp với tâm lí nhân vật - Kể tĩm tắt câu chuyện trong 1 đoạn văn ngắn 3.Thái độ : cĩ thái độ và cách ứng xử đúng đắn. B. Chuẩn bị : - Học sinh : Soạn bài - Giáo viên : giáo án, TLTK C. Tiến trình hoạt động 1. Ổn định :Kiểm tra sĩ số 2. Bài cũ : ? Cảnh sơng nước vùng Cà Mau cĩ nét gì độc đáo ? 3. Bài mới : HĐ1 : Giới thiệu bài : Cuéc ®êi ai cịng cã nh÷ng lçi lÇm khiÕn ta ©n hËn. Song sù ©n hËn vµ hhèi lçi ®ã l¹i lµm t©m hån ta trong trỴo h¬n, l¾ng dÞu h¬n. truyƯn Bøc tranh cđa em g¸i t«i, viÕt vỊ anh em KiỊu Ph¬ng rÊt thµnh c«ng trong viƯc thĨ hiƯn chđ ®Ị tÕ nhÞ ®ã. HĐ2 : Đọc – hiểu VB HĐ của thầy HĐ của trò Nội dung I. Giới thiệu chung - Nªu hiĨu biÕt cđa em vỊ t¸c gi¶, t¸c phÈm? - T¹ Duy Anh sinh 9/9/1959 quª Hµ T©y lµ c©y bĩt trỴ nỉi lªn trong thêi k× ®ỉi míi v¨n häc nh÷ng n¨m 1980. 1. Tác giả : GV: Bỉ sung: T¹ Duy Anh lµ héi viªn héi nhµ v¨n VN; hiƯn c«ng t¸c t¹i nhµ xuÊt b¶n Héi Nhµ v¨n. ¤ng ®· tõng nhËn gi¶i thëng tuyƯn ng¾n n«ng th«n do b¸o V¨n nghƯ, b¸o N«ng nghiƯp vµ §µi tiÕng nãi VN tỉ chøc; gi¶i thëng truyƯn ng¾n cđa t¹p chÝ V¨n nghƯ qu©n ®éi... - Yªu cÇu ®äc: Ph©n biƯt râ gi÷a lêi kĨ, c¸c ®èi tho¹i diƠn biÕn t©m lÝ cđa nh©n vËt ngêi anh. - 2 HS mçi em ®äc 1 ®o¹n 2. T¸c phÈm Yªu cÇu HS kĨ tãm t¾t theo bè cơc : - ChuyƯn vỊ hai anh em MÌo - KiỊu Ph¬ng anh trai bùc v× em nghÞch. - MÌo bÝ mËt häc vÏ, tµi n¨ng héi ho¹ bÊt ngê ®ỵc ph¸t hiƯn. - T©m tr¹ng vµ th¸i ®é cđa ngêi anh tríc sù viƯc Êy. - Em g¸i thµnh c«ng, c¶ nhµ mõng vui. - Ngêi anh hèi hËn v« cïng. TruyƯn thuéc thĨ lo¹i nµo? - ThĨ lo¹i : TruyƯn ng¾n - Theo em truyƯn ®ỵc kĨ theo ng«i thø mÊy? - Ng«i kĨ: ng«i thø nhÊt, ngêi anh xng t«i. - Nh©n vËt chÝnh trong truyƯn lµ ai? v× sao em cho ®ã lµ nh©n vËt chÝnh? - HS rao ®ỉi nhãm trong 1 phĩt - Nh©n vËt chÝnh trong truyƯn lµ ngêi anh vµ KiỊu Ph¬ng - ViƯc t¸c gi¶ chän ng«i kĨ nh vËy cã thÝch hỵp kh«ng? Truyện được kể bằng lời kể của người anh phù hợp với chủ đề của truyện: Sự tự đánh giá, tự nhận thức bản thân mình để vươn lên trong cuộc sống -Nhận vật trung tâm : người anh + Đoạn 1 : Từ đầu đến “ vui lắm” + Đoạn 2 : Tiếp đến “ thở dài” + Đoạn 3 : Cịn lại . II. Đọc – Hiểu văn bản - Nhân vật người anh được miêu tả chủ yếu qua tâm trạng . Đọc truyện, em thấy tâm trạng của người anh diễn biến trong các thời điểm nào 1. Nhân vật người anh : - Trong cuéc sèng thêng ngµy, ngêi anh ®èi xư víi em g¸i nh thÕ nµo? Gäi em g¸i KiỊu Ph¬ng lµ MÌo, khã chÞu khi em hay lơc ®å, bÝ mËt theo dâi viƯc lµm bÝ mËt cđa em ? Khi phát hiện em gái chế thuốc vẽ người anh nghĩ gì ? Thái độ của người anh lúc ấy