I. Mục tiêu:
* Kiến thức:
HS nhận biết được thế nào là hai phân số bằng nhau.
* Kỹ năng:
Học sinh nhận dạng được các phân số bằng nhau và không bằng nhau, lập được các cặp số bằng nhau từ một đẳng thức tích.
* Thái độ:
Giáo dục cho HS tính cẩn thận, chính xác.
II. Phương tiện dạy học:
- GV: Phấn màu, bảng phụ
- HS: Chuẩn bị bảng nhóm, bút viết
III. Tiến trình bài dạy:
Ho¹t ®ng cđa thÇy Ho¹t ®ng cđa trß
Ho¹t ®ng 1: KiĨm tra bµi cị (4 ph)
- GV ®a c©u hi lªn mµn h×nh.
Th nµo lµ ph©n s?
Ch÷a bµi tp s 4 <4-sbt>4-sbt>
Vit c¸c phÐp chia sau díi d¹ng ph©n s;
a) -3 : 5 b) (-2) : (-7)
c) 2 : (-11) d) x : 5 víi x - Mt HS lªn b¶ng kiĨm tra.
Tr¶ li c©u hi.
Ch÷a bµi tp sos 4 SBT.
a) = b) =
c) = d) = víi x
Ho¹t ®ng 2: §Þnh ngha (12 ph)
- GV ®a h×nh v lªn mµn h×nh: C 1 c¸i b¸nh h×nh h÷ nht
LÇn 1
LÇn 2
(phÇn t« ®m lµ phÇn ly ®i)
Hi mçi lÇn ®· ly ®i bao nhiªu phÇn c¸i b¸nh?
Nhn xÐt g× vỊ 2 ph©n s trªn ? V× sao?
- GV: líp 5 ta ®· hc hai ph©n s b»ng nhau. Nhng víi c¸c ph©n s c tư vµ mu lµ c¸c s nguyªn, vÝ dơ vµ lµm th nµo ®Ĩ bit ®ỵc 2 ph©n s nµy b»ng nhau hay kh«ng? § lµ ni dung bµi h«m nay, Sau ®, GV ghi ®Ị bµi.
- Tr l¹i vÝ dơ trªn :
Nh×n cỈp ph©n s nµy em h·y ph¸t hiƯn c c¸c tÝch nµo b»ng nhau?
- H·y ly mt vÝ dơ kh¸c vỊ 2 ph©n s b»ng nhau vµ kiĨm tra nhn xÐt nµy.
- Mt c¸ch tỉng qu¸t ph©n s:
khi nµo?
§iỊu vn ®ĩng víi c¸c ph©n s tư, mu lµ c¸c s nguyªn.
- GV yªu c©u HS ®c ®Þnh ngha SGK.
- GV ®a ®Þnh ngha lªn mµn h×nh.
- LÇn 1 ly ®i c¸i b¸nh.
- LÇn 2 ly ®i c¸i b¸nh.
- HS :
- Hai ph©n s trªn b»ng nhau v× cng biĨu ®iƠn mt phÇn cđa c¸i b¸nh.
- HS : C 1. 6 = 3. 2.
HS: gi¶ sư ly :
C 2. 10 = 5.4.
- HS: ph©n s nu ad= bc.
- HS ®c ®Þnh nghia SGK.
nu ad= bc.
Ho¹t ®ng 3: C¸c vÝ dơ (10 ph)
- GV: C¨n c vµo ®Þnh ngha trªn xÐt xem vµ c b»ng nhau kh«ng?
- H·y xÐt xem c¸c cỈp ph©n s sau c b»ng nhau kh«ng?
vµ ; vµ .
- GV yªu cÇu HS lµm c¸c bµi tp:
a) T×m x bit
- HS : = v× (-3). (-8) = 4. 6
(=24)
- HS: = v× (-1). 12 = 4. (-3)
(= -12)
. v× 3.7 5.(-4)
HS lµm bµi tp
a) -2.6 = 3. x x = - 4.
