Giáo án dạy Ngữ văn 6 tiết 57: Chỉ từ

So¹n: 30/11/2008	 
Gi¶ng: 02/12/2008
TiÕt 57
CHỈ TỪ
A, Mục đích yêu cầu 	
Giúp học sinh nắm được:
*Kiến thức:
	- Hiểu được thế nào là chỉ từ , và hoạt động của chỉ từ trong cụm từ, trong câu
*Kỹ năng:
	- Rèn kỹ năng dùng chỉ từ khi nói và viết. Luyện kỹ năng tự kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.
*Giáo dục: Bồi dưỡng tình cảm, hứng thú, tích cực tham gia tiếp thu bài học.
B, Chuẩn bị 
	+ Giáo viên : Soạn bài; Phiếu hoạt động nhóm; Máy tính; đèn chiếu; phân nhóm học tập.
	+ Học sinh : Học bài; hình thành nhóm học tập.
C. TiÕn tr×nh tỉ chøc ho¹t ®éng d¹y häc:
* H§ 1: Khëi ®éng
	1. Tỉ chøc líp:	6B.. 
2. KiĨm tra: 	(Dùng máy chiếu)
2.1. Câu hỏi: Các cụm từ : “ông vua nọ”; “Viên quan ấy”; Cánh đồng làng kia”; “ nhà nọ” thuộc cụm từ gì?
	A. Cụm danh từ.
	B. Cụm độngt ừ.
	C. Cụm tính từ.
	D. Phó từ.
 Nêu cấu tạo đầy đủ của cụm danh từ?
2.2. HDTL:
	 - Chọn ý A: Là cụm danh từ.
	 - Cấu tạo đầy dủ của cụm danh từ gồm 3 phần: Phụ trước-Trung tâm-Phụ sau
2.3. Nhận xét: 	6B.. 
	3. Bµi míi(Giíi thiƯu bµi: các từ nọ, kia, ấy trong các cụm từ trên là phụ sau cho các cụm danh từ: “ông vua nọ”; “Viên quan ấy”; Cánh đồng làng kia”; “ nhà nọ” những từ này là loại từ gì? Nó hoạt động ra sao? Chúng ta tìm hiểu bài hôm nay)
* H§ 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
GV ghi đề bài và dùng máy chiếu
* Ngữ liệu
-Hs đọc đoạn văn tìm các từ in đậm ? Các từ in đậm đó bổ xung ý nghĩa cho từ nào ?
GV: Dùng máy chiếu
- Em hãy đọc các từ và các cụm từ . Sau đó so sanh và rút ra ý nghĩa của những từ được in đậm ?
GV: Dùng máy chiếu
HS theo dõi ngữ liệu 
*. Ngữ liệu: 1& 3/sgk/Tg137
GV: dùng đèn chiếu và phiếu học tập hướng dẫn HS hoạt động theo nhóm
- Đọc 2 đoạn văn bản! Nghĩa của các từ ấy , nọ trong 2 đoạn văn có điểm nào giống và điểm nào khác các trường hợp đã phân tích ?
Qua phân tích em hãy cho biết thế nào là chỉ từ ?(thảo luận) 
GV dùng máy chiếu nội dung ghi nhơ
GV: chuyển mục;Dùng máy chiếu
* Ngữ liệu a. Các từ nọ, kia, ấy trong các cum từ “Ông vua nọ”ï, “làng kia”, “nhà nọ”, “viên quan ấy” giữ vai trò gì?
* Ngữ liệu 4a/sgk/Tg137
- GV:dùng máy chiếu:
 Cuộc chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hy sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn.
 Đó là điều chắc chắn.
 ( Hồ Chí Minh)
- Xác định chỉ từ trong đoạn văn và cho biết chỉ từ giữ chức vụ gì?
* Ngữ liệu 4b/sgk/t137
GV dùng máy chiếu: chiếu đoạn văn
 Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi và có tục ngày tết làm bánh chưng, bánh giầy.
 ( Bánh chưng,bánh giầy)
- Xác định chỉ từ trong câu trên!Cho biết chỉ từ giữ vai trò gì?
*GV dùng máy chiếu!
*HS đọc ghi nhớ!
- GV chuyển mục
*HĐ3- Hướng dẫn luyện tập
*GV dùng máy chiếu; Phát phiếu hoạt động nhóm!
