Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Tiết 13 và 14 - Năm học 2012-2013 - Đỗ Viết Cường

Ngày soạn:.............................
Ngày dạy:....................Dạy lớp:....................
Ngày dạy:....................Dạy lớp:....................
Ngày dạy:....................Dạy lớp:....................
Tiết 13- Bài 9:
NƯỚC ĐẠI CỒ VIỆT THỜI ĐINH - TIỀN LÊ
(Tiếp theo)
 1) Mục tiêu.
a) Về kiến thức
- Các vua Đinh -Tiền Lê đã bước đầu xây dựng một nền kinh tế tự chủ bằng sự phát triển nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp.
- Cùng với sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội cũng có nhiều thay đổi.
b) Về kỹ năng
- Rèn luyện kỉ năng phân tích và rút ra ý nghĩa thành tựu kinh tế, văn hóa thời Đinh –Tiền Lê.
c) Về thái độ
- Giáo dục cho học sinh ý thức độc lập trong xây dựng, biết quí trọng các truyền thống văn hóa của cha ông từ thời Đinh -Tiền lê.
2) Chuẩn bị của GV và HS.
a) Chuẩn bị cuả GV
- Tranh ảnh di tích các công trình văn hóa, kiến trúc thời Đinh- Tiền Lê.
- Tư liệu thành văn về các triều đại Đinh -Tiền Lê.
b) Chuẩn bị của HS
- Học bài cũ, đọc trước bài mới.
3. Tiến trình bài dạy
a) Kiểm tra bài cũ (5 phút)
- Vẽ sơ đồ và nêu tổ chức bộ máy nhà nước thời Tiền Lê ?
- Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống Tống (năm 981)?
* Đặt vấn đề vào bài mới: Cuộc kháng chiến chống Tống thắng lợi đã đánh bại âm mưu xâm lược của kẻ thù .khẳng định quyền làm chủ đất nước của nhân dân Ta, và củng cố nền độc lập, thống nhất của nước Đại Cồ Việt .đó cũng là cơ sởỷ để xây dựng nền kinh tỏ, văn hóa buổi đầu độc lập. (1 phút)
b) Dạy nội dung bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1: (18 phút)
II. Sự phát triển kinh tế và văn hoá .
	1. Bước đầu xây dựng nền kinh tế tự chủ
? Người ND có nghĩa vụ ntn? (Nhận RĐ công làng xãN -> nộp thuế, lao dịch cho nhà vua) 
? Nhà Lê đã có c /s và biện pháp gì về nông nghiệp?
? Vua Lê Đại Hành tổ chức lễ cày tịch điền có ý nghĩa ntn?.( Biểu thị sự quan tâm đối với nghề nông )
? Những c /s đó có t /d ntn?
? Xưởng TC nhà nước SX những mặt hàng nào? Phục vụ cho ai? Thợ làm trong xưởng là những người ntn?
HS đọc " Dựng ...thuế ".
? Em có n /x gì về kinh đô Hoa Lư?. (Kinh đô tráng lệ, được XD nhiều công trình cung điện, nhà cửa hoành tráng)
? Các nghề thủ công truyền thống thời kì này ntn?
Liên hệ: Hiện nay có còn các nghề TC k?
? Nhà Lê có c /s gì để phát triển thương nghiệp?.
? Thương nghiệp có gì đáng chú ý?
? C/s thiết lập QH giao bang có ý nghĩa ntn?( củng cố ĐL->Đ/k ngoại thương PT)
Thảo luận: Thương nghiệp phát triển có t /d ntn đến các nghành SX?( Lượng hàng hoá lưu thông lớn ->Thúc đẩy các nghành SX nông nghiệp -TCN phát triển) 
a.Nông nghiệp:
- Chia ruộng đất cho nông dân.
- Tổ chức lễ cày tịch điền.
- Khai khẩn đất hoang .
- Chú trọng thủy lợi.
- Khuyến khích trồng dâu nuôi tằm . 
-> Nông nghiệp ổn định, PTriển .
b. Thủ Công Nghiệp
- XD 1 số các xưởng thủ công nhà nước như: Xưởng đúc tiền, rèn vũ khí , may mặc, XD cung điện .
- Các nghề thủ công truyền thống: Dệt lụa, làm giấy, đồ gốm tiếp tục phát triển. 
c. Thương Nghiệp:
- Đúc tiền đồng lưu thông trong nước.
- Nhiều trung tâm buôn bán, khu chợ được hình thành.
- Buôn bán với nứơc ngoài được mở rộng. 