TuÇn: TiÕt: 69 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : Chương III: PHÂN SỐ §1. MỞ RỘNG KHÁI NIỆM PHÂN SỐ I. Mục tiêu: Kiến thức: HS thấy được sự giống nhau và khác nhau giữa khái niệm phân số đã học ở Tiiểu học và khái niệm phân số học ở lớp 6 Kỹ năng: HS viết được phân số mà tử và mẫu là số nguyên, thấy được số nguyên cũng là phân số có mẫu là 1 Thái độ: Giáo dục cho HS tính cẩn thận, chính xác, biết dùng phân số để biểu diễn một nội dung thực tế. II. Phương tiện dạy học: GV: Phấn màu, bảng phụ ghi sẵn đề bài tập HS: Chuẩn bị bảng nhóm, bút viết, ôn tập khái niệm phân số đã học ở Tiểu học. III. Tiến trình bài dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng Hoạt động 1: Giới thiệu sơ lược về chương III (4 phút). - Hãy cho một vài ví dụ về phân số đã được học ở Tiểu học. - Tử và mẫu của phân số là những số nào? - Nếu tử và mẫu là các số nguyên ví dụ: thì có phải là phân số không? - Khái niệm phân số được mở rộng như thế nào, làm thế nào để so sánh, tính toán, thực hiện các phép tính. Đó là nội dung của chương III. à Bài mới HS cho ví dụ: HS nghe GV giới thiệu chương III. Hoạt động 2: Khái niệm về phân số (12 phút) - Một quả cam được chia thành 4 phần bằng nhau, lấy đi 1 phần, ta nói rằng: “đã lấy quả cam” - Yêu cầu HS cho ví dụ trong thực tế - Vậy có thể coi là thương của phép chia 1 cho 4 - Tương tự, nếu lấy -1 chia cho 4 thì có thương bằng bao nhiêu? - là thương của phép chia nào? - Vậy: ; ; ; . Đều là các phân số. Vậy thế nào là một phân số? - So với khái niệm phân số đã học ở Tiểu học, em thấy khái niệm phân số đã được mở rộng như thế nào? - Có một điều kiện không thay đổi, đó là điều kiện nào? - Nhắc lại dạng tổng quát của phân số? HS lấy ví dụ trong thực tế: một cái bánh được chia thành 6 phần bằng nhau, lấy đi 5 phần, -1 chia cho 4 có thương là: là thương của phép chia -3 cho -7 - Phân số có dạng với a, b Ỵ Z và b 0 - Phân số ở tiểu học cũng có dạng: với a, b Ỵ N và b 0 Điều kiện không thay đổi: b 0 I. Khái niệm về phân số: - Phân số có dạng với a, b Ỵ Z và b 0 - Ví dụ: ; ; ; . đều là các phân số. 0 Hoạt động 3: Ví dụ (10 phút). - Hãy cho ví dụ về phân số? Cho biết tử và mẫu của từng phân số đó? - Ỵêu cầu HS làm ?2 Trong các cách viết sau, cách viết nào cho ta phân số: a) b) c) d) e) f) HS tự lấy ví dụ về phân số rồi chỉ ra tử và mẫu của các phân số đó. - HS trả lới, giải thích dựa theo dạng tổng quát của phân số. Các cách viết phân số: a) c) f) g) h) II. Ví dụ: Các cách viết phân số: a) c) f) g) h) g) h) là mét phân số, mà = 4. Vậy mọi số nguyên có thể viếr dưới dạng phân số hay không? Cho ví dụ? - Số nguyên có thể viết dưới dạng phân số Mọi số nguyên đều có thể viết dưới dạng phân số. Ví dụ: 2 = ; -5 = * Mọi số nguyên đều có thể viết dưới dạng phân số. Ví dụ: 2 = ; -5 = Hoạt động 4: Củng cố (17 phút) Bài 1 tr.5 SGK: HS lên bảng gạch chéo hình và biểu diễn các phân số. Bài 5 tr.6 SGK: Dùng cả hai số 5 và 7 để viết