Giáo án Mĩ thuật 6 - Tiết 2, Bài 2: Thường thức mĩ thuật Sơ lược về mĩ thuật Việt Nam thời kì cổ đại - Năm học 2010-2011

ngày soạn :25/08/10
Ngày giảng: 26/08/10
Tiêt 2: Bài 2: Thường thức mĩ thuật
sơ lược về mĩ thuật việt nam
thời kì cổ đại
I. Mục tiêu:
* Kiến thức: Học sinh được củng cố thêm kiến thức về lịch sử việt nam thời cổ đại.
	- Học sinh hiểu thêm giá trị thẩm mĩ của người việt cổ thông qua các sản phẩm mĩ thuật.
* Kĩ năng: Quan sát nhận xét, bước đầu phân tích được giá trị lịch sử nghệ thuật của các tác phẩm.
* Thái độ: Học sinh trân trọng nghệ thuật đặc sắc của cha ông để lại
II. chuẩn bị 
1. Tài liệu tham khảo:
	- Lược sử mĩ thuật và mĩ thuật học, NXB Mĩ thuật năm 2000
2. Đồ dùng dạy học:
2.1. Đối với giáo viên:
	- Tranh ảnh, hình vẽ liên quan 
	- Nếu có điều kiện phóng to hình ảnh trống đồng
học sinh
	- Sưu tầm các bài viết, các hình ảnh về MT việt nam thời kì cổ đại in trên báo chí.
2.2. Đối với học sinh:
	- Đồ dùng học tập
3. Phương pháp dạy học
	- Thuyết trình
	- Trực quan
	- Vấn đáp gợi mở
III – Tiến trình dạy học:
Nội dung
Hoạt động của giáo viên
Tg
Hoạt dộng của học sinh
Bài 2: Thường thức mĩ thuật
sơ lược về mĩ thuật việt nam
thời kì cổ đại
I/Vài nét về bối cảnh lịch sử
 - Thời ki đồ đá còn gọi là thời kì nguyên thuỷ cách ngày nay hàng vạn năm
 -Thời kì đồ đồng cách ngày nay khoảng 4000-5000 năm
-Thời kì đồ đá được chia thành: thời kì đồ đá cũ và thời kì đồ đá mới.các hiện vật thuộc thời kì đồ đá cũ được các nhà khảo cổ học phát hiện ở di chỉ núi đọ( thanh hóa ),còn các hiện vật thuộc thời kì đồ đá mới được phát hiện với nền văn hóa bắc sơn( miền núi phía bắc ) ở nước ta.
II/ Vài nét về MTVN thời kì cổ đại
1/Hình măt người trên hang đồng nôị hoà bình
+ Hình vẽ: các hình được vẽ cách đây khoảng 1 vạn năm là dấu ấn đàu tiên của nghệ thuật thời kì đồ đá( nguyên thủy ) được phát hiện ở việt nam.
+ Vị trí hình vẽ: hình vẽ được khắc vào đá ngay gần củă hang trên vách nhũ ở độ cao từ: 1,5m---> 1,7 m vừa với tầm mắt và tầm tay con người.
2/Vài nét về MTVN thời kì đồ đồng
+ Dựa vào kết quả nghiên cứu của mức độ sử dụng đồ đồng và trình độ kĩ thuật đúc đồng của người việt thời kì đồ đồng, các nhà khảo cổ học đã xác định trên vùng trung du và đồng bằng bắc bộ có 3 giai đoạn văn hóa PT kế tiếp nhau( gọi là văn hóa tiền đông sơn). đó là: phùng nguyên, gò mun và đồng đậu.
+ Tiếp theo văn hóa tiền đông sơn là nền văn hóa đông sơn ở lưu vực sông hồng( tồn tại trong thế kỉ 1 trước công nguyên và vài thế kỉ đầu công nguyên), địa bàn của văn hóa đông sơn rất rộng bao gồm cả miền bắc và 1 số vùng như sa huỳnh( miền trung) và óc Eo ( miền nam )
- Hoa văn diễn tả theo lối hình học hóa
- HA con người chiếm vị chí chủ đạo trong TG của muôn loài( các hình TT trên trống đồng như cảnh giã gạo, chèo thuyền, các chiến binh và vũ nữ
 MTVN thời kì cổ đại có sự PT nối tiếp, liên tục suốt hàng chục nghìn năm. đó là một nền MT hoàn toàn do người việt cổ sáng tạo nên.
 MTVN thời kì cổ đại là MT mở, không ngừng giao lưu với các nên MT khác cùng thời ở khu vực hoa nam
, đông nam á lục địa và hải đảo.
1. ổn định lớp
2.kiểm tra - sĩ số, đồ dùng, 
 sgk 
 - Bài cũ
- Em hãy cho biết cách chép họa tiết trang trí dân tộc?
* GV đánh giá nhận xét cho điểm
3.Nội dung bài mới
- Hoạt động 1. Tìm hiểu một vài nết về lịch sử.
GV đạt câu hỏi:
- Thông qua lịch sử chúng ta đã biết gì về thời kì đồ đá trong lịch sử việt nam ?
- Vậy chúng ta đã biết gì về thời kì đồ đồng trong lịch sử việt nam ?
 - Thời kì đồ đồng gồm mấy giai đoạn ?
GV kết luận
 Các hiện vật do các nhà khảo cổ học phát hiện được cho thấy việt nam là một trong những cái nôi phát triển của loài người.nghệ thuật cổ đại việt nam có sự phát triển liên tục, trải dài qua nhiều thế kỉ và đã đạt được những đỉnh cao trong sáng tạo.
