Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tuần 33 - Năm học 2007-2008 - Lò Điệp Hồng

Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tuần 33 - Năm học 2007-2008 - Lò Điệp Hồng

A. Phần chuẩn bị.

 I. Mục tiêu bài dạy: Giúp học sinh:

 - Tiếp tục hiểu thế nào là văn bản nhật dụng; thấy được vẻ đẹp kì ảo của động Phong Nha và hiểu được vị trí của nó trong cuộc sống Việt Nam hôm nay và mãi mãi về sau. Từ đó, có ý thức tham gia bảo vệ những danh lam thắng cảnh của đất nước.

 - Giáo dục học sinh có lòng yêu quý, tự hào, chăm lo bảo vệ và biết cách khai thác các danh lam thắng cảnh, nhằm phát triển kinh tế du lịch, một trong những mũi nhọn của ngành kinh tế Việt nam thế kỷ XXI.

 - Rèn luyện kĩ năng quan sát, nhận xét và miêu tả, kể chuyện.

 II. Chuẩn bị:

 - Giáo viên: Nghiên cứu kĩ nội dung (SGK, SGV), soạn giáo án.

 - Học sinh: Học bài và chuẩn bị bài theo yêu cầu của giáo viên

B. Phần thể hiện.

 * Ổn định tổ chức:

- Kiểm tra sĩ số học sinh:

 + Lớp 6 A:./19

 + Lớp 6 B:./18

 I. Kiểm tra bài cũ: (5 phút) Miệng.

 * Câu hỏi:

 ? Vì sao có ý kiến cho rằng, bức thư bàn về chuyện mua bán đất giữa một thủ lĩnh da đỏ và Tổng thống Mĩ lại được coi là một trong những văn bản hay nhất về vấn đề bảo vệ môi trường sinh thái?

 ? Nêu những hiểu biết của em về vấn đề ô nhiễm và bảo vệ môi trường ở nơi em ở hoặc trên cả nước ta?

 * Đáp án - biểu điểm:

(5 điểm) - Bức thư của thủ lĩnh da đỏ được coi là một trong những văn bản hay nhất về vấn đề bảo vệ môi trường vì:

 + Nó đề cập đến vấn đề muôn thuở của nhân loại: Quan hệ giữa con người và môi trường thiên nhiên.

 + Bức thư được viết bằng tình yêu sâu sắc, mãnh liệt dành cho quê hương, đất nước, bằng lời văn giàu hình ảnh, lập luận chặt chẽ đầy sức thuyết phục.

(5 điểm) - Học sinh liên hệ được với thực tế theo đúng yêu cầu.

 II. Dạy bài mới.

 * Giới thiệu: (1 phút)

 - Đất nước ta có rất nhiều những hang động nổi tiếng như chùa Hương Tích, Bích Đôngj, Động Thiên Cung ở Vịnh Hạ Long. mỗi nơi có một vẻ đẹp thần tiên kì vĩ do thiên tạo. Động Phong Nha là một kì quan, một “Đệ nhất động”. Bài giới thiệu “Động Phong Nha” của Trần Hoàng mà chúng ta học trong tiết học hôm nay sẽ giúp ta có được những hiểu biết sâu sắc hơn về kì quan này.

 

