Sáng kiến kinh nghiệm - Dạy - Học Toán THCS theo hướng đổi mới - Đặng Trung Thủy

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
	Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
CHUY ÊN ĐỀ: 
DẠY – HỌC TOÁN THCS THEO HƯỚNG ĐOÅI MỚI
Họ và tên : Đặng Trung Thủy
Chức vụ : Giáo viên Đơn vị : Trường THCS Thị Trấn Thới Bình
A.Mở đầu :
I) Lý do chọn đề tài :
Theo luật giáo dục ( 2005) của nước ta phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS ; phù hợp với đặc trưng bộ môn, đặc điểm của đối tượng học sinh, điều kiện của từng lớp học, bồi dưỡng cho HS phương pháp tự học, khả năng hợp tác, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm cho HS.
	Phương pháp dạy học ở trường THCS phải tuân theo những yêu cầu đã được quy định ở luật giáo dục. Do đặc trưng ở cấp học, môn học định hướng chung về phương pháp dạy học là : “ Tích cực hóa các họat động học tập của HS, rèn luyện khả năng tự học, tự phát hiện và giải quyết vấn đề của HS nhằm hình thành và phát triển ở HS tư duy tích cực, độc lập sáng tạo” (Chương trình môn toán THCS do Bộ giáo dục và đào tạo ban hành năm 2002)
	Để có thể giúp GV có một cái nhìn và phương pháp dạy học phù hợp với HS trong công cuộc đổi mới , dựa vào kinh nghiệm trong những năm giảng dạy, tài liệu này trình bày một số phương pháp dạy – học toán theo hướng đổi mới như sau:
Dạy học các khái niệm, định nghĩa.
Dạy học các định lý, tính chất.
Dạy học các quy tắc
Dạy học giải bài tập.
Dạy học ôn tập chương-Luyện tập.
Vì điều kiện có hạn , vì khả năng còn hạn chế ,với mức độ cho phép, đề tài này chỉ giới hạn ở một số VD cơ bản trong chương trình cấp THCS.Tuy nhiên vẫn có thể áp dụng cho đa số bài ở bộ môn toán trong toàn cấp THCS.
II-Đối tượng phục vụ nghiên cứu : HS trường THCS Thị Trấn Thới Bình
III-Phương pháp nghiên cứu : Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
B. Thuaän lôïi - Khoù khaên :
1. Thuaän lôïi : 
	- Được sự động viên và tạo điều kiện của BGH, sự giúp đỡ nhiệt tình và cố vấn của các đồng nghiệp ,GV lớn tuổi có kinh nghiệm, GV có chuyên môn về CNTT.
	- Là GV công tác nhiều năm trên địa bàn Thị Trấn,trường ở nơi trung tâm văn hoá, chính trị của huyện, được sự ủng hộ nhiệt tình của các ban ngành đoàn thể, các em HS. 
2. Khoù khaên :
	- Cở sở vật chất còn thiếu thốn, các phòng chức năng, thiết bị chưa đáp ứng đầy đủ cho phương pháp giảng dạy.
	- Một số HS còn khó khăn, gia đình chưa tạo điều kiện tốt nhất về dụng cụ học tập, chất lượng học sinh không đồng đều,, một số HS không có khả năng tư duy toán học, thời gian nghiên cứu ít, địa bàn họat động còn nhỏ, chưa quy mô.
C. Tổng quan :
I/ DẠY HỌC BÀI ÔN TẬP CHƯƠNG:
* Ñeå daïy baøi oân taäp chöông thaønh coâng theo toâi caàn thöïc hieän đaày ñuû,coù chaát löôïng caùc coâng vieäc sau :
1- Veà muïc tieâu: xaùc ñònh troïng taâm , kieán thöùc cô baûn cuûa chöông . Baøi oân taäp caàn baùm saùt tö töôûng chuû ñaïo laø : 
+ Toång keát, heä thoáng hoaù kieán thöùc .
