Đề cương ôn tập học kỳ I - Môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2011-2012 - Trường THCS Nguyễn Văn Tư

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ I – MÔN: NGỮ VĂN 6
A.PHẦN VĂN BẢN
 I/Các thể loại truyện dân gian: (định nghĩa)
1. Truyền thuyết:Loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể.
 2. Cổ tích : Loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc:
- Nhân vật bất hạnh (như: Người mồ côi, người con riêng, người có hình dạng xấu xí);
- Nhân vật dũng sĩ và nhân vật có tài năng kì lạ;
- Nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch;
- Nhân vật là động vật (con vật biết nói năng, hoạt động, tính cách như con người).
Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công.
3. Truyện ngụ ngôn.
Là loại truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần , mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió , kín đáo chuyện con người , nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống 
4.Truyện cười: Loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.
II/ Đặc điểm tiêu biểu của các thể loại truyện dân gian
Truyền thuyết
Cổ tích
Ngụ ngôn
Truyện cười
-Là truyện kể về các sự kiện và nhân vật lịch sử thời quá khứ
-Là truyện kể về cuộc đời của các nhân vật quen thuộc 
-là truyện kể mượn chuyện loài vật, đồ vật, cây cốihoặc chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người .
-Là truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống 
-Có chi tiết tưởng tượng ,kì ảo 
-Có chi tiết tưởng tượng kì ảo 
-Có ý nghĩa ẩn dụ, ngụ ý 
-Có yếu tố gây cười 
-Có cốt lõi sự thật lịch sử, cơ sở lịch sử
-Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhan dân đối với nhân dân và nhân vật lịch sử được kể 
-Thể hiện niềm tin và ước mơ của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện, cái tốt, cái lẽ phải 
-Nêu lên bài học để khuyên dạy người đời 
-Nhằm gây cười, mua vui, phê phán, châm biếm những thói hư tật xấu trong xã hội, hướng con người đến cái tốt 
-Người kể, người nghe tin câu chuyện có thật .
-Người kể, người nghe không tin câu chuyện có thật 
III/ Hệ thống kiến thức các văn bản ở các thêt loại truyện dân gian
Thể loại
Tên truyện
Nhân vật
chính
Chi tiết tưởng tượng kì ảo
Nghệ thuật
Ý nghĩa
Truyền thuyết
CRCT
LLQ, ÂC
*Nguồn gốc và hình dạng của LLQ, ÂC và việc sinh nở của ÂC)
*Sử dụng các yếu tố tưởng tượng kì ảo 
-Xây dựng hình tượng nhân vật mang dáng dấp thần linh
*Ngợi ca nguồn gốc cao quí của dân tộc và ý nguyện đoàn kết gắn bó của dân tộc ta.
BCBG
Lang Liêu
*LL được thần mách bảo: "Trong trời đất, không gì quý bằng hạt gạo”
*Sử dụng chi tiết tưởng tượng 
-Lối kế chuyện theo trình tự thời gian.
*Suy tôn tài năng, phẩm chất con người trong việc xây dựng đất nước
Thánh Gióng
Thánh Gióng
*Sự ra đời kì lạ và tuổi thơ khác thường.
-Ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt cùng Gióng ra trận.
-Gióng bay về trời.
*Xây dựng người anh hùng giữ nước mang màu sắc thần kì với chi tiết kì ảo, phi thường, hình tượng biểu tượng cho ý chí, sức mạnh của cộng đồng người Việt trước hiểm hoạ xâm lăng
-Cách xâu chuổi những sự kiện lịch sử trong quá khứ với hình ảnh thiên nhiên đất nước: lí giải ao, hồ, núi Sóc, tre ngà
*Ca ngợi người anh hùng đánh giặc tiêu biểu cho sự trỗi dậy của truyền thống yêu nước, đoàn kết, tinh thần anh dũng, kiên cường của dt ta.
ST,TT
ST, TT
*Hai nhân vật đều là thần, có tài năng phi thường
*Xây dựng hình tượng nhân vật mang dáng dấp thần linh ST,TT với chi tiết tưởng tượng kì ảo
-Tạo sự việc hấp dẫn (ST,TT cùng cầu hôn MN)
-Dẫn dắt, kế chuyện lôi cuốn, sinh động 
*Giải thích hiện tượng mưa bão xảy ra ở đồng bằng BB thuở các VH dựng nước; thể hiện sức mạnh và ước mơ chế ngự thiên tai, bảo vệ cuộc sống của người Việt cổ.