thành phân số (mỗi số chỉ viết dược 1 lần). Tương tự đặt câu hỏi như vậy với hai số 0 và -2 Bài 6 tr6 SGK: Biểu thị các số dưới dạng phân số: a) của hình chữ nhật b) của hình vuông HS nhận xét và làm bài nhóm. và - Với hai số 0 và -2 ta viết được phân số: Bài 1 tr.5 SGK: a) của hình chữ nhật b) của hình vuông Bài 5 tr.6 SGK: HS nhận xét và làm bài nhóm. và - Với hai số 0 và -2 ta viết được phân số: Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà (1 phút) + Học bài trong vở ghi và trong SGK + BTVN: 77 tr.89 SGK + 113 à 117 (SBT) TuÇn: TiÕt: 70 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : §2. PHÂN SỐ BẰNG NHAU I. Mục tiêu: Kiến thức: HS nhận biết được thế nào là hai phân số bằng nhau. Kỹ năng: Học sinh nhận dạng được các phân số bằng nhau và không bằng nhau, lập được các cặp số bằng nhau từ một đẳng thức tích. Thái độ: Giáo dục cho HS tính cẩn thận, chính xác. II. Phương tiện dạy học: GV: Phấn màu, bảng phụ HS: Chuẩn bị bảng nhóm, bút viết III. Tiến trình bài dạy: Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cị (4 ph) - GV ®a c©u hái lªn mµn h×nh. ThÕ nµo lµ ph©n sè? Ch÷a bµi tËp sè 4 ViÕt c¸c phÐp chia sau díi d¹ng ph©n sè; a) -3 : 5 b) (-2) : (-7) c) 2 : (-11) d) x : 5 víi x - Mét HS lªn b¶ng kiĨm tra. Tr¶ lêi c©u hái. Ch÷a bµi tËp sos 4 SBT. a) = b) = c) = d) = víi x Ho¹t ®éng 2: §Þnh nghÜa (12 ph) GV ®a h×nh vÏ lªn mµn h×nh: Cã 1 c¸i b¸nh h×nh h÷ nhËt LÇn 1 LÇn 2 (phÇn t« ®Ëm lµ phÇn lÊy ®i) Hái mçi lÇn ®· lÊy ®i bao nhiªu phÇn c¸i b¸nh? NhËn xÐt g× vỊ 2 ph©n sè trªn ? V× sao? - GV: ë líp 5 ta ®· häc hai ph©n sè b»ng nhau. Nhng víi c¸c ph©n sè cã tư vµ mÉu lµ c¸c sè nguyªn, vÝ dơ vµ lµm thÕ nµo ®Ĩ biÕt ®ỵc 2 ph©n sè nµy b»ng nhau hay kh«ng? §ã lµ néi dung bµi h«m nay, Sau ®ã, GV ghi ®Ị bµi. - Trë l¹i vÝ dơ trªn : Nh×n cỈp ph©n sè nµy em h·y ph¸t hiƯn cã c¸c tÝch nµo b»ng nhau? - H·y lÊy mét vÝ dơ kh¸c vỊ 2 ph©n sè b»ng nhau vµ kiĨm tra nhËn xÐt nµy. - Mét c¸ch tỉng qu¸t ph©n sè: khi nµo? §iỊu vÉn ®ĩng víi c¸c ph©n sè tư, mÉu lµ c¸c sè nguyªn. - GV yªu c©u HS ®äc ®Þnh nghÜa SGK. - GV ®a ®Þnh nghÜa lªn mµn h×nh. - LÇn 1 lÊy ®i c¸i b¸nh. - LÇn 2 lÊy ®i c¸i b¸nh. - HS : - Hai ph©n sè trªn b»ng nhau v× cïng biĨu ®iƠn mét phÇn cđa c¸i b¸nh. - HS : Cã 1. 6 = 3. 2. HS: gi¶ sư lÊy : Cã 2. 10 = 5.4. - HS: ph©n sè nÕu ad= bc. - HS ®äc ®Þnh nghia SGK. nÕu ad= bc. Ho¹t ®éng 3: C¸c vÝ dơ (10 ph) - GV: C¨n cø vµo ®Þnh nghÜa trªn xÐt xem vµ cã b»ng nhau kh«ng? - H·y xÐt xem c¸c cỈp ph©n sè sau cã b»ng nhau kh«ng? vµ ; vµ . - GV yªu cÇu HS lµm c¸c bµi tËp: a) T×m x biÕt - HS : = v× (-3). (-8) = 4. 6 (=24) - HS: = v× (-1). 12 = 4. (-3) (= -12) . v× 3.7 5.(-4) HS lµm bµi tËp a) -2.6 = 3. x x = - 4. b) T×m ph©n sè b»ng ph©n sè c) LÊy vÝ dơ vỊ 2 ph©n sè b»ng nhau. - GV yªu c©u ho¹t ®éng nhãm lµm ?1 vµ ?2 vµ t×m x biÕt b) c) HS tù lÊy vÝ dơ vỊ 2 ph©n sè b»ng nhau. - HS ho¹t ®éng theo nhãm. 1? v× 1. 12 = 4.3 v× 2.8 = 3.6 v× (-3).