+ Reøn luyeän kyõ naêng cô baûn ; toång hôïp ; naâng cao ( Neáu phuø hôïp vôùi ñoái töôïng ).
2- Chuaån bò cho tieát oân taäp :
 Khoái löôïng kieán thöùc , kyõ naêng trong chöông cần oân taäp khaù lôùn . Do vaäy vieäc daïy baøi oâng taäp chöông nhaát thieát phaûi thaønh baøi töï oân cuûa hoïc sinh ( ÔÛ nhaø cuõng nhö ôû lôùp, tröôùc ,trong vaø sau baøi oân taäp) . Phaàn naøy caàn coù söï ñònh höôùng cuûa giaùo vieân cho hoïc sinh thöïc hieän nhöõng coâng vieäc sau:
1/ Traû lôøi caùc caâu hoûi oân taäp trong saùch giaùo khoa .
2/ Laäp caùc baûng , sô ñoà toång keát kieán thöùc kyõ naêng ( Giaùo vieân caàn thieát keá maãu)ù 
3/Giaûi caùc baøi taäp oân taäp theo ñònh höôùng cuûa giaùo vieân(phuø hôïp vôùi chuû ñeà tieát oân taäp )
*Löu yù : +Phaàn coâng vieäc ôû nhaø cuûa hoïc sinh khoâng neân giao quaù nhieàu, traøn lan .
+Baøi taäp oân neân theo heä thoáng töø deã ñeán khoù ; coù choïn loïc phuø hôïp vôùi chuû ñeà cuûa tieát oân taäp.
+Caùc baûng toång keát , sô ñoà giaùo vieân caàn thieát keá tröôùc phuø hôïp vôùi noäi dung oân taäp.
* Ñeå baûo ñaûm toái ña caùc hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh , traùnh söï ñôn ñieäu,nhaøm chaùn,thuï ñoäng cuûa caùc giôø oân taäp. Giaùo vieân caàn xaùc ñònh roõ troïng taâm, ñònh löôïng kieán thöùc caàn heä thoáng vaø reøn luyeän kyõ naêng . Sau ñoù neân maõ hoaù baèng baûng hoaêïc sô ñoà.
3. Phöông phaùp vaø kó thuaät leân lôùp baøi oân taäp chöông:
Baøi oân taäp chöông ñöôïc tieán haønh baèng hai khaâu chính: 
 Oân taäp ôû lôùp; 
 Oân taäp ôû nhaø (tröôùc vaø sau giôø oân taäp ôû lôùp).
Duø chöông trình quy ñònh baøi oân taäp treân lôùp laø moät hay nhieàu tieát, thì caáu truùc cuûa baøi oân taäp chöông vaãn coù 2 phaàn chuû yeáu ñoù laø :
 1/ Heä thoáng kieán thöùc vaø kó naêng.
 2/ BT reøn luyeän kó naêng, trong ñoù coù: BT vaän duïng caùc pheùp toaùn vaø phöông phaùp giaûi baøi taäp luyeän taäp toång hôïp. 
Tuy nhieân phaûi caên cöù vaøo thôøi löôïng baøi treân lôùp maø phaân phoái vaø cô caáu 2 phaàn cuûa moät baøi töï oân taäp coù höôùng daãn cho caân ñoái.Döôùi ñaây laø caùc bieän phaùp kó thuaät daïy hoïc theo tieán trình baøi oân taäp:
3.1 Oân taäp, heä thoáng hoaù kieán thöùc treân cô sôû baûng vaø sô ñoà
Phöông phaùp caàn thieát laø kieåm tra vieäc chuaån bò cuûa HS. GV giuùp HS cuøng nhau hoaøn chænh sô ñoà, baûng heä thoáng kieán thöùc ñaõ hoïc vaø duøng heä thoáng caâu hoûi hoaëc giao vieäc ñeå HS töï cuûng coá( Caùc baûng vaø sô ñoà theo maãu sau ).