doc 24 trang Người đăng vienminh272 Lượt xem 414Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tuần 33 - Năm học 2007-2008 - Lò Điệp Hồng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TUẦN 33
NGỮ VĂN - BÀI 31
Kết quả cần đạt.
 - Hình dung được vẻ đẹp kì ảo của động Phong Nha và hiểu được vị trí của nó trong cuộc sống Việt Nam hôm nay và mãi mãi về sau. Từ đó, có ý thức tham gia bảo vệ những danh lam thắng cảnh của đất nước.
 - Củng cố và tiếp tục hoàn thiện kiến thức, kĩ năng sử dụng dấu chấm, dấu hỏi, dấu chấm than đã học ở bậưc tiểu học.
 - Thấy được những ưu điểm và nhược điểm của bài tập làm văn số 7.
Ngày soạn: 26/4/2008 Ngày giảng: 28/4/2008
 Tiết 129. Văn bản:
ĐỘNG PHONG NHA
A. Phần chuẩn bị.
 I. Mục tiêu bài dạy: Giúp học sinh:
	- Tiếp tục hiểu thế nào là văn bản nhật dụng; thấy được vẻ đẹp kì ảo của động Phong Nha và hiểu được vị trí của nó trong cuộc sống Việt Nam hôm nay và mãi mãi về sau. Từ đó, có ý thức tham gia bảo vệ những danh lam thắng cảnh của đất nước. 
	- Giáo dục học sinh có lòng yêu quý, tự hào, chăm lo bảo vệ và biết cách khai thác các danh lam thắng cảnh, nhằm phát triển kinh tế du lịch, một trong những mũi nhọn của ngành kinh tế Việt nam thế kỷ XXI. 
	- Rèn luyện kĩ năng quan sát, nhận xét và miêu tả, kể chuyện.
 II. Chuẩn bị:
 - Giáo viên: Nghiên cứu kĩ nội dung (SGK, SGV), soạn giáo án.
 - Học sinh: Học bài và chuẩn bị bài theo yêu cầu của giáo viên
B. Phần thể hiện.
 * Ổn định tổ chức: 
- Kiểm tra sĩ số học sinh:
 + Lớp 6 A:......./19
 + Lớp 6 B:......../18 
 I. Kiểm tra bài cũ: (5 phút) Miệng.
	* Câu hỏi:
	? Vì sao có ý kiến cho rằng, bức thư bàn về chuyện mua bán đất giữa một thủ lĩnh da đỏ và Tổng thống Mĩ lại được coi là một trong những văn bản hay nhất về vấn đề bảo vệ môi trường sinh thái?
	? Nêu những hiểu biết của em về vấn đề ô nhiễm và bảo vệ môi trường ở nơi em ở hoặc trên cả nước ta?
	* Đáp án - biểu điểm:
(5 điểm) - Bức thư của thủ lĩnh da đỏ được coi là một trong những văn bản hay nhất về vấn đề bảo vệ môi trường vì:
	+ Nó đề cập đến vấn đề muôn thuở của nhân loại: Quan hệ giữa con người và môi trường thiên nhiên.
	+ Bức thư được viết bằng tình yêu sâu sắc, mãnh liệt dành cho quê hương, đất nước, bằng lời văn giàu hình ảnh, lập luận chặt chẽ đầy sức thuyết phục.
(5 điểm) - Học sinh liên hệ được với thực tế theo đúng yêu cầu.
 II. Dạy bài mới.
	* Giới thiệu: (1 phút)
	- Đất nước ta có rất nhiều những hang động nổi tiếng như chùa Hương Tích, Bích Đôngj, Động Thiên Cung ở Vịnh Hạ Long. mỗi nơi có một vẻ đẹp thần tiên kì vĩ do thiên tạo. Động Phong Nha là một kì quan, một “Đệ nhất động”. Bài giới thiệu “Động Phong Nha” của Trần Hoàng mà chúng ta học trong tiết học hôm nay sẽ giúp ta có được những hiểu biết sâu sắc hơn về kì quan này.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
I. Đọc và tìm hiểu chung.
(8 phút)
 GV
- Hướng dẫn đọc: Đây là một bài văn thuyết minh, giới thiệu một danh lam thắng cảnh nên việc miêu tả thiên nhiên được sử dụng là chủ yếu. Khi đọc cần chú ý giọng to, rõ ràng như lời mời gọi hiếu khách. 
 GV