(-15) = 5.9 v× 4.9 3. (-12) 2? v× -2.5 5.2 T×m x biÕt x.21 = 6.7 x = Ho¹t ®éng 4: Luyªn tËp - cđng cè (18 ph) - Trß ch¬i: GV cư 2 ®éi trëng. Néi dung: T×m c¸c cỈp ph©n sè b»ng nhau trong c¸c ph©n sè sau: LuËt ch¬i : 2 ®éi mçi ®éi 3 ngêi, mçi ®éi chØ cã 1 bĩt (hoỈc phÊn)chuyỊn tay nhau viÕt lÇn lỵt tõ ngêi nay sang ngêi kh¸c. §éi nµo hoµn thµnh nhanh h¬n vµ ®ĩng lµ th¾ng. - Bµi 8 Cho a, b . Chøng minh r»ng c¸c cỈp ph©n sau ®©y lu«n b»ng nhau: a) vµ ; b ) vµ Rĩt ra nhËn xÐt? ¸p dơng: Bµi 9 ViÕt mçi ph©n sè sau ®©y thµnh mét ph©n sè b»ng nã cã mÉu d¬ng: . - GV rĩt ra nhËn xÐt: VËy ta cã thĨ viÕt ph©n sè cã mÉu ©m thµnh mét ph©n sè b»ng nã cã mÉu d¬ng: - GV yªu cÇu HS lµm trªn phiÕu häc tËp bµi 6 vµ 7 (a,d) 1) T×m x, y biÕt: a) b) 2) §iỊn sè thÝch hỵp vµo « vu«ng a) d) Bµi tËp :Thư trÝ th«ng minh Tõ ®¼ng thøc : 2. (-6) = (- 4).3 h·y lËp c¸c cỈp ph©n sè b»ng nhau. GV gỵi ý HS tù nghiªn cøu bµi 10 2 ®éi trëng HS thµnh lËp ®éi. HS: Hai ®éi tham gia trß ch¬i, mçi ®éi 3 ngêi (cã thĨ lÊy 1 ®éi nam, 1 ®éi n÷ hoỈc lÊy ®éi theo tỉ, trªn tinh th©n xung phong ) KÕt qu¶: . a) = v× a.b = (- a).(- b) b) = v× (-a).b =(-b).a NhËn xÐt :nÕu ®ỉi dÊu c¶ tư vµ mÉu cđa mét ph©n sè th× ta ®ỵc mét ph©n sè b»ng ph©n sè ®ã. HS lµm bµi tËp: - HS c¶ líp lµm bµi trªn phiÕu häc tËp. KÕt qu¶ : 1) a) x = 2; b) y = -7. 2) a) d) - HS tù ®äc bµi 10 SGK råi t×m c¸c cỈp ph©n sè b»ng nhau. KÕt qu¶: Ho¹t ®«ng 5: Híng dÉn vỊ nhµ (1 ph) - N¾m v÷ng ®Þnh nghÜa 2 ph©n sè b»ng nhau - Bµi tËp sè 7 (b,c), 10 Bµi 9,10,11,12,13,14 - ¤n tËp tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè TuÇn: TiÕt: 71 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : §4. TÍNH CHẤT CƠ BẢN cđa ph©n sè I. Mục tiêu: N¾m v÷ng tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè. VËn dơng ®ỵc tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè ®Ĩ gi¶I mét bµi tËp ®¬n gi¶n, viÕt ®ỵc mét ph©n sè cã mÉu ©m thµnh ph©n sè b»ng nã vµ cã mÉu d¬ng. B¬c ®Çu cã kh¸i niƯm vỊ sè h÷u tû. II ChuÈn bÞ: GV: Phấn màu, bảng phụ ghi tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè vµ c¸c bµi tËp vËn dơng HS: Chuẩn bị bảng nhóm, bút viết III. Tiến trình bài dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (7 phút). ?1 ThÕ nµo lµ hai ph©n sè b»ng nhau? ViÕt d¹ng tỉng qu¸t. Lµm bµi tËp: §iỊn sè thÝch hỵp vµo « vu«ng: ?2 – Ch÷a bµi tËp 12 trang 5 SGK GV- cho HS nhËn xÐt cho ®iĨm. (GV gi÷ l¹i kÕt qu¶ bµi tËp HS 1 ®Ĩ nªu vÊn ®Ị bµi míi. + HS1: lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái vµ lµm bµi tËp. Hai ph©n sè b»ng nhau: nÕu a.d = b.c Bµi tËp: +HS2: Ch÷a bµi 12 SGK/5 Tõ ®¼ng thøc 2.36 = 8.9 ta cã Hoạt động 2: NhËn xÐt (10 phút) Dùa vµo ®Þnh nghÜa hai ph©n sè b»ng nhau , ta biÕn ®ỉi mét ph©n sè ®· cho thµnh mét ph©n sè b»ng nã mµ tư vµ mÉu thay ®ỉi. Ta cịng cã thĨ lµm ®ỵc ®iỊu nµy dùa vµo tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè. GV- Ta cã Em h·y nhËn xÐt: ta ®· nh©n c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè thø nhÊt víi bao nhiªu ®Ĩ ®ỵc ph©n sè thø hai? GV ghi b¶ng: Tõ ®ã em rĩt ra nhËn xÐt. GV Thùc hiƯn t¬ng tù cỈp ph©n sè trªn: ta cã: Rĩt ra nhËn xÐt. Dùa vµo nhËn xÐt trªn lµm bµi ?1 Gi¶i thÝch v× sao: GV- Cho HS tr¶lêi miƯng bµi ?2 HS Ta ®· nh©n c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè thø nhÊt víi (-3) ®Ĩ ®ỵc ph©n sè thø 2. HS _ NhËn xÐt: NÕu ta nh©n c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè HS – NÕu ta chia c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè cho Hoạt động 3: TÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè (15 phút) GV- Trªn c¬ së tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè ®· häc ë tiĨu häc, dùa vµo c¸c vÝ dơ trªn víi c¸c ph©n sè cã tư vµ mÉu lµ c¸c sè nguyªn, em h·y rĩt ra tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè? GV ®a ra tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè (b¶ng phơ) GV nhÊm m¹nh ®iỊu kiƯn cđa sè nh©n, sè chia trong c«ng thøc. víi m Ỵ Z, m ≠ 0 víi n Ỵ ¦C(a,b) GV Dùa vµo tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè h·y gi¶i thÝch v× sao GV: Nh vËy ta cã thĨ viÕt bÊt kú mét ph©n sè cã mÉu ©m thµnh ph©n sè cã mÉu d¬ng b»ng c¸ch nh©n c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè ®ã víi (-1) GV cho HS ho¹t ®éng nhãm lµm 1) bµi ?3 ViÕt mçi ... h gi¶i c©u C. HS2: Ch÷a bµi 77 (39 c©u a, e)SGK. a) e) víi c = GV hái thªm : * ë bµi trªn em cßn c¸ch gi¶i nµo kh¸c? * T¹i sao em l¹i chän c¸ch trªn. GV: VËy tríc khi gi¶i mét bµi to¸n c¸c em ph¶i ®äc kü néi dung, yªu cÇu cđa bµi to¸n råi t×m c¸ch gi¶i nµo hỵp lý nhÊt. HS1: HS: Cßn c¸ch gi¶i thùc hiƯn theo thø tù phÐp tÝnh HS: ¸p dơng tÝnh chÊt ph©n phèi th× c¸ch gi¶i hỵp lý h¬n. HS: Em nhËn th¸y qua quan x¸t biĨu thøc th× phÐp tÝnh ë ngoỈc thø 2 cho ta kÕt qu¶ b»ng 0. Nªn C cã gi¸ trÞ b»ng 0 HS2 lªn b¶ng víi a = *Em cßn c¸ch gi¶i thay gi¸ trÞ cđa ch÷ vµo, råi thùc hiƯn theo thø tù phÐp tÝnh. * V× gi¶i c¸ch ®ã nhanh h¬n Ho¹t ®éng 2: LuyƯn tËp (25 ph) GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau: TÝnh gi¸ trÞ biĨu thøc sau: GV cho HS ®äc néi dung bµi to¸n. GV hái: Bµi to¸n trªn cã mÊy c¸ch gi¶i? §ã lµ nh÷ng c¸ch gi¶i nµo? GV gäi 2 HS lªn b¶ng lµm theo c¸ch. GV: §a b¶ng phơ (giÊy trong) ghi bµi tËp. h·y t×m chç sai trong bµi gi¶i sau: GV cho HS lµm bµi 83 (41 SGK) GV gäi HS ®øng t¹i chç ®äc bµi vµ tãm t¾t néi dung bµi to¸n. GV: Bµi to¸n cã mÊy ®¹i lỵng ? lµ nh÷ng ®¹i lỵng nµo? GV: Cã mÊy b¹n tham gia chuyĨn ®éng? GV vÏ s¬ ®å bµi to¸n. A C B ViƯt Nam H·y tãm t¾t néi dung bµi to¸n vµo b¶ng (GV kỴ b¶ng v, t, s). * GV: Muèn tÝnh qu·ng ®êng AB ta ph¶i lµm thÕ nµo? * Muèn tÝnh qu·ng ®êng AC vµ BC ta lµm thÕ nµo? * Em h·y gi¶i bµi to¸n trªn. GV ®a 2 b¶ng phơ ghi bµi 79 (40 SGK). Tỉ chøc hai ®éi mçi ®éi 10 HS thi ghÐp ch÷ nhanh. LuËt ch¬i: - C¸c ®éi ph©n c«ng cho mçi thµnh viªn cđa ®éi m×nh thùc hiƯn 1 phÐp tÝnh råi ®iỊn ch÷ øng víi kÕt qu¶ võa tÝnh ®ỵc vµo « trèng sao cho dßng ch÷ ®ỵc ghÐp ®ĩng tªn, vµ víi thêi gian ng¾n nhÊt. - Ngêi thø nhÊt vỊ chç ngêi thø hai tiÕp tơc lªn, cø nh vËy cho ®Õn hÕt. B¹n cuèi cïng ph¶i ghi râ tªn nhµ B¸c häc. GV cho hiƯu lƯn "B¾t ®Çu". HS: Bµi to¸n cã 2 c¸ch gi¶i. HS: C1: Thùc hiƯn theo thø tù phÐp tÝnh. C2: ¸p dơng tÝnh chÊt ph©n phèi. HS1: HS2: HS: ®äc kü bµi gi¶i vµ ph¸t hiƯn. Dßng 2: Sai v× bá quªn ngoỈc thø nhÊt, dÉn tíi bµi gi¶i sai. HS: Bµi to¸n cã 3 ®¹i lỵng lµ c¸c ®¹i lỵng vËn tèc (v) thêi gian (t) qu·ng ®êng (s). HS: Cã 2 b¹n tham gia chuyĨn ®éng. v t s ViƯt Nam 15km/h 12km/h 40ph = 20ph = AC BC AB =? HS: Ph¶i tÝnh qu·ng ®êng AC vµ qu·ng ®êng BC. HS: TÝnh ®ỵc thêi gian ViƯt ®i tõ A ®Õn C vµ thêi gian Nam ®i tõ B ®Õn C. HS: Tr×nh bµy bµi gi¶i trªn b¶ng. Thêi gian ViƯt ®i tõ A ®Õn C lµ 7h30ph - 6h50ph=40 ph = Qu·ng ®êng AC lµ 15. Thêi gian Namt ®i tõ B ®Õn C lµ 7h30ph - 7h10ph = 20ph = Qu·ng ®êng BC lµ 12. Qu·ng ®êng AB dµi lµ 10 km + 4 km = 14 km Hai ®éi lÇn lỵt lªn b¶ng ®iỊn khÈn tr¬ng: -1 3 L U O N G T H E V I N H 0 -1 Nhµ to¸n häc ViƯt Nam nỉi tiĨng ë thÕ kû XV lµ L¬ng ThÕ Vinh. Bµi tËp bỉ sung (bµi 94 trang 19 SBT) TÝnh gi¸ trÞ biĨu thøc: Yªu cÇu HS ®äc kü bµi vµ nªu c¸ch gi¶i. GV yªu cÇu HS gi¶i cơ thĨ T¬ng tù tÝnh HS nhËn xÐt. 12=1. 22=2 . 2 32 = 3 . 3 42= 4 . 4. Gäi HS lªn b¶ng lµm Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn vỊ nhµ (5 ph) Tr¸nh nh÷ng sai lÇm khi thùc hiƯn phÐp tÝnh. CÇn ®äc kü ®Ị bµi tríc khi gi¶i ®Ĩ t×m c¸ch gi¶i ®¬n gi¶n vµ hỵp lý nhÊt. Bµi tËp SGK: Bµi 80, 81, 82 (40, 41) Bµi tËp SBT: Bµi 91, 92, 93, 95 (19). TuÇn: TiÕt: 87 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : §12. PhÐp chia ph©n sè Mơc tiªu HS hiĨu kh¸i niƯm sè nghÞch ®¶o vµ biÕt c¸ch t×m sè nghÞch ®¶o cđa mét sè kh¸c 0. HS hiĨu vµ vËn dơng ®ỵc quy t¾c chia ph©n sè. Cã kü n¨ng thùc hiƯn phÐp chia ph©n sè. ChuÈn bÞ cđa gi¸o viªn vµ häc sinh GV: B¶ng phơ (hoỈc giÊy trong, mµn chiÕu) ghi bµi? 5 , bµi 8 (43 SGK). HS: b¶ng nhãm, buýt viÕt b¶ng. TiÕn tr×nh d¹y häc Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra (5 ph) Gäi 1 HS lªn b¶ng tr¶ lêi. C©u hái: a) Ph¸t biĨu quy t¾c phÐp nh©n ph©n sè? ViÕt c«ng thøc tỉng qu¸t? b) ¸p dơng: TÝnh GV: Cho HS c¶ líp nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸. GV: §èi víi ph©n sè cã c¸c phÐp to¸n nh c¸c sè nguyªn. VËy phÐp chia ph©n sè cã thĨ thay b»ng phÐp nh©n ph©n sè ®ỵc kh«ng? Chĩng ta tr¶ lêi ®ỵc c©u hái trªn qua bµi häc h«m nay. HS: lªn b¶ng ph¸t biĨu quy t¾c nh©n ph©n sè vµ viÕt d¹ng tỉng qu¸t. Ho¹t ®éng 2: Sè nghÞch ®¶o (8 ph) GV cho HS lµm Lµm phÐp nh©n GV: Ta nãi: lµ sè nghÞch ®¶o cđa - 8, - 8 lµ sè nghÞch ®¶o cđa. * Hai sè - 8 vµ lµ hai sè nghÞch ®¶o nhau. GV: gäi 1 HS ®øng t¹i chç lµm GV: VËy thÕ nµo lµ 2 sè nghÞch ®¶o cđa nhau? Gäi 1 sè HS nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa vËn dơng : Gv cho HS lµm V lu ý HS c¸ch tr×nh bµy tr¸nh sai lÇm khi viÕt sè nghÞch ®¶o cđa Gäi 2 HS