Giáo án Số học Lớp 6 - Tiết 9: Phép trừ và phép chia - Nguyễn Văn Cao

Tieỏt 9 : PHEÙP TRệỉ VAỉ PHEÙP CHIA
I. MUẽC TIEÂU :
Hoùc sinh hieồu ủửụùc khi naứo keỏt quaỷ cuỷa 1 pheựp trửứ laứ 1 soỏ tửù nhieõn, keỏt quaỷ cuỷa pheựp chia laứ 1 soỏ tửù nhieõn. 
Hoùc sinh naộm ủửụùc quan heọ giửừa caực soỏ trong pheựp trửứ, pheựp chia heỏt, pheựp chia coự dử.
Reứn cho hoùc sinh vaọn duùng kieỏn thửực veà pheựp trửứ, pheựp chia ủeồ tỡm soỏ chửa bieỏt trong pheựp trửứ, pheựp chia. Reứn tớnh chớnh xaực trong phaựt bieồu vaứ giaỷi toaựn.
II. TROẽNG TAÂM :Tỡm soỏ trửứ, bũ trửứ; soỏ chia, bũ chia trong ủaỳng thửực.
III. CHUAÅN Bề :
	Giaựo vieõn :	Chuaồn bũ phaỏn maứu, baỷng phuù.
Hoùc sinh : 	Vụỷ baứi taọp toaựn.
IV. TIEÁN TRèNH :
13.99 = 13. ( 100 – 1 ) = 1300 – 13 = 1287
16.101 = 16. ( 100 + 1 ) = 1600 + 16 = 1616
I. PHEÙP TRệỉ 2 SOÁ Tệẽ NHIEÂN :
 a – b = c 
 a: soỏ bũ trửứ
 b: soỏ trửứ
 c: hieọu
Toồng quaựt 1:
 Cho trửụực 2 soỏ tửù nhieõn a, b ; neỏu coự soỏ tửù nhieõn x sao cho b + x = a thỡ ta coự pheựp trửứ a – b = x
Ta coự theồ tỡm ủửụùc hieọu nhụứ tia soỏ :
 5
 2
 0 1 2 3 4 5 
 (Hỡnh 14 /SGK)
OÅn ủũnh :
Kieồm tra baứi cuừ :
 Moọt hs ủaừ thửùc hieọn pheựp tớnh nhaõn : 13.99 nhử sau :
 13.99 = 1300 – 13 = 1287
 Hoỷi hs ủoự ủaừ nhaồm nhử theỏ naứo ?	(5ủ)
- Haừy neõu caựch tớnh nhaồm ủeồ cho nhanh keỏt quaỷ cuỷa pheựp tớnh sau :
 16.101 = ?	 	(4ủ)
Xaực ủũnh daùng tớch sau: . 1001 (1ủ)
Baứi mụựi :
 Hoaùt ủoọng 1:
GV ủaởt vaỏn ủeà : ễÛ tieồu hoùc ủaừ hoùc pheựp trửứ vaứ pheựp chia soỏ tửù nhieõn. Hoõm nay ta seừ oõn taọp tớnh chaỏt , tỡm hieồu veà caực pheựp tớnh naứy.
? Trong pheựp trửứ treõn a,b,c goùi laứ gỡ ?
Xeựt xem coự soỏ tửù nhieõn x naứo maứ :
 2 + x = 5 ?	( x = 3 vỡ 3 + 2 = 5 )
 3 + x = 7 ?	( x = 4 vỡ 3 + 4 = 7 )
 6 + x = 5 ?	( khoõng tỡm ủửụùc x )
 GV choỏt laùi vaỏn ủeà vaứ giụựi thieọu pheựp trửứ.
ễÛ trửụứng hụùp 1 : Vụựi 2 soỏ tửù nhieõn 5 vaứ 2 ta coự soỏ tửù nhieõn x = 3 / 2 + x = 5. Trong trửụứng hụùp naứy ta coự pheựp trửứ
	5 – 2 = x
ễÛ trửụứng hụùp 2 : Tửụng tửù.
Trửụứng hụùp 3 : Vụựi 2 soỏ tửù nhieõn 5 vaứ 6 ta khoõng tỡm ủửụùc soỏ tửù nhieõn x naứo ủeồ 6 + x=5
 Tửứ ủoự hỡnh thaứnh toồng quaựt :
 GV : treo bửực tranh h. 14, 15, 16 SGK :
? Hỡnh 14, 15, 16 cho ta bieỏt gỡ ?