Hoạt động 2: (17 phút)
II. Sự phát triển kinh tế và văn hoá .
2. Đời sống xã hội và văn hóa
GV: sử dụng sơ đồ các tầng lớp XH .
 Vua Thống 
 Trị
 Quan lại Nhà sư .
 (Qvăn,Qvõ)
 Nông Thợ Thương Số ít
 dân TC nhân ĐC
 Nô tỳ Bị
 Trị
?Trong xã hội có những tầng lớp nào?
?Tầng lớp thống trị gồm những ai?
?Những người nào thuộc tầng lớp bị trị?
? Địa vị 2 tầng lớp này có gì khác nhau?
(Thống trị giàu có T, có thế lực KT, Ctrị , bóc lột ND - Bị trị nghèo, nộp thuế, phục vụ tầng lớp thống trị)
Đời sống văn hóa thời kì này như thế nào?
? Vì sao các nhà sư lại được coi trọng?.
(Đạo phật được truyền bá rộng, các nhà sư thường là người có học, giỏi chữ hán-> dạy học).
? Đời sống sinh hoạt VH của người dân ntn?
*Xã hội: 
Gồm 2 tầng lớp:
- Tầng lớp thống trị:Vua, các quan văn, quan võ và một số nhà sư.
-Tầng lớp bị trị: Nông dân, thợ thủ công, thương nhân, một số địa chủ và nô tì.
* văn hóa:
- Giáo dục chưa phát triển.
- Đạo phật được truyền bá rộng rãi.
- Chùa chiền được xây dựng nhiều, nhà sư được coi trọng. 
- Các loại hình văn hóa dân gian: Ca hát, nhảy múa, đua thuyền ... khá phát triển.
c) Củng cố, luyện tập (3 phút)
- Nguyên nhân nào làm cho nền kinh tế thời Đinh -Tiền Lê phát triển?
- Đời sống xã hội và văn hóa nước Đại Cồ Việt có những biến đổi gì?
d) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1 phút)
- Học bài, Bài tập 5, 6 SBT và soạn bài 10.
* Rút kinh nghiệm sau tiết dạy:
	.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ngày soạn:.............................
Ngày dạy:....................Dạy lớp:....................
Ngày dạy:....................Dạy lớp:....................
Ngày dạy:....................Dạy lớp:....................
Chương II: 
NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÝ (Thế kỉ XI - XII)
Tiết14 - Bài10: 	NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
1) Mục tiêu.
a) Về kiến thức
- Các chính sách của nhà Lý để xây dựng đất nước. 
- Dời đô về Thăng Long, đặt tên nươc ựlà Đại Việt, chia lại đất nước về mặt hành chính, tổ chức lại bộ máy chính quyền trung ương và địa phương, xây dựng luật pháp chặt chẽ quân đội vững mạnh. 
b) Về kỹ năng
- Phân tích và nêu ý nghĩa các chính sách xây dựng và bảo vệ đất nước của nhà Lý. 
- Rèn luyện kỹ năng đánh giá công lao của nhân vật lịch sử tiêu biểu.
c) Về thái độ
- Giáo dục cho các em lòng tự hào về tinh thần yêu nước, yêu nhân dân. 
- Học sinh hiểu pháp luật và nhà nước là cơ sở cho việc xây dựng và phát triển đất nước. 
2) Chuẩn bị của GV và HS.
a) Chuẩn bị cuả GV
- Bản đồ Việt Nam.
- Sơ đồ bộ máy nhà nước. 
b) Chuẩn bị của HS
- Học bài cũ đọc trước bài mới.
3. Tiến trình bài dạy
a) Kiểm tra bài cũ (5 phút)
1.Nêu những nét phát triển của nền kinh tế tự chủ dưới thời Đinh -Tiền Lê?
2.Đời sống xã hội và văn hoá Đại Cồ Việt có những nét chuyển biến gì?
* Đặt vấn đề vào bài mới: Đầu thế kỷ XI nội bộ nhà Tiền Lê lục đục, vua Lê không cai quản được đất nước, nhà Lý thay thế đất nước đã có những thay đổi? (1 phút)
b) Dạy nội dung bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1: (20 phút)
1. Sự thành lập nhà Lý
GV: Lê Long Đĩnh bệnh trĩ phải nằm để coi trầu gọi là Lê Ngoạ Triều, là ông vua tàn bạo việc làm của ông cho người vào cũi thả sông, róc da đầu sư, dùng dao cùn róc thịt người ->ND oán ghét .