- Đọc mẫu đoạn từ đầu đến “bãi mía nằm rải rác”.
HS 1
- Đọc tiếp từ “Phong Nha gồm hai bộ phận” Š “nơi cảnh chùa, đất Bụt”.
HS 2
- Nhận xét cách đọc của bạn và đọc tiếp từ “Với một vẻ đẹp đặc sắc” Š hết văn bản 
 GV
- Theo dõi, nhận xét, uốn nắn cách đọc của học sinh.
? KH
* Giải nghĩa các từ: Đệ nhất kì quan, vân nhũ, nọc bích, du lịch, thám hiểm, nguyên sinh, huyền bí, kì ảo, khánh, kim cương, hội địa lý Hoàng gia Anh?
 HS
- Giải thích theo ý hiểu.
 GV
- Cùng HS theo dõi, bổ sung.
? KH
* Căn cứ vào nội dung, hãy xác định bố cục của văn bản? Cho biết nội dung chính của của từng phần?
 HS
- Văn bản chia làm 3 phần:
1. Từ đầu đến “bãi mía nằm rải rác”: Giới thiệu vị trí của động Phong Nha
2. Tiếp đến “nơi cảnh chùa, đất Bụt”: Vẻ đẹp của động Phong nha
3. Còn lại: Giá trị của động Phong Nha.
 GV
Chuyển: Động Phong Nha được giới thiệu như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu văn bản theo bố cục trên. 
II. Phân tích văn bản.
(26 phút)
 HS
? TB
- Đọc lại đoạn văn bản 1.
* Nhắc lại nội dung chính của đoạn văn bản này?
 HS
- Giới thiệu khái quát vị trí của động Phong nha.
1. Vị trí động Phong nha.
? TB
* Tìm những chi tiết giới thiệu động Phong Nha trong đoạn đầu của văn bản?
 HS
- 
? KH
* Cách diễn đạt của tác giả trong đoạn văn này có gì đặc sắc?
- Trong đoạn văn này, tác giả đã sử dụng rất nhiều điệp ngữ, những từ ngữ giàu sức gợi tả cùng với một loạt hình ảnh so sánh, nhân hoá hết sức độc đáo.
?Giỏi
* Phân tích những hình ảnh sắc trên để thấy được giá trị biểu đạt của đoạn văn? 
 HS
- Tác giả sử dụng một loạt hình ảnh so sánh kế tiếp tạo nên sự điệp trùng trong cách diễn đạt (tấc đất [...] là những điều thiêng liêng[...] mảnh đất này là mẹ của người da đỏ. Chúng tôi là một phần của mẹ [...]. Đó chính là những hình ảnh hết sức gần gũi, cụ thể và giàu sức biểu cảm lại hàm chứa ý nghĩa sâu sắc, tạo nên những lời văn đẹp như chính cuộc sống của người da đỏ giữa thiên nhiên đất đai mà họ gắn bó máu thịt với một tình yêu kì lạ. Từ tấc đất, bờ cát, lá thông, hạt sương cho đến bãi đất hoang và tiếng thì thầm của côn trùng,... đều là những điều thiêng liêng trong kí ức của họ.
- Phép nhân hoá cũng được sử dụng rất thành công trong đoạn văn, một loạt những sự vật, hình ảnh trong thiên nhiên được gọi như con người, các từ chỉ thành viên trong gia đình được sử dụng nhiều: Người mẹ, người con, gia đình, tổ tiên, cha ông, anh em, mẹ đất, anh em bầu trời, đứa con của đất [...] đã nói lên ý nghĩa gắn bó tới mức hoà đồng như tất cả đều chung một gia gia đình.
? KH
* Qua phân tích, em hiểu gì về dụng ý của tác giả trong đoạn văn này?
 HS
- Với cách diễn đạt của mình, tác giả đã cho thấy mối quan hệ mật thiết gắn bó giữa người da đỏ với “đất” với thiên nhiên. Họ coi thiên nhiên như máu thịt, như thành viên trong gia đình vì thế đó là những gì thiêng liêng trong tình yêu con người với nơi mình sống.
 GV
 Nhận xét, bổ sung và chốt nội dung. 
- Điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ đó là tình yêu thương gắn bó máu thịt đối với mảnh đất quê hương và thiên nhiên môi trường nơi họ sinh sống.
 GV