* CAÙC VÍ DUÏ HEÄ THOÁNG KIEÁN THÖÙC VAØ REØN LUYEÄN KYÕ NAÊNG THOÂNG QUA BAÛNG, SÔ ÑOÀ
+VD1:oân taäp chöông I “ Soá höõu tæ, soá thöïc “ (ÑS7) ta coù theå laäp baûng vaø sô ñoà heä thoáng sau:
+ Sô ñoà 1: ( Phaàn chöõ in nghieâng laø phaàn hoïc sinh caàn thöïc hieän )
Soá tö nhieân
Soá nguyeân aâm
}
→
Soá nguyeân
Soá höõu tyû
khoâng nguyeân
}
Soá höõu tyû
→
Soá voâ tyû
}
→
Soá thöïc
+Baûng 1:
{
}
Daïng bieåu dieãn thaäp phaân
Soá voâ tyû
 -Soá thaäp phaân höõu haïn
Soá thöïc -Soá thaäp phaân voâ haïn tuaàn hoaøn 
{
{
 -Soá thaäp phaân voâ haïn khoâng tuaàn hoaøn 
Giaù trò tuyeät ñoái cuûa moät soá
 a neáu a 0
 -a neáu a 
Tính chaát : Vôùi moïi a 
Caên baäc hai
 neáu x2 = a 
( a0)
Soá döông a coù hai caên baäc 2 laø vaø -
Truïc soá thöï c
caùc ñieåm bieåu dieãn soá thöïc laáp ñaày truïc soá
|
1
|
1
|
|
3
|
0
|
-
Tyû leä thöùc vaø daõy tyû soá baèng nhau
Tính chaát
VD2 :OÂn taäp chöông I töù giaùc ( HH8). Baøi taäp 87/111 SGK ñaõ Graph hoaù kieán thöùc baèng baûng sau:
* Baûng 2
HÌNH THANG 
HÌNH VUOÂNG
HÌNH 
CHÖÕ NHAÄT
HÌNH THOI
TÖÙ GIAÙC
HÌNH BÌNH HAØNH
Ñeå deã heä thoáng hoaù kieán thöùc hôn .Giaùo vieân coù theå thieát keá vaø toång keát theo baûng sau:
 *Baûng 3: GV giôùi thieäu sô ñoà , yeâu caàu HS vieát ñieàu kieän töông öùng treân moãi muõi teân ñeå ñöôïc hình theo yeâu caàu
TÖÙ GIAÙC
HÌNH THANG
HÌNH BÌNH HAØNH
HÌNH THANG CAÂN
HÌNH THANG VUOÂNG
HÌNH CHÖÕ NHAÄT
HÌNH VUOÂNG
HÌNH THOI
?1 Ñeå CM töù giaùc laø hình bình haønh coù maáy caùch ? ñoù laø nhöõng caùch naøo?
?2 Coù maáy con ñöôøng ñeå chöùng minh 1 töù giaùc laø hình thoi? 
?4 Coù caùch naøo chöùng minh tröïc tieáp 1 töù giaùc laø hình chöõ nhaät khoâng?Thoaû maõn Ñk gì?
?5 Caùc muõi teân ôû sô ñoà treân coù theå ñaùnh ngöôïc laïi ñöôïc khoâng ? Vì sao? 
Caùch 2:Haõy ghi soá thöù töï ôû phaàn kieán thöùc töông öùng leân muõi teân ñeå daãn ñeán hình töông öùng:
Töù giaùc coù 1 caëp caïnh ñoái song song.
Töù giaùc coù 2 caëp caïnh ñoái song song töøng ñoâi moät.
Töù giaùc coù 1 caëp caïnh ñoái vöøa song song vöøa baèng nhau.
Töù giaùc où 2 ñöôøng cheùo caét nhau taïi trung ñieåm cuûa moãi ñöôøng.
Töù giaùc coù 4 caïnh baèng nhau.
Töù giaùc coù 3 goùc vuoâng.
Hình thang coù 2 ñöôøng cheùo baèng nhau.
Hình thang coù 1 goùc vuoâng.
Hình thang 2 goùc ôû ñaùy baèng nhau.
