Giáo án Mĩ thuật 6 - Tiết 12, Bài 12: Thường thức mĩ thuật Một số công trình tiêu biểu của Mĩ thuật thời Lý - Năm học 2009-2010

 Ngày soạn: 17/11/09
 Ngày giảng: 21/11/09
 Tiết 12 
Bài 12: Thường thức mĩ thuật
một số công trình tiêu biểu 
của mĩ thuật thời lý
I. Mục tiêu:
* Kiến thức:
- Hs hiểu được hiểu biết thêm về nghệ thuật ,đặc biệt là mĩ thuật thời Lý đã được học ở bài 8.
* Kĩ năng:
- Hs sẽ nhận thức đầy đủ hơn vẻ đẹp của một số công trình ,sản phẩm của mĩ thuật thời Lý thông qua đặc điểm và hình thức nghệ thuật.
* Thái độ:
- Hs biết trân trọng yêu quý nghệ thuật thời Lý nói riêng và nghệ thuật dân tộc
 nói chung.
II. Chuẩn bị:
1. Đồ dùng dạy – học:
1.1. Đối với giáo viên:
- Bộ ĐDDH mĩ thuật 6.
- Sưu tầm thêm tranh ảnh về các công trình, tác phẩm mĩ thuật, đồ gốm được giới thiệu trong bài.
1.2. Đối với học sinh:
- SGK
- Sưu tầm tranh ảnh liên quan tới bài học trong sách báo...
2. Phương pháp:
 - Trực quan vấn đáp, thảo luận
III. Tiến trình dạy – học:
Nội dung
Hoạt động của Gv
Tg
Hoạt động của Hs
Bài12:Thường thức mĩ thuật
một số công trình tiêu biểu 
của mĩ thuật thời lý
I/Nghệ thuật kiến trúc
Chùa Một Cột được xây dựng năm 1049, nằm ở thủ đô Hà Nội, là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu của kinh thành Thăng Long.Ngôi chùa có kết cấu hình vuông, mỗi chiều rộng 3m đặt trên cột đá lớn có đường kính 1,25m. Chùa
II/Nghệ thuật điêu khắc và 
Gốm
a/Tượng Adiđà
Tượng Adiđà nằm ở chùa Phật Tích – Bắc Ninh. Pho tượng được tạc từ khối đá nguyên xanh xám, là tác phẩm điêu khắc xuất sắc của nghệ thuật thời Lý
b/Con Rồng:
Mọi chi tiết như mào ,lông, chân đều phụ hoạ theo kiểu thắt túi.Rồng thời Lý chỉ được chạm khắc ở những nơi di tích liên quan trực tiếp tới vua như ở kinh đô, 1 số chùa là nơi vua đã qua hoặc cư trú, cạnh những bệ tượng phật giáo như lá đề và toà sen.
c/Gốm:
-Cùng với nghệ thuật kiến trúc,điêu khắc, trang trí ,nghệ thuật gốm cũng phát triển rất mạnh và đạt đến đỉnh cao.
ổn định lớp:
Kiểm tra đồ dùng học tập
Kiểm tra bài cũ: 
- Nêu các mầu cơ
bản, bổ túc, nhị hợp
- Nhận xét cho điểm
Hoạt động 1: Giới thiệu bài
- Em hãy kể tên một số công trình kiến trúc hay tác phẩm điêu khắc, trang trí của mĩ thuật thời Lý?
- Đặc điểm nổi bật của mĩ thuật thời Lý là gì?
- Gv kết luận:
+ Mĩ thuật thời Lý là thời kỳ phát triển rực rỡ của mĩ thuật VN.Điều đó sẽ được chứng minh qua bài học hôm nay.
- Gv ghi đầu bài
Hoạt động 2: Tìm hiểu một số công trình tiêu biểu của mĩ thuật thời Lý.
- Gv yêu cầu lớp chia thành 4 nhóm. Bầu ra nhóm trưởng điều khiển nhóm xem tranh, nghiên cứu sgk, thư ký ghi chép
+ Nhóm 1 tìm hiểu về kiến trúc chùa Một Cột.