- Như vậy, điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ chính là tình yêu thương gắn bó máu thịt đối với mảnh đất quê hương và thiên nhiên môi trường nơi họ sinh sống. Chính những tình cảm đó khiến cho họ cảm thấy lo lắng khi những người da trắng xuất hiện trên mảnh đất của họ. Những điều lo lắng đó còn xuất phát từ những cơ sở nào nữa? Tiết sau chúng ta sẽ tìm hiểu rõ vấn đề này.
 HS
- Đọc lại toàn bộ đoạn văn bản từ đầu đến “là tiếng nói của cha ông chúng tôi”.
* Luyện tập tiết 1:
(3 phút)
 GV
- Cùng học sinh theo dõi, nhận xét uốn nắn cách đọc.
 III. Hướng dẫn học bài ở nhà. (1 phút).
	- Đọc lại toàn bộ văn bản, tập phân tích lại nội dung đã tìm hiểu; nắm chắc nội dung của đoạn văn đã phân tích.
	- Chuẩn bị tiếp phần còn lại, tiết sau học tiếp.
======================================
Ngày soạn: 21/4/2008 Ngày giảng: 23/4/2008
 Tiết 126. Văn bản:
 BỨC THƯ CỦA THỦ LĨNH DA ĐỎ (tiếp theo)
A. Phần chuẩn bị.
 I. Mục tiêu bài dạy: Tiếp tục giúp học sinh:
 - Thấy được Bức thư của người thủ lĩnh da đỏ đã đặt ra được một vấn đề bức xúc, ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống hiện nay là bảo vệ môi trường;
	- Thấy được tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật đã tạo nên sự hấp dẫn mạnh mẽ của bức thư đối với việc diễn đạt ý và biểu hiện, đặc biệt là biện pháp nhân hoá, đối lập và điệp ngữ.
	- Bước đầu rèn luyện kĩ năng tìm hiểu, phân tích một bức thư có nội dung chính luận.
	- Giáo dục tình yêu thiên nhiên; ý thức bảo vệ môi trường.
 II. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Nghiên cứu kĩ nội SGK, SGV; soạn giáo án.
 - Học sinh: Học và chuẩn bị bài theo yêu cầu của giáo viên. 
B. Phần thể hiện trên lớp.
 * Ổn định tổ chức: (1 phút).
 - Kiểm tra sĩ số: Lớp 6A:...../19.
	 Lớp 6B:...../18
 I. Kiểm tra bài cũ: (3 phút)	
	* Câu hỏi:
	Trong phần đầu của văn bản Bức thư của thủ lĩnh da đỏ cho thấy mối quan hệ của người da đỏ với đất đai, thiên nhiên như thế nào? Em hãy tìm những chi tiết tiêu biểu thể hiện điều đó?
	* Đáp án - biểu điểm:
	- Trong phần đầu của văn bản Bức thư của thủ lĩnh da đỏ cho thấy mối quan hệ của người da đỏ với đất đai, thiên nhiên đó là tình yêu thương gắn bó máu thịt. Thiên nhiên là thiêng liêng, là hơi thở là cuộc sống của người da đỏ. 
	- Ví dụ:
	- Mảnh đất này là bà mẹ của người da đỏ [...] những bông hoa ngát hương là người chị, người em của chúng tôi. Những mỏm đá, những vũng nước [...] hơi ấm của chú ngựa con và của con người tất cả đều cùng chung một gia đình.
	- Dòng nước óng ánh ánh, êm ả trôi [...] là máu của tổ tiên chúng tôi [...] Tiếng thì thầm của dòng nước chính là tiếng nói của cha ông chúng tôi.
 II. Dạy bài mới:
 * Giới thiệu bài: (1 phút). 
	Điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ chính là tình yêu thương gắn bó máu thịt đối với mảnh đất quê hương và thiên nhiên môi trường nơi họ sinh sống. Chính những tình cảm đó khiến cho họ cảm thấy lo lắng khi những người da trắng xuất hiện trên mảnh đất của họ. Những điều lo lắng đó còn xuất phát từ những cơ sở nào nữa? Chúng ta cùng tìm hiểu tiếp trong tiết học hôm nay. 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