Hình thoi coù 1 goùc vuoâng.
Hình bình haønh coù 1 goùc vuoâng.
VD3: OÂn taäp chöông III ( Hình hoïc 9-Goùc vôùi ñöôøng troøn )
Coù theå heä thoáng hoaù kieán thöùc baèng baûng sau: ( Tuyø töøng phaàn kieán thöùc caàn kieåm tra GV coù theå ñeå troáng 2 trong 3 phaàn töông öùng trong baûng .
GOÙC
HÌNH VEÕ
TÍNH CHAÁT
Goùc ôû taâm
A
O
B
Goùc noäi tieáp
A
B
C
Goùc taïo bôûi tia tieáp tuyeán vaø daây cung
O
A
x
B
Goùc coù ñænh naèm beân trong ñöôøng troøn
A
B
I
C
D
I
A
B
C
D
Goùc coù ñænh naèm beân ngoaøi ñöôøng troøn
VÍ DUÏ 4 : chöông tam giaùc (HH 7) coù theå thöïc hieän baèng baûng sau:
Chöùng minh 2 tam giaùc thöôøng baèng nhau
Xeùt moät trong 3 ñieàu kieän baèng nhau
1). c. g. c
2). g. c. g
3).c. c. c
Chöùng minh 2 tam giaùc vuoâng baèng nhau (suy töø 3 ñieàu kieän treân)
1). 2 caïnh goùc vuoâng baèng nhau töøng ñoâi moät
2). Caïnh huyeàn vaø goùc nhoïn baèng nhau töøng ñoâi moät
3). Caïnh goùc vuoâng vaø goùc nhoïn baèng nhau töøng ñoâi moät
4). Caïnh huyeàn vaø caïnh goùc vuoâng baèng nhau töøng ñoâi moät
Chöùng minh moät tam giaùc laø caân(*)
1). 2 caïnh baèng nhau
2). 2 goùc keà vôùi 1 caïnh baèng nhau
3). Tam giaùc vuoâng coù goùc 450 (vuoâng caân)
Chöùng minh moät tam giaùc laø ñeàu(**)
1). Tam giaùc coù 3 caïnh baèng nhau
2). Tam giaùc coù 3 goùc baèng nhau
3). Laø tam giaùc caân coù 1 goùc baèng 600
Ví duï 5: Oân taäp Caùc taäp hôïp soá:
N
Cho sô ñoà sau: 
1/ Vieát kí hieäu I, R ,Z , Q vaøo sô ñoà treân
2/ Haõy ghi caùc soá sau ñaây vaøo sô ñoà ven: 6 ; 7 ; 0 ; ; 3 ; 
 ; ; ; 4,75 ; 
3/ Tìm caùc taäp , 
Ví duï 6: Oân taäp chöông Haøm soá
+ Caùc baûng sau coù moâ taû baèng quan heä haøm soá khoâng?
x
-1
0
2
3
y
-2
1
1
3
x
1
1
2
3
y
2
3
4
5
Haøm soá y= ax bieåu thò moái quan heä naøo giöõa hai ñaïi löôïng x vaø y. tính chaát cuûa ñoà thò bieåu dieãn haøm soá.
VD 7: Oân taäp chöông I haøm soá baäc nhaát ( Ñaïi soá 9) :
Giaùo vieân giôùi thieäu hình veõ vaø yeâu caàu hoïc sinh ñieàn yeáu toá thích hôïp vaøo daáu .. 
Ñeå daãn daét cho HS GV coù theå söû duïng heä thoáng caâu hoûi sau:
+ d1 caét truïc tung taïi ñieåm 3 ñôn vò cho ta bieát ñieàu gì? (tung ñoä goác baèng 3)
+ d2 //d1 Cho ta bieát ñieàu gì veà heä soá goùc ? ( a= a’ = 2 ) . 
