Giáo án Số học Lớp 6 - Tiết 77 đến 81 - Năm học 2009-2010 - Vũ Thị Thanh Nhàn

Ngµy so¹n: 25/02/2010
Tiết 77 §6. so s¸nh ph©n sè
I. Mơc tiªu:
HS hiĨu vµ ¸p dơng ®ược quy t¾c so s¸nh hai ph©n sè cïng mÉu vµ kh«ng cïng mÉu, nhËn biÕt ®ược ph©n sè ©m, dư¬ng.
Cã kü n¨ng viÕt c¸c ph©n sè ®· cho dưới d¹ng c¸c ph©n sè cã cïng mÉu dư¬ng, ®Ĩ so s¸nh ph©n sè.
II. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS
GV: Bảng phụ ghi ®Ị bµi, quy t¾c so s¸nh ph©n sè.
HS: SGK, vở ghi.
III. Häat ®éng d¹y häc :
Häat ®éng cđa GV
Ho¹t ®éng cđa HS
A. KiĨm tra bµi cị:
HS : §iỊn dÊu >; < vµo « vu«ng
 (-25) (-10)
 1 (-1000)
Nªu quy t¾c so s¸nh 2 sè ©m, quy t¾c so s¸nh sè d­¬ng vµ sè ©m.
HS : §iỊn « vu«ng
 (-25) < (-10)
1 > (-1000)
Ph¸t biĨu qy t¾c so s¸nh sè nguyªn 
(2 sè ©m, sè d¬ng vµ sè ©m)
B. so s¸nh hai ph©n sè
 1. So sánh hai phân số cùng mẫu:
VÝ dơ: So s¸nh vµ 
So s¸nh vµ 
 - Yªu cÇu HS lµm ?1
- Nh¾c l¹i quy t¾c so s¸nh 2 sè nguyªn ©m? quy t¾c so s¸nh sè nguyªn dư¬ng víi sè 0, sè nguyªn ©m víi sè 0, sè nguyªn dư¬ng víi sè nguyªn ©m.
GV : So s¸nh
 vµ ; vµ 
HS : v× (-3) < (-1)
 v× (5) > (-1)
 HS lµm ?1 
HS: Lµm
HS : Trong 2 sè nguyªn ©m, sè nµo cã GTT§ lín h¬n th× sè ®ã nhá h¬n. 
Mäi sè nguyªn dư¬ng lín h¬n sè 0.
Mäi sè nguyªn ©m nhá h¬n sè 0
Sè nguyªn dư¬ng lín h¬n mäi SN ©m.
HS BiÕn ®ỉi c¸c ph©n sè cã cïng mÉu ©m thµnh cïng mÉu dư¬ng råi so s¸nh. 
2. So sánh hai phân số khơng cùng mẫu
GV: H·y so s¸nh ph©n sè vµ
GV yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm ®Ĩ tù t×m c©u tr¶ lêi. Qua ®ã h·y rĩt ra c¸c bước để so s¸nh hai ph©n sè kh«ng cïng mÉu
HS ho¹t ®éng theo nhãm
So s¸nh vµ 
Þ so s¸nh vµ
Þ so s¸nh vµ 
cã 
- GV yªu cÇu HS nªu quy t¾c so s¸nh hai ph©n sè kh«ng cïng mÉu?
- GV ®ưa bảng phụ ra để nhấn mạnh
- GV cho HS lµm ?2 so s¸nh c¸c ph©n sè sau:
a) vµ 
b) vµ 
Em cã nhËn xÐt g× vỊ c¸c ph©n sè nµy?
H·y rĩt gän, råi quy ®ång ®Ĩ ph©n sè cã cïng mÉu dư¬ng.
- GV yªu cÇu 1 HS ®äc ?3
GV h­íng dÉn HS so s¸nh víi 0
H·y quy ®ång mÉu? ViÕt sè 0 d­íi d¹ng ph©n sè cã mÉu lµ 5. so s¸nh hai ph©n sè.
Tư¬ng tù h·y so s¸nh:
 Víi 0.
- GV : qua viƯc so s¸nh c¸c ph©n sè trªn víi sè 0, h·y cho biÕt tư vµ mÉu cđa ph©n sè như thÕ nµo th× ph©n sè lín h¬n 0? Nhá h¬n 0?
GV yªu cÇu 1 HS ®äc “nhËn xÐt” tr.23 SGK 
Áp dơng: Trong c¸c ph©n sè sau ph©n sè nµo dư¬ng? Ph©n sè nµo ©m?