 GV
- Ghi các đề mục đã tìm hiểu lên bảng. 
(2 phút)
I. Đọc và tìm hiểu chung.
1. Vài nét tác phẩm.
2. Đọc văn bản.
II. Phân tích văn bản.
1. Mối quan hệ của của người da đỏ với “Đất”, thiên nhiên.
 HS1
 HS2
- Đọc lại toàn bộ văn bản.
- Đoạn 2 Từ “Tôi biết người da trắng không hiểu cách sống...” đến “ràng buộc”.
? TB
* Nêu nội dung của đoạn vừa đọc?
2. Sự đối lập trong cách sống trong thái thộ đối với “Đất” với thiên nhiên
? TB
* Tìm những chi tiết nói về sự khác biệt trong cách cư xử đối với đất, với thiên nhiên của người da đỏ và người da trắng?
 HS
Người da trắng
Người da đỏ
- Đất đai:
 + 
? KH
* Cách giới thiệu về cây cầu ở đoạn 1 có gì đặc sắc?
- Dùng pháp nhân hoá (gọi cây cầu là một chứng nhân lịch sử), trình bày ngắn gọn, khái quát và đầy sức thuyết phục về nguồn gốc và giá trị lịch sử của cây cầu.
? TB
* Em hiểu chứng nhân là gì? 
 HS
- Chứng nhân: người làm chứng, người chứng kiến.
? KH
* Với những chi tiết trên, cây cầu đã chứng kiến những sự kiện lịch sử nào của dân tộc ta?
 HS
- Cầu Long Biên là chứng nhân cho:
 + Thành tựu kĩ thuật gắn liền với sự khai thác thuộc địa của thực dân Pháp.
 + Những năm tháng hoà bình tại Thủ đô Hà Nội.
 + Cuộc chiến tranh đau thương, anh dũng của dân tộc.
 + Thời kỳ đổi mới của đất nước và hội nhập.
? TB
* Qua cách giới thiệu khái quát trên, em nhận thấy được điều gì về vai trò chứng nhân lịch sử của cây cầu?
 HS
- Cây cầu tồn tại suốt thế kỷ, đi qua chiều dài lịch sử của đất nước, thực sự là một chứng n ... Câu này thiếu chủ ngữ.
- Câu (a) Š Thiếu chủ ngữ.
- Câu (b) Qua truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí”
 em / thấy Dế Mèn biết phục thiện.
 CN VN
? KH
* Theo em nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng dùng câu thiếu chủ ngữ ở trường hợp (a)?
 HS
- Lầm trạng ngữ Qua truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí” với chủ ngữ.
 - Nguyện nhân: Lầm trạng ngữ Qua truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí” với chủ ngữ.
? TB
* Nên chữa lại như thế nào cho đúng? Có mấy cách chữa?
 HS
- Trình bày các cách chữa lỗi.
2. Chữa lại:
 GV
- Cùng học sinh nhận xét, chữa bổ sung Š
 Cách 1: Thêm chủ ngữ Nhà văn (tác giả)
Cách 1:
 Qua truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí” Nhà văn (tác giả) / cho thấy Dế Mèn biết phục thiện.
 Cách 2: Biến trạng ngữ thành chủ ngữ bằng cách bỏ từ “qua”.
Cách 2: 
 Truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí”/ cho thấy Dế Mèn biết phục thiện.
Cách 3: Bỏ từ cho và thêm chủ ngữ “em”
Cách 3: 
 Truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí” em/ thấy Dế Mèn biết phục thiện.
2. Câu thiếu vị ngữ:
HS
- Đọc ví dụ bài tập 1 (II) và yêu cầu lớp quan sát:
* Bài tập 1 (II).
(SGK,T.129).
III. Hướng dẫn học bài ở nhà. (1 phút)
	- Về nhà đọc, tóm tắt toàn bộ nội dung của văn bản; tập phân tích lại nội dung đã phân tích trên lớp.
	- Đọc và chuẩn bị tiếp phần còn lại, tiết sau học tiếp.
==================================
Ngày soạn:12/03/2008 Ngày giảng: 15/3/2008
 Tiết 104. Văn bản:
