Giáo án môn Ngữ văn 6 năm 2008 - Tiết 112: Câu trần thuật đơn có từ “là”

Tuần 28 Tiết 112
Câu trần thuật đơn có từ “là”
Ngày soạn: 24/3/2008
A
Mục tiêu 
1
Kiến thức : 
Nắm được các đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
Cách phân loại câu.
2
Thái độ :
Giáo dục lòng yêu tiếng Việt.
3
Kỹ năng :
Luyện kĩ năng: Xác định CN, VN trong các câu trần thuật đơn có từ là.
Phân loại và biết cách sử dụng kiểu câu trần thuật đơn có từ là trong nói và viết.
B
Phương pháp:
Đàm thoại, thảo luận, thuyết minh...
C
Chuẩn bị :
1
Giáo viên:
Giáo án; Tham khảo tài liệu
2
Học sinh:
Soạn bài.
C
Tiến trình lên lớp :
I
ổn định tổ chức : 6A vắng : 6B vắng : 6C vắng :
II
Bài cũ : . 1. Thế nào là câu trần thuật đơn? Đặt câu trần thuật đơn và cho biết câu đó dùng để làm gì?
III
*
Bài mới :
Đặt vấn đề : 
Hoạt động của thầy và trò 
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ “là”
GV: treo bảng phụ đã viết VD
? Đọc và xác định C-V trong 4 câu trên?
? VN của câu trên do những từ hoặc cụm từ nào tạo thành?
? Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau dây điền vào trước VN của các câu trên: không, không phải, chưa, chưa phải?
? Nhận xét về cấu trúc phủ định?
GV nhận xét lại: + Không phải (chưa phải) + là + danh từ (cụm danh từ)
+ Thực chất của cấu trúc trên là: (Từ phủ định + động từ tình thái) + là + (danh từ hoặc cụm danh từ) hoặc tính từ (cụm tính từ)
GV: Gọi HS nhắc lại nội dung phần ghi nhớ
I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là:
1. Tìm hiểu ví dụ: (SGK - Tr114)
a. Bà đỡ Trần// là người huyện Đông Triều.
b. Truyền thuyết// là loại truyện dân gian....
c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô //là một ngày trong trẻo và sáng sủa.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc// là dại.
* Nhận xét:
- VN trong câu a,b,c: Từ "là" + cụm DT
- VN trong câu d: Từ "là" + tính từ
- Chọn từ ngữ phủ định:
a. Bà đỡ Trần không phải là người huyện Đông Triều
b. ...không phải là loại truyện dân gian kể về...
c. ...chưa phải là một ngày trong trẻo sáng sủa.
d. ...không phải là dại.
- Nhận xét về cấu trúc phủ định: : Không phải (chưa phải) + là + danh từ (cụm danh từ) hoặc tính từ
2. Ghi nhớ: SGK - Tr 114
Hoạt động 2: Các kiểu câu trần thuật đơn có từ “là”
?Em hãy đặt câu hỏi để tìm VN cho các VD trên?
II. Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là:
1. Tìm hiểu VD: Các VD ở mục I
a. Là người ở đâu? - với ý nghĩa giới thiệu quê quán.
b. Là loại truyện gì? - Với ý nghĩa trình bày cách 
? Có mấy kiểu câu trần thuật đơn có từ là?
GV: Cho HS nhắc lại ghi nhớ SGK
hiểu biết.
c. Là một ngày như thế nào? - Với ý nghĩa miêu tả đặc điểm.
d. Là làm sao? - Với ý nghĩa đánh giá.
- Bốn kiểu câu trần thuật đơn có từ là:
+ Câu giới thiệu: câu a
+ Câu miêu tả: câu c
+ Câu đánh giá: câu d
+ Câu định nghĩa: câu b
2. Ghi nhớ: SGK - Tr115
Hoạt động 3: Luyện tập
GV: Hướng dẫn HS làm bài tập trong SGK
III. Luyện tập:
a. Hoán dụ// là gọi tên sự vật hiện tượng...
 C V
b. Người ta// gọi chàng là Sơn Tinh.
 C V
Đây không phải là câu trần thuật đơn có từ “là”
c. Tre// là cánh tay của người nông dân. 
 C V
Đây là câu trần thuật đơn có từ “là”.
- Tre// còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ. 
 C V
Đây là câu trần thuật đơn có từ “là”.
- Nhạc của trúc, nhạc của tre //là khúc nhạc của ...
 C V
Đây là câu trần thuật đơn có từ “là”.
d. Bồ các// là bác chim ri
 Chim ri// là dì sáo sậu
 Sáo sậu// là cậu sáo đen
 Sáo đen// là em tu hú
 Tu hú //là chú bồ các 
 C V
4 câu trên là câu trần thuật đơn có từ “là”.
đ. Vua nhớ công ơn// phong là...
 C V
Đây không phải là câu trần thuật đơn có từ “là”.
e. Khóc //là nhục
Và dại khờ// là những lũ người câm.
 C V
Đây là câu trần thuật đơn có từ là.
Bài 2: Gọi tên các kiểu câu trần thuật đơn có từ “là”
a. Câu định nghĩa
b. Câu 1,2,3 câu miêu tả
d. Câu giới thiệu
e,g . Câu đánh giá
IV
Củng cố - Dặn dò:
Về nhà học bài. Viết đoạn văn ngắn có sử dụng câu trần thuật đơn có từ “là”
Soạn bài: Lao xao