Giáo án môn học Vật lý lớp 7 - Tiết 1 - Bài 1 : Nhận biết ánh sáng - Nguồn sáng và vật sáng

Ngày soạn: 15-8-09 Ngày giảng: 7A1 : 18-8-09 7A2 : 18-8-09
 CHƯƠNG I: QUANG Học
Tiết 1. Bài 1 :
Nhận biết ánh sáng-Nguồn sáng và vật sáng.
I - Mục tiêu : 
1. Kiến thức:
- Bằng thí nghiệm HS nhận thấy : muốn nhận biết được ánh sáng thì ánh sáng đó phải truyền vào mắt ta; ta nhìn thấy các vật khi có ánh sáng từ các vật đó truyền vào mắt ta.
- Phân biệt được ánh sáng và nguồn sáng. Nêu được thí dụ về nguồn sáng và vật sáng.
2. Kĩ năng:
- Làm và quan sát các thí nghiệm để rút ra điều kiện nhận biết ánh sáng và vật sáng.
3. Thái độ:
- Biết nghiêm túc quan sát hiện tượng khi chỉ nhìn thấy vật mà không cầm được.
- Tích cực hợp tác nhóm ; đồng ý hay bác bỏ ý kiến người khác.
II - Chuẩn bị
1. Giáo viên:
- Bảng phụ ghi các câu hỏi kết luận.
- Mỗi nhóm : Hộp kín bên trong có bóng đèn và pin.
2. Học sinh:
- Đọc trước bài 1 : Nhận biết ánh sáng và nguồn sáng.
III- Phương pháp :
 - Sử dụng kĩ thuật “động não”
 - Sử dụng kĩ thuật “khăn trải bàn”
VI – Các hoạt động dạy học :
HĐ1: Tổ chức tình huống học tập (3’).
- MT: Tạo hứng thú học tập cho HS, tạo tình huống và bài
- ĐDDH : Đèn pin
- Phương pháp : Sử dụng kĩ thuật “động não”
Hai HS đóng vai Hải và Thanh đọc đoạn đối thoại
 Một vài HS nêu ý kiến
- GV : Giới thiệu chương học
- Gv yêu hai HS đóng vai Thanh và Hải phần đặt vấn đề.
- Vậy : trong trường hợp trên, bạn nào đúng?
 Để biết ý kiến bạn nào đúng, bài hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu.
HĐ2: Nhận biết ánh sáng ( 7 ph).
- MT : HS nêu được những trường hợp nhìn thấy ánh sáng, trường hợp nào không nhìn thấy ánh sáng.
- Phương pháp : sử dụng KT “động não”
- ĐDDH: Bảng phụ các tình huống Sgk-4
- HS tìm hiểu và làm thí nghiêm trả lời 
- Những TH có ánh sáng : 2, 3
- HS trả lời : Có
HS hđ cá nhân, trả lời :
 C1 : Những trường hợp mắt ta nhận biết được ánh sáng, thì có ánh sáng truyền vào mắt ta.
*, Kết luận : ánh sáng 
- Treo bảng phụ, yêu cầu HS quan sát và nêu những trường hợp có ánh sáng truyền vào mắt ?
- GV : Sử dụng KT “động não” yều cầu HS trả lời
- Trong những TH nhận biết ánh sáng đó thì có ánh sáng truyền vào mắt không?
- Tìm hiểu và trả lời C1
- HD hs thống nhất kết quả và yêu cầu HS hoàn thành kết luận.
HĐ3: Nhìn thấy một vật (10 ph).
- MT : HS nêu được TH nào thì nhìn thấy một vật
- ĐDDH : Một hộp tối có dán mảnh giấy trắng và trong có bống đèn.
- Phương pháp : Sử dụng kĩ thuật “động não”
II. Nhìn thấy một vật.
- HĐ cá nhân, trả lời : Một hộp kín, bóng đèn
 Nhìn thấy tờ giấy khi có đèn sáng
HĐ nhóm tiến hành TN và trả lời :
C2: TH ta nhìn thấy mảnh giấy trắng :
a, Đèn sáng.
 Vì có ánh sáng từ tờ giấy trắng truyền vào mắt ta.
*, Kết luận : ánh sáng từ vật đó 
- yêu cầu HS tìm hiểu TN nêu : Dụng cụ và cách tiến hành TN, nêu dự đoán
- Tiến hành TN theo nhóm, trả lời C2(3’)
+ TH nào chúng ta nhìn thấy tờ giấy ?
+ Trong các TH đó TH nào có ánh sáng truyền vào mắt ta?
+ Tại sao ta lại nhìn thấy tờ giấy ?
 - Yêu cầu các nhóm báo cáo, nhận xét
- GV thống nhất kết quả
- Yêu cầu HS hoàn thành kết luận
HĐ4: Nguồn sáng và vật sáng (10 ph).
-MT : HS phân biệt được nguồn sáng, vật sáng
- ĐDDH : Hộp tối, đèn pin
- Phương pháp : 
III. Nguồn sáng và vật sáng
HĐ cả lớp quan sát và trả lời :
C3 : H1.3 : Dây tóc bóng đèn tự phát sáng
 H1.2a : Mảnh giấy hắt lại ánh sáng do bóng đèn chiếu tới
*, Kết luận : - Phát ra
- hắt lại
VD : Bóng đèn, tivi,bếp lửa đang cháy, gương được chiếu sáng, 
- Yêu cầu HS quan sát TN H1.3 và Tn 1.2a, trả lời C3
- Yêu cầu HS nhận xét và rút ra Kl
- Lấy VD về vật sáng, phân biệt nhưng vật sáng đó đâu là nguồn sáng, đâu là vật hắt lại ánh sáng ?
HĐ5: Vận dụng (10 ph).
- MT : Vận dụng kiến thức nhận biết TH có ánh sáng, giải thích được các hiện tượng thực tế
- ĐDDH : Mỗi nhóm một bảng phụ 
- Phương pháp : Sử dụng KT “ Khăn trải bàn’
IV. Vận dụng :
HĐ nhóm theo yêu cầu, trả lời :
C4 : Bạn Thanh đúng. Vì tuy đèn có bật sáng nhưng không chiếu thẳng vào mắt ta, không có ánh sáng từ đèn truyền vào mắt ta nên ta không nhìn thấy.
HĐ cả lớp trả lời :
C5 : Khói nhiều hạt nhỏ li ti, các hạt khói được đèn chiếu sáng trở thành các vật sáng. Các vật sáng nhỏ li ti xếp gần nhau tạo thành một vệt sáng mà ta nhìn thấy được.
- Yêu cầu HS áp dụng KT “khăn trải bàn” hoàn thành C4 (3’)
- Treo bảng kết quả của một vài nhóm và thống nhất kết quả
- Yêu cầu HS tìm hiểu và trả lời C5
+ Các hạt khói có truyền ánh sáng vào mắt ta hay không ?
+ Tại sao chúng ta lại nhìn thấy vệt sáng chứ không phải là hạt sáng?
- GV nhận xét và thống nhất kết quả 
HĐ6 : Củng cố – Hướng dẫn học ở nhà(3’)
HĐ cá nhân, trả lời
HS đọc KL(SGK)
- Khi nào chúng ta nhìn thấy vật ?
- Phân biệt nguồn sáng và vật sáng ? Lấy ví dụ
- Yêu cầu HS đọc KL
*, HD về nhà : 
Học ghi nhớ
BTVN : bài 1.1 đến 1.5 (Sbt)
 Bài 1.1 : C ; Bài 1.2 : B