+ Döïa vaøo daáu hieäu naøo ñeå bieát ñöôïc toaï ñoä giao ñieåm cuûa d2 vôùi truïc Oy? ( a’= -2)
+ d3 caét truïc Oy taïi ñieåm 3 ñv , caét Ox taïi ñieåm 2 ñv cho ta bieát ñöôïc HS naøo cuûa HS? ( b”= 3)
Khi aáy laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh ñöôïc HS a? ( b=3 ,x=1 , y= 0)
3
1
...
x
y
0
3.2 Caùc pheùp toaùn vaø kó naêng giaûi toaùn
+Vaän duïng kieán thöùc veà caùc pheùp toaùn vaø phöông phaùp giaûi toaùn ñeå giaûi caùc baøi taäp minh hoaï. 
*Ví duï: - Baøi 102 cho tính chaát tæ leä thöùc (Chöông I ... y tắc ấy là đúng thì các em có thể phát biểu nó bằng lời lẽ của mình. Quy tắc thường được phát biểu dưới dạng một thuật toán nó chỉ rõ từng bược thực hiện một cách rõ ràng, dễ hiểu, ngắn gọn.
c) Củng cố quy tắc :
Sau khi quy tắc đã được phát biểu và được diễn đạt bởi một văn bản, ta cần cho thêm một số ví dụ áp dụng trực tiếp để củng cố vững chắc quy tắc.Nhiều HS khi áp dụng quy tắc vào những ví dụ củng cố, các em vẫn tiến hành như khi thiết lập quy tắc. Chẳng hạn khi làm bài tập “ Đưa thừa số vào trong căn ” HS vẫn viết tuần tự như sau : . Vì thế trong quý trình củng cố quy tắc cần nhắc lại kỹ càng những bước phải thực hiện theo quy tắc.
d) Vận dụng quy tắc :
Để luyện tập cho HS vận dụng quy tắc có thể cho những bài tập ở trình độ cao hơn những bài tập củng cố. Nội dung của bài tập có thể thuộc vào một chủ đề khác nhưng phải vận dụng được quy tắc đang học để giải quyết. Ví dụ : bài tập 20a), c) SGK trang 15 : rút gọn biểu thức :
a) với a ≥ 0. b) với a ≥ 0
Ở bài tập a HS buộc phải vận dụng quy tắc nhân hai căn thức. Ở bài tập b HS có thể vận dụng quy tắc nhân hai căn thức những cũng có thể vận dụng cả phép khai phương một tích ở thừa số . Tuy nhiên cách giải thứ hai dài hơn cách thứ nhất.
IV/ DẠY HỌC GIẢI BÀI TẬP :
Dạy giải toán là một nhiệm vụ quan trọng trong hoạt động toán học của HS ở trường THCS. Để dạy HS giải toán thì người thầy cần biết lựa chọn những bài tập thích hợp trong một kho tàng đồ sộ những bài tập rồi phân loại , sắp xếp chúng thành một hệ thống tùy thuộc vào những mục đích rèn luyệnkhác nhau như : củng cố kiến thức cũ; rèn luyện kỹ năng tính toán; phát triển tư duy sáng tạo 
Việc dạy giải toán co những chức năng sau :
Củng cố tri thức mà HS đã học
Rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo vận dụng các tri thức.
Rèn luyện tính chính xác trong tính toán, trong lập luận ( lời giải phải đầy đủ, các phép tính phải đúng, lập luận phải có căn cứ )
Phát triển tư duy, rèn luyện những thao tác trí tuệ.
Kiểm tra trình độ hiểu biết và nắm vững kiến thức của HS.
Gây hứng thú học tập, hứng thú lao động trí tuệ, lao động sáng tạo của HS.
Những chức năng nói trên được thể hiện trong suốt quá trình dạy học trong một năm học. Từng giờ dạy giải bài tập có thể chỉ thực hiện một vài chức năng nào đó tùy theo mục đích của mỗi giờ dạy.
	Vì vậy mỗi giờ dạy bài tập cần :
Xác định rõ mục đích và yêu cầu cần đạt được.
Lựa chọn một hệ thống bài tập nhắm đạt được từng yêu cầu.