Hoạt động 2:Tìm hiểu đôi nét về MT việt nam thời kì cổ đại.
*. Tìm hiểu hình vẽ mặt người trên vách hang đồng nội( Hòa Bình thuộc MT thời kì đồ đá )
 GV hướng dẫn HS quan sát các hình vẽ trong sgk.
- Em hiểu biết gì về hình mặt người trên vách hang ?
* GV nhấn mạnh các điểm sau:
- Trong nhóm hình mặt người, có thể phân biệt nam, nữ qua nét mặt và kích thước.hình mặt người ở bên ngoài có khuôn mặt thanh tú, đậm chất nữ giới. Hình mặt người ở giữa có khuôn mặt vuông chữ điền, lông mày dậm, miệng rộng mang đậm chất nam giới....
 - Nêu những nét chính về nghệ thuật diễn tả ?
 GV bổ sung thêm :
Nói tới nghệ thuật thời kì đồ đá còn phải kể đến những viên đá cuội có khắc hình mặt người được tìm thấy ở na-ca( thái nguyên ), công cụ SX như rìu đá, chày và bàn nghiền được tìm thấy ở phú thọ, hòa bình..........
*Một vài nét vê thời kì đồ đồng
 - Sự xuất hiện của kim loại trong thời kì này là gì ?
* Tìm hiểu MT thời kì đồ đồng
+ Đồ đồng
 - Các công cụ SX và đồ dùng sinh hoạt ở thời kì này là gì ?
- Đặc điểm chung của thời kì này là gì ?
+ Trống đồng đông sơn
- Đông Sơn thanh hóa nằm bên bờ sông mã, là nơi đầu tiên mà các nhà khảo cổ học phát hiện được một số đồ đồng vào năm 1924 nghệ thuật TT của các trống đồng này rất rống với các trống đồng lớn trước đó nhất là trống đồng ngọc lũ ở hà nam.
- Trống đồng đông sơn được coi là đẹp nhất trong các trống đồng được tim thấy ở VN thể hiện ở những đặc điểm gì ?
- Đặc điểm quan trọng của nghệ thuật đông sơn là hình ảnh gì ?
Hoạt đông 3- Đánh giá kết quả học tập
Để củng cố bài GV đặt những câu hỏi ngắn để HS nhận xét và đánh giá.
- Thời kì đồ đá để lại những dấu ấn lịch sử nào ?
- Vì sao nói trống đồng đông sơn chỉ là nhạc cụ tiêu biểu mà còn là tác phẩm MT tuyệt đẹp của nghệ thuật VN thời kì cổ đại ?
 GV Kết Luận Chung
Bài tập về nhà
Học bài và xem các tranh minh họa trong SGK
Chuẩn bị bài sau
5’
5’
25’
5’
- Trả lời
- HS khác nhận xét.
- Học sinh đọc bài
- Thời đồ đá còn được gọi là thời nguyên thủy, cách ngày nay hang vạn năm.
- Thời đồ đồng cách ngày nay khoảng 4000-5000 năm.tiêu biểu của thời kì này là trống đồng thuộc nền văn hóa Đông Sơn
- 4 giai đoạn kế tiếp liên tục từ thấp tới cao là: phùng nguyên, đồng đậu, gò mun và đông sơn.trống đồng của văn hóa đông sơn đạt tới đỉnh cao về chế tác & nghệ thuật trang trí của người việt cổ.
- Các hình vẽ được khắc trên vách đá sâu tới 2 cm ( công cụ chạm khắc bằng đá hoặc mảnh gốm thô )
- Hình mặt người được diễn tả với góc nhìn chính diện, đường nét dứt khoát hình rõ ràng.
- Cách sắp xếp bố cục cân xứng, tỉ lệ hợp lý đã tạo được cảm giác hài hòa.
- Sự xuất hiện của kim loại (thay cho đồ đá), đầu tiên là đồ đồng, sau đó là sắt, đã thay đổi cơ bản XHVH
- Vũ khí như rìu, thạp, dao găm được làm bằng đồng.
- Đồ đồng thời kì này được trang trí đẹp và tinh tế người việt cổ đã biết phối, kết hợp nhiều hoa văn, phổ biến là sóng nước,thừng bện và hình chữ S...( tham khảo hình minh họa 4, 5 SGK )
- Tạo dáng và nghệ thuật trạm khắc( tiêu biểu là trống đồng ngọc lũ) bố cục mặt trống là những vòng tròn đồng tâm bao lấy ngôi sao nhiều cánh ở giữa.
- Nghệ thuật TT mặt trống và tang trống( thân trống )là sự kết hợp giữa hoa văn hình học và chữ S với hoạt động của con người,chim thú rất nhuần nhuyễn và hợp lý.
- Những hoạt động tập thể của con người đều thống nhất chuyển động ngược chiều kim đồng hồ. Gợi nên vòng quay tự nhiên.
- Hoa văn diễn tả theo lối hình học hóa
- HA con người chiếm vị chí chủ đạo trong TG của muôn loài( các hình TT trên trống đồng như cảnh giã gạo, chèo thuyền, các chiến binh và vũ nữ..)
- Các nhà khảo cổ học đã chứng minh VN có một nền nghệ thuật đặc sắc, liên tục phát triển mà đỉnh cao là nghệ thuật đông sơn.
- Hình mặt người ở hang đồng nội, những viên đá cuội có khắc hình mặt người.....
- trống đồng đông sơn đẹp ở tạo dáng với nghệ thuật chạm khắc trên mặt trống và tang trống rất sống động bằng lối vẽ hình học hóa.