HS ph¸t biĨu quy t¾c (SGK tr23)
- HS c¶ líp lµm ?2
sau ®ã 2 HS lªn b¶ng lµm
a) vµ .MC: 36
 vµ 
HS : c¸c ph©n nµy chưa tèi gi¶n
Quy ®ång mÉu: 
Cã: 
HS :
HS : Lªn b¶ng lµm
HS : NÕu tư vµ mÉu cđa ph©n sè cïng dÊu th× ph©n sè lín h¬n 0. NÕu tư vµ mÉu cđa ph©n sè kh¸c dÊu th× ph©n sè nhá h¬n 0.
HS : ph©n sè dư¬ng lµ:
Ph©n sè ©m lµ: 
C. H­íng dÉn vỊ nhµ:
 - N¾m v÷ng quy t¾c so s¸nh hai ph©n sè b»ng c¸ch viÕt chĩng dưới d¹ng hai ph©n sè cã cïng mÉu dư¬ng.
 - Bµi tËp vỊ nhµ sè 37, 38 (c,d), 39 , 41 tr.23, 24 SGK
 - Bµi sè 51, 54 tr.10,11 SBT 
 - Hướng dÉn bµi 41 SGK. Dïng tÝnh chÊt b¾c cÇu ®Ĩ so s¸nh 2 ph©n sè. Ngµy so¹n: 01/03/2010
Tiết 78 §7. phÐp céng ph©n sè
I. Mơc tiªu:
HS hiĨu vµ ¸p dơng ®ược quy t¾c céng hai ph©n sè cïng mÉu vµ kh«ng cïng mÉu.
Cã kü n¨ng céng ph©n sè nhanh vµ ®ĩng
Cã ý thøc nhËn xÐt ®Ỉc ®iĨm cđa c¸c ph©n sè ®Ĩ céng nhanh vµ ®ĩng (cã thĨ rĩt gän c¸c ph©n sè trước khi céng)
II. chuÈn bÞ cđa gi¸o viªn vµ HS
GV: SGK, bảng phụ, giáo án.
HS: B¶ng nhãm, bĩt viÕt b¶ng.
III. TiÕn tr×nh d¹y häc.
Ho¹t ®éng cđa Gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cđa häc sinh
A. KiĨm tra bµi cị:
HS 1: Muèn so s¸nh hai ph©n sè ta lµm thÕ nµo?
Ch÷a bµi 41 (24 SGK ) c©u a, b 
-GV : Em nµo cho c« biÕt quy t¾c céng 2 ph©n sè ®· häc ë tiĨu häc. Cho vÝ dơ
- GV : Ghi ra gãc b¶ng d¹ng TQ ph¸t biĨu cđa HS 
- GV : Quy t¾c trªn vÉn ®ược ¸p dơng ®èi víi c¸c ph©n sè cã tư sè vµ mÉu sè lµ c¸c sè nguyªn. §ã chÝnh lµ néi dung bµi h«m nay
B. phÐp céng ph©n sè
 1. Cộng hai phân số cùng mẫu:
Yªu cÇu HS lÊy thªm 1 sè vÝ dơ kh¸c trong ®ã cã ph©n sè mµ tư sè vµ mÉu sè lµ c¸c sè nguyªn
- GV : Qua c¸c vÝ dơ trªn ai nh¾c l¹i quy t¾c céng 2 ph©n sè cã cïng mÉu sè. ViÕt tỉng qu¸t
GV cho HS lµm ?1 gäi 3 HS lªn b¶ng lµm
GV : Em cã nhËn xÐt g× vỊ c¸c ph©n sè
* Theo em ta nªn lµm như thÕ nµo trước khi thùc hiƯn phÐp céng.
* Em h·y thùc hiƯn phÐp tÝnh
GV : chĩ ý trước khi thùc hiƯn ta nªn quan s¸t xem c¸c ph©n sè ®· cho tèi gi¶n chưa. NÕu chưa tèi gi¶n ta nªn rĩt gän råi míi thùc hiƯn phÐp tÝnh.
GV cho HS lµm ?2 (SGK_T25 )
Cđng sè GV cho HS lµm bµi 42 c©u 
a, b (SGK_T26)
a) 
b) 
2. Cộng hai phân số khơng cùng mẫu:
*Muèn céng 2 ph©n sè kh«ng cïng mÉu ta lµm thÕ nµo?
* Muèn quy ®ång mÉu sè c¸c ph©n sè ta lµm thÕ nµo?
GV cho HS c¶ líp lµm ?3 sau ®ã gäi 3 HS lªn b¶ng
- GV ghi tãm t¾t c¸c bước quy ®ång vµo gãc b¶ng ®Ĩ HS nhí
- GV cho vÝ dơ
.