 CÔ TÔ (tiếp theo)
 Nguyễn Tuân 
A. Phần chuẩn bị.
 I. Mục tiêu bài dạy: Tiếp tục giúp học sinh:
	- Cảm nhận được vẻ đẹp sinh động, trong sáng của những bức tranh thiên nhiên và đời sống con người ở vùng đảo Cô Tô được miêu tả trong bài văn.
	- Thấy được nghệ thuật miêu tả và tài năng sử dụng ngôn ngữ điêu luyện của Nguyễn Tuân.
	- Rèn luyện kĩ năng đọc, phân tích, cảm nhận một văn bản có nhiều hình ảnh gợi hình, gợi cảm.
 II. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Nghiên đọc kĩ SGK, SGV; soạn giáo án.
 - Học sinh: Học bài, chuẩn bị bài theo yêu cầu của giáo viên. 
B. Phần thể hiện trên lớp.
 * Ổn định tổ chức: (1 phút).
 - Kiểm tra sĩ số: Lớp 6A:...../19.
	 Lớp 6B:...../18
 I. Kiểm tra bài cũ: (5 phút) Miệng	
	* Câu hỏi:
	Cảnh Đảo Cô Tô sau trận bão được tác giả Nguyễn Tuân miêu tả như thế nào? Em học tập được gì về cách miêu tả qua phần đầu của văn bản?
	* Đáp án - Biểu điểm:
( 5 điểm) - Cảnh đảo Cô Tô sau trận bão đó là một bức tranh biển - đảo đẹp một vẻ đẹp trong sáng, tinh khôi, phóng khoáng.
(5 điểm) - Qua phần đầu văn bản ta học được cách miêu tả đó là: Cách lựa chọn vị trí quan sát cần thuận lợi có thể bao quát được toàn cảnh; cách sử dụng từ ngữ giàu sức gợi tả,...
 II. Dạy bài mới:
	* Giới thiệu:(1 phút)
	Trong phần đầu của văn bản, tác giả đã cho ta thấy vẻ đẹp của đảo Cô Tô sau cơn bão, qua tài năng quan sát, miêu tả của nhà văn Nguyễn Tuân, cảnh đẹp của đảo Cô Tô còn được phát hiện ở những thời điểm và khía cạnh khác như cảnh mặt trời mọc, cảnh sinh hoạt trên đảo Cô Tô. Để giúp các em thấy rõ điều đó, chúng ta cùng tìm hiểu tiếp trong tiết học hôm nay.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
 GV
 HS1
 HS2
? TB
 HS
? TB
 HS
? KH
 HS
 GV
? KH
 HS
 GV
 GV 
 HS
? TB
 HS
? KH
 HS
? TB
 HS
? KH
 HS
 GV
? TB
 HS
? TB
 HS
 GV
 HS
 GV
- Ghi các đề mục đã tìm hiểu lên bảng.
(1 phút)
Đọc lại toàn bộ văn bản. (3 phút).
- Đọc lại đoạn 2 từ “Mặt trời lại rọi lên ngày thứ sáu” Š “là là nhịp cánh”.
* Nhắc lại nội dung đoạn văn bản vừa đọc? Š
- Cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô.
* Cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô được tác giả khắc hoạ qua những chi tiết hình ảnh nào?
- Sau trận bão, chân trời, ngấn bể, sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi. 
- Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn chĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thăm thẳm và đường bệ đặt trên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ bình minh [...].
- Vài chiếc nhạn mùa thu chao đi chao lại... một con hải âu là là nhịp cánh.
* Em có nhận xét gì về trình tự cũng như nghệ thuật miêu tả của tác giả trong các chi tiết trên?
- Tác giả miêu tả cảnh mặt trời mọc theo trình tự thời gian: Trước khi mặt trời mọc Š lúc mặt trời mọc Š sau khi mặt trời mọc.
- Đặc biệt trong đoạn văn này, tác giả đã sử dụng rất nhiều động từ, tính từ miêu tả cúng những hình ảnh so sánh bất ngờ, độc đáo và mới lạ thể hiện được tài quan sát và khả năng tưởng tượng của tác giả: Sau trận bão, chân trời, ngấn bể, sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi; Mặt trời... tròn chĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn.
