Giáo án môn Ngữ văn 6 - Trường chuyên Hồ Tông Thốc

TiÕt 1: Con Rång, ch¸u Tiªn
B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy
Ngµy so¹n :
Môc tiªu :
 - HiÓu ®Þnh nghÜa s¬ l­îc vÒ truyÒn thuyÕt.
HiÓu néi dung, ý nghÜa cña hai truyÒn thuyÕt : Con rång, ch¸u tiªn vµ B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy.
HiÓu ra vµ hiÓu ®­îc nh÷ng ý nghÜa cña nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o cña hai truyÖn.
KÓ ®­îc hai truyÖn.
 B. TiÕn tr×nh d¹y - häc
1. æn ®Þnh tæ chøc : 
2. Bµi míi: 
Ho¹t ®éng cña GV- HS
Néi dung 
Ho¹t ®éng 1:
GV ®äc diÔn c¶m mét ®o¹n cña v¨n b¶n.
Cã thÓ t¹m ph©n truyÖn thµnh 3 ®o¹n, yªu cÇu 3 häc sinh ®äc.
Häc sinh ®äc
GV nhËn xÐt g¾n gän vµ gãp ý. Mçi ®o¹n nªn chän mét chç ®Ó söa c¸ch ®äc cho häc sinh.
PhÇn chó thÝch cã thÓ t¸ch riªng hoÆc tiÕn hµnh khi häc sinh ®äc tõng ®o¹n
GV h­íng dÉn häc sinh n¾m ®­îc mÊy ý quan träng trong ®Þnh nghÜa.
Häc sinh nghe.
Ho¹t ®éng 2:
GV t×m nh÷ng chi tiÕt trong truyÖn thÓ hiÖn tÝnh chÊt kú l¹ lín lao, phi th­êng vÒ nguån gèc vµ h×nh d¹ng cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬.
GV : Nh÷ng chi tiÕt nµo thÓ hiÖn hµnh ®éng cña L¹c Long Qu©n phi th­êng?
GV : Tõ viÖc t×m nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o, em hiÓu thÕ nµo lµ nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o?
 H·y nãi râ vai trß cña chóng trong truyÖn ?
GV : ViÖc kÕt duyªn cña Long Qu©n vµ ¢u C¬ vµ viÖc ¢u C¬ sinh në cã g× l¹? Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh­ thÕ nµo vµ ®Ó lµm g×? Theo truyÖn nµy th× ng­êi ViÖt lµ con ch¸u cña ai?
Häc sinh th¶o luËn ë líp : TruyÖn Con Rång, Ch¸u Tiªn cã ý nghÜa g×? Nh»m gi¶i thÝch ®iÒu g×?
Chi tiÕt c¸i bäc tr¨m trøng kh¼ng ®Þnh ®iÒu g×?
Häc sinh ®äc l¹i lêi hÑn cña Long Qu©n, thÓ hiÖn ý nguyÖn g× cña ng­êi x­a?
§Õn ®©y cã thÓ gi¶i thÝch tõ “§ång Bµo”
GV h­íng dÉn ®äc: §äc thªm ®Ó hiÓu ®Çy ®ñ ý nghÜa cña truyÖn.
Ho¹t ®éng 3
Häc sinh ®äc phÇn ghi nhí
Häc sinh häc thuéc lßng phÇn ghi nhí.
GV : Sù gièng nhau Êy kh¼ng ®Þnh sù gÇn gòi vÒ céi nguån vµ sù giao l­u v¨n ho¸ gi÷a c¸c téc ng­êi trªn ®Êt n­íc ta.
Bµi tËp vÒ nhµ :
C©u 2,4,5 ( trang 3)
I. §äc- T×m hiÓu chung : 
§äc v¨n b¶n:
§o¹n 1: Tõ ®Çu ®Õn “ Long Trang”
§o¹n 2: TiÕp theo ®Õn “ lªn ®­êng”
§o¹n 3: PhÇn cßn l¹i.
T×m hiÓu chó thÝch:
§Þnh nghÜa truyÒn thuyÕt.
TruyÒn thuyÕt lµ lo¹i truyÖn d©n gian truyÒn miÖng, kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø.
Th­êng cã yÕu tè t­ëng t­îng, kú ¶o
ThÓ hiÖn th¸i ®é vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö.
II. §äc –T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n :
1. Nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o vÒ L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬:
+ VÒ nguån gèc vµ h×nh d¹ng :
L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ ®Òu lµ “ ThÇn”. Long Qu©n lµ thÇn nßi rång, ¢u C¬ thuéc dßng tiªn.
Long Qu©n søc khoÎ v« ®Þch, cã nhiÒu phÐp l¹”, ¢u C¬ “ xinh ®Ñp tuyÖt trÇ n”.
+ VÒ sù nghiÖp më n­íc :
+ VÒ chuyÖn sinh në : c¸i bäc tr¨m trøng.
+ Nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o : ®­îc hiÓu lµ nh÷ng chi tiÕt kh«ng cã thËt, ®­îc t¸c gi¶ d©n gian s¸ng t¹o nh»m môc ®Ých nhÊt ®Þnh.
+ Vai trß cña nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o trong truyÖn :
T« ®Ëm tÝnh chÊt kú l¹, lín lao, ®Ñp ®Ï cña nh©n vËt, sù kiÖn.
ThÇn kú ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi, d©n téc ®Ó chóng ta thªm tù hµo, tin yªu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc m×nh.
Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm.
+ Häc sinh th¶o luËn, tr¶ lêi:
Chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o thÓ hiÖn ë chuyÖn ¢u C¬ sinh në c¸i bäc tr¨m trøng.
L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con ®Ó cai qu¶n vµ g©y dùng ®Êt n­íc
Ng­êi ViÖt lµ Con Rång, Ch¸u Tiªn.
2. ý nghÜa cña truyÖn Con Rång, Ch¸u Tiªn:
+ Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc cao quý, thiªng liªng cña céng ®ång ng­êi ViÖt. Tõ bao ®êi ng­êi ViÖt tin vµo tÝnh x¸c thùc cña nh÷ng ®iÒu “truyÒn thuyÕt” vÒ sù tÝch tæ tiªn vµ tù hµo vÒ nguån gèc, gißng gièng tiªn Rång rÊt cao quý, linh thiªng cña m×nh.
+ §Ò cao nguån gèc chung vµ biÓu hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt cña nh©n d©n ë mäi miÒn ®Êt n­íc. Ng­êi ViÖt Nam, dï miÒn xu«i hay miÒn ng­îc, dï ë ®ång b»ng, miÒn nói hay ven biÓn, trong n­íc hay n­íc ngoµi ®Òu cã chung céi nguån, ®Òu lµ con mÑ ¢u C¬ ( ®ång bµo – cïng mét bäc ) , v× vËy ph¶i th­¬ng yªu, ®oµn kÕt.
 C¸c ý nghÜa Êy gãp phÇn quan träng vµo viÖc x©y dùng, båi ®¾p nh÷ng søc m¹nh tinh thÇn d©n téc.
III. Ghi nhí : - SGK trang 8
IV. LuyÖn tËp : Häc sinh tr¶ lêi c©u hái phÇn luyÖn tËp.
C©u 1: TruyÖn “Qu¶ trøng në ra tr¨m con ng­êi” – D©n téc M­êng, TruyÖn “ Qu¶ bÇu mÑ” – D©n téc Kh¬mó
C©u 2: Häc sinh kÓ l¹i chuyÖn Con Rång, Ch¸u Tiªn víi nh÷ng yªu cÇu sau:
+ §óng cèt truyÖn, chi tiÕt c¬ b¶n.
+ Cè g¾ng dïng lêi v¨n ( nãi) cña m×nh ®Ó kÓ.
+ KÓ diÔn c¶m.
 	Cñng cè –D¨n dß 
___________________________________________________________
TiÕt 2:
V¨n b¶n: B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy
 ( H­íng dÉn ®äc thªm ) 
1. æn ®Þnh tæ chøc : 
2. KiÓm tra bµi cò : 
3. Bµi míi : 
Ho¹t ®éng cña GV - HS
Néi dung 
H§ 1
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc l¹i truyÖn, mçi häc sinh ®äc mét ®o¹n.
GV nhËn xÐt ng¾n gän, söa c¸ch ®äc cho häc sinh.
H§ 2
Gv h­íng dÉn häc sinh th¶o luËn theo c©u hái phÇn “ §äc hiÓu v¨n b¶n”.
+ C©u hái 1 : Vua Hïng chän ng­êi nèi ng«i trong hoµ c¶nh nµo? víi ý ®Þnh ra sao vµ b»ng h×nh thøc g×?
+ C©u hái 2 : V× sao trong c¸c con vua, chØ cã Lang Liªu ®­îc thÇn gióp ®ì?
+ C©u hái 3 : V× sao hai thø b¸nh cña Lang Liªu ®­îc Vua cha chän ®Ó tÕ Trêi, §Êt, Tiªn v­¬ng vµ Lang Liªu ®­îc chän nèi ng«i vua?
+ C©u hái 4 : ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “ B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy”
GV h­íng dÉn 
I . §äc-T×m hiÓu chung : 
§äc v¨n b¶n:
§o¹n 1 : Tõ ®Çu ®Õn “ chøng gi¸m”
§o¹n 2 : TiÕp theo ®Õn “ h×nh trßn”
§o¹n 3 : PhÇn cßn l¹i.
§äc chó thÝch
II . T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n :
Hoµn c¶nh: GiÆc ngoµi ®· yªn, Vua cã thÓ tËp trung lo cho d©n ®­îc no Êm. Vua giµ, muèn truyÒn ng«i.
ý cña vua: Ng­êi nèi ng«i ph¶i nèi tiÕp chÝ h­íng vua, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i con tr­ëng.
H×nh thøc: §iÒu vua ®ßi hái mang tÝnh chÊt mét c©u ®è ®Æc biÖt ®Ó thö tµi. Trong truyÖn cæ d©n gian, gi¶i ®è lµ mét trong nh÷ng thö th¸ch ®èi víi nh©n vËt.
Trong c¸c Lang, Lang Liªu lµ ng­êi thiÖt thßi nhÊt.
Tuy lµ Lang nh­ng chµng sím lµm viÖc ®ång ¸ng, gÇn gòi víi d©n th­êng.
Chµng lµ ng­êi duy nhÊt hiÓu ®­îc ý thÇn, vµ thùc hiÖn ®­îc ý thÇn. ThÇn ë ®©y lµ nh©n d©n. Ai cã thÓ suy nghÜ vÒ lóa g¹o s©u s¾c, tr©n träng lóa g¹o cña trêi ®Êt vµ còng lµ kÕt qu¶ cña må h«i, c«ng søc con ng­êi nh­ nh©n d©n. Nh©n d©n rÊt quý träng c¸i nu«i sèng m×nh, c¸i m×nh lµm ra ®­îc.
Hai thø b¸nh cã ý nghÜa thùc tÕ ( quý träng nghÒ n«ng, quý träng h¹t g¹o nu«i sèng con ng­êi vµ lµ s¶n phÈm do chÝnh con ng­êi lµm ra)
Hai thø b¸nh cã ý nghÜa s©u xa: t­îng trêi, t­îng ®Êt, t­îng mu«n loµi.
Hai thø b¸nh hîp ý Vua, chøng tá ®­îc tµi ®øc con ng­êi cã thÓ nèi chÝ Vua. §em c¸i quý nhÊt trong trêi ®Êt, cña ®ång ruéng, do chÝnh tay m×nh lµm ra mµ tiÕn cóng Tiªn v­¬ng, d©ng lªn cha th× ®óng lµ ng­êi con tµi n¨ng, th«ng minh, hiÕu th¶o, tr©n träng nh÷ng ng­êi sinh thµnh ra m×nh.
TruyÖn nh»m gi¶i thÝch nguån gèc sù vËt: Hai thø b¸nh - b¸nh Ch­ng, b¸nh GiÇy. Nguån gèc nµy g¾n liÒn víi ý nghÜa s©u xa cña hai lo¹i b¸nh: B¸nh GiÇy t­îng tr­ng cho bÇutrêi, B¸nh Ch­ng t­îng tr­ng cho mÆt ®Êt.
§Ò cao lao ®éng, ®Ò cao nghÒ n«ng. 
Lang Liªu – nh©n vËt chÝnh, hiÖn lªn nh­ mét ng­êi anh hïng v¨n ho¸. B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy cµng cã ý nghÜa bao nhiªu th× cµng nãi lªn tµi n¨ng, phÈm chÊt cña Lang Liªu bÊy nhiªu.
III . Ghi nhí : SGK ( Trang 12 )
IV . LuyÖn tËp:
HS lµm bµi 
Cñng cè –D¨n dß
_____________________________________________________
TiÕt 3: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt
Môc tiªu 
Gióp häc sinh hiÓu ®­îc thÕ nµo lµ tõ vµ ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña tõ TiÕng ViÖt.
Kh¸i niÖm vÒ tõ
§¬n vÞ cÊu t¹o cña tõ ( tiÕng)
c¸c kiÓu cÊu t¹o tõ ( tõ ®¬n, tõ phøc, tõ ghÐp, tõ l¸y)
 B. TiÕn tr×nh d¹y – häc
 1. æn ®Þnh tæ chøc : 
 2. KiÓm tra bµi cò : 
	H·y tr×nh bµy ng¾n ngän nh÷ng ®Æc ®iÓm tiªu biÓu cña thÓ lo¹i TruyÒn ThuyÕt.
 Trong truyÒn thuyÕt Con Rång, Ch¸u Tiªn em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt? v× sao?
3. Bµi Míi : 
Ho¹t ®éng cña GV - HS
Néi dung
Ho¹t ®éng 1
LËp danh s¸ch c¸c tiÕng vµ c¸c tõ trong c©u sau
C©u v¨n trªn ®­îc t¹o bëi bao nhiªu tõ ? bao nhiªu tiÕng?
GV ®­a thªm vÝ dô
Ho¹t ®éng 2 
Mçi lo¹i ®¬n vÞ tiÕng dïng ®Ó lµm g×? §¬n vÞ tõ dïng ®Ó lµm g×?
Khi nµo mét tiÕng ®­îc gäi lµ mét tõ?
GV ®­a vÝ dô, häc sinh lËp danh s¸ch tõ vµ tiÕng trong c©u.
Tõ nh÷ng vÝ dô trªn, gi¸o viªn gióp häc sinh rót ra ®Þnh nghÜa vÒ tõ ( SGK . 13)
Ho¹t ®éng 3 
Häc sinh t×m tõ mét tiÕng vµ tõ hai tiÕng cã trong c©u.
Häc sinh ghi ®óng c¸c tõ mét tiÕng vµ tõ hai tiÕng vµo c¸c cét theo b¶ng mÉu trong s¸ch gi¸o khoa.
Ho¹t ®éng 4 
Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm cña tõ vµ ®¬n vÞ cÊu t¹o tõ.
Dùa vµo b¶ng häc sinh ®· lËp gi¸o viªn gióp häc sinh lÇn l­ît t×m hiÓu c¸c néi dung.
Ho¹t ®éng 5
 HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc
Ho¹t ®éng 6
Cã thÓ cã nh÷ng kh¶ n¨ng s¾p xÕp tõ nh­ sau
Tõ l¸y miªu t¶ c¸i g×?
NghÜ tñi th©n, c«ng chóa ót ngåi khãc thót thÝt
 BT5: Thi t×m nhanh c¸c tõ l¸y.
I. Tõ lµ g×?
1. LËp danh s¸ch tõ vµ tiÕng trong c©u
ThÇn/ d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät,/ ch¨n nu«i / vµ / c¸ch/ ¨n ë.( Con Rång, ch¸u Tiªn)
C©u v¨n ®­îc t¹o bëi 9 tõ, 12 tiÕng ( cã 3 tõ gåm 2 tiÕng)
2. C¸c ®¬n vÞ ®­îc gäi lµ tõ vµ tiÕng cã g× kh¸c nhau?
TiÕng dïng ®Ó t¹o tõ
Tõ dïng ®Ó t¹o c©u
Khi mét tiÕng cã thÓ dïng ®Ó t¹o c©u, tiÕng Êy cã thÓ trë thµnh tõ.
VD : Trong trêi ®Êt, kh«ng cã g× quý b»ng h¹t g¹o. ( 8 tõ, 9 tiÕng)
Ghi nhí: Tõ lµ ®¬n vÞ ng«n ng÷ nhá nhÊt dïng ®Ó t¹o c©u.
II. Tõ ®¬n vµ tõ phøc:
1. Dùa vµo nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë bËc TiÓu häc, h·y ®iÒn c¸c tõ trong c©u d­íi ®©y vµo b¶ng ph©n lo¹i.
VD : Tõ/ ®Êy,/ n­íc/ ta/ ch¨m/ nghÒ/ trång trät,/ ch¨n nu«i/ vµ/ cã/ tôc/ ngµy/ TÕt/ lµm/ b¸nh ch­ng/ b¸nh giÇy.
 ( B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy)
Cét tõ ®¬n : Tõ, ®Êy, n­íc, ta, ch¨m, nghÒ, vµ, cã, tôc, ngµy, TÕt, lµm.
Cét tõ l¸y : trång trät
Cét tõ ghÐp : ch¨n nu«i, b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy.
CÊu t¹o cña tõ ghÐp vµ tõ l¸y cã g× gièng nhau vµ kh¸c nhau?
Ph©n biÖt tõ ®¬n vµ tõ phøc : Tõ gåm 1 tiÕng lµ tõ ®¬n, tõ gåm 2 hay nhiÒu tiÕng lµ tõ phøc.
Ph©n biÖt tõ ®¬n vµ tõ phøc : Nh÷ng tõ phøc ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp nh÷ng tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa ®­îc gäi lµ tõ ghÐp, cßn nh÷ng tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng gäi lµ tõ l¸y.
§¬n vÞ cÊu t¹o cña TiÕng ViÖt lµ tiÕng.
Ghi nhí : SGK- tr 14.
III. LuyÖn tËp:
Bµi tËp 1. ( tr.14)
a) C¸c tõ : nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp.
b) Tõ ®ång nghÜa víi nguån gèc : céi nguån, gèc g¸c.
c) Tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc : cËu mî, c« d×, chó ch¸u, anh em,
Bµi tËp 2 (tr.14)
Theo giíi tÝnh( nam, n÷ ) : «ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî, chó d×, chó thÝm.
Theo bËc ( trªn d­íi) : b¸c ch¸u, chÞ em, anh em, d× ch¸u, cha con, mÑ con,
Bµi tËp 3 (tr.14)
C¸ch chÕ biÕn : B¸nh r¸n, b ... kÓ tªn mét sè nh©n vËt chÝnh trong VHDG, VHT§, VHH§
- Häc sin tr×nh bµy bµi viÕt cña m×nh vÒ nh©n vËt chÝnh yªu thÝch.
- GV nhËn xÐt, cho ®iÓm
GV: TruyÖn d©n gian, trung ®¹i, hiÖn ®¹i gièng nhau ë ®iÓm nµo vÒ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t? (Gîi ý: VD: Th¸nh Giãng – MÑ hiÒn d¹y con – bøc tranh cña em g¸i t«i)
HS: §Òu sö dông ph­¬ng thøc tù sù.
GV: Nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña ph­ong thøc tù sù?
HS: Lêi kÓ, cèt truyªn, nh©n vËt
GV: Mçi t¸c phÈm cã mét néi dung riªng biÖt song vÉn xoay quanh hai chñ ®Ò chÝnh cña lÞch sö v¨n häc d©n téc. §ã lµ nh÷ng g×?
HS: TruyÒn thèng yªu n­¬c vµ tinh thÇn nh©n ¸i.
GV: LiÖt kª t¸c phÈm theo hai néi dung ®ã?
GV: Em ®· tiÕp xóc víi c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo qua c¸c v¨n b¶n häc tõ ®Çu n¨m?
HS: kÓ tªn c¶ 6 kiÓu v¨n b¶n. 
GV: LÊy mçi ph­¬ng thøc hai v¨n b¶n minh ho¹. (Häc sinh lÊy vÝ dô)
Cã tr­êng hîp nµo mét v¨n b¶n l¹i cã nhiÒu ph­¬ng thøc biÓu ®¹t? VD?
HS: Cã nhiÒu tr­êng hîp. VD: “L­îm”: miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m; “Bµi häc” tù sù, miªu t¶; “C©y tre VN”: miªu t¶, biÓu c¶m
GV: Trong ch­¬ng tr×nh TLV líp 6, em ®­îc häc nh÷ng kiÓu v¨n b¶n nµo?
HS: tù sù, miªu t¶, ®¬n tõ.
GV: H·y tr×nh bµy môc ®Ých, néi dung, h×nh thøc cña ba kiÓu v¨n b¶n nµy dùa vµo phÇn chuÈn bÞ ë nhµ?
GV: C¸ch lµm bµi v¨n tù sù, miªu t¶ cã g× gièng nhau vµ kh¸c nhau?
HS: Gièng: ®Òu cã bè côc 3 phÇn
	Kh¸c: néi dung chÝnh trong tõng phÇn.
GV gäi HS tr×nh bµy bµi ®· chuÈn bÞ ë nhµ.
Häc sinh tr×nh bµy bµi ®· chuÈn bÞ 
GV nhËn xÐt:
- ThÓ lo¹i: v¨n miªu t¶
- §èi t­îng: trËn m­a rµo mïa h¹
- H×nh ¶nh, chi tiÕt: dùa vµo bµi “M­a” vµ sù quan s¸t cña b¶n th©n.
- H×nh thøc: v¨n xu«i
§¬n thiÕu môc: Tr×nh bµy sù viÖc, lý do, nguyÖn väng kh«ng thÓ thiÕu.
Gîi ý bµi 2: 
* Th©n bµi: 
- S¾p m­a: 
+ Kh«ng khÝ oi bøc
+ Trêi tèi sÇm, m©y ®en
+ SÊm rÒn vang
+ Giã cuèn tung l¸, bôi
+ Mèi bay, kiÕn bß
- §ang m­a:
+ H¹t m­a
+ Giã
+ BÇu trêi, sÊm chíp
+ Kh«ng khÝ dÞu xuèng
I. Tæng kÕt phÇn v¨n:
1. HÖ thèng c¸c t¸c phÈm ®· häc:
34 v¨n b¶n (19 v¨n b¶n häc k× I, 15 v¨n b¶n häc k× II).
2. Mét sè kh¸i niÖm, thuËt ng÷ cÇn n¾m v÷ng:
- TruyÒn thuyÕt
- Cæ tÝch
- Ngô ng«n
- TruyÖn c­êi
- TruyÖn trung ®¹i
- V¨n b¶n nhÊt dông
3. Nh©n vËt
a. Ph©n lo¹i
- Nh©n vËt chÝnh
- Nh©n vËt phô
b. ThÕ nµo lµ nh©n vËt chÝnh?
- Cã ®Æc ®iÓm, tÝn c¸ch næi bËt
§ãng vai trß chñ yÕu trong viÖc thÓ hiÖn t­ t­ëng chñ ®Ò cña v¨n b¶n.
c. Mét sè nh©n vËt chÝnh
- VHDG: L¹c Long Qu©n - ¢u C¬, S¬n Tinh, Thuû Tinh, Th¸nh Giãng, Sä Dõa
- VHT§: con hæ, mÑ thÇy M¹nh Tö
- VHH§: DÕ MÌn, anh trai KiÒu Ph­¬ng, thÇy Ha Men, d­îng H­¬ng Th­, B¸c Hå, L­îm
4. So s¸nh truyÖn d©n gian, truyÖn trung ®¹i vµ truyÖn hiÖn ®¹i.
Gièng nhau vÒ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t, ph­¬ng thøc tù sù.
5. Néi dung tæng qu¸t:
a. ThÓ hiÖn truyÒn thèng yªu n­¬c cña d©n téc.
- con Rång ch¸u Tiªn
- Th¸nh Giãng
- Sù tÝch Hå G­¬m
- L­îm
- CÇu Long Biªn chøng nh©n lÞch sö
- C©y tre ViÖt Nam
b. ThÓ hiÖn tinh thÇn nh©n ¸i cña d©n téc:
- Sä Dõa
- Th¹ch Sanh
- Con hæ cã nghÜa
- ThÇy thuèc giái cèt nhÊt
- Bøc tranh cña em g¸i t«i
- §ªm nay B¸c kh«ng ngñ
II. Tæng kÕt phÇn t©p lµm v¨n
1. C¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t
- Tù sù
- Miªu t¶
- BiÓu c¶m
- NghÞ luËn
- ThuyÕt minh
- Hµnh chÝnh c«ng vô
2. §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n tù sù, miªu t¶, ®¬n tõ.
a. Tù sù
- Môc ®Ých: th«ng b¸o, gi¶i thÝch, nhËn thøc.
- Néi dung: nh©n vËt, sù viÖc, thêi gian, ®Þa ®iÓm, diÔn biÕn, kÕt qu¶.
- H×nh thøc: v¨n xu«i, tù do.
b. Miªu t¶: 
- Môc ®Ých: cho h×nh dung, c¶m nhËn tr¹ng th¸i sù vËt, c¶nh vËt, con ng­êi
- Néi dung: tÝnh chÊt, thuéc tÝnh, tr¹ng th¸i sù vËt, c¶nh vËt con ng­êi.
- H×nh thøc: v¨n xu«i, tù do.
c. §¬n tõ: 
- Môc ®Ých: ®Ò ®¹t yªu cÇu
- Néi dung: lý do vµ yªu cÇu
- H×nh thøc: theo mÉu víi ®Çy ®ñ yÕu tè quy ®Þnh.
3. C¸ch lµm bµi v¨n miªu t¶, tù sù
a. Tù sù:
- Më bµi: Giíi thiÖu nh©n vËt, t×nh huèng, sù viÖc.
- Th©n bµi: diÔn biÕn t×nh tiÕt.
- KÕt bµi: KÕt qu¶ sù viÖc, suy nghÜ.
b. Miªu t¶: 
- MB: Giíi thiÖu ®èi t­îng miªu t¶
- TB: Miªu t¶ theo trËt tù quan s¸t
- KB: C¶m xóc, suy nghÜ
* C¸c yÕu tè quan träng trong v¨n tù sù vµ miªu t¶:
- Tù sù:
+ Cèt truyÖn
+ Nh©n vËt
+ Lêi kÓ, lêi tho¹i
+ Bè côc
+ VËn dông ph­¬ng thøc miªu t¶, biÓu c¶m
- Miªu t¶:
+ §èi t­îng (ng­êi, vËt , c¶nh)
+ Chi tiÕt, h×nh ¶nh ®Æc s¾c
+ Ng«n ng÷
+ C¶m xóc
 III. LuyÖn tËp
Bµi 1 SGK/ 157
Yªu cÇu:
ThÓ lo¹i: v¨n kÓ chuyÖn (tù sù)
Yªu cÇu: 
+ B¸m s¸t néi dung c¬ b¶n
+ DiÔn ®¹t b»ng lêi v¨n cña m×nh
+ Dïng ng«i kÓ cho phï hîp (ng«i thø nhÊt)
Bµi 2 SGK/157
Yªu cÇu: 
ThÓ lo¹i: v¨n miªu t¶
Yªu cÇu: 
+ B¸m s¸t néi dung c¬ b¶n
+DiÔn ®¹t b»ng lêi v¨n cña m×nh
+ Cã t­ëng t­îng, s¸ng t¹o thªm
Bµi 3 SGK/ 157
+ C©y cèi ng¶ nghiªng
+ S©n nhµ, ®­êng x¸ ngËp n­íc.
+ Ng­êi ®øng tró m­a
- Sau c¬n m­a:
 + BÇu trêi quang ®·ng
+ C©y cèi t­¬i xanh
+ Chim chãc hãt lÝu lo
+ Ho¹t ®éng cña mu«n loµi..
* Rót kinh nghiÖm : 
TiÕt 135: tæng kÕt phÇn tiÕng ViÖt
Ngµy so¹n : 
Ngµy d¹y : 
A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 
- Cñng cè vµ hÖ thèng ho¸ ®­îc kiÕn thøc vÒ tiÕng ViÖt ®· häc trong n¨m
- VËn dông ®­îc c¸c kiÕn thøc ®· häc ë ph©n m«n ®Ó viÕt bµi kiÓm tra.
 B. ChuÈn bÞ cña GV- HS:
Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô 
Häc sinh: §äc tr­íc bµi.
 C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. æn ®Þnh tæ chøc : 
2. KiÓm tra bµi cò : 
3. Bµi míi : 
Ho¹t ®éng cña gv – hs
Néi dung cÇn ®¹t 
GV: Kª tªn c¸c tõ lo¹i ®· häc
HS: KÓ b¶y lo¹i
GV: Nªu cÊu t¹o cña côm tõ? Cho vÝ dô?
GV: Nªu c¸ch x¸c ®Þnh côm tõ
GV: Con ®· häc nh÷ng phÐp tu tõ nµo? Nªu vÝ dô vµ ph©n tÝch t¸c dông?
GV: Ph©n biÖt c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ vµ c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ?
GV: Nªu c«ng dông cña c¸c dÊu c©u?
§¸p ¸n: 
Bµi 1: KÎ b¶ng 7 cét:
Dt
®t
Tt
St
Lt
Ct
Pt
H«m, trêi hå ao quanh, b·o. Tr­íc mÆt, n­íc
N­íc cua c¸ cß, sÕu b·i s«ng måi
M­a, d©ng ®Çy míi tÊp nËp ë bay kiÕm
Lín,tr¾ng mªnh m«ng, x¬ x¸c
MÊy nh÷ng bao nhiªu c¸c c¶
No ®©u
Trªn còng tËn còng vÒ
I. Lý thuyÕt
1. Tõ lo¹i: 7 tõ lo¹i
Danh tõ, §éng tõ, TÝnh tõ, sè tõ, l­îng tõ, chñ tõ vµ phã tõ.
2. Côm tõ:
- CÊu t¹o cña côm tõ: PhÇn trung t©m, phÇn tr­íc, phÇn sau
- C¸ch x¸c ®Þnh côm tõ: 
+ Ph©n tÝch cÊu t¹o c©u
+ T×m tõ ng÷ quan träng trong tõng thµnh phÇn c©u
+ T×m phÇn phô tr­íc, phô sau.
3. C¸c phÐp tu tõ:
 - Cã 4 phÐp tu tõ ®· häc: nh©n ho¸, so s¸nh, Èn dô, ho¸n dô.
- Kh¸i niÖm cña mçi phÐp tu tõ
- T¸c dông
4. C¸c kiÓu cÊu t¹o c©u ®· häc:
C©u: - C©u ®¬n
	- C©u ghÐp
C©u ®¬n: - C©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ
	- C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ
5. DÊu c©u:
- DÊu kÕt thóc c©u: chÊm, chÊm hái, chÊm than
- DÊu ph©n c¸ch c¸c bé phËn c©u: phÈy.
II. LuyÖn tËp:
Bµi 1, 2, 3, 4, 5, 6 S¸ch H­íng dÉn tù häc 6 (tËp 2) trang 169, 172.
Bµi 2: x¸c ®Þnh biÖn ph¸p tu tõ:
a. Ho¸n dô
b. Èn dô + Ho¸n dô
c. Èn dô
d. Èn dô (Êm)
	ho¸n dô (ph­¬ng sóng næ)
TiÕt 136: «n tËp tæng hîp
Ngµy so¹n : 
Ngµy d¹y : 
A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 
Gióp häc sinh
- cñng cè, rÌn luyÖn kiÕn thøc, kÜ n¨ng cña m«n ng÷ v¨n theo tinh thÇn tÝch hîp
- LuyÖn tËp mét sè kiÓu bµi kiÓm tra kiÕn thøc tæng hîp
 B. ChuÈn bÞ cña GV- HS:
Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô 
Häc sinh: §äc tr­íc bµi.
 C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. æn ®Þnh tæ chøc : 
2. KiÓm tra bµi cò : 
3. Bµi míi : 
Ho¹t ®éng cña gv – hs
Néi dung cÇn ®¹t
HS ®äc phÇn I SGK / 162
HS lµm vµo vë ghi
(ghi c¸c th«ng tin ®óng)
- Më bµi: HS cã thÓ më bµi b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, miÔn lµ giíi thiÖu ®­îc khung c¶nh b÷a c¬m gia ®×nh vµo buæi chiÒu.
- Th©n bµi: §i s©u vµo kÓ vµ t¶ sÑ viÖc Êy.
+ T¶ quang c¶nh b÷a c¬m chiÒu
+ KÓ viÖc x¶y ra: ViÖc gi? B¾t ®Çu ra sao, x¶y ra nh­ thÕ nµo? nguyªn nh©n?
+ KÓ vµ t¶ l¹i h×nh ¶nh bè, mÑ, khu«n mÆt, giäng nãi, th¸i ®é
- KÕt bµi: nªu c¶m nghÜ,
I. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cÇn chó ý:
1. PhÇn ®äc, hiÓu v¨n b¶n
2. PhÇn TiÕng ViÖt
3. PhÇn TËp lµm v¨n
II. LuyÖn tËp:
 Lµm ®Ò kiÓm tra chÊt l­îng cuèi n¨m líp 6 _ SGK trang 164.
§¸p ¸n: 
PhÇn I
1. B. Miªu t¶
2. D. §oµn Giái
3. C. Mªnh m«ng vµ hïng vÜ
4. D. Bèn lÇn
5. C. BÊt tËn
6. A. ThiÕu CN
7. C. Sõng s÷ng
8. C. Gîi hoÆc t¶ con vËt, c©y cèi, ®å vËt b»ng nh÷ng tõ ng÷ vèn ®­îc dïng ®Ó t¶ hoÆc nãi vÒ con ng­êi.
9. B. §¬n gñi ai, ai göi ®¬n vµ göi ®Ó lµm g×.
PhÇn II
ViÕt bµi tù luËn
- Yªu cÇu: 
+ Néi dung: biÕt kÓ l¹i c©u chuyÖn mét c¸ch sinh ®éng, thÓ hiÖn ë viÖc lùa chän ®­îc t×nh huèng vµ sù viÖc x¶y ra. BiÕt sö dông ®óng ng«ikÓ vµ tr×nh bµy diÔn biÕn theo thø tù víi quan s¸t chÝnh x¸c, hîp lý.
- H×nh thøc: ®ñ bè côc 3 phÇn. V¨n phong s¸ng sña, c©u ®óng ng÷ ph¸p, kh«ng m¾c lçi vÒ tõ, dÊu c©u.
* Rót kinh nghiÖm : 
TiÕt 137, 138: kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m
Ngµy so¹n : 
Ngµy d¹y : 
 TiÕt 139, 140: ch­¬ng tr×nh ng÷ v¨n
 ®Þa ph­¬ng
Ngµy so¹n : 
Ngµy d¹y : 
A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 
Gióp häc sinh:
- BiÕt ®­îc mét sè danh lam th¾ng c¶nh, c¸c di tÝch lÞch sö hay ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch b¶o vÖ m«i tr­êng n¬i ®Þa ph­¬ng m×nh ®ang sinh sèng
- BiÕt liªn hÖ víi phÇn v¨n b¶n nhÊt dông ®· häc trong ng÷ v¨n 6 ®Ó lµm phong phó thªm nhËn thøc vÒ c¸c chñ ®Ò ®· häc.
 B. ChuÈn bÞ cña GV- HS:
Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô
Häc sinh: §äc tr­íc bµi.
 C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. æn ®Þnh tæ chøc : 
2. KiÓm tra bµi cò : 
3. Bµi míi : 
Ho¹t ®éng cña gv – hs
Néi dung cÇn ®¹t
GV: KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña häc sinh:
(1. Mçi tæ chän mét danh lam th¾ng c¶nh vµ t×m hiÓu theo c¸c gîi ý SGK/ 161
- Tªn DLTC, ë ®©u?
- Cã tõ bao giê? Ph¸t hiÖn khi nµo? Nh©n t¹o hay tù nhiªn?
- VÎ ®Ñp vµ søc hÊp dÉn cña DLTC?
- ý nghÜa lÞch sö?
- Gi¸ trÞ kinh tÕ du lÞch
* Yªu cÇu: 
- ViÕt thµnh bµi thuyÕt minh, giíi thiÖu.
- S­u tÇm tranh ¶nh, th¬ ca, t­ liÖu liªn quan.
2. Mçi tæ chuÈn bÞ bµi viÕt cña m×nh vÒ vÊn ®Ò m«i tr­êng vµ viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng ë ®Þa ph­¬ng.)
GV h­íng dÉn häc sinh trong mçi tæ trao ®æi, th¶o luËn, chän bµi viÕt ®Æc s¾c nhÊt bæ sung ®Ó chuÈn bÞ tr×nh bµy.
HS cã thÓ tr×nh bµy mét trong 2 c¸ch: - Tr×nh bµy giíi thiÖu b»ng miÖng, b»ng tranh ¶nh s­u tÇm
- §äc v¨n b¶n ®· chuÈn bÞ vµ v¨n b¶n hay s­u tÇm ®­îc.
HS c¸c tæ kh¸c nhËn xÐt
GV nhËn xÐt, cho ®iÓm
GV ®äc mét sè bµi viÕt hay vÒ DLTC vµ cho häc sinh xem tranh, ¶nh (“TuyÓn tËp hang ®éng VN”, “ Khu du lÞch §Òn Hïng”)
GV gäi mét vµi häc sinh ®¹i diÖn cho mçi tæ lªn tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ vÌ vÊn ®Ò m«i tr­êng 
HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.
I. Giíi thiÖu danh lam th¾ng c¶nh
1. Häc sinh trao ®æi nhãm
2. Häc sinh tr×nh bµy.
II. VÊn ®Ò m«i tr­êng
1. Häc sinh trao ®æi nhãm
2. Häc sinh tr×nh bµy
* Rót kinh nghiÖm :