như thế nào ? - Khi phát hiện ra em gái chế thuốc vẽ. Người anh thốt lên: Trời ạ! Thì ra nĩ chế thuốc vẽ -> Thái độ ngạc nhiên, xem thường -Thấy em gái tự chế thuốc vẽ : Ngạc nhiên, coi thường. Khi tài năng của em gái được phát hiện thái độ của người anh như thế nào ? tại sao người anh khơng thể thân với em gái như trước được nữa ? - V× sao ngêi anh l¹i buån rÇu nh vËy? - Ngêi anh: Buån rÇu, muèn khãc, thÊt väng v× m×nh bÊt tµi bÞ v¶ nhµ l·ng quªn, bá r¬i. Chĩ c¶m thÊy khã chÞu hay g¾t gáng vµ kh«ng thĨ th©n víi em g¸i v× t¸i giái h¬n m×nh. Ngêi anh tù ¸i ®è kÞ ngay c¶ víi em ruét cđa m×nh.Þ ®ã lµ bíc chuyĨn biÕn nhÊt trong diƠn biÕn t©m tr¹ng cđa ngêi anh. - Ph©n tÝch diƠn biÕn t©m tr¹ng cđa ngêi anh khi lÐn lĩt xem tranh cđa em? - T¹i sao ngêi anh l¹i "lÐn trĩt ra mét tiÕng thë dµi" sau khi xem tranh cđa em g¸i? + MiƠn cìng tríc thµnh c«ng bÊt ngê cđa em, miƠn cìng cïng gia ®×nh ®i xem triƠn l·m tranh ®ỵc gi¶i cđa MÌo. + Kh«ng nÐn nçi sù tß mß vỊ thµnh c«ng cđa em g¸i - trĩt tiÕng thë dµi nhËn ra sù thËt ®¸ng buån víi m×nh (em cã tµi thËt cßn m×nh th× kÐm cái) -> ngêi anh cµng trá nªn hay g¾t gáng bùc béi, xÐt nÐt v« cí víi em -Khi tài năng của em được phát hiện : cảm thấy mình bất tài nên ghen ghét, đố kị với người em . - Bøc ch©n dung ®ỵc miªu t¶ nh thÕ nµo? - T¹i sao t¸c gi¶ viÕt: "MỈt chĩ bÐ nh to¶ ra mét thø ¸nh s¸ng rÊt l¹." Theo em ®ã lµ thø ¸nh s¸ng g×? - T thÕ nh©n vËt trong tranh: ®Đp, c¶nh ®Đp, trong s¸ng. ¸nh s¸ng l¹ Êy ph¶i ch¨ng lµ ¸nh s¸ng cđa lßng mong íc, cđa b¶n chÊt trỴ th¬: c¶ cỈp m¾t suy t vµ m¬ méng n÷a.Râ rµng ngêi em g¸i kh«ng vÏ bøc ch©n dung ngêi anh b»ng d¸ng vỴ hiƯn t¹i mµ b»ng t×nh yªu, lßng nh©n hËu, bao dung, tin tëng vµo b¶n chÊt tèt ®Đp cđa anh trai m×nh. - T×m nh÷ng tõ ng÷ t¶ th¸i ®é vµ t©m tr¹ng cđa ngêi anh lĩc ®ã? - Ph©n tÝch l« gÝch diƠn biÕn t©m tr¹ng Êy? - T©m tr¹ng ®ỵc miªu t¶ rÊt cơ thĨ vµ Ên tỵng: + GiËt s÷ng: B¸m lÊy tay mĐ... ®©y lµ tõ ghÐp: GiËt m×nh vµ s÷ng sê. + Th«i miªn: lµ tõ chØ tr¹ng th¸i con ngêi bÞ chÕ ngù mª man, v« thøc kh«ng ®iỊu khiĨn ®ỵc lÝ trÝ, bÞ thu hĩt c¶ t©m trÝ vµo bøc tranh. + Ng¹c nhiªn: v× hoµn toµn kh«ng ngê em g¸i MÌo vÏ bøc tranh ®Đp qu¸, ngoµi søc tëng tỵng cđa ngêi anh. + H·nh diƯn: tù hµo cịng rÊt ®ĩngvµ tù nhiªn v× ho¸ ra m×nh®Đp ®Ï nhêng Êy. §©y chÝnh lµ niỊm tù hµo trỴ th¬ chÝnh ®¸ng cđa ngêi anh. - XÊu hỉ: v× m×nh ®· xa l¸nh vµ ghen tÞ víi em g¸i, tÇm thêng h¬n em g¸i. - Cuèi truyƯn ngêi anh muèn nãi víi mĐ: " Kh«ng ph¶i con ®©u. ®Êy lµ t©m hån vµ lßng nh©n hËu cđa em con ®Êy." C©u nãi Êy gỵi cho em suy nghÜ g× vỊ nh©n vËt ngêi anh? - T¹i sao bøc tranh chø kh«ng ph¶i nh©n vËt nµo kh¸c l¹i cã søc m¹nh c¶m ho¸ ngêi anh ®Õn thÕ? - Ngêi anh ®¸ng tr¸ch nhng cịng rÊt ®¸ng c¶m th«ng v× nh÷ng tÝnh xÊu trªn ch¾c ch¾n cịng chÝ nhÊt thêi. Sù hèi hËn day døt nhËn ra tµi n¨ng quan träng h¬n, nhËn ra t©m hån trong s¸ng cđa em g¸i chøng tá cËu ta cịng biÕt sưa m×nh, muèn v¬n lªn, cịng biÕt tÝnh ghen ghÐt ®è kÞ lµ xÊu - Khi đi xem tranh của em: ngạc nhiên -> hãnh diện -> xấu hổ -> ăn năn, hối hận nhận ra lỗi lầm của mình . - Theo em tµi n¨ng hay tÊm lßng cđa c« em g¸i ®· c¶m ho¸ ®ỵc ngêi anh? 2/ Nhân vật người em - Nhân vật cơ em gái đã được tác giả miêu tả về các phương diện nào ? - Ngoại hình : mặt luơn bị bơibẩn . - Cử chỉ và hành động : tị mị, hiếu động. - tài năng : tài hội hoạ - hồn nhiên, hiếu động, tình cảm trong sáng và lịng nhân hậu . Nhân vật người em gái luơn hiện lên với những nét đáng yêu, đáng quý. Chính tình cảm trong sáng và lịng nhân hậu của người em đã giúp ngừơi anh nhận rõ hơn về mình để vượt lên những hạn chế của lịng tự ái và tự ti H§3 III. Tỉng kÕt - Häc xong truyƯn, em tù rĩt ra cho b¶n th©n nh÷ng bµi häc g×? - VỊ nghƯ thuËt XD nh©n vËt, em häc ®ỵc ®iỊu g×? HS nªu *Ghi nhớ /35 HĐ4 : Học sinh thảo luận nhĩm : + Nêu ý nghĩa của truyện và rút ra bài học về thái độ ứng xử trước tài năng hay thành cơng của người khác ? - VN : + Đọc kĩ truyện, nhớ những sự việc chính, kể tĩm tắt được truyện + Soạn bài : Luyện nĩi về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả ( soạn kỹ bài 1,2 ,3,4,5 trang 35, 36 ) Tiết 83,84. LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH & NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ Ngày soạn : Ngày giảng : A. Mục tiêu : *Giúp HS : 1. Kiến thức : -Biết cách trình bày diễn đạt 1 vấn đề trước tập thể. -Nắm chắc hơn kiến thức đã học. 2. Kĩ năng : - Sắp xếp các ý theo một trình tự hợp lí - Đưa các hình ảnh cĩ phép tu từ vào bài nĩi - Nĩi trước tập thể lớp một cách mạch lạc, rõ ràng, biểu cảm B. Chuẩn bị : - GV : Nhắc các yêu cầu - Học sinh : Soạn kỹ các bài tập, luyện nĩi trước ở nhà C. Các hoạt động dạy và học 1. Ổn đinh tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ : KT sự chuẩn bị của HS 3. Bài mới *Hoạt động 1 : Giới thiệu bài Khi nĩi hoặc phát biểu một vấn đề nào đĩ trước một tập thể, để giúp người nghe hiểu rõ thì cần nĩi một cách ngắn gọn, rõ ràng, mạch lạc. Tiết học hơm nay sẽ giúp các em rèn luyện kĩ năng nĩi đĩ . *Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức mới HĐ của thầy và trò Nội dung GV nêu yêu cầu của tiết luyện