Xác định phương pháp hướng dẫn HS thực hiện.
Khi hướng dẫn HS giải toán cần tập luyện cho HS thực hiện theo bốn bước sau :
Tìm hiểu nội dung của bài toán.
Xác định hướng giải, thiết lập chương trình giải
Thực hiện chương trình giải.
Kiểm tra, nhìn lại lời giải, cải tiến cách giải nếu có thể, rút ra những kinh nghiệm.
Ví dụ : Dạy giải bài tập 70 SGK trang 40.
Tìm giá trị các biểu thức sau bằng cách biến đổi, rút gọn thích hợp : 
Bước 1: Tìm hiểu nội dung bài toán .
	Bài toán yêu cầu rút gọn biểu thức bằng cách biến đổu biểu thức chứa căn. HS phải nhận ra được rằng không thể thực hiện phép khai phương ở từng căn thức; do đó phải biết biến đổi thành những căn thức mà biểu thức dưới dấu căn có thể khai phương được.
Bước 2 : Xác định hướng giải và thiết lập chương trình giải .
	Nên luyện cho HS một thói quen làm cho bài toán đơn giản trước khi đưa ra cách giải. Ở đây nên làm cho các biểu thức dưới căn trở nên đơn giản bằng cách đưa thừa số ra ngoài dấu căn. Có thể xác lập chương trình giải như sau :
Đưa thừa số ra ngoài dấu căn.
Thực hiện các phép nhân và chia căn thức.
 Bước 3 : Thực hiện chương trình giải.
 Bước 4 : Kiểm tra, nhìn lại lời giải
Các phép toán thực hiện, chính xác kết quả đúng.
Các khâu suy luận hợp lý, các phép biến đổi hợp lý.
Tìm thêm cách giải.
Cách giải trên đây thực hiện theo đúng phương châm làm cho bài toán đơn giản trước khi đưa ra cách giải. Cách giải này là đơn giản nhưng hơi dài vì đầu tiên ta đã thực hiện phép đưa ra ngoài dấu căn và cuối cùng lại phải thực hiện phép biến đổi ấy. Vì vậy, trong trường hợp này có thể thực hiện theo chương trình sau :
Phân tích các biểu thức dưới dấu căn thành nhân tử.
Thực hiện phép nhân, chia các căn thức.
Đưa thừa số ra ngoài dấu căn.
Cụ thể là :
Hoặc có thể thực hiện ngay phép nhân và phép chia những căn thức :
rồi thực hiện phép khai phương.
Nếu tính toán bằng máy tính bỏ túi thì cách giải này ngắn hơn nhưng có một nhược điểm là không nhận ra được những thừa số có thể đưa ra ngoài dấu căn và hạn chế khả năng tính nhẩm, khả năng vận dụng các phép biến đổi căn thức và khả năng đề xuất phương pháp giải.
V/ GIỚI THIỆU GIÁO ÁN THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI
Bài 1 : Tiết 21.	HÀM SỐ BẬC NHẤT 
I/ Mục tiêu : HS cần đạt được những yêu cầu sau :
Hiểu rõ hàm số bậc nhất là hàm số có dạng y = ax + b với a ≠ 0.Điều kiện a ≠ 0 là điều kiện bắt buộc phải có vì khi đó ax + b là một đa thức bậc nhất. Hiểu điều này thì sau này HS sẽ dễ dàng hiểu khái niệm hàm số bậc hai.
Biết rằng hàm số này được xác định với mọi giá trị của biến thuộc tập số thực R
Hiểu được cách chứng minh tính biến thiên của hàm số này. Do đó dễ chấp nhận cho trường hợp tổng quát.
Hiểu rằng khi a > 0 thì hàm số đồng biến, khi a < 0 thì hàm số nghịch biến.
Biết rằng toán học xuất phát từ những nhu cầu thực tiễn của cuộc sống.
II/ Chuẩn bị :
GV : Bảng phụ tính giá trị của hàm số trong bài toán mở đầu, máy tính , thước
HS : Học kỹ bài trước, thước SGK, bảng nhóm.