+ Nhóm 2 tìm hiểu về Tượng A – di - đa.
+ Nhóm 3 tìm hiểu về hình tượng con Rồng trong trạm khắc.
+ Nhóm 4 tìm hiểu về nghệ thuật đồ gốm
 Tìm hiểu về nghệ thuât kiến trúc
- Đại diện nhóm 1 trả lời câu hỏi:
+ Chùa Một Cột được xây dựng năm nào ? ở đâu?
+ Nêu đặc điểm hình dáng kiến trúc của chùa?
+ Cảm nhận của em về ngôi chùa?
- Các nhóm khác bổ sung ý kiến.
- Gv kết luận :
 Chùa có ý nghĩa của hình dáng ngôi chùa: xuất phát từ một ước mơ mong có hoàng tử nối nghiệp và giấc mơ gặp Quan Thế Âm Bồ Tát hiện trên đài sen của vua Lý Thái Tông. Do đó chùa có kiến trúc độc đáo là hình bông sen nở trong có tượng Quan Âm ,tượng trưng cho phật ngự trên đài sen . Chùa Một Cột cho they trí tưởng tượng bay bổng của các nghệ nhân thời Lý, đồng thời là một công trình kiến trúc độc đáo ,đầy tính sáng tạo và đậm đà bản sắc dân tộc VN
Tìm hiểu về nghệ thuật điêu khắc và gốm
- Đại diện nhóm 2 trình bày kết quả thảo luận câu hỏi 2:
- Tượng Adiđà nằm ở đâu? Chất liệu gì? Em hãy nêu một vài đặc điểm về tượng mà em biết? Em có nhận xét gì về bức tượng?
- Gv gọi các nhóm khác bổ sung ý kiến.
- Gv kết luận: 
- Cách sắp xếp chung của pho tượng hài hoà,cân đối tạo được tỉ lệ cân xứng giữa tượng và bệ.Tượng Adiđà tuy phải tuân theo quy ước của phật giáo song không gò bó bởi cách diễn tả mềm mại ,nuột nà, sự phối hợp các hoạ tiết trang trí tỉ mỉ nhưng rất sống động, trang nghiêm nhưng không khô cứng.Pho tượng là hình mẫu của cô gáI với vẻ đẹp trong sáng lặng lẽ và lắng đọng đầy nữ tính nhưng lại không mất đi vẻ trầm mặc của phật Adiđà .
Tìm hiểu về trang trí
- Đại diện nhóm 3 trả lời câu hỏi thảo luận của nhóm 3:
- Rồng là hình ảnh tượng trưng cho cái gì? Nêu vài đặc điểm về hình tượng con Rồng của thời Lý?
Các nhóm khác bổ sung ý kiến.
- Gv kết luận:
 Mĩ thuật thời Lý đã để lại nhiều công trình tác phẩm mĩ thuật đặc sắc có giá trị về nghệ thuật đóng góp không nhỏ trong kho tàng nghệ thuật Việt Nam
Tìm hiểu về gốm:
- Đại diện nhóm 4 trả lời câu hỏi thảo luận của nhóm 4:
- Em hãy kể tên 1 số trung tâm sản xuất đồ gốm nổi tiếng thời Lý? Có các sản phẩ gốm nào? Có các loại men gốm nào? Đặc điểm của gốm thời Lý?
Các nhóm khác bổ sung ý kiến.
-Gv kết luận:
Hoạt động 3: Đánh giá kết quả học tập 
- Gv đặt câu hỏi ôn lại kiến thức vừa học.
-Em hãy kể một vài nét về chùa Một Cột, Tượng Adiđà ?
- Em còn biết thêm công trình mĩ thuật nào của thời Lý?
Dặn dò:
Xem tranh ảnh minh hoạ và học bài trong Sgk.
Chuẩn bị đồ dùng học
tập cho giờ học sau
2’
3’
5’
10’
20’
5’
- Học sinh trả lời
- Hs kể tên: Chùa Một Cột, tháp Chương Sơn, tượng phật Adiđà,..
- Hs trả lời theo kiến thức cũ đã học ở bài trước.
- Hs ghi đầu bài.
- Hs thực hiện theo yêu cầu của giáo viên.
- Hs trả lời:
Chùa Một Cột được xây dựng năm 1049, nằm ở thủ đô Hà Nội, là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu của kinh thành Thăng Long.Ngôi chùa có kết cấu hình vuông, mỗi chiều rộng 3m đặt trên cột đá lớn có đường kính 1,25m. Chùa giống như một đoá sen nở trên cột đá giữa hồ Linh Chiểu. Xung quanh hồ là lan can và hành lang tường có vẽ tranh. Theo sử sách toàn bộ khu chùa được bao bọc bởi hồ tròn Linh Trì, bốn phía có cầu cong dẫn vào trung tâm và hai toà bảo tháp phía trước. Bố cục chung được quy tụ về điểm trung tâm làm nổi bật trọng tâm của chùa với các nét cong mềm mại của mái, các đường thẳng khoẻ khoắn của cột và các nét gấp khúc của các con sơn trụ chống xung quanh cột, tạo nên sợ hài hoà với những khoảng sáng tối ẩn hiện lung linh trong không gian yên tĩnh.
- Hs trả lời:
Tượng Adiđà nằm ở chùa Phật Tích – Bắc Ninh. Pho tượng được tạc từ khối đá nguyên xanh xám, là tác phẩm điêu khắc xuất sắc của nghệ thuật thời Lý nói riêng và của nền nghệ thuật dân tộc nói chung. Pho tượng chia làm hai phần rõ rệt:
+ Phần tượng phật Adiđà ngồi xếp bằng, hai bàn tay ngửa, đặt chồng lên nhau để trước bụng, tì nhẹ lên đùi theo qui định của nhà phật nhưng dáng ngồi vẫn thoải mái ,không gò bó.Các nếp của áo choàng bó sát người được buông từ vai xuống dưới tạo nên những đường cong mềm mại ,tha thướt và trau chuốt càng tôn thêm vẻ đẹp của pho tượng .Mình tượng thanh mảnh ,ngồi hơi dướn về phía trước, trông uyển chuyển nhưng lại vững vàng.Khuôn mặt tượng phúc hậu, dịu hiền mang đậm nét đẹp lí tưởng của người phụ nữ VN: mắt lá dăm. lông mày lá liễu,mũi dọc dừa thanh tú, cổ kiêu 3 ngấn và nụ cười kín đáo.
+ Phần bệ tượng:
Phật Adiđà ngự trên bệ đá toà sen được trang trí bằng các hoa văn tinh xoả và hoàn mĩ. Bệ đá gồm hai tầng:Tầng trên là toà sen hình tròn như một đoá sen nở rộ với hai tầng cánh, các cánh được chạm đôi rồng theo lối đục nông mỏng.
Tầng dưới là đế tượng hình bát giác, xung quanh được chạm trổ nhiều hoạ tiết trang trí hình hoa dây chữ “S” và sóng nước.
- Hs trả lời:
Rồng là hình ảnh tượng trưng cho quyền lực của các vị vua chúa. Song rồng thời Lý có những đặc điểm cấu tạo khác hẳn với các thời trước hoặc cùng thời ở Trung Quốc.
Rồng thời Lý luôn được thể hiện trong dáng dấp hiền hoà, mềm mại, không có cặp sừng trên đầu, và luôn có hình chữ S. Thân rồng khá dài, tròn lẳn, uốn khúc mềm mại, thon nhỏ dần đến đuôi, khúc uốn lượn nhịp nhàng theo kiểu thắt túi, mang dạng của 1 con rắn.
- Hs trả lời:
- Các trung tâm :Thăng Long, Bát Tràng, Thổ Hà, Thanh Hoá
-Men ngọc,men da lươn, men trắng ngà, ..
- Xương gốm mỏng nhẹ, chịu được nhiệt độ lửa cao, nét khắc chìm phủ men đều ,bóng mịn, có độ trong sâu..
- Dáng nhẹ nhõm, thanh thoát trau chuốt, mang vẻ đẹp trang trọng quý phá
- Trả lời theo các nội dung kiến thức đã học