Giáo án lớp 6 Vật lí - Tiết 1: Đo độ dài (Tiết 1)

CHƯƠNG I: CƠ HỌC
Mục tiêu chương I: Học xong chương này HS cần nắm:	
Lực là gì?
Trọng lực là gì?
Khối lương là gì?
Đo độ dài, thể tích, lực, khối lượng như thế nào?
Có những máy cơ đơn giản thường dùng nào? Chúng giúp ích gì cho hoạt động của con người?
---------- ----------
Ngày dạy :23/08
Tiết 1	ĐO ĐỘ DÀI
MỤC TIÊU :
Kiến thức:
- Biết xác định giới hạn đo (GHĐ), độ chia nhỏ nhất (ĐCNN) của dụng cụ đo .
- Rèn luyện được các kỹ năng sau đây :
- Biết ước lượng gần đúng một số độ dài cần đo .
- Biết cách đo độ dài bằng thước
Kỹ năng: 
- Đo độ dài trong một số tình huống thông thường.
- Biết tính giá trị trung bình các kết quả đo .
Thái độ
- Rèn luyện tính cẩn thận , ý thức hợp tác làm việc trong nhóm
CHUẨN BỊ
 Cho mỗi nhóm HS :
- Một thước kẻ có ĐCNN đến mm.
- Một thước dây hoặc thước mét có ĐCNN đến 0,5 cm.
- Chép sẵn ra giấy (hoặc vở ) ảnh 1.1 “Bảng kết quả đo độ dài”(có ghi rõ họ tên HS) 
 Giáo viên:
- Tranh vẽ to một thước kẻ có GHĐ là 20 cm và ĐCNN là 2mm 
III - PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
- Đặt vấn đề
- Trực quan
- Thảo luận nhóm
IV - TIẾN TRÌNH:
Ổn định lớp : kiểm diện
Kiểm tra bài cũ : Thông qua
Bài mới
Hoạt động của giáo viên & học sinh
Nội dung 
Hoạt động 1: Tổ chức tình huống dạy học
GV cho HS quan sát tranh vẽ và trả lời :
´ Tại sao đo độ dài của cùng 1 đoạn dây mà hai chị em lại có kết quả khác nhau ( gang tay của hai chị em không giống nhau, gang tay của chị dài hơn của em)
GV cần khẳng định lại đơn vị, thước đo của hai chị em không giống nhau. Độ dài của gang tay trong mỗi lần đo có thể không như nhau, cách đặt gang tay cũng có thể không chính xác, nên có phần dây chưa được đo, có phần dây được đo hai lần 
GV: Như vậy để khỏi tranh cãi, hai chị em phải thống nhất với nhau về điều gì ? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi này .
Hoạt động 2: Ôn lại và ước lượng độ dài của một số đơn vị đo độ dài 
´ Đơn vị đo độ dài trong hệ thống đơn vị đo lường hợp pháp của nước ta là gì ?
´ Đơn vị đo độ dài lớn hơn m là gì ?
( Km, hm, dam), nhỏ hơn m là gì ?(dm, cm, mm)
GV: Hướng dẫn cho HS tìm số thích hợp điền vào chỗ trống của câu C1.
GV: Cho HS tập ước lượng độ dài 1m trên cạnh bàn .
- Yêu cầu HS từng bàn quyết định đánh dấu độ dài ước lượng 1m trên mép bàn học.
- GV cho HS dùng thước kiểm tra xem giá trị ước lượng của em có đúng hay không ?
´ Hãy ước lượng xem độ dài của gang tay em là bao nhiêu cm, dùng thước kiểm tra xem ước lượng của có đúng không.
- Yêu cầu từng HS ước lượng độ dài gang tay của bản thân và tự kiểm tra xem ước lượng của em so với độ dài vừa kiểm tra khác nhau bao nhiêu 
- GV có thể thông báo sự khác nhau giữa độ dài ước lượng và độ dài kiểm tra của nhóm nào càng nhỏ thì nhóm đó có khả năng ước lượng càng tốt .
- Như vậy, ngoài đơn vị đo độ dài là mét (m) thì người ta còn dùng thêm một số đơn vị đo độ dài thường gặp trong sách, truyện như 
1 inh (inch) =2,54 cm
1 fit (foot) = 30,48 cm
- Bên cạnh đó : để đo những khoảng cách lớn trong vũ trụ người ta dùng đơn vị “năm ánh sáng “.
 Hoạt động 3:Tìm hiểu dụng cụ đo độ dài
GV: Cho HS quan sát hình 1.1, gọi HS đọc và trả lời câu C4.
GV treo tranh vẽ to thước dài 20 cm và có ĐCNN 2mm 
- Gọi HS xác định GHĐ và ĐCNN của một thước đo 
- Thông qua đó GV giới thiệu cách xác định GHĐ và ĐCNN của một thước đo để trả lời câu C5.
GV cho HS thảo luận nhóm trong 5 phút để trả lời câu C6. (GV gọi 1 HS trong các nhóm luân phiên trả lời câu C6)
* Lưu ý : trong câu C6 điều kiện của đề bài là mỗi thước đo chỉ được chọn 1 lần .
´ Yêu cầu HS đọc và trả lời câu C7: thợ may thường dùng thước nào để đo chiều dài của mảnh vải, các số đo cơ thể của khách hàng ?
 Hoạt động 4: Đo độ dài
- GV dùng bảng kết quả đo độ dài đã vẽ để hướng dẫn HS đo độ dài và ghi kết quả đo vào bảng 1.1 (SGK)
* Chú ý:
- Hd cụ thể cách tính giá trị trung bình 
+ Phân nhóm, giới thiệu và phát dụng cụ nhóm HS.
- TH đo độ dài theo nhóm và ghi kq vào bảng 1.1(SGK)
- Trong thời gian HS thực hành, GV quan sát các nhóm làm việc và chuẩn bị cho hđ thảo luận ở bài tiếp theo.
Hoạt động 5:Thảo luận về cách đo độ dài:
Cho HS thảo luận trong nhóm để đi đến trả lời câu C1 đến C5 
+ Đối với câu C1: Sau khi gọi 1 vài nhóm trả lời , GV nên đánh giá kết quả ước lượng độ dài đối với từng vật của các nhóm 
+ Đối với câu C2: HS thường chọn đúng dụng cụ đo .
´ Dùng thước dây hoặc thước kẻ đều có thể đo được chiều dài bàn học, cũng như đo được bề dày cuốn SGK Vật Lý, tại sao em không chọn ngược lại : tức là dùng thước kẻ để đo chiều dài bàn học và dùng thước dây để đo bề dày cuốn SGK ? (Nếu chọn ngược lại, kết quả đo không chính xác )
+ Đối với câu C4: Em cần đặt mắt như thế nào để đọc kết quả đo ?
+ Đối với câu C5: Nên sử dụng hình minh hoạ 3 trường hợp đầu cuối của vật không trùng với vạch chia (gần sau 1 vạch chia, giữa 2 vạch chia và gần trước vạch chia tiếp theo của thước ) để thống nhất cách đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật.
 Hoạt động 6: Hướng dẫn HS rút ra kết luận
Qua phần thảo luận, gọi HS trong nhóm nêu phần kết luận .
C6: GV gọi HS chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống trong các câu sau đây. (HS làm việc cá nhân )
Hoạt động 7: Vận dụng
C7: Cho HS xem hình 2.1 (SGK) , hình nào vẽ vị trí đặt thước đúng để đo chiều dài bút chì 
a/. Không đặt thước dọc theo chiều dài bút chì .
b/.Đặt thước dọc theo chiều dài bút chì , nhưng một đầu không ngang bằng với vạch số 0.
c/.Đặt thước dọc theo chiều dài bút chì , vạch số 0 ngang bằng với một đầu của bút chì .
C8: Cho HS xem hình 2.2 (SGK) , hình nào vẽ vị trí đặt mắt đúng để đọc kết quả đo 
a/.Đặt mắt nhìn theo hướng xiên sang phải. 
b/.Đặt mắt nhìn theo hướng xiên sang trái.
a/.Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước tại đầu của vật .
C9: Quan sát kỹ hình 2.3 và ghi kết quả đo tương ứng 
- Gọi một HS đứng lên đọc phần “ Có thể em chưa biết 
Đơn vị đo độ dài:
1/. Ôn lại một số đơn vị đo độ dài:
- Đơn vị đo độ dài trong hệ thống đơn vị đo lường hợp pháp của nước ta là mét .
- Ký hiệu : m .
 C1: 1m = 10dm, 1m = 100cm
 1cm = 10mm, 1Km= 1000m
2/. Ước lượng độ dài:
C2: Ước lượng độ dài của 1m 
C3 : Ước lượng chiều dài của gang tay.
II/.Đo độ dài :
1/. Tìm hiểu dụng cụ đo độ dài
C4: -Thợ mộc :dùng thước dây (thước cuộn)
 - Học sinh : dùng thước kẻ .
 - Người bán vải : dùng thước mét (thước thẳng ).
C5: kết quả tùy theo thước của học sinh.
C6: 
a/Đo chiều rộng của cuốn sách Vật Lý 6 : dùng thước 2 có GHĐ 20cm, ĐCNN:1mm.
b/Chiều dài của cuốn sách Vật Lý 6 : dùng thước 3 có GHĐ : 30cm, ĐCNN 1mm
c/Chiều dài của bàn học : dùng thước 1 có GHĐ 1m và ĐCNN 1cm.
C7: Thợ may thường dùng thước có GHĐ 1m hoặc 0,5m để đo chiều dài mảnh vải và dùng thước dây để đo số đo cơ thể của khách hàng .
2/. Đo độ dài :
Bảng kết quả đo độ dài.
(SGK)
III/ Cách đo độ dài:
C1:Tuỳ câu trả lời của HS 
C2: Trong 2 thước đã cho (thước dây và thước kẻ ), chọn thước dây để đo chiều dài bàn học vì chỉ phải đo 1 hoặc 2 lần ; chọn thước kẻ để đo bề SGK Vật Lý 6 vì thước kẻ có ĐCNN (1mm) nhỏ hơn so ĐCNN của thước dây (0,5cm ) nên kết quả đo chính xác hơn.
C3: Đặt thước đo dọc theo chiều dài cần đo, vạch số 0 ngang với một đầu của vật .
C4: Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật .
C5: Nếu đầu cuối của vật không ngang bằng(trùng ) với vạch chia , thì đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật .
* Kết luận:
- Ước lượng độ dài cần đo để chọn thước đo thích hợp
- Đặt thước và mắt nhìn đúng cách
- Đọc , ghi kết quả đo đúng quy định 
C6: 	(1): Độ dài
	(2): Giới hạn đo
	(3): Độ chia nhỏ nhất
	(4):Dọc theo
	(5): ngang bằng với
	(6):Vuông góc
	(7) : Gần nhất 
IV/ Vận dụng:
C7: Chọn câu c)
C8: Chọn câu c)
4/ Củng cố và luyện tập:
- GV Gọi HS phát biểu ghi nhớ.
- Gọi HS Đọc phần “Có thể em chưa biết”.
- GV hướng dẫn HS BT 1.-2.1, 1.-2.2, 1.-2.3
5/ Hướng dẫn HS tự học ở nhà:
Bài cũ: - Học thuộc ghi nhớ (SGK + vở bài học)
 - Làm BT 1.-2.4 đến 1.-2.13
Bài mới:- Chuẩn bị bài: Đo thể tích chất lỏng
	 - Xem cách đo thể tích của hòn sỏi bằng bình chia độ như thế nào?
V- RÚT KINH NGHIỆM