?: Khi Long đĩnh chết quan trong triều tôn ai lên làm vua?
?: Tại sao Lý Công Uẩn được suy tôn lên ngôi vua?( Người có đức, có uy tín, triều thần nhà Lê quí trọng).
GV treo LĐ Đại Việt từ TKX -> TKXV.
giới thiệu lãnh thổ thời Lý .
HS XĐ vị trí Đại La trên LĐ .
?: Tại sao Lý Công Uẩn QĐ rời đô về Đại La 
?: Việc làm đó nói lên ước vọng gì của cha ông ? (XD nước giàu mạnh X 
GV giới thiệu kinh thành Thăng Long .
?: Sau khi lên ngôi Lý Công Uẩn đã làm những việc gì?
GV treo sơ đồ bộ máy nhà nước.
- Chính quyền trung ương 
 Vua
 Các quan văn Các quan võ
- Chính quyền địa phương 
 Lộ - Phủ
 Huyện
 Hương xã Hương xã
?: Ai là người đứng đầu nhà nước?
?: Quyền hành của vua ntn?( Lúc đầu giữ mọi quyền hành, ban luật , sử các vụ kiện , chỉ huy QĐ-> sau chỉ giữ quyền QĐ chung)
?: Tổ chức chính quyền ở địa phương được tổ chức như thế nào ?.
GV : Các chức vụ quan trọng nhà vua cử những người thân cận, con cháu nắm giữ 
?: Tại sao nhà Lý lại giao các chức vụ quan trọng cho những người thân cận, con cháu nắm giữ? Điều đó có hạn chế gì?( Sợ phản tặc, cướp ngôi - k0 chọn được người tài giỏi)
GV: Liên hệ ngày nay
- 1009 Lê Long Đĩnh chết.Triều Tiền Lê chấm dứt.
- Lý Công Uẩn được suy tôn làm vua. 
- 1010 đặt niên hiệu làThuận Thiên dời đô về Đại La, lấy tên Thăng Long .
- 1054 nhà lý đổi tên nước là Đại Việt
- Xây dựng bộ máy nhà nước. 
Hoạt động 2: (15 phút)
2. Luật pháp và quân đội.
?: Trước thời Lý nước ta có hệ thống pháp luật nào chưa? (Chưa, chỉ có luật lệ răn đe kẻ phạm tội).
HS: Đọc ND một số điều luật 
?: Cho biết Bộ Hình Thư bảo vệ ai? bảo vệ cái gì?
? Quân đội nhà Lý gồm mấy bộ phận?
HS: đọc bảng phân chia giữa cấm cấm quân, Quân địa Phương.
?: N/v và cách lựa chọn của 2 loại quân này có gì khác nhau?( Cấm quân được chọn kĩ càng về lý lịch, sức khoẻcó n/v bảo vệ vua, kinh thành - quân ĐP thanh niên 18T vào QĐ n /v SX và Cđ khi cần
?: Nhà Lý thi hành c /s quân đội ntn?. 
?: QĐ gồm có những bộ phận nào?
?: Nhận xét về tổ chức quân đội nhà Lý?
(Tổ chức chặt chẽ, quy củ ). 
?: Nhà lý đã thi hành chủ trương gì để bảo vệ khối đoàn kết dân tộc? (Gả công chúa, ban tước cho các tù trưởng dân tộc,
Trấn áp những người có ý định tách khỏi đại việt).
?: Nhà Lý có chính sách đối ngoại ntn? 
?: Nhận xét gì về các chủ trương của nhà lý?( Chủ trương của nhà lý vừa mềm dẻo vừa kiên quyết) .
Luật pháp:	
- Năm1042 nhà Lý ban hành bộ luật Hình Thư .
+ ND: Bảo vệ nhà Vua, Triều đình, bảo vệ trật tự xã hội và sản xuất nông nghiệp.
Quân đội: 
+ Gồm 2 bộ phận: Cấm quân và quân địa phương.
+ Thực hiện chính sách “ngụ binh ư nông”.
+ Gồm các binh chủng: Bộ binh và Thuỷ binh, huấn luyện chu đáo.
- Xây dựng và bảo vệ khối đoàn kết dân tộc.
Đối ngoại :
- Quan hệ bình đẳng với các nước láng giềng.
c) Củng cố, luyện tập (3 phút)
- So sánh bộ máy thời Lý có gì khác thời tiền Lê.
- Nhà Lý đã làm gì để củng cố quốc gia thống nhất.
d) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1 phút)
- Học bài – soạn bài 11- Làm bài taäp 1&2 SBT.