Sự tích Hồ Gươm
Lê Lợi- chủ tướng của nghĩa quân Lam Sơn
* Rùa Vàng, gươm thần
*Xây dựng tình tiết thể hiện ý nguyện, tinh thần của dân ta đoàn kết một lòng chống giặc ngoại xâm
-Sử dụng một số hình ảnh, chi tiết kì ảo giàu ý nghĩa (gươm thần, RV) 
*Giải thích tên gọi HHK, ca ngợi cuộc kháng chiến chính nghĩa chống giặc Minh do LL lãnh đạo đã chiến thắng vẻ vang và ý nguyện đoàn kết, khát vọng hoà bình của dt ta.
Cổ tích
Thạch Sanh
Thạch Sanh
*TS là một nhân vật có nguồn gốc xuất thân cao quí (được Ngọc Hoàng sai thái tử đầu thai làm con, thần dạy cho võ nghệ)
- Tiếng đàn (công lí, nhân ái, yêu chuộng hoà bình)
-Niêu cơm thần: (tình người, lòng nhân đạo)
-Cung tên vàng
-Sắp xếp tình tiết tự nhiên khéo léo( công chúa bị câm trong hang sâu, nghe đàn khỏi bệnh và giải oan cho TS nên vợ chông)
-Sử dụng những chi tiết thần kì
-Kết thúc có hậu
*Ước mơ, niềm tin của nhân dân về sự chiến thắng của những con người chính nghĩa, lương thiện
Em bé thông minh
Em bé thông minh
(nhân vật thông minh)
*Không có yếu tố thần kì, chỉ có câu đố và cách giải đố
*Dùng câu đố để thử tài-tạo tình huống thử thách để em bé bộc lộ tài năng, phẩm chất
-Cách dẫn dắt sự việc cùng mức độ tăng dần, cách giải đố tạo tiếng cười hài hước
*Đề cao trí khôn dân gian, kinh nghiệm đời sống dân gian; tạo ra tiếng cười
Cây bút thần
(truyện cổ tích Trung Quốc)
Mã Lương
(kiểu nhân vật có tài năng kì lại)
* ML nằm mơ gặp và được cho cây bút bằng vàng, ML vẩt trở nên thật
*Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật kì ảo 
-Sáng tạo các chi tiết nghệ thuật tăng tiến phản ánh hiện thực cuộc sống với mâu thuẩn xã hội không thể dung hòa
-Kết thúc có hậu, thể hiện niềm tin của nhân dân vào khả năng của những con người chính nghĩa, có tài năng.
*Khẳng định tài năng, nghệ thuật chân chính phải thuộc về nhân dân, phục vụ nhân dân, chống lại các ác
-ước mơ và niềm tin của nhân dân về công lí xã hội và khả năng kì diệu của con người.
ÔLĐCVCCV
Vợ chồng ông lão
* Hình tượng cá vàng- là công lí, là thái độ của nhân dân với người nhân hậu và những kẻ tham lam.
*Tạo nên sự hấp dẫn cho truyện bằng yếu tố hoang đường(hinh tượng cá vàng)
-Kết cấu sự kiện vừa lặp lại tăng tiến; Xây dựng hình tượng nhân vật đói lập, nhiều ý nghĩa; Kết thúc truyện quay về hoàn cảnh thực tế.
*Ca ngợi lòng biết ơn đối với những người nhân hậu và nêu bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc.
Truyện
 ngụ ngôn
Ếch ngồi đáy giếng
Ếch
*Có yếu tố ẩn dụ ngụ ý
*Xây dựng hình tượng gần gũi với đơì sống
-cách nói ngụ ngôn, giáo huấn tự nhiên, sâu sắc
-Cách kể bất ngờ, hài hước, kín đáo
*Ngụ ý phê phán những người hiểu biết cạn hẹp mà lại huênh hoang, khuyên nhủ chúng ta phải biết mở rộng tầm nhìn, không chủ quna kiêu ngạo.
Thầy bói xem voi
5 thầy bói mù
*Có yếu tố ẩn dụ ngụ ý
*Cách nói ngụ ngôn, giáo huấn tự nhiên, sâu sắc:
+Lặp lại các sự việc
+ Cách nói phóng đại
+Dùng đối thoại, tạo tiếng cười hài hước, kín đáo
*Khuyên con người khi tìm hiểu về một sự vật, hiện tượng phải xem xét chúng một cách toàn diện.
Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
5 bộ phân của cơ thể người
*Có yếu tố ẩn dụ, ngụ ý
*Sử dụng nghệ thuật ẩn dụ(mượn các bộ phận cơ thể người để nói chuyện con người)
*Nêu bài học về vai trò của mỗi thành viên trong cộng đồng không thể sống đơn độc, tách biệt mà cần đoàn kết, tư, gắn bó để cùng tồn tại và phát triển.ơng trợ
Đeo nhạc cho mèo
*Có yếu tố ẩn dụ, ngụ ý
Sgk (đọc thêm)
Sgk (đọc thêm)
Truyện cười
Treo biển
Chủ nhà hàng bán cá
*Có yếu tố gấy cười (người chủ nghe và bỏ ngay, cuối cùng cất nốt cái biển)
*Xây dựng tình huống cực đoan, vô lí (cái biển bị bắt bẻ) và cách giải quyết một chiều không suy nghĩ, đắn đo của chủ nhà hàng
-Sử dụng những yếu tố gây cười
-Kết thúc bất ngờ: chủ nhà hành cất nốt caí biển
*Tạo tiếng cười hài hước, vui vẻ, phê phán nhưnữg người thiếu chủ kiến khi hành động và nêu lên bài học về sự cần thiết phải tiếp thu ý kiến có chọn lọc.
Lợn cưới, áo mới
Anh lợn cưới và anh áo mới
*Có yếu tố gây cười (cách hỏi, cách trả lời và điệu bộ khoe của lố bịch)
*Tạo tình huống gây cười
-Mỉêu tả điệu bộ, hành động, ngôn ngữ khoe rất lố bịch của hai nhân vật
-Sử dụng biện pháp nghệ thuật phóng đại.
*Chế giễu, phê phán những người có tính hay khoe của-một tính xấu khá phổ biến trong xã hội.
IV/ So sánh các thể loại dân gian 
1/ So sánh truyền thuyết và truyện cổ tích.
Giống nhau:
Đều có yếu tố hoang đường, kì ảo.
Đều có mô típ như sự ra đời kì lạ và tài năng phi thường của nhân vật chính 
Khác nhau: 
- Truyền thuyết kể về các nhân vật, sự kiện lịch sử và cách đánh giá của nhân dân đối với những nhân vật, sự kiện được kể .
- Truyện cổ tích kể về cuộc đời của các nhân vật nhất định và thể hiện niềm tin, ước mơ của nhân dân về công lí xã hội.
*So sánh NN với TC:
Giống nhau: 
- Đều có chi tiết gây cười, tình huống bất ngờ.
Khác nhau: 
- Mục đích của truyện ngụ ngôn là khuyên nhủ, răn dạy người ta một bài học trong cuộc sống.
- Mục đích của truyện cười là mua vui, phê phán, chế giễu những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống.
V/ Văn học trung đại:
1. Con hổ có nghĩa: có hai con hổ có nghĩa
 a.Nghệ thuật: 
-Sử dụng nghệ thuật nhân hoá, xây dựng mang ý nghĩa giáo huấn.
-Kết cấu truyện có sự tăng cấp khi nói về cái nghĩa của hai con hổ nhằm tô đậm tư tưởng, chủ đề của tác phẩm.
 b.Ý nghĩa văn bản: Truyện đề cao giá trị đạo làm người: Con vật còn có nghĩa nghĩa huống chi là con người.
2. Mẹ hiền dạy con:
 a-Nghệ thuật:
-Xây dựng cốt truyện theo mạch thời gian với năm sự việc chính về mẹ con thầy Mạnh Tử
-Có nhiều chi tiết giàu ý nghĩa, gây xúc động đối với người đọc.
b-Ý nghĩa:
- Truyện nêu cao tác dụng của môi trường sống đối với sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ.
- Vai trò của bà mẹ trong việc dạy dỗ con nên người.
3. Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng.
 a-Nghệ thuật:
-Tạo nên tình huống truyện gay cấn
-Sáng tạo nên các sự kiện có ý nghĩa so sánh, đối chiếu
-Xây dựng đối thoại sắc sảo có tác dụng làm sáng lên chủ đề truyện (nêu cao gương sáng về một bậc lương y chân chính)
 b-Ý nghĩa:
- Truyện ngợi ca vị Thái y lệnh, không những giỏi về chuyên môn mà còn có tấm lòng nhân đức, thương xót người bệnh.
- Câu chuyện là bài học về y đức cho những người làm nghề y hôm nay và mai sau.
 Lưu ý: Phần tóm tắt văn bản: đọc lại văn bản, tóm tắt theo cách ngắn gọn nhất 
B.PHẦN TIẾNG VIỆT
I. Từ và cấu tạo từ tiếng Việt:
 1.Từ là gì? 
 -Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để đặt câu.
 - Từ đơn là từ chỉ có một tiếng, VD: Bàn, ghế, tủ, sách
 - Từ phức là từ có 2 tiếng trở lên, từ phứ ...  (Quy tắc viết hoa ) ghi nhớ sgk T-109
 2. Cụm danh từ:
 a.Nghĩa khái quát:Là tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
 b.Đặc điểm ngữ nghĩa của cụm danh từ: nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn một danh từ (công nhân/chú công nhân kia)	
 c.Chức vụ ngữ pháp của cụm danh từ: giống như danh từ
*Mô hình cụm danh từ đầy đủ:
Phần trước	
Trung tâm
Phần sau
t2
 chỉ lượng 
bao quát
t1
chỉ lượng 
cụ thể hơn
T1
Danh từ 
đơn vị
T2
Danh từ 
 sự vật, 
hiện tượng, khái niệm..
S1
Nêuđặc điểm, 
tính chất
S2
Nơi chốn, thời gian.
( Chỉ từ)
Tất cả
những
Mấy
cành
 mùa
mai
xuân
tứ quý
đẹp
ngoài ngõ(nơi chốn)
ngày xưa( Thời gian)
	- Đặc điểm: Cấu tạo phức tạp hơn danh từ.
- Chức năng: như danh từ( Làm chủ ngữ)
ú Tạo cụm danh từ-đặt câu có CDT làm chủ ngữ
Các bước thực hiện
Ví dụ
1/ chọn danh từ chỉ sự vật, người, hiện tượng, khái niệm: x
 Hoa cúc
2/ Chọn phần phụ trước: y
( Lượng từ, số từ)
Tất cả
3/ Tạo cụm : yx
Tất cả hoa cúc
4/Chọn phần phụ sau: z
( chỉ đặc điểm, nơi chốn)
tím
5/Kết hợp thành cụm yxz: cụm danh từ
Tất cả/ hoa cúc /tím
PT TT PS
6/Đặt câu hỏi như thế nào, làm sao sau cụm yxz và xác định nội dung cần trả lời.
Tất cả hoa cúc tím như thế nào?
Tất cả hoa cúc tím làm sao?
7 Phân tích: 
-Cụm yxz: Cụm danh từ làm chủ ngữ
-Nội dung trả lời câu 6: vị ngữ
Tất cả hoa cúc tím/ là của tôi
 CN/ VN
 3.Số từ và lượng từ:
 * Số từ: Là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật.
 -Khi biểu thị số lượng sự vật, số từ thường đứng trước danh từ (ví dụ: hai con gà, ba học sinh). 
 -Khi biểu thị số thứ tự, số từ đứng sau danh từ (ví dụ: Canh bốn canh năm vừa chợp mắt; Tôi // là con thứ nhất.)
Lưu ý: phân biệt số từ với danh từ đơn vị (số từ không trực tiếp kết hợp với chỉ từ, trong khi đó danh từ đơn vị có thể trực tiết kết hợp được với số từ ở phía trước và chỉ từ ở phía sau)
Ví dụ: không thể nói: một đôi con trâu, mà có thế nói là:một đôi gà kia. 