lªn b¶ng, c¶ líp lµm vµo vë. HS: lµ sè nghÞch ®¶o cđa; lµ sè nghÞch ®¶o cđa. Hai sè vµ lµ hai sè nghÞch ®¶o cđa nhau. HS: Ph¸t biĨu ®Þnh nghÜa. Hai sè nghÞch ®¶o cđa nhau nÐu tÝch cđa nã b»ng 1. HS1: Sè nghÞch ®¶o cđa lµ HS2: Sè nghÞch ®¶o cđa -5 lµ HS3: Sè nghÞch ®¶o cđa lµ . HS4: Sè nghÞch ®¶o cđa lµ . Ho¹t ®éng 3: PhÐp chia ph©n sè (12 ph) GV cho HS chia lµm 2 nhãm thùc hiƯn 2 phÐp tÝnh sau: Nhãm 1 tÝnh (theo c¸ch ®· häc ë tiĨu häc). Nhãm 2 tÝnh GV cho HS so s¸nh kÕt qu¶ 2 phÐp tÝnh. GV: Em cã nhËn xÐt g× vỊ mèi quan hƯ gi÷a ph©n sè vµ ph©n sè . GV: Ta ®· thay phÐp chia ph©n sè b»ng phÐp tÝnh nµo ? GV: Cho HS lµm thªm vÝ dơ sau: Thùc hiƯn phÐp tÝnh: 6 : GV: - 6 cã thĨ viÕt díi d¹ng ph©n sè ®ỵc kh«ng? Em h·y thùc hiƯn phÐp tÝnh trªn. GV: VËy chia 1 sè nguyªn cho mét ph©n sè cịng chÝnh lµ chia mét ph©n sè cho ph©n sè. GV: Qua 2 vÝ dơ trªn em h·y ph¸t biĨu qui t¾c chia mét ph©n sè cho mét ph©n sè. GV gäi 1 HS lªn b¶ng viÕt d¹ng tỉng qu¸t cđa qui t¾c. GV gäi vµi HS ph¸t biĨu l¹i qui t¾c. NÕu cã mµn chiÕu sÏ ®a qui t¾c lªn mµn chiÕu ®Ĩ HS kh¾c s©u. GV cho HS lµm GV ®a lªn b¶ng phơ cã bµi gäi 4 HS lÇn lỵt lªn b¶ng ®iỊn. GV bỉ xung thªm c©u d * KÕt qu¶ nhãm 1. * KÕt qu¶ nhãm 2: HS so s¸nh. HS: Ph©n sè vµ lµ hai sè nghÞch ®¶o cđa nhau. HS: ta ®· thay phÐp chia b»ng phÐp nh©n víi sè nghÞch ®¶o cđa vµ. HS: - 6 = HS: HS ph¸t biĨu quy t¾c nh SGK. HS: Tỉng qu¸t. Ho¹t ®éng 4: LuyƯn tËp (13 ph) GV: Qua vÝ dơ 4 em cã thĨ nªu nhËn xÐt : Muèn chia mét ph©n sè cho mét sè nguyªn kh¸c 0 ta lµm nh thÕ nµo? * Em cã thĨ viÕt d¹ng tỉng qu¸t. GV cho HS lµm GV gäi 3 HS ®ång thêi lªn b¶ng lµm 3 c©u a, b, c HS c¶ líp lµm vµo vë. GV: Lu ý HS chĩ ý rĩt gän nÕu cã thĨ. GV: Tỉ chøc cho HS trß ch¬i tiÕp søc bµi 84 (43 SGK). Bµi 84 gåm 7 phÐp tÝnh yªu cÇu c¸c tỉ ph©n c«ng 7 b¹n thi tiÕp søc mçi b¹n thùc hiƯn 1 phÐp tÝnh. NÕu tỉ nµo ®ĩng vµ thêi gian ng¾n nhÊt lµ tỉ th¾ng. GV cho hiƯu lƯnh c¸c tỉ thùc hiƯn. GV cã thrr ghi bµi 84 ra 2 b¶ng phơ ®Ĩ 2 tỉ thi. HS lªn b¶ng HS: Muèn chia mét ph©n sè cho 1 sè nguyªn kh¸c 0 ta gi÷ nguyªn tư cđa ph©n sè vµ nh©n mÉu víi sè nguyªn. HS: HS1: HS2: b) HS3: c) Hai ®éi ch¬i trß ch¬i gi¶i to¸n tiÕp søc. HS cßn l¹i cịng lµm bµi tËp ®Ĩ kiĨm tra. KÕt qu¶ cđa bµi 84. Yªu cÇu khi tÝnh ph¶i thay phÐp chia thµnh phÐp nh©n. GV cho c¸c tỉ nhËn xÐt bµi cđa nhau vµ ®¸nh gi¸. GV cho HS ®äc bµi 85 (43 SGK), yªu cÇu t×m c¸ch viÕt kh¸c. Cã thĨ HS t×m ®ỵc nhiỊu c¸ch viÕt . Cã thĨ cho vỊ nhµ t×m thªm c¸c c¸ch . HS lªn b¶ng: Ho¹t ®éng 5: Cđng cè (5 ph) Ph¸t biĨu ®Þnh nghÜa thÕ nµo lµ hai sè nghÞch ®¶o cđa nhau? Ph¸t biĨu qui t¾c chia ph©n sè. Ho¹t ®éng 6: Híng dÉn vỊ nhµ (2 ph) - Häc thuéc ®Þnh nghÜa sè nghÞch ®¶o, qui t¾c chia ph©n sè. - Lµm bµi tËp 86, 87, 88 (SGK 43). Bµi 85 t×m thªm nhiỊu c¸ch viÕt kh¸c. Bµi 96, 97, 98, 103, 104 SBT (19, 20). TuÇn: TiÕt: 88 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : §. LUYỆN TẬP Mơc tiªu HS vËn dơng ®ỵc qui t¾c chia