III/ Các hoạt động của dạy và học
	1) Kiểm tra :
- Một HS chữa bài tập 6SGK trang 45
- GV kẻ sẵn bảng ở trang 46 SGK để HS điền vào những ô trống 
- GV chữa bài tập 7 SGK trang 46
 x1 < x2 Þ 3x1 < 3x2 hay f( x1) < f( x2). Vậy hàm số đồng biến.
Giới thiệu bài : Tiết học hôm này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về hàm số bậc nhất và các tính chất biến thiên của nó
Tiến trình dạy học :
Hoạt động của GV và HS
Nội dung bài ghi
Hoạt động 1 : .
- Cho HS đọc bài toán mở đầu. GV vẽ hình minh họa bài toán như trong SGK lên bảng.
HS thực hiện ?1 SGK trang 46
GV viết lên bảng
Sau 1g ôtô đi được : 
Sau t giờ ôtô đi được : 
Sau t giờ ôtô cách trung tâm Hà Nội là :.
Gọi HS lần lượt trả lời, GV điền vào ô trống ở phần vừa viết lên bảng.
HS thực hiện ?2 SGK trang 46
- Yêu cầu HS đọc kết quả và cho xuất hiện từng giá trị vào ô tương ứng hoặc treo bảng phụ đã chuẩn bị rồi cho HS giải thích tiếp.
- GV hỏi : Bậc của đa thức 50t + 8 là bao nhiêu ?
- Nói tiếp sau khi HS trả lời .Vì thế người ta gọi nó là hàm số bậc nhất. vậy các em hãy định nghĩa hàm số bậc nhất.
- HS phát biểu định nghĩa, GV ghi lên
bảng.
- GV chỉ rõ vì ax + b phải là đa thức bậc nhất nên bắt buộc a ≠ 0.
Cho HS nhận dạng khái niệm bằng cách cho bài tập:
Đẳng thức nào dưới đây biểu thị một hàm số bậc nhất ? chỉ rõ a và b trong các hàm số ấy : y = - 4x + 5 ; y = 0x – 4 ; y = 1/2x
y = 4x2 – 1.Hàm số y = ax có phải là hàm số bậc nhất không ? Vì sao?
Hoạt động 2 : Tính chất hàm số bậc nhất.
GV chỉ lên bảng phụ đã giới thiệu ở trên và hỏi : Qua bảng này các em thấy hàm số : s = 50t + 8 đồng biến hay nghịch biến
Qua bài học và các bài tập đã làm ta thấy: 
Các hàm số Các hàm số
y = 2x + 1 y = - 2x + 1
y = 2x y = - 2x 
y = 50t +8 y = -x + 3
đồng biến nghịch biến
Vậy điều gì quyết định một hàm số đồng biến hay nghịch biến ? ta hãy xem một chứng minh chặt chẽ cho một trường hợp cụ thể ở ví dụ SGK trang 47. GV viết lên bảng : y =f(x) = - 3x +1.
Với x1 0 Do đó 
f ( x1) - f ( x2) = - 3x1 + 1 + 3x2 – 1
= -3(x2 - x1 ) f ( x2) hàm số nghịch biến.
HS thực hiện ?3 SGK trang 47 .Yêu cầu HS lặp lại từng bước chứng minh trên.
Tổng quát khi nào hàm số đồng biến ? Nghịch biến ?
1/ Bài toán : SGK trang 46
?1.
Sau 1g ôtô đi được : 50 (km)
Sau t giờ ôtô đi được : 50.t ( km)
Sau t giờ ôtô cách trung tâm Hà Nội là : s = 50.t + 8 ( km)
Định nghĩa hàm số bậc nhất :
Hàm số bậc nhất là hàm số cho bởi công thức : y = ax + b. Trong đó a, b là những số cho trước và a ≠ 0.