Š Hình ảnh so sánh Sau trận bão, chân trời, ngấn bể, sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi giúp ta hình dung được khoảng không gian rộng lớn hết sức trong trẻo, tinh khôi. Trên nền không gian ấy là hình ảnh tròn trĩnh đầy đặn của mặt trời dần dần nhú lên.
- Quả thật, với cách miêu tả của tác chúng thấy hiện lên một không gian trong trẻo, thoáng đãng với hình ảnh mặt trời mọc rất đẹp thông qua cách cảm nhận độc đáo mới lạ. Đặc biệt là hình ảnh so sánh Mặt trời... tròn chĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Người ta có thể nói “mặt trời đỏ bầm như mặt người say rượu “Chiều, mặt trời xa trông như giọt phẩm”. “Mặt trời như khuôn mặt tròn chĩnh phúc hậu” đã là một so sánh. Nguyễn Tuân lại dùng cái hình tượng gợi cảm ấy để so sánh tiếp với “lòng đỏ một quả trứng” thật nhỏ bé gần gũi trong thực đơn một bữa ăn sáng giàu chất dinh dưỡng. Người đọc bất ngờ bởi đây là một quả trứng khổng lồ “quả trứng thiên nhiên đầy đặn”. Mặt trời vừa giống người, vừa là một sản phẩm của thiên kỳ diệu. Mặt trời tròn chĩnh phúc hậu thật hợp với lẽ quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Khi nhìn ngoại giới với “cái nhìn ẩm thực” như vậy thì lẽ tất nhiên lòng đỏ quả trứng ấy phải đặt trên mâm bạc.
 Và so sánh tiếp theo “Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên biển Đông” Thiên nhiên đã ban tặng cho ngời lao động bình dị món ăn tinh thần, món ăn cổ tích.
* Tóm lại, qua việc phân tích, em cảm nhận được gì về cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô?
- Đó là một bức tranh bình minh trên biển thật đẹp, thật rực rỡ thật tráng lệ và dào dạt chất thơ.
- Bổ sung và khái quát nội dung Š
- Chuyển: Bên cạnh việc miêu tả cảnh trên đảo Cô Tô, nhà văn còn chú ý đến hình ảnh con người sống trên đảo. Chúng ta cùng tìm hiểu tiếp phần còn lại để thấy được cảnh sinh hoạt trên đảo Cô Tô như thế nào.
- Đọc lại phần cuối văn bản.
* Để miêu tả cảnh sinh hoạt trên đảo Cô Tô, tác giả đã chọn điểm không gian nào?
- Cái giếng nước ngọt giữa đảo.
* Tại sao tác giả chọn duy nhất cái giếng nước ngọt để tả cảnh sinh hoạt trên đảo Cô tô?
- Vì sự sống sau một ngày lao động ở đảo quần tụ quanh giếng nước; là nơi sự sống diễn ra mang tính chất độc đáo: đông vui, tấp nập, bình dị,...
* Trong con mắt Nguyễn Tuân, sự sống nơi đảo diễn ra qua những chi tiết hình ảnh cụ thể nào?
- Cái giếng nước ngọt [...] cái sinh hoạt của nó vui như một cái bến và đạm đà mát nhẹ hơn mọi cái chơ trong đất liền.
- Cái giếng nước ngọt đảo Thanh Luân sớm nay có không biết bao nhiêu là người đến gánh và múc.
- Từ đoàn thuyền sắp ra khơi đến cái giếng ngọt, thùng và cong và gánh nối tiếp nhau đi đi về về.
- Chị Châu Hoà Mãn địu con, thấy nó yên tâm như cái hình ảnh biển cả là mẹ hiền mớm cho lũ con lành.
* Cách miêu tả của tác giả trong đoạn văn có gì đáng chú ý? Hãy phân tích để thấy được giá trị của cách miêu tả đó?
- Tác giả đã sử dụng một loạt những tính từ và động từ miêu tả, những hình ảnh so sánh ngang bằng và không ngang bằng “cái sinh hoạt của nó vui như một cái bến và đạm đà mát nhẹ hơn mọi cái chợ trong đất liền” làm cho cảnh lao động và sinh hoạt hiện lên vừa khẩn trương, đông vui, tấp nập với hình ảnh “không biết bao nhiêu là người đến gánh và múc”, “thùng và cong và gánh nối tiếp nhau đi đi về về”, lại vừa ấm ấp thanh bình. Vẻ thanh bình của cuộc sống càng được thể hiện rõ qua hình ảnh chị Châu Hoà Mãn địu con mà tác giả “thấy nó yên tâm như cái hình ảnh biển cả là mẹ hiền mớm cho lũ con lành”, đây là một so sánh rất tinh tế, vừa gợi được vẻ đẹp của tình người vừa gợi được sự gắn bó tình nghĩa giữa biển cả với con người.
- Có thể thấy, sau cơn bão, cảnh vật Cô Tô trong trẻo, sáng sủa, cuộc sống của những người dân trên đảo không hề bị xáo trộn, những con người lao động vẫn sinh hoạt, vẫn làm việc bình thường với tư thế của người làm chủ hòn đảo thân yêu, làm chủ biển trời của chính mình. Bức tranh tả cảnh sinh hoạt của Nguyễn Tuân rất hài hoà, có cảnh sinh hoạt tập thể, có hình ảnh nhân vật cụ thể, gợi lên cái không khí rộn ràng tấp nập, một vẻ đẹp đơn sơ, giản dị. Điều đó thể hiện cái tình và cảm xúc sâu nặng của Nguyễn Tuân với cảnh vật và con người nơi đây.
* Qua phân tích, em có cảm nhận gì về cảnh sinh hoạt của con người trên đảo Cô tô?
- Cảnh sinh hoạt của con người trên đảo Cô tô cho thấy cuộc sống sinh hoạt thật đông vui, đầm ấm, giản dị và thanh bình. 
* Nêu khái quát những thành công lớn về nghệ thuật và nội dung của văn bản Cô Tô?
Nghệ thuật:
- Ngôn ngữ tinh tế, gợi cảm; các so sánh táo bạo, bất ngờ, giàu trí tưởng tượng.
- Lời văn giàu cảm xúc.
Nội dung:
- Bài văn cho thấy vẻ đẹp độc đáo của cuộc sống thiên nhiên và con người trên đảo Cô Tô.
- Tình cảm sâu sắc của tác giả với thiên nhiên và sự sống con người.
- Nhận xét, bổ sung và khái quát, chốt nội dung tổng kết - ghi nhớ.
- Đọc ghi nhớ (SGK,T. 91).
- Hướng dẫn học sinh làm tập 1 (SGK,T.91)Š về nhà viết hoàn chỉnh.
I. Đọc và tìm hiểu chung. 
II. Phân tích văn bản.
 1. Cảnh đảo Cô Tô sau trận bão.
2. Cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô:
 Cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô là một bức tranh bình minh rực rỡ, tráng lệ và dào dạt chất thơ.
 3. Cảnh sinh hoạt của con người trên đảo Cô Tô: 
 Cuộc sống sinh hoạt đông vui, đầm ấm, giản dị và thanh bình. 
III. Tổng kết - ghi nhớ.
(3 phút)
- Cảnh thiên nhiên và sinh hoạt của con người trên vùng đảo Cô Tô hiện lên thật trong sáng và tươi đẹp qua ngôn ngữ điêu luyện và sự miêu tả tinh tế, chính xác, giàu hình ảnh và cảm xúc của Nguyễn Tuân.
- Bài văn cho ta hiểu biết và yêu mến một vùng đất của Tổ quốc - quần đảo Cô Tô.
 * Ghi nhớ:
(SGK,T. 91)
IV. Luyện tập.
(3 phút)
III. Hướng dẫn học bài ở nhà. (1 phút)
	- Về nhà đọc lại toàn bộ văn bản, học thuộc lòng đoạn từ “Mặt trời nhú lên” Š “là là nhịp cánh”, lam hoàn chỉnh bài tập 1; nắm chắc nội dung ghi nhớ.
	- Đọc và tham khảo các đề tập làm văn (SGK,T.94), chuẩn bị viết bài văn tả người 2 tiết trên lớp.
==================================

Tài liệu đính kèm:

  • doctuần 33.doc