ph©n sè trong gi¶i bµi to¸n. Cã kü n¨ng t×m sè nghÞch ®¶o cđa 1 sè kh¸c kh«ng vµ kü n¨ng thùc hiƯn phÐp chia ph©n sè, t×m x. RÌn luyƯn cÈn thËn , chÝnh x¸c khi gi¶i to¸n. ChuÈn bÞ cđa gi¸o viªn vµ häc sinh GV: b¶ng phơ (giÊy trong, mµn chiÕu) HS: B¶ng nhãm, bĩt viÕt b¶ng. TiÕn tr×nh d¹y häc Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cị (15 ph) GV gäi 3 HS lªn b¶ng ch÷a bµi 86, 87, 88 (43 SGK) HS1: Ch÷a bµi 86 HS2: Ch÷a bµi 87 . tr×nh bµy c©u a trªn b¶ng. C©u b vµ c tr¶ lêi miƯng. HS1: Ch÷a bµi 86: T×m x biÕt HS2: bµi 87 (43 SGK) a) TÝnh gi¸ trÞ mçi biĨu thøc b) So s¸nh sè chia víi 1. 1 = 1; * Trong qu¸ tr×nh HS ch÷a bµi trªn b¶ng, ë díi HS ®ỉi vë bµi tËp cho nhau vµ kiĨm tra lÉn nhau, ®Ĩ ph¸t hiƯn chç sai cđa b¹n. Yªu cÇu HS ch÷a bµi 88 (43 SGK) GV cho HS c¶ líp nhËn xÐt ®¸nh gi¸ bµi cđa 3 b¹n trªn b¶ng, ch÷a bµi sai (nÕu cã) c) So s¸nh kÕt qu¶ víi sè bÞ chia. KÕt luËn : * NÕu chia mét ph©n sè cho 1, kÕt qu¶ b»ng chÝnh ph©n sè ®ã. * NÕu chia mét ph©n sè cho 1 sè nhá h¬n 1, th× kÕt qu¶ lín h¬n ph©n sè bÞ chia. * NÕu chia mét ph©n sè cho 1 sè lín h¬n 1, th× kÕt qđa lµ sè nhá h¬n sè bÞ chia. HS3: Ch÷a bµi tËp 88 (43 SGK) ChiỊu réng cđa h×nh ch÷ nhËt lµ: Chu vi cđa h×nh ch÷ nhËt lµ: Ho¹t ®éng 2: Luyªn tËp Cho HS lµm bµi 90 (SGK/43) (GV chän c¶ ba ®èi tỵng HS yÕu, trung b×nh, kh¸ lªn b¶ng) GV xu«ng líp quan x¸t kiĨm tra HS lµm bµi 6HS lÇn lỵt lªn b¶ng, díi líp lµm vµo vë HS 1.a) HS 2. b) HS 3. c) HS 4.d) HS lµm xong GV cho HS nhËn xÐt Bµi 92 (SGK / 44) GV cïng HS ph©n tÝch bµi to¸n: ? - Bµi to¸n nµy thuéc d¹ng to¸n nµo? - VËy bao gåm ®¹i lỵng nµo? - Mèi quan hƯ gi÷a chĩng? Gv – Muèn tÝnh thêi gian Minh ®i tõ trêng vỊ nhµ víi vËn tèc 12km/h tríc hÕt ta cÇn tÝnh g×? Gv – Em h·y tr×nh bµy lêi gi¶i. Bµi 93 (SGK/44) Gv cho HS ho¹t ®éng nhãm Nªu c¸ch lµm. HS 5. e) HS 6. g) HS. (1 -2 HS)§äc yªu cÇu bµi §©y lµ d¹ng to¸n chuyĨn ®éng Bao gåm c¸c ®¹i lỵng: qu·ng ®êng (s), vËn tèc (v), thêi gian (t). Quan hƯ cđa 3 ®¹i lỵng: s = v.t Tríc hÕt cÇn tÝnh qu·ng ®êng Minh ®i tõ nhµ ®Õn trêng. Sau ®ã tÝnh thêi gian Minh ®i tõ trêng vỊ nhµ. Hs – Lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i: Qu·ng ®êng Minh ®i tõ nhµ ®Õn trêng lµ: = 2 (km) Thêi gian Minh ®i tõ trêng vỊ nhµ lµ: 2 : 12 = (giê) HS – Ho¹t ®éng nhãm lµm bµi 93 C1 C2: b) Ho¹t ®éng 3: Cđng cè Bµi tËp 1: Chän kÕt qu¶ ®ĩng trong c¸c kÕt qu¶ sau: Sè nghich ®¶o cđa lµ : -12 C. 12 D. Bµi 2: Lêi gi¶i sau ®ĩng hay sai. Sưa l¹i cho ®ĩng. Qua ®©y Gv chèt l¹i cho Hs: Kh«ng ®ỵc hÇm lÉn tÝnh chÊt phÐp nh©n ph©n sè sanh tÝnh chÊt phÐp chia ph©n sè. - PhÐp chia ph©n sè lµ phÐp to¸n ngỵc cđa phÐp chia ph©n sè. Hs - §øng t¹i chç tr¶ lêi Bµi 1; ®¸p ¸n B Bµi 2: Sai v× phÐp chia kh«ng cã tÝnh chÊt ph©n phèi. Hs – sưa l¹i. Ho¹t ®éng 4: Híng dÉn vỊ nhµ «n tËp l¹i lý thuyÕt Lµm c¸c 89; 91 (SGK/43; 44) Bµi 98; 99; 100; 105; 106; 107; 108 SBT/20-21 Nghiªn cøu bµi Hçn sè – Sè thËp ph©n- phÇn tr¨m.
Tài liệu đính kèm: