Cách hướng dẫn cho học sinh lớp 6 giải dạng toán tìm x ở Trường THCS An Trường “C” - Năm học 2010-2011 - Đỗ Thị Thắm

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO CÀNG LONG
TRƯỜNG THCS AN TRƯỜNG “C”
ììì
CHUYÊN ĐỀ
CÁCH HƯỚNG DẪN CHO HỌC SINH LỚP 6
 GIẢI DẠNGTOÁN TÌM X 
 Ở TRƯỜNG THCS AN TRƯỜNG “C”
GV thực hiện: ĐỖ THỊ THẮM
Tổ : Toán – Lý- Tin 
Năm học: 2010 – 2011
I.MỞ ĐẦU:
 Trong thực tế giảng dạy chúng ta gặp khó khăn nhiều với những em học sinh yếu. Phải nói rằng các em này bị hỏng kiến thức cơ bản rất nhiều, trình độ tiếp thu thì hạn chế, ý thức học tập chưa cao, nhiều gia đình còn nhiều khó khăn nên các em chưa thể toàn tâm toàn ý cho học hành được, . Có rất nhiều lý do cả khách quan lẫn chủ quan làm ảnh hưởng đến học tập của học sinh.
 Cụ thể:trong đợt khảo sát chất lượng đầu năm học 2010 – 2011 của HS lớp 6, chúng tôi thống kê được như sau: Trong một lớp hơn 60% dưới trung bình đặc biệt là rất nhiều em học sinh làm sai một bài toán tìm x có dạng như: 25 + x = 50. Qua kết quả đó có thể khẳng định trình độ của HS ta như thế nào?
 Mục tiêu hàng đầu của giáo dục đó là nâng cao chất lượng học sinh.và đối tượng hàng đầu cần quan tâm sâu sắc đó là các em yếu như trên.Phải nói rằng dạng toán tìm x là một dạng rất cổ điển đối vối học sinh khi học bộ môn số học. Các em đã được làm quen với dạng toán này từ khi học các lớp 2, 3,. Nhưng thực tế khi gặp các dạng toán tìm x này các em gặp rất nhiều lỗi sai. Đối với HS trung bình yếu thì không biết bắt đầu giải từ đâu, tính phép tính nào trước  Đối với HS khá thì khi gặp những dạng toán phát triển khó hơn thì vướng mắc không biết làm. Vì thế khi giảng dạy chương trình Toán 6 Tôi cố gắng đưa ra một số cách giảng dạy, cách giải dạng toán này. Trước hết là giúp các em học yếu toán giải được các bài toán tìm x đơn giản, sau đó là phát triển sao phù hợp với các HS từ yếu, trung bình đến khá, giỏi.
 Dạng toán tìm x này ta gặp rất nhiều trong Số học lớp 6,Đại số 7. Đó là một trong số dạng toán yêu cầu kỹ năng tính toán, suy luận, tư duy logic cho HS. Vì vậy thường gặp trong các bài toán kiểm tra, bài thi. Đối với HS khá, giỏi có thể phát triển rộng hơn, sâu hơn nên phát huy tốt khả năng tư duy. Hơn nữa, nếu giỏi dạng toán này sẽ giúp HS học tốt phần đại số ở chương trình lớp 8, 9 Với thực trạng học sinh và những lí do trên khiến Tôi quyết định thực hiện chuyên đề này.
 II. TÊN CHUYÊN ĐỀ: CÁCH HƯỚNG DẪN HỌC SINH LỚP 6 GIẢI DẠNG TOÁN TÌM X Ở TRƯỜNG THCS AN TRƯỜNG “C”
 III.NỘI DUNG:
 A. CÁC BÀI TOÁN DẠNG TÌM X CỔ ĐIỂN:
 1.Dẫn dắt HS yếu, trung bình giải những bài toán tìm x:
Bắt đầu từ những bài toán đơn giản, chỉ thực hiện 1 phép tính
	Bài toán 1. Tìm số tự nhiên x biết: 55 + x = 125 
Ơû dạng toán này HS sẽ làm ngay được.
Tuy nhiên ở 1 số bài khác: VD bài toán sau: 135 – x = 125 
HS yếu hay tính nhầm: x = 125 – 135 => x = -10 (SAI)
Hướng dẫn HS yếu cách làm như sau: 
Em hãy tự cho 1 ví dụ tương tự có phép tính trừ như trên: 7-5=2
Số x cần tính ở vị trí số 5
Chắc chắn HS sẽ suy ra được x = 7-2 (Số trừ = Số bị trừ – Hiệu) nên HS sẽ làm không nhầm lẫn câu trên:
135 – x = 125 
7 – x = 2 (GV chỉ cho HS thấy sự tương ứng)
Khi thay x thành 7x ta có bài 1.2
Bài 1.1 : 55 + 7x = 125
- Cách hướng dẫn làm bài này: 
	Cách 1: 55 + 7x = 125
 7x = 125 – 55 
	Cách 2: Theo thứ tự thực hiện phép tính ta tính phép tính nào trước? (tính phép nhân trước, tức là tính 7x, 7x = ?) 
Xem 7x như 1 số hạng ta tính 7x = ? (7x = 125 – 55)
Thay tích 7x bằng tổng 19 + x ta có bài 1.3
Bài 1.2: 55 + (19 + x) = 125
HS đã hiểu cách làm bài thì các bt sau HS làm dễ dàng:
Bài 1.3 :55 + 2(19 + 4x) = 57 : 54 
Để ý rằng: [55 + 2(19 + 4x)]. 54 = 57 
 => [55 + 2(19 + 4x)] = 57 : 54 
Aùp dụng thêm tính chất của phép nhân ta có được lời giải nhanh chóng bài toán tương đối rối ren như sau:
Bài 1.4 : 54 . 55 + 54 .2 .(19 + 4x) = 57
Bài 1.5
Có thể phát biểu bài toán dưới dạng có lời văn: 
a/Tìm số tự nhiên x, biết rằng nếu nhân nó với 3 rối trừ đi 8,sau đó chia cho 4 thì được 7.
b/Bạn An nghĩ ra 1 số. Lấy số đó cộng với 19 rồi nhân với 2 rồi cộng tiếp với 55 thì được kết quả là 125. An nghĩ số nào vậy ?
GV cho bài toán sau : 
	Bài toán 2: Tìm x biết (x- 25).63 = 0
Hướng dẫn : 
Aùp dụng tính chất phân phối của phép nhân đối với phép trừ,làm tương tự như trên.
Thay x bởi 2x ta có bài toán 2.1 
Bài 2.1 : Tìm x biết : (2x – 25).63 = 0
Có thể phát triển bài toán thành tìm 2 thừa số : 
Bài 2.2: Tìm x,y biết : xy – 25x = 0
2. Một số điểm lưu ý:
 Như vậy dựa vào cách phát triển vấn đề như trên thì các bài toán tìm x sẽ trở nên dễ dàng hơn với các em. Các em không những tự làm tốt các bài toán trên mà còn có thể tự ra đề cho mình làm và ra các dạng bài khó hơn từng bước một. Các em HS kha,ù giỏi thì không những được nâng cao về kỹ năng tính toán, phát triển vấn đề mà còn học được cách giải 1 bài toán bằng cách đưa về dạng tìm x .
*Các BT luyện tập: 
1/ Tìm các số tự nhiên x, y biết:
a) 9x – 13 = 671
b) 9(4y) – 13 = 671
c) 9(y – 28) = 671 
2/ Tìm các số nguyên x biết :
a) 3x + 26 = 5
b) 123 – 5(x+4) = 38 
c) [(6x – 72) : 2 ]. 28 = 5628 
d) 24 . 38 – 24 .x = 16
e) x+ 9x + 5x+ 7x = 2244
 B. CÁC BÀI TOÁN DẠNG TÌM X KHÁC
Bài toán 3 : Tìm các số tự nhiên x biết :7-x = 8 –(-7) 
Bài 3.1 : Tìm các số tự nhiên x biết :
4-(27-3)= x-(13-4)
Bài 3.2
Tìm các số tự nhiên x biết :
= 0 
IV.KẾT LUẬN : Qua việc giảng dạy giải bài tập tìm x theo cách trên, học sinh trung bình, yếu có thể giải được các dạng toán tìm x cổ điển tương đối được. Kĩ năng tính toán, tư duy và trình bày bài chyển biến tích cực. Học sinh khá giỏi được mở rộng, đào sâu rèn luyện năng lực tư duy và có hứng thú với việc học toán.
Chuyên đề trên chắc chắn sẽ còn rất nhiều điều sai sót, chưa hợp lí cần sửa đổi, bổ sung. Vậy kính mong quý đồng nghiệp đóng góp ý kiến để giải pháp này hoàn thiện hơn. Chân thành cảm ơn ! 
 An Trường : 22/11/2010
 Gv thực hiện
 	 Đỗ Thị Thắm
Sau khi học bài tính chất chia hết của một tổng, trong sách giáo khoa có đưa ra một bài như sau để củng cố kiến thức tính chất chia hết của một tổng :
Bài toán 4 : (bài 87/36-SGK)
Cho tổng A= 12 + 14 + 16 + x với x N. Tìm x để 
a/ A chia hết cho 2;
b/ A không chia hết cho 2.
Ta