Hỡnh 14 : 5 – 2 = 3 , 3 laứ soỏ tửù nhieõn
 ẹaởt buựt chỡ ụỷ ủieồm 0 ,duy chuyeồn treõn tia soỏ 5 ủv theo chieàu muừi teõn.(duứng phaỏn maứu)
Duy chuyeồn buựt chỡ theo chieàu ngửụùc laùi 2 ủụn vũ.Khi ủoự buựt chỡ chổ ủieồm 3 ủoự laứ hieọu cuỷa 5 vaứ 2.
 Giaựo vieõn cho hoùc sinh laứm :3 hoùc sinh
 Hoaùt ủoọng 2:
 GV neõu vaỏn ủeà
 Cho 2 soỏ tửù nhieõn 12 vaứ 3.
? Coự soỏ tửù nhieõn naứo maứ 3 . x = 12 ?
 x = 4 ( vỡ 3 . 4 = 12 )
Trong trửụứng hụùp naứy 12 chia heỏt cho 3 vaứ khi ủoự 12 : 3 = 4
GV hỡnh thaứnh toồng quaựt.
Cho hoùc sinh laứm 
 Goùi 3 HS leõn baỷng. 
 Haừy thửùc hieọn caực pheựp chia sau vaứ cho bieỏt nhaọn xeựt veà caực pheựp chia ủoự.
? Soỏ dử nhử theỏ naứo vụựi soỏ chia ?
? Neỏu soỏ chia baống 0 thỡ pheựp chia nhử theỏ naứo ?
GV ủửa ra toồng quaựt :
Xeựt moỏi quan heọ cuỷa 4 soỏ.
? Soỏ chia caàn coự ủieàu kieọn gỡ ?
? Soỏ dử caàn coự ủieàu kieọn gỡ ?
4.Caõu hoỷi vaứ baứi taọp cuỷng coỏ :
 Laứm :treo baỷng phuù ghi caõu hoỷi 
 Goùi 4 Hs ủửựng taùi choồ traỷ lụứi.
ễÛ 2 coọt 3,4 khoõng tỡm ủửụùc keỏt quaỷ.(khoõng thoaỷ ủieàu kieọn )
Baứi taọp 44 a,d/24-SGK:
Cho Hs hoaùt ủoọng nhoựm
 Caàn chuự yự vai troứ cuỷa caực soỏ 	
 a) 0 
a 
a b
II. PHEÙP CHIA HEÁT VAỉ PHEÙP CHIA COÙ Dệ :
 1. Pheựp chia heỏt :
 Toồng quaựt 2:
Cho 2 soỏ tửù nhieõn a, b (b 0) , neỏu coự soỏ tửù nhieõn x sao cho b . x = a thỡ ta noựi a chia heỏt cho b. Ta coự pheựp chia heỏt a : b = x
	0 : a = 0 (a 0)
	a : a = 1 (a 0)
	a : 1 = a
 2. Pheựp chia coự dử :
	12 3	14 3
	 0 4	 2 4
- Trửụứng hụùp 1 : 12 chia heỏt cho 3
	Ta coự	12 = 3 . 4
- Trửụứng hụùp 2 : 14 khoõng chia heỏt cho 3 vỡ 14 : 3 dử 2.	Ta coự 14 = 3 . 4 + 2
Toồng quaựt 3 : SGK/22 
Chuự yự : r = 0 , ta coự pheựp chia heỏt r 0, pheựp chia coự dử
.
 coọt 3,4 pheựp chia khoõng xaỷy ra
a) x : 13 = 41 => x = 41 . 13 = 533
d) 7x = 713 + 8
 7x = 721
 x = 103
5. Hửụựng daón hoùc sinh tửù hoùc ụỷ nhaứ:
Hoùc lyự thuyeỏt : ủoùc SGK / 20, 21, 22.
Hoaứn chổnh baứi 44, laứm baứi taọp 41, 42, 43,45/24- SGK.
 Baứi taọp daứnh cho hoùc sinh Khaự, Gioỷi:
1) Hieọu : 1.2.3. . . . .18.19 – 1.3.5. . . . .17.19 coự taọn cuứng baống chửừ soỏ gỡ ? ẹS:5
2) Moọt soỏ coự 3 chửừ soỏ laứ 3 soỏ tửù nhieõn lieõn tieỏp. Neỏu vieỏt soỏ ủoự theo thửự tửù ngửụùc laùi thỡ ủửụùc moọt soỏ mụựi hụn soỏ cuừ bao nhieõu ? ẹS: 99.(c – a) =99.2 =198
V.RUÙT KINH NGHIEÄM :
..... ..
Nguyeón Vaờn Cao