*HS đọc nội dung bài tập và hoạt động theo nhóm.
- Trong các câu đã dẫn ở phần một . Chỉ từ đảm nhiệm chức vụ gì ?
Tìm chỉ từ trong câu a. b và xác định chức vụ của chúng ?
*GV chiếu nội dung bài tập số 2/sgk/138
*HS hoạt động cá nhân
Tìm chỉ từ ? Thay các cụm từ in đậm bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao ?
*GV dùng máy chiếu nội dung bài tập số 3/sgk/139
*HS Hoạt động cá nhân!
- Có thể thay các chỉ từ trong đoạn dưới đây bằng những từ , cụm từ nào không ?
-Rút ra nhận xét về tác dụng của chỉ từ ?
*GV dùng máy chiếu nội dung bài tập
 Viết một đoạn văn ngắn từ ba đến 5 câu với chủ đề tự chọn trong đó có sử dụng chỉ từ.
I: Bài học 
1. Chỉ từ là gì ?
a/ Các từ in đậm : nọ , ấy , kia , 
 Ông vua nọ 
 Viên quan ấy 
 Làng kia 
 Nhà nọ 
è Bổ sung ý nghĩa cho các từ đứng trước đó 
b/ So sánh ý nghĩa 
 Vế 1 Vế 2
 oÂng Vua ông vua nọ 
 viên quan viên quan ấy 
 làng làng kia 
 nhà nhà nọ 
 K
Không xác định rõ vị trí của sự vật trong không gian và thời gian nào
Đã nói rõ hơn. Các từ nọ, kia, ấy chỉ vào sự vật, xác định rõ vị trí của sự vật trong không gian và thời gian. 
c/ So sánh các cặp
 Viên quan ấy Hồi ấy 
 nhà nọ đêm nọ 
K
Sự định vị về không gian
Sự định vị về thời gian
* Ghi nhớ 1: Học thuộc lòng sgk 137
2. Hoạt động của chỉ từ trong câu 
a/ Chỉ từ : nọ , ấy , kia 
è Chỉ từ làm phụ ngữ sau của danh từ 
b/ Chỉ từ là: Đó trong câu: Đó là một điều chắc chắn 
è Chỉ từ làm thành phần chủ ngữ 
* Từ: “đấy” giữ vai trò làm chỉ từ xác định về thời gian.
è Chỉ từ làm trạng ngữ 
* Ghi nhớ 2
Học thuộc lòng sgk 138
B: Luyện tập 
Bài tập số 1/sgk/138
a/ Hai thứ bánh ấy à Định vị sự vật trong không gian làm phụ ngữ sau cho cụm từ 
b/ Đấy , đây : Định vị sự vật trong không gian 
 Làm chủ ngữ 
c/ Nay : Định vị sự vật trong thời gian 
 Làm trạng ngữ 
Bài tập số 2/sgk/138.139
- Chân núi Sóc Sơn = Đấy 
- Bị lửa thiêu cháy = Ấy 
è Viết như vậy khỏi bị lập từ 
Bài tập số 3/sgk/139
Không thay được 
è Chỉ từ có vai trò rất quan trọng , chúng có thể chỉ ra những sự vật , thời điểm khó gọi thành tên , giúp người nghe (đọc) định vị được các sự vật , thời điểm trong chuỗi sự vật hoặc trong dòng thời gian vô tận 
Bài tập nâng cao( Nếu trình độ HS phù hợp và thời gian cho phép.)
Đoạn mẫu:
 Mùa hè năm nay, lớp tôi tổ chức đi tham quan công viên nước Hồ Tây. Đó là một kỉ niệm tuyệt vời. Vì ai từng đến thăm công viên ấy dù chỉ một lần thì khó có thể quên được.
 4/ Hoạt động nối tiếp
* Củng cố: GV dùng máy chiếu toàn bộ nội dung kiến thức trọng tâm của bài.
	- Chỉ từ là gì ? Hoạt động của chỉ từ trong câu 
* HDVN: 
	- Học thuộc ghi nhớ.
	- Làm bài tập 1(d)
	- Viết một đoạn văn ngắn từ ba đến 5 câu với chủ đề tự chọn trong đó có sử dụng chỉ từ.
	- Lập dàn ý đề số 5! Bài luyện tập kể chuyện tưởng tượng.