Giáo án môn học Số học lớp 6 - Tiết 83: Phép trừ phân số

Ngµy so¹n: 3/3/2011
Ngµy gi¶ng:7/3/2011
Tiết 83: PHÉP TRỪ PHÂN SỐ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
	* Kiến thức: - HS nắm được khái niệm số đối của một phân số, quy tắc của phép trừ phân số.
	* Kỹ năng: - Nắm được qui tắc trừ hai phân số bằng cách đưa về phép cộng để tính.
	- Rèn luyện kĩ năng tính chính xác và cẩn thận.
 * Thái độ: Học tập tích cực, yêu thích môn học.
 * Xác định kiến thức trọng tâm:
 - Học sinh hiểu được số đối của một phân số, Biết trừ phân số là cộng với số đối của phân số bị trừ
II. CHUẨN BỊ: 
1. GV: SGK, SBT, phấn màu, bảng phụ ghi sẵn đề bài ? SGK, bài tập củng cố.
2. HS: Thước, SGK, SBT.
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
	1. Ổn định tổ chức:
	2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
	HS1: Phát biểu qui tắc cộng hai phân số cùng mẫu?
	Tính: a) 	;	b) 
 Đáp án: a) = 0 b) = 0
	HS2: Phát biểu qui tắc cộng hai phân số không cùng mẫu?
	Tính: (Đáp án: )
Đặt vấn đề: 2’ Trong tập Z các số nguyên, ta có thể thay phép trừ bằng phép cộng với số đối của số trừ. Ví dụ: 3 – 5 = 3 + (-5) = -2. Vậy có thể thay phép trừ phân số bằng phép cộng phân số được không? Đó chính là nội dung của bài hôm nay.
	3. Bài mới:
	Các hoạt động của Thầy và trò
Nội dung
* Hoạt động 1: (15’).
GV: Từ bài làm của HS1, ta có: 
Ta nói: là số đối của phân số và cũng nói là số đối của phân số ; => Hai phân số và là hai phân số đối nhau.
Tương tự như trên, em hãy làm ?2
- Treo bảng phụ cho HS đứng tại chỗ điền vào chỗ trống.
GV: Tìm số đối của phân số ? Vì sao?
HS: 
GV: Vậy khi nào thì hai số gọi là đối nhau?
HS: Nếu tổng của chúng bằng 0.
GV: Đó chính là định nghĩa hai số đối nhau. Em hãy phát biểu định nghĩa trên?
HS: Đọc định nghĩa SGK 
GV: Giới thiệu ký hiệu số đối của phân số 
 Hỏi: Tìm số đối của ? Vì sao?
HS: Số đối của là 
Vì: 
GV: Hãy so sánh 3 phân số:
 ? vì sao?
HS: vì chúng đều là số đối của phân số .
* Củng cố: Làm bài 58/33 SGK.
* Hoạt động 2: (15’)
GV: Cho HS làm ?3 theo nhóm.
HS: Hoạt động nhóm và đại diện nhóm lên bảng trình bày.
So sánh: 
GV: Em có nhận xét gì về hai phân số và ?
HS: Hai phân số trên là hai phân số đối nhau.
GV: Từ việc so sánh và nhận xét trên, em cho biết muốn trừ phân số cho ta làm như thế nào?
HS: Trả lời
GV: Từ đó em hãy phát biểu qui tắc trừ phân số và viết dạng tổng quát ?
HS: Đọc qui tắc SGK
GV: Ghi: 
GV: Em hãy cho ví dụ về phép trừ phân số?
HS: Cho ví dụ và tính.
GV: Em hãy tính: 
a) ; b) 
HS: a) 
b) 
GV: Ta có: 
Vậy hiệu của hai phân số là một số như thế nào?
HS: Hiệu là một số khi cộng với thì được .
GV: Vậy phép trừ và phép cộng phân số có mối quan hệ gì?
HS: Phép trừ phân số là phép toán ngược của phép cộng phân số.
=> Nhận xét SGK
GV: Cho HS làm ?4
- Gọi 4 HS lên bảng trình bày
* Củng cố: Qui tắc phép trừ phân số không những đúng với phép trừ hai phân số mà còn đúng với phép trừ nhiều phân số.
Bài tập: Điền số thích hợp vào chỗ trống để hoàn thành phép tính:
= 
= 
1.Số đối: 
- Làm ?1
- Làm ?2
* Định nghĩa: (SGK)
Hai số gọi là đối nhau nếu tổng của chúng bằng 0
Ký hiệu: Số đối của phân số 
2. Phép trừ phân số: 
- Làm ?3
* Qui tắc:
 (SGK)
Ví dụ:
*Nhận xét: (SGK)
Phép trừ (phân số) là phép toán ngược của phép cộng (phân số)
- Làm ?4
	4. Củng cố: (5’)
	+ Thế nào là hai phân số đối nhau? Phát biểu qui tắc trừ hai phân số?
	+ Làm bài tập 61/33 SGK.
	+ Bài tập: Tìm x biết:	a) x + 	;	b) 
	c) x - 	;	d) - x - 
	5. Hướng dẫn : (3’)
	+ Học thuộc bài.
	+ Vận dụng qui tắc làm bài tập 59/33; bài 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68/34+35 SGK
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Ngµy so¹n: 3/3/2011
Ngµy gi¶ng: 9/3/2011
Tiết 84: LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
	* Kiến thức: Củng cố kiến thức đã học về phép trừ phân số
	*Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng giải bài tập.
	- Sửa những lỗi phổ biến mà HS thường mắc phải.
 * Thái độ: Học tập tích cực, yêu thích môn học
 * Xác định kiến thức trọng tâm:
 - Học sinh hiểu được số đối của một phân số, Biết trừ phân số là cộng với số đối của phân số bị trừ
II. CHUẨN BỊ: 
GV: SGK, SBT, phấn màu, bảng phụ ghi sẵn đề các bài tập.
HS: Thước, SGK, SBT.
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
	1. Ổn định tổ chức:
	2. Kiểm tra bài cũ:(5’)
	- Phát biểu qui tắc trừ hai phân số? Làm bài 59a + c /33 SGK
	Đáp án: a) b) 
3. Bài mới:
Hoạt động của Thầy và trò
Nội dung
Bài 63/34 SGK (6’):
GV: Đưa đề bài ghi sẵn trên bảng phụ, cho HS quan sát, đọc yêu cầu của đề bài và hoạt động theo nhóm.
GV: Gợi ý: Xem ô vuông như một số x chưa biết, từ đó tìm thành phần chưa biết trong phép tính hoặc áp dụng qui tắc chuyển vế.
+ Phân công: Tổ 1, 3 làm câu a, b
 Tổ 2, 4 làm câu c, d 
HS: Thực hịên các yêu cầu của GV.
Bài 64/34 SGK (6’):
GV: Gợi ý: Ta xem phân số có tử hoặc mẫu có chỗ trống là một số x chưa biết, từ đó tìm thành phần chưa biết của phép tính hay áp dụng qui tắc chuyển vế để tìm x.
- Được kết quả chú ý rút gọn (nếu có thể) để phù hợp với tử hoặc mẫu đã có của phân số cần tìm.
- Hướng dẫn bài mẫu:
a) 
 => 
Nên số cần tìm là: 2
GV: Tương tự, gọi HS lên bảng trình bày.
HS: Lên bảng thực hiện.
Bài 65/34 SGK (7’):
GV: Treo bảng phụ ghi sẵn đề bài. Cho HS đọc đề và tóm tắt đề bài
Hỏi: Muốn biết Bình có đủ thời gian để xem hết phim hay không ta phải làm gì?
HS: Lấy tổng số thời gian Bình làm các việc, so sánh với thời gian Bình có.
GV: Cho HS hoạt động nhóm.
- Yêu cầu đại diện nhóm lên bảng trình bày.
HS: Thực hiện yêu cầu của GV. 
Bài 67/35 SGK (6’):
GV: Theo tứ tự, thực hiện một dãy phép tính chỉ có cộng, trừ?.
HS: Thực hiện từ trái sang phải.
GV: Yêu cầu HS trình bày các bước thực hiện.
HS: Đưa phân số có mẫu âm bằng nó và có mẫu dương, qui đồng mẫu, áp dụng qui tắc cộng các phân số có cùng mẫu.
Bài 68/35 SGK (7):
GV: Áp dụng bài 67 gọi HS lên bảng làm câu b, d.
HS: Lên bảng trình bày.
Bài 63/34 SGK: 
Điền phân số thích hợp vào ô vuông.
a) 
b) 
c) 
d) = 0
Bài 64/34 SGK: Hoàn thành phép tính:
a) 2
b) 5
c) 7
d) 19 
Bài 65/34 SGK: 
Giải:
Thời gian Bình có là:
21g30 – 19g00 = 2g30 = giờ
Tổng số giờ Bình làm các việc:
= giờ
Số thời gian Bình có hơn tổng thời gian Bình làm các việc là:
 giờ
Vậy Bình vẫn có đủ thời gian để xem hết phim.