GV : Qua c¸c vÝ dơ trªn em h·y nªu quy t¾c céng hai ph©n sè kh«ng cïng mÉu sè
GV gäi vµi HS ph¸t biĨu l¹i
GV cho HS lµm bµi 42 c©u c, d (SGK_T26)
Gäi 2 HS lªn b¶ng
C. cđng cè
Bµi 44 (SGK_T26)
§iỊn dÊu ; = vµo « trèng
GV yªu cÇu HS thùc hiƯn phÐp tÝnh, rĩt gän, so s¸nh.
Hs lªn b¶ng tr¶ lêi
Ch÷a bµi tËp 41 (a, b)
HS ph¸t biĨu như (SGK_T25)
b) Quy t¾c SGK (25)
c) Tỉng qu¸t
HS 1: 
a)
HS2:
b) 
HS 3:
c) 
* C¶ 2 ph©n sè ®Ịu chưa tèi gi¶n
* Nªn rĩt gän vỊ ph©n sè tèi gi¶n
HS 3:
HS 2: 
* Ta ph¶i quy ®ång mÉu sè c¸c ph©n sè.
HS: Ph¸t biĨu l¹i quy t¾c quy ®ång mÉu sè c¸c ph©n sè
HS 1
a) 
HS 2:
b) 
HS 3: 
c)
HS ph¸t biĨu như (SGK_T26)
HS ho¹t ®éng theo nhãm
KÕt qu¶:
D. h­íng dÉn vỊ nhµ
- Häc thuéc quy t¾c céng ph©n sè.
- Về nhà làm các bài 43, 45 (SGK_T26), Bµi 58, 59, 60, 61, 63 (SBT_T12)
Ngµy so¹n: 02/03/2010
Tiết 79. luyƯn tËp
I. Mơc tiªu
HS biÕt vËn dơng quy t¾c céng hai ph©n sè cïng mÉu sè vµ kh«ng cïng mÉu.
Cã kü n¨ng céng ph©n sè nhanh vµ ®ĩng.
Cã ý thøc nhËn xÐt ®Ỉc ®iĨm cđa c¸c ph©n sè ®Ĩ céng nhanh vµ ®ĩng (cã thĨ rĩt gän ph©n sè trước khi céng, rĩt gän kÕt qu¶)
II. chuÈn bÞ cđa gi¸o viªn vµ HS
GV: 2 b¶ng phơ ghi bµi 62 (b) SBT ®Ĩ HS ch¬i trß ch¬i.
HS: B¶ng nhãm, bĩt viÕt b¶ng.
III. ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cđa Gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cđa häc sinh
A. KiĨm tra bµi cị:
KiĨm tra HS 1:
1. Nªu quy t¾c céng hai ph©n sè cã cïng mÉu sè. ViÕt c«ng thøc tỉng qu¸t.
2. Ch÷a bµi 43 (a,d) (26sgk)
TÝnh tỉng 
c)
d)
KiĨm tra HS 2:
1. Nªu quy t¾c céng hai ph©n sè kh«ng cïng mÉu sè.
2. Ch÷a bµi 45 (26 SGK )
B. bµi míi : luyƯn tËp
Bµi 59 (SBT_T12): Céng c¸c ph©n sè 
a)
b) 
c) 
 Qua bµi nµy lưu ý HS rĩt gän kÕt qu¶ nÕu cã.
Bµi 60(SBT_T12): Céng c¸c ph©n sè.
1. HS ph¸t biĨu quy t¾c. ViÕt c«ng thøc tỉng qu¸t, c¶ líp nhËn xÐt.
2. Ch÷a bµi tËp:
c)
d)
HS 2: Ph¸t biĨu quy t¾c, c¶ líp nhËn xÐt
Gäi 3 HS lªn b¶ng lµm ®ång thêi 3 c©u a, b, c.
HS1: a) 
HS2: b) 
HS3: c)
Yªu cÇu HS ®äc ®Ị bµi vµ nhËn xÐt trưíc khi thùc hiƯn phÐp céng ta nªn lµm thÕ nµo? V× sao ?
a) 
b) 
c) 
* HS ®äc ®Ị bµi vµ nhËn xÐt 
* Trưíc khi lµm phÐp céng ta nªn rĩt gän ph©n sè ®Ĩ ®ưa vỊ ph©n sè tèi gi¶n v× khi quy ®ång mÉu sè sÏ gän h¬n. Sau ®ã gäi 3 HS lªn b¶ng lµm theo nhËn xÐt .