nĩi -T¸c phong: ®µng hoµng, ch÷ng ch¹c, tù tin - C¸ch nãi: râ rµng, m¹ch l¹c, kh«ng Êp ĩng. - Néi dung: ®¶m b¶o theo yªu cÇu cđa ®Ị. I. Tìm hiểu chung Luyện nĩi ở nhĩm GV nêu nhiệm vụ cho các nhĩm : 4 nhĩm, mỗi nhĩm chuẩn bị 1 đề GV yêu cầu các nhĩm cử đại diện trình bày kết quả thảo luận của nhĩm mình trước lớp. cả lớp lắng nghe và chú ý để nhận xét II. Luyện nĩi Đề 1 : * Tả về nhân vật Kiều Phương : - là cơ bé khoảng 10 tuổi . - Hình dáng : Vĩc người nhỏ nhắn, cân đối , khuơn mặt bầu bĩnh, mái tĩc mượt , đơi mắt trịn to . - Cử chỉ và hành động : tị mị, tự chế màu vẽ, ham học vẽ - Tính tình : Hồn nhiên, trong sáng, nhân hậu *Tả về người anh : - Người anh khoảng 15 tuổi . - Hình dáng : Đẹp trai, sáng sủa. - Cử chỉ, hành động: Tị mị xem người em chế màu vẽ, xem lén tranh của em, buồn cảm thấy mình bất tài. Hay gắt gỏng với em . Khi đi xem tranh của em vẽ thì ngạc nhiên, hãnh diện, xấu hổ . HS các nhĩm nhận xét bài luyện nĩi của nhĩm bạn. Sau cùng, GV nhận xét 2. Đề 2 : - Giới thiệu về tuổi, hình dáng, tính tình , cơng việc . - Chú ý hình ảnh so sánh, nhận xét, tưởng tượng trong khi miêu tả . Tiết 84 a/ Mở bài : - Ngắm trăng vào dịp nào ? Đĩ là một đêm trăng như thế nào ? b/ Thân bài : - Lúc trăng chưa lên : Thấy bầu trời như thế nào ? Thấy cảnh vật, khơng gian ra sao ? - Lúc trăng bắt đầu lên : Thấy gì trên sân, ngồi vườn, trên bầu trời phía đơng, trăng xuất hiện như thế nào ? - Lúc trăng lên cao: thấy gì trên sân, ngồi vườn, ngồi đường. Bầu trời, ánh trăng như thế nào ? Nghe thấy gì ? Ngửi thấy gì ? c/ Kết bài : cảm nghĩ về đêm trăng . - Đêm trăng đẹp - Lịng yêu thiên nhiên, yêu quê hương. 3. Đề 3 Mở bài : Đó là một đêm trăng tuyệt đẹp. Một đêm trăng mà cả đất trời con người, vạn vật như được tắm gội bởi ánh trăng. -Thân bài : Bầu trời thì trong xanh gợi cho mọi người sự thanh thản như được chìm vào giấc ngủ. Trăng là cái đĩa hạt trên tấm thảm nhung da trời. c/ Kết bài : cảm nghĩ về đêm trăng . - Đêm trăng đẹp - Lịng yêu thiên nhiên, yêu quê hương. - LËp dµn ý vµ nãi tríc líp: T¶ quang c¶nh mét buỉi s¸ng trªn biĨn - Yªu cÇu: LËp dµn ý t¶ c¶nh biĨn buỉi s¸ng, chĩ ý mét sè h×nh ¶nh nh÷ng liªn tëng tëng tỵng: 4. Đề 4 : - Mặt trời nhơ lên như một quả cầu lửa khổng lồ . - Bầu trời trong veo, rực sáng. - Mặt biển phẳng lỳ như một tấm lụa mênh mơng . - Những con thuyền thì mệt mỏi, uể oải nằm ghếch đầu lên bãi cát . HĐ3 : tổng kết bài học : GV nhận xét kết quả chung : Nêu những ưu điểm và những hạn chế chỉ ra những điểm cần chú ý khắc phục Lập dàn ý cho bài cho bài văn miêu tả.
Tài liệu đính kèm: