Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tiết 23: Chữa lỗi dùng từ

Tuần 6 Tiết 23
Chữa lỗi dùng từ
Ngày soạn: 1/10/07
A
Mục tiêu 
1
Kiến thức: 
Giúp học sinh nhận ra được các lỗi lặp từ và lẫn lộn những từ gần âm. 
2
Thái độ :
Có ý thức tránh mắc lỗi khi dùng từ.
3
Kỹ năng :
Rèn luyện kỹ năng phát hiện lỗi, phân tích nguyên nhân mắc lỗi, các cách chữa lỗi.
B
Chuẩn bị :
1
Giáo viên:
SGK ; Giáo án ; Bảng phụ
2
Học sinh :
Soạn bài; Phiếu học tập
C
Tiến trình lên lớp :
I
ổn định tổ chức : 6A vắng : 6B vắng : 6C vắng :
II
Kiểm tra bài cũ : ? Hãy lấy những ví dụ thể hiện từ nhiều nghĩa?
III
Bài mới :
*
Đặt vấn đề : 
trong khi nói, khi viết, lỗi của chúng ta thường gặp đó là lỗi dùng từ. Vậy làm thế nào để dùng từ chính xác, không lặp đi lặp lại, không lẫn lộn, chúng ta cùng tìm hiểu ở tiết học hôm nay. 
Hoạt động của thầy và trò 
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Phát hiện và chữa lỗi lặp từ
GV( bảng phụ): Gọi HS đọc ví dụ 1a,b
Yêu cầu HS gạch dưới những từ ngữ có nghĩa giống nhau trong đoạn trích
? Trong đoạn a có những từ ngữ nào được lặp lại? Lặp mấy lần?
? Trong đoạn b có những từ ngữ nào được lặp lại? Lặp mấy lần?
? Cùng là hiện tượng lặp, nhưng tác dụng của lặp có giống nhau không? Tại sao?
? Hãy chữa lại câu mắc lỗi lặp từ?
I. Lặp từ:
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
- VD a:
+ Tre ( bảy lần)
+ Giữ ( bốn lần)
+Anh hùng (hai lần)
- VD b:
+Truyện dân gian (hai lần)
đ Nhấn mạnh ý, tạo nhịp điệu hài hòa
đ Lỗi lặp
Sửa lại: Em rất thích đọc truyện dân gian vì truyện có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo.
Hoạt động 2: Sửa lỗi lẫn lộn các từ gần âm
GV( bảng phụ): yêu cầu HS gạch dưới các từ dùng sai âm trong 2 câu a, b.
? Tại sao có lỗi dùng từ sai âm như vậy?
? Cách sửa lỗi cụ thể?
GV nhấn mạnh: Từ có 2 mặt( hình thức và nội dung), hai mặt này luôn gắn với nhau. Vì vậy, sai về hình thức sẽ dẫn tới sai về nội dung
Hoạt động 3: Luyện tập
GV: Hướng dẫn HS làm các BT trong SGK
GV: Gợi ý cho HS giải thích nghĩa của một số cặp từ dễ bị lẫn lộn. Sau đó đặt câu có dùng các từ đó.
VD: 
a) - Tượng trưng: tiêu biểu cho một cái gì đó. 
 - Tưởng tượng: tự nghĩ ra, bịa đặt ra.
b) - Xán lạn: tươi sáng, có triển vọng.
 - Sáng lạng: không có từ này.
c) - Tha thiết: mức độc quan tâm hoặc gắn bó với một việc gì đó.
 - Tha thướt: vẻ đẹp duyên dáng.
d) - Nghênh ngang: hành vi kém văn hóa.
 - Hiên ngang: tư thế của người anh hùng
II. Lẫn lộn các từ gần âm
1. Từ dùng sai âm:
a) Thăm quan
b) Nhấp nháy
2. Nguyên nhân:
Do không nhớ chính xác hình thức ngữ âm của từ.
3. Cách sửa:
a) Thăm quanđ Tham quan
b) Nhấp nháyđ Mấp máy
đ Muốn tránh mắc lỗi sai âm của từ, phải hiểu đúng nghĩa của từ.
III. Luyện tập:
BT 1: Lược bỏ từ ngữ lặp:
a) Bỏ: bạn, ai, cũng, rất, lấy làm, bạn, Lan
đ Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp đều rất quý mến.
b) Bỏ: câu chuyện ấy.
 Thay: câu chuyện này bằng câu chuyện ấy.
 Thay: những nhân vật bằng những người
đ Sau khi nghe cô giáo kể, chúng tôi ai cũng tích những nhân vật tron truyện ấy vì họ đều là những người có phẩm chất đạo đức tốt đẹp.
c) Bỏ: lớn lên
đ Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành.
BT 2: Thay từ:
a) linh độngđ sinh động
b) bàng quangđ bàng quan
c) thủ tụcđ hủ tục
IV
Củng cố - Dặn dò:
Nắm được các lỗi dùng từ để tránh.
Về nhà học bài, phát hiện được các lỗi khi dùng từ.
Chuẩn bị tiết sau trả bài TLV số 1