HS 1: a) 
HS 2: b) 
HS 3: c) 
C. cđng cè
*GV gäi häc sinh nh¾c l¹i phÐp céng ph©n sè cïng mÉu vµ kh«ng cïng mÉu.
Tỉ chøc cho häc sinh “Trß ch¬i tÝnh nhanh” bµi 62(b) SBT. §Ị nghÞ ghi s½n ë 2 b¶ng phơ. Cho 2 ®éi ch¬i gåm 1 ®éi nam vµ mét ®éi n÷. Mçi ®éi cư 5 b¹n. Mçi b¹n ®ược quyỊn ®iỊn kÕt qu¶ vµo 1 « råi chuyĨn bĩt cho ngưêi tiÕp theo, thêi gian ch¬i trong vßng 3 phĩt.
Khi c¸c ®éi ph©n c«ng xong, GV cho hiƯu lƯnh ®Ĩ c¸c ®éi b¾t ®Çu thùc hiƯn.
Hoµn chØnh b¶ng sau
Mét vµi HS nh¾c l¹i.
HS: Cã 2 phĩt ®Ĩ cư vµ ph©n c«ng, ®éi lªn b¶ng xÕp theo hµng däc
D. h­íng dÉn vỊ nhµ
Häc thuéc quy t¾c.
Bµi tËp 61, 65 (SBT_T12)
¤n l¹i tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp nh©n sè nguyªn
§äc trưíc bµi tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp céng ph©n sè.
Ngµy so¹n: 08/3/2010
Tiết 80 §8.tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp céng ph©n sè
(TiÕt 1)
I. Mơc tiªu:
HS biÕt c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp céng ph©n sè: Giao ho¸n, kÕt hỵp céng víi sè 0.
B­íc ®Çu cã kü n¨ng ®Ĩ vËn dơng c¸c tÝnh chÊt trªn ®Ĩ tÝnh ®­ỵc hỵp lý, nhÊt lµ khi céng nhiỊu ph©n sè.
Cã ý thøc quan s¸t ®Ỉc ®iĨm c¸c ph©n sè ®Ĩ vËn dơng c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp céng ph©n sè
II. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS:
GV: chuÈn bÞ c¸c tÊm b×a (h×nh 8 ) tr. 28 SGK. 2 b¶ng phơ ®Ĩ ch¬i “ trß ch¬i ghÐp h×nh”.
HS: Mçi HS mang 4 phÇn cđa tÊm b×a ®­ỵc c¾t ra nh­ h×nh 8, b¸n kÝnh 10 cm.
III. Ho¹t ®éng d¹y häc :
Ho¹t ®éng cđa Gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cđa häc sinh
A. KiĨm tra bµi cị:
GV nªu c©u hái kiĨm tra:
HS1: Em h·y cho biÕt phÐp céng sè nguyªn cã nh÷ng tÝnh chÊt g×? Nªu d¹ng tỉng qu¸t:
Thùc hiƯn phÐp tÝnh:
 vµ 
Rĩt ra nhËn xÐt 
- HS 2: Thùc hiƯn phÐp tÝnh
a)
Hs lªn b¶ng tr¶ lêi
Bµi tËp:
NhËn xÐt: PhÐp céng ph©n sè cã tÝnh chÊt giao ho¸n
- HS 2: Lªn b¶ng lµm
B. Bµi míi :
 1. C¸c tÝnh chÊt :
GV: Qua c¸c vÝ dơ vµ tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp céng sè nguyªn b¹n võa ph¸t biĨu. Em nµo cho biÕt c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp céng ph©n sè (Ph¸t biĨu vµ nªu c«ng thøc tỉng qu¸t).
GV treo b¶ng phơ ghi c¸c T/C.
*Mçi tÝnh chÊt em h·y cho 1 vÝ dơ:
GV: Theo em, tỉng cđa nhiỊu ph©n sè cã tÝnh chÊt giao ho¸n vµ kÕt hỵp kh«ng?
GV: Víi tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp céng ph©n sè giĩp ta ®iỊu g×?
HS :a) TÝnh chÊt giao ho¸n
b) TÝnh chÊt kÕt hỵp
c) Céng víi sè 0
Chĩ ý: a, b, c, d, p, q ỴZ; b,d,q¹0.
* HS lÊy vÝ dơ:
HS: Tỉng cđa nhiỊu ph©n sè cịng cã tÝnh chÊt giao ho¸n vµ kÕt hỵp.
HS: Nhê tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè khi céng nhiỊu ph©n sè ta cã thĨ ®ỉi chç hoỈc nhãm c¸c ph©n sè l¹i theo bÊt cø c¸ch nµo sao cho viƯc tÝnh to¸n ®­ỵc thuËn tiƯn.