Bài 67/35 SGK: Tính:
= 
= 
Bài 68/35 SGK: Tính: 
b) 
= 
= 
= 
d) 
= 
= 
	4. Củng cố: (5’)
	- Từng phần.
	- Qui tắc cộng, trừ hai phân số còn đúng với cộng, trừ nhiều phân số
	5. Hướng dẫn : (3’)
	- Ôn lại các qui tắc cộng, trừ phân số
	- Xem lại các bài tập đã giải.
	- Làm các bài tập 74 -> 81/15+16 SBT; bài 68c/35 SGK.
	- Chuẩn bị bài “Phép nhân phân số”; ôn qui tắc nhân hai số nguyên, qui tắc dấu của tích, nhân hai phân số đã học ở tiểu học.
=========================================================
Ngµy so¹n: 3/3/2011
Ngµy gi¶ng:10/3/2011
Tiết 84: PHÉP NHÂN PHÂN SỐ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 
	* Kiến thức: HS Nắm được qui tắc nhân hai phân số bằng cách lấy tử nhân tử, mẫu nhân mẫu.
	* Kỹ năng: Rèn luyện kĩ năng tính chính xác và cẩn thận.
 * Thái độ: Học tập tích cực, yêu thích môn học
 * Xác định kiến thức trọng tâm: 
 Học sinh biết cách nhân hai phân số, làm được các bài tập 69 sgk/36
II. CHUẨN BỊ:
	1. GV: SGK, phấn màu, bảng phụ ghi sẵn đề các bài tập ? bài tập củng cố và bài giải mẫu.
	2. HS: Bảng phụ nhóm & ôn tập qui tắc nhân hai số nguyên, qui tắc nhân dấu và nhân hai phân số đã học ở tiểu học.
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
	1. Ổn định tổ chức:
	2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
	HS: Làm bài 68c /35 SGK
 Đáp án: = 19/56 
Đặt vấn đề: (3’) GV: Treo hình vẽ đề bài cho. Hỏi: Hình vẽ này thể hiện qui tắc gì? HS: Qui tắc nhân hai phân số.
GV: Ở tiểu học các em đã học phép nhân phân số. Em hãy phát biểu qui tắc phép nhân phân số đã học? cho ví dụ.
HS: Ta nhân tử với tử và mẫu với mẫu. Ví dụ: 
GV: Nhưng với hai phân số có tử và mẫu là các số nguyên ta làm như thế nào? Ta học bài "Phép nhân phân số".
3. Bài mới:	
Hoạt động của Thầy và trò
Nội dung
* Hoạt động 1: (15’).
GV: Cho HS làm ?1
HS: Lên bảng trình bày.
GV: Qui tắc nhân hai phân số trên vẫn đúng với phân số có tử và mẫu là các số nguyên.
GV: Trình bày ví dụ:
Hỏi: Từ ví dụ trên, em hãy phát biểu qui tắc nhân hai phân số?
HS: Phát biểu qui tắc.
GV: Ghi dạng tổng quát: 
- Gọi HS lên bảng trình bày.
HS: Thực hiện theo yêu cầu của GV.
GV: Cho HS làm ?2; ?3
Hướng dẫn:
* Hoạt động 2: (15’).
GV: Gọi HS lên bảng thực hiện phép nhân:
a) (-2). ; b) 
HS: Thực hiện.
a) (-2). = 
b) =
GV: Từ ví dụ trên em rút ra nhận xét gì?
HS: Đọc nhận xét.
GV: Ghi dạng tổng quát: 
- Cho HS làm ?4
1. Qui tắc.
- Làm ?1.
+ Qui tắc: SGK
Ví dụ:
- Làm 2?; ?3.
2. Nhận xét
+ Nhận xét: SGK
- Làm ?4
4. Củng cố:(5’)
 - Nhắc lại qui tắc nhân hai phân số.
	- Muốn nhân một số nguyên với một phân số hay một phân số cho một số nguyên ta làm như thế nào?
	- Làm bài 69(b; d; e)/36 SGK
5. Hướng dẫn :(2’)
 - Học thuộc qui tắc và công thức của phép nhân.
 - Làm bài 69(a; c; g)/36; 70; 71; 72 /37 SGK