Ví dụ :y = - 4x + 5 có a = - 4, b = 5
Tổng quát : y = ax + b, a ≠ 0
 * Đồng biến trên R khi a > 0
 * Nghịch biến trên R khi a < 0
4/ Củng cố : Yêu cầu HS thực hiện ?4. Mỗi HS cho một ví dụ, sau 2 phút yêu cầu một số HS đọc ví dụ của mình.
5/ Hướng dẫn về nhà : 
- Ôn lại tọa độ của một điểm,định nghĩa đồ thị, cách xác định một điểm theo tọa độ cho trước, cách xác định tọa độ của một điểm trên đồ thị cho trước. Làm các bài tập sau : 8,9,10 SGK trang 48
IV) Rút kinh nghiệm :
Đa số HS hiểu bài nhận dạng được hàm số bậc nhất, tìm được các hệ số a, b và tính chất biến thiên của hàm số bậc nhất.
Một vài em yếu còn chưa nhận dạng được a, b của những hàm số dạng 
y = 2(1 – x) hay y = x + 3( 5 – x).
- GV cần cho nhiều ví dụ hơn.
II. Kết quả nghiên cứu :
Lôùp
T. Soá
Nhaän thöùc cuûa hoïc sinh
Khoâng bieát 
Bieát sô saøi
Naém vöõng
Lôùp 9A1
34
9/34
14/34
11/34
Lôùp 9A2
31
6/31
16/34
9/31
Kết luận và đề nghị : để có thể giảng dạy tốt một tiết học cần có các biện pháp sau
1/ Veà phiaù hoïc sinh :
- Phaûi taäp trung chuù yù nghe giaûng baøi .
- Tích cöïc tham gia phaùt bieåu xaây döïng baøi .
- Hoïc baøi , naém vöõng ñònh lí , ñònh nghiaõ , khaùi nieäm .
2. Veà phía giaùo vieân :
- Giaùo vieân phaûi naém vöõng trình ñoä hoïc sinh ôû töøng lôùp , töøng ñoái töôïng ñeå coù phöông phaùp giaûng daïy phuø hôïp , heä thoáng caâu hoûi gôïi môû thích hôïp .
- Naém vöõng söï lieân heä caùc chöông , caùc baøi trong chöông trình , söï saép xeáp kieán thöùc ñeå coù keá hoaïch giaûng daïy cuï theå , phuø hôïp töøng chöông , töøng baøi .
- Tìm hieåu vaø naém vöõng caùc thuaät ngöõ toaùn hoïc , caùc khaùi nieäm , ñònh nghiaõ vaø ñöôïc duøng ñeå ñònh nghóa .
- Döï kieán caùc sai soùt maø hoïc sinh hay maéc phaûi . Töø ñoù nhaán maïnh choã quan troïng giuùp hoïc sinh nhôù laâu .
- Caàn chuaån bò cho hoïc sinh coù taâm lyù thoaûi maùi trong khi hoïc taäp ñeå söï tieáp thu ñöôïc phaùt trieån , chuû ñoäng phaùt bieåu xaây döïng baøi , khoâng bò öùc cheá bôûi taâm lí sôï haõi .
- Höôùng daãn hoïc sinh giaûi toaùn theo thao taùc , traùnh giaûi tuyø tieän vaø nhaân ñoù oân laïi caùc thuaät toaùn cô baûn .
- Söû duïng hình veõ , moâ hình giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm moät caùch tröïc quan laøm tieát hoïc sinh ñoäng hôn .
2/ Keát luaän :
	Vôùi kinh nghieäm vaø khaû naêng baûn thaân coøn haïn cheá veà taøi lieäu (Các ví dụ còn ít- chưa đa dạng) neân ñeà taøi khoù traùnh khoûi thieáu soùt, cuïc boä. Raát mong ñöôïc söï goùp yù, xaây döïng ñeå phöông phaùp naøy ngaøy caøng hoaøn thieän hôn.
	Thới Bình ngaøy 11/11/2008
Ý kiến ban thẩm định	 Người thöïc hieän
	Đặng Trung Thủy
Duyệt của BGH