2. ¸p dơng :
GV: Nhê nhËn xÐt trªn em h·y tÝnh nhanh tỉng c¸c ph©n sè sau:
A:
GV cho häc sinh lµm ?2
HS c¶ líp lµm vµo vë .
Gäi 2 HS lªn b¶ng lµm 2 c©u B,C
Gäi 1 HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi. GV ghi lªn b¶ng .
A= (T/c giao ho¸n)
A	(T/c kÕt hỵp)
A= (-1) + 1 + 
A= 0 + A= (céng víi 0)
HS1: 
B= 
B= (T/c g/ho¸n)
B=
HS2:
C= 
 (TÝnh chÊt giao ho¸n vµ kÕt hỵp)
	C. H­íng dÉn vỊ nhµ:
 - Häc thuéc lßng c¸c tÝnh chÊt vËn dơng vµo bµi tËp ®Ĩ tÝnh nhanh.
 - Lµm bµi tËp 47, 49, 52 (SGK). Bµi 66, 68 (SBT _T13).
Ngµy so¹n: 08/3/2010
Tiết 81 §8.tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp céng ph©n sè
(TiÕt 2)
I. Mơc tiªu:
HS biÕt c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp céng ph©n sè: Giao ho¸n, kÕt hỵp céng víi sè 0.
B­íc ®Çu cã kü n¨ng ®Ĩ vËn dơng c¸c tÝnh chÊt trªn ®Ĩ tÝnh ®­ỵc hỵp lý, nhÊt lµ khi céng nhiỊu ph©n sè.
Cã ý thøc quan s¸t ®Ỉc ®iĨm c¸c ph©n sè ®Ĩ vËn dơng c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp céng ph©n sè
II. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS:
GV: chuÈn bÞ c¸c tÊm b×a (h×nh 8 ) tr. 28 SGK. 2 b¶ng phơ ®Ĩ ch¬i “ trß ch¬i ghÐp h×nh”.
HS: Mçi HS mang 4 phÇn cđa tÊm b×a ®­ỵc c¾t ra nh­ h×nh 8, b¸n kÝnh 10 cm.
III. Ho¹t ®éng d¹y häc :
Bµi 48(SGK_T28)
GV: §­a 8 tÊm h×nh c¾t nh­ h×nh 8 (SGK_T28)
Tỉ chøc cho HS ch¬i “GhÐp h×nh”. Thi ghÐp nhanh c¸c m¶nh b×a ®Ĩ tho¶ m·n yªu cÇu cđa ®Ị bµi.
a) h×nh trßn
b) h×nh trßn
c) h×nh trßn
d) h×nh trßn 
Cã thĨ tỉ chøc cho HS theo 2 ®éi. Mçi ®éi gåm 4 ng­êi. Chän miÕng b×a thÝch hỵp ®Ĩ ghÐp theo yªu cÇu cđa bµi. Mçi ng­êi ghÐp 1 h×nh vµo b¶ng cđa ®éi. §éi nµo nhanh vµ ®ĩng sÏ ®­ỵc th­ëng ®iĨm.
Mçi c©u ®ĩng sÏ ®­ỵc 1 ®iĨm vµ thêi gian nhanh h¬n 2 ®iĨm.
(Mçi HS khi lªn mang theo 4 phÇn cđa tÊm b×a ®­ỵc c¾t ra tõ mét h×nh trßn cã b¸n kÝnh 10 cm).
GV: yªu cÇu vµi HS ph¸t biĨu l¹i c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp céng ph©n sè.
Bµi 51(SGK_T29):
T×m n¨m c¸ch chän ba trong 7 sè sau ®©y ®Ĩ khi céng l¹i ®­ỵc tỉng lµ 0
Bµi 50 (SGK_T29)
- §iỊn sè thÝch hỵp vµo « trèng
GV gäi tõng HS ®øng tai chç tr¶ lêi
GV kÕt qu¶ ghi vµo b¶ng
§¸p ¸n:
a)
b)
c)
d)
HS: §äc kü ®Ị bµi vµ tù t×m c¸ch gi¶i. 5 c¸ch chän lµ:
a)
b)
c)
d)
e)
+
=
+
+
+
+
=
=
=
=
+
=
C. H­íng dÉn vỊ nhµ:
 - Häc thuéc lßng c¸c tÝnh chÊt vËn dơng vµo bµi tËp ®Ĩ tÝnh nhanh.
 - Lµm bµi tËp 47, 49, 52 (SGK). Bµi 66, 68 (SBT _T13).