 * Lượng từ: Là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
Lượng từ được chia thành hai nhóm: 
+ Lượng từ chỉ ý nghĩa toàn thể: tất cả, tất thảy, cả,
+ Lượng từ chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối: những, mỗi, mọi, từng, các,
 *Phân biệt số từ và lượng từ:
- Số từ chỉ số lượng cụ thể và số thứ tự (một, hai, ba, bốn, nhất, nhì)
- Lượng từ chỉ lượng ít hay nhiều (không cụ thể: Những, mấy, tất cả, dăm, vài)
 4. Chỉ từ:
 * Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị trí (định vị) của sự vật trong không gian hoặc thời gian.
 * Hoạt động của chỉ từ trong câu:
 + Làm phụ ngữ S2 ở sau trung tâm cụm danh từ (theo dõi chỉ từ “kia” ở mô hình cụm danh từ trên)
 + Làm chủ ngữ hoặc trạng ngữ trong câu.
Ví dụ: Chỉ từ (đó) làm chủ ngữ và định vị sự vật trong không gian 
(Đó // là quê hương của tôi.)	
 C V
Ví dụ: Chỉ từ (ấy) làm trạng ngữ và định sự vật trong thời gian 
(Năm ấy, tôi// vừa tròn ba tuổi.) 
 TN C V
 5. Động từ: 
 - Động từ là những từ chỉ hành động, trạng thái của sự vật.
 - Động từ thường kết hợp với các từ đã, sẽ, đang, cũng, vẫn, hãy, đừng, chớ để tạo thành cụm động từ.
 - Chức vụ ngữ pháp của động từ:
 + Chức vụ điển hình là làm vị ngữ.
 + Khi làm chủ ngữ, động từ thường mất hết khả năng kết hợp với các từ đã, sẽ, đang, hãy.
 -Động từ chia làm hai loại:
 +Động từ tình thái (thường đòi hỏi có động từ khác đi kèm:
 +Động từ chỉ hành động, trạng thái : động từ chỉ hành động (đi, đững, nằm, hát) và động từ trạng thái(yêu, ghét, hờn, giận, vỡ, gãy, nát)
 6.Cụm động từ: 
 *Cụm động từ là tổ hợp từ do động từ một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành (đang học bài,)
 Đt
 *Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ và có cấu tạo phức tạp hơn một động từ
 *Chức vụ ngữ pháp của cụm động từ:giống như động từ
 -Làm vị ngữ
 -Làm chủ ngữ: không có phụ ngữ trước (ví dụ:Đi // là hành động quả quyết.)
 -Cụm động từ có cấu tạo đầy đủ gồm ba phần: Xem SGK/148 
ú Mô hình cấu tạo cụm động từ
Phần trước	
Trung tâm
Phần sau
-chỉ QH thời gian:Đã, sẽ, đang
- chỉ QH tiếp diễn: cũng , vẫn
- chỉ sự khẳng định:Có, còn
- chỉ sự phủ định: không , chưa, chẳng
-chỉ sự khuyến khích hay ngăn cản: hãy, nên, chớ, đừng
ĐỘNG TỪ
 Bổ sung về đối tượng
Bổ sung về thời gian
Bổ sung về nơi chốn
Bổ sung về cách thức
Bổ sung về phương tiện
Bổ sung về mục đích
úTạo cụm động từ:
 Các bước thực hiện
Ví dụ
1/ chọn động từ a
 đi
2/ chọn phụ ngữ b
Đã (Phụ ngữ có ý nghĩa chỉ quan hệ thời gian)
3/ tạo cụm động từ có phụ ngữ trước bằng cách kết hợp tổ hợp ba
Đã / đi
PT TT
4/ chọn phụ ngữ sau c
 Bằng xe đạp
(Bổ sung về phương tiện)
5/ kết hợp c sau cụm trên để tạo cụm động từ đầy đủ 3 phần: bac
Đã / đi / bằng xe đạp
PT TT PS
ú Đặt câu có cụm động từ ( Dễ thực hiện để đạt yêu cầu)
- Tạo cụm động từ theo 5 bước trên
VD: sẽ trồng hoa.
Chọn chủ ngữ thực hiện hành động của cụm
Để đặt câu có cụm động từ theo quy trình thuận
1/ Chọn đối tượng, sự vật tạo nên hành động: 
VD: Nam, Cây mai, Gió
2/ Chọn động từ chỉ hành động của sự vật nêu trên:
VD: Nam: hái, chặt, học, ..
 Cây mai: trổ, ra, vươn..
	Gió: thổi, xua, kéo
3/ Tìm phụ ngữ trước và sau cho động từ
 Nam / đang hái hoa sen
 PT TT PS
CN VN: CĐT 
 7.Tính từ và cụm tính từ:
 - Tính từ là những từ chỉ đặc điểm, tính chất của sự vật, hành động, trạng thái.
 - Các loại tính từ: Tính từ chỉ đặc điểm tuyệt đối: trắng bóc, đỏ chót. (không kết hợp với các từ chỉ mức độ,), tính từ chỉ đặc điểm tương đối: đỏ, xanh, vàng (kết hợp được với từ chỉ mức độ)
 - Tính từ và cụm tính từ có thể làm vị ngữ, chủ ngữ trong câu. Khả năng làm vị ngữ của tính từ hạn chế hơn động từ.
 Ví dụ: Vàng // là màu của lá.
 tt
 - Cụm tính từ ở dạng đầy đủ nhất gồm 3 phần: (Có thể vắng phụ trước, phụ sau nhưng phần TT không thể vắng mặt)
+ Phụ ngữ ở phần trước;
+ Phần trung tâm;
+ Phần sau.
	ú Mô hình cấu tạo 
Phần trước 
Phần trung tâm 
Phần sau
- chỉ QH thời gian:Đã, sẽ, đang
- chỉ QH tiếp diễn: cũng , vẫn
- chỉ sự khẳng định:Có, còn
- sự phủ định: không , chưa, chẳng
- chỉ sự khuyến khích hay ngăn cản: hãy, nên, chớ, đừng( hạn chế)
TÍNH TỪ
 Biểu thi vị trí
Sự so sánh
Mức độ
Phạm vi
Nguyên nhân của đặc điểm tính chất
	ú Tạo cụm tính từ
Các bước thực hiện
Ví dụ
1/ chọn tính từ m
 đi
2/ chọn phụ ngữ n
 Đã (Phụ ngữ có ý nghĩa chỉ quan hệ thời gian)
3/ tạo cụm tính từ có phụ ngữ trước bằng cách kết hợp tổ hợp nm
Đã / đi
PT TT
4/ chọn phụ ngữ sau o
 Bằng xe đạp
(Bổ sung về phương tiện)
5/ kết hợp o sau cụm trên để tạo cụm tính từ đầy đủ 3 phần: nmo
Đã / đi / bằng xe đạp
PT TT PS
Lưu ý:
1/ Nhận diện cụm
	-Cụm danh từ: có danh từ làm trung tâm, có phụ ngữ trước và sau đi kèm
( Xem mô hình và ý nghĩa các phần phụ)
-Cụm động từ: có động từ làm trung tâm, có phụ ngữ trước và sau đi kèm
( Xem mô hình và ý nghĩa các phần phụ)
-Cụm tính từ: có tính từ làm trung tâm, có phụ ngữ trước và sau đi kèm
( Xem mô hình và ý nghĩa các phần phụ)
 Phụ ngữ chỉ mức độ của cụm tính từ có thể xuất hiện ở cả phần phụ trước và sau
2/ Cấu tạo cụm
Không nhất thiết cụm phải có đầy đủ 3 phần. Có thể thiếu một trong hai phần phụ
 Trong một câu, có khi cả chủ và vị đầu là cụm
VD: Mấy cành đào Ngọc Hà / đang nở rộ
 xem lại tất cả các bài tập trong SGK của các bài học.
C/ PHẦN TẬP LÀM VĂN
Đề 1: Kể về người thân của em.
Dàn bài:
MB: 
Giói thiệu người thân và những ấn tượng chung về người ấy.
- Người em kể là ai, có quan hệ với em như thế nào?
- Ấn tượng chung về phẩm chất, tính cách.
(4-6 dòng)
TB:
	1/-Giới thiệu đôi nét về hình dáng ( Qua quan sát trực tiếp hoặc nhớ lại- Lưu ý chi tiết lựa chọn phải phù hợp độ tuổi)( 5-6 dòng)
	2/- Kể về những nét tính cách đáng quý thể hiện qua hành động việc làm.
	+ Thói quen,sở thích( 8 -10 dòng)
	+ Mối quan hệ đối với người xung quanh, trong gia đình,người ngoài.
	.Thương yêu, lo lắng , chăm sóc
 ( nêu những việc làm cụ thể, những cử chỉ ân cần, biểu hiện chăm sóc) (8-10 dòng)
	.Nhiệt tình, sẳn lòng giúp đỡ 
( đối với xóm giềng như thế nào) (8-10 dòng)
	3/-Kỷ niệm đáng nhớ về người thân. (8-10 dòng)
	( Đó là kỷ niệm gì, kể ngắn gọn, kỷ niệm đó có ý nghĩa như thế nào đôi với em)
KB: Nêu tình cảm, suy nghĩ đối với người thân (4-6 dòng)
	-Tình cảm của em đối với người thân
	- Mong ước những điều tốt đẹp cho người thân
	- Làm cho người thân vui lòng.
 -----------------------------------------------
Đề 2: Kể về một kỷ niệm đáng nhớ
Dàn bài
MB: 
Giới thiệu câu chuyện, việc làm khiến em nhớ mãi
( Đó là câu chuyện gì ? Vì sao em nhớ mãi?)
(4-6 dòng)
 TB:
	-Nguyên nhân xãy ra câu chuyện chứa kỷ niệm ( 2-3 dòng)
	( vì sao câu chuyện đáng nhớ đó xãy ra, trong câu chuyện gồm có những ai?...)
 -Nội dung câu chuyện: (20-24 dòng )
+ Diễn biến như thế nào? Chi tiết nào là đáng nhớ
	+Kết thúc: 
	+ Ý nghĩa : Vì sao nó đáng nhớ ( 6-8 dòng )
KB: 
Suy nghĩ , cảm xúc về câu chuyện ấy. 
( Bài học rút ra từ câu chuyện) (4-6 dòng)
Đề 3: 
Trong một giấc mơ, em đã nghe các cây xanh trong sân trường nói chuyện với nhau. Hãy kể lại giấc mơ đó.
Dàn bài
MB: ( 4-6 dòng)
Giới thiệu câu chuyện ( 0,5đ)
Nguyên nhân em nghe thấy câu chuyện giữa các cây xanh trong sân trường.
( Nằm mơ)
 Nêu lý do em kể lại câu chuyện này.
( Câu chuyện gây xúc động, kỳ lạ)
 TB:
 1 -Hoàn cảnh xảy ra câu chuyện. 
( Trong mơ , thời gian của câu chuyện là lúc nào, em làm gì) 
 0,25đ ( 2-3 dòng)
	2- Nhân vật trong câu chuyện: gồm các cây nào 0,25đ ( 2-3 dòng)
	3- Đề tài cuộc thoại giữa các cây xanh: (30- 32 dòng ) 2đ
	a+ Thái độ chăm sóc của học sinh: khen , chê, nhận xét.
	b+ Lo lắng cho sức khỏe của bản thân
	c+Những băn khoăn về môi trường trong tương lai khi thiếu cây xanh: Không che mát cho sân trường, không tạo được cảnh quan đẹp, trái đất nóng lên, lũ lụt, thiếu ô xi.
	d+ Những ước mơ góp phần bảo vệ môi trường.:
Đem lại cuộc sống tốt đẹp cho mọi người
Kết thúc giấc mơ: tâm trạng. (3-4 dòng) 0.25đ
 KB: Suy nghĩ về giấc mơ, kêu gọi bảo vệ cây xanh, bảo vệ môi trường ( 0,5 đ)
	+ Ý nghĩa của giấc mơ đối với thực tại
	+ Kêu gọi nhận thức của mọi người.
( 4-6 dòng)
Lưu ý:
Nội dung:
Người kể chỉ chọn một ngôi xưng
 Nên nhân hóa cây cối như con người bằng cách dùng đại từ xưng hô và từ ngữ dùng để tả người.
 Chọn từ ngữ tả phải phù hợp hoàn cảnh, tâm trạng
VD: 3.a: tâm trạng đau đớn , xót xa nên chọn như: Chị hu hu khóc.
 3.b và 3.c: buồn ( phân vân, trầm ngâm, rưng rưng, than thở, chậm rãi, thở dài)
 3.d: hi vọng, mơ ước( mơ màng, nghĩ ngợi, phấn chấn, khuôn mặt rạng rỡ)
Hình thức:
khuyến khích sử dụng lời thoại của các nhân vật cây xanh
 Bài làm cân đối, rõ bố cục
Tên riêng phải viết hoa