Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 6+7: Đấu tranh cho một thế giới hòa bình - Năm học 2012-2013

Tuần : 2 Ngày soạn: 31/08/2012
Tiết PPCT: 6-7 Ngày dạy: 03/09/2012
ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH
Ga –bri-en Gác- xi – a Mác-két
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 Nhận thức được mối nguy hại khủng khiếp của việc chạy đua vũ trang, chiến tranh hạt nhân.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ:
1. Kiến thức: - Một số hiểu biết về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản.
 - Hệ thống luận điểm, luận cứ và cách lập luận trong văn bản.
2. Kỹ năng: Đọc – hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh vì hòa bình của nhân loại.
3. Thái độ: Bồi dưỡng lòng yêu chuộng hoà bình, căm ghét chiến tranh.
C. PHƯƠNG PHÁP: Phát vấn, đàm thoại, giảng bình, phương pháp động não, thảo luận nhóm
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp: Kiểm diện HS 9A1: Sĩ số Vắng: (P:..; KP:..)
2. Kiểm tra bài cũ: 
 - Em có thể đọc những câu thơ, kể những mẫu chuyện khác nói về phong cách sống và làm việc của Người? 
 - Vẻ đẹp của phong cách Hồ Chí Minh là gì? - Nghệ thuật chính và ý nghĩa của văn bản? 
 3. Bài mới: Trong chiến tranh thế giới lần thứ hai, những ngày đầu tháng 8-1945, chỉ bằng 2 quả bom nguyên tử đầu tiên ném xuống hai thành phố Hi-rô-si-ma và Na-ga-xa-ky, đế quốc Mĩ đó làm hai triệu người Nhật bị thiệt mạng và cong di hoạ đến bây giờ. Thế kỷ XX, thế giới phát minh ra nguyên tử, hạt nhân đồng thời cũng phát minh ra vũ khí huỷ diệt, giết người hàng loạt khủng khiếp. Từ đó đến nay, những năm đầu của thế kỷ XXI và cả trong tương lai, nguy cơ về một cuộc chiến tranh hạt nhân tiêu diệt cả thế giới luôn luôn tiềm ẩn và đe doạ nhân loại và đẩu tranh về một thế giới hoà bình là một trong những nhiệm vụ vẻ vang nhưng cũng khó khăn nhất của nhân dân các nước. Hôm nay chúng ta nghe tiếng nói của một nhà văn nổi tiếng Nam Mĩ (Cô-lôm-bi-a ), giải thưởng Nô-ben văn học, tác giả của những tiểu thuyết hiện thực huyền ảo lừng danh Ga-bri-en Gác-xi-a Mác-két .
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
GIỚI THIỆU CHUNG
GV: Nêu một vài nét về tác giả, xuất xứ của văn bản? Văn bản thuộc kiểu loại nào?
 HS trả lời, GV nhận xét
ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
GV đọc mẫu. Hướng dẫn HS đọc: rõ ràng, dứt khoát, đanh thép, chú ý phiên âm viết tắt UNICEP, FAO,MX.. - Nhận xét cách đọc của học sinh.
GV: Dựa vào phần chú thích (SGK-7) giải thích ngắn gọn các từ khó (GV-HS cùng giải thích)
GV: Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung từng phần?
GV: Luận điểm chủ chốt và các luận cứ của văn bản? Em có nhận xét như thế nào về luận điểm và hệ thống luận cứ đó?
HS: Luận cứ mạch lạc, chặt chẽ và sâu sắc như bộ xương vững chắc của văn bản, tạo tính thuyết phục cho văn bản
GV chốt ý và hướng dẫn HS chuẩn bị kiến thức cho tiết 2 
HẾT TIẾT 6 CHUYỂN TIẾT 7
HS: Đọc đoạn 1 của văn bản
GV: Cách mở đầu của tác giả đã để lại cho em ấn tượng gì? Thời điểm và những con số nêu rất cụ thể có tác dụng gì?
HS: phát hiện và trả lời (Thời điểm cụ thể, con số chính xác- Gây ấn tượng mạnh về sự khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang)
GV: Những hình ảnh so sánh nào đáng chú ý ở đây?Em hiểu như thế nào về các hình ảnh được so sánh đó?
HS: Phát hiện dựa vào Sgk : Sự khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang với hình ảnh Thanh gươm Đa-mô-clét” và bệnh dịch hạch – gây hủy diệt cả thế giới, chết người hàng loạt
 GV: chốt ý 
HS đọc đoạn 2 và trả lời câu hỏi
GV: Hãy chỉ ra sự phi lí của chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang được tác giả nêu cụ thể qua các lĩnh vực: y tế, giáo dục, tiếp tế thực phẩm?
GV: Qua những con số cụ thể ấy, em rút ra được điều gì?Cách đưa dẫn chứng và so sánh của tác giả như thế nào?
HS: Tìm kiếm, suy luận và phát biểu: Chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang là một sự phi lý, phản nhân đạo, tước đi khả năng sống đẹp hơn, đi ngược lại với lí trí con người. Cách đưa dẫn chứng toàn diện, cụ thể và đáng tin cậy
GV:Em có suy nghĩ gì về đoạn: “không những đi ngược với lí trí của con người điểm xuất phát của nó” 
HS: Lí trí hình thành của tự nhiên rất lâu: 380 triệu năm con bướm mới có thể bay, 180 triệu năm bông hồng mới nởtrải qua hàng triệu triệu năm con người mới hình thành và tiến hóa -> chỉ cần bấm nút là hủy diệt cả thế giới
GV: Nhận xét về nghệ thuật được sử dụng trong đoạn văn trên? HS: Suy nghĩ và trả lời
HS đọc đoạn cuối
GV: Thái độ của tác giả sau khi cảnh báo hiểm họa chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang như thế nào?
HS: Đòan kết, xiết chặt, phản đối, ngăn chặn chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang
GV: Tác giả có sáng kiến gì trước nguy cơ chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang? 
HS: Lập ra một nhà băng lưu trữ trí nhớ: để gìn giữ ký ức của nhân loại
GV: Theo em, sáng kiến ấy có phải hoàn toàn không tưởng?
 HS: Không, đây là một sáng kiến đầy ấn tượng để lưu giữ ký ức, bảo tồn văn hóa, văn minh nhân lọai
GV: Đọc xong văn bản, em nhận thức được điều gì sâu sắc từ sau thảm họa chiến tranh hạt nhân, về nhiệm vụ cấp thiết của mỗi con người và tòan thể nhân loại? 
HS: Suy nghĩ bằng phương pháp động não và trả lời 
GV: Qua văn bản, em có nhận xét gì về nghệ thuật được tác giả sử dụng và điều mà Mác- két muốn gởi gắm đến nhân loại là gì?
* GV liên hệ: Tình hình hiện tại ở Irăc, bạo loạn ở Anh..., đại nạn hồng thuỷ động đất và sóng thần ở Nam Á, trận bão Katrina quét vào lòng nước Mỹ tại thành phố New Orleans của bang Louisiana; sóng thần và động đất ở Nhật Bản ngày 1/3
Và giáo dục HS ý thức tôn trọng hòa bình, bảo vệ hòa bình vì một thế giới không có chiến tranh
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Hình ảnh bom hạt nhân (bom H, phân biệt với bom nguyên tử-bom A, hình ảnh trẻ em bị di chứng chất độc màu da cam, chiến tranh phá hoại rừng, làng mạc, cây cối
- Thái độ của nhà văn: Căm ghét, phẫn nộ 
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Tác giả: G.G Mackét sinh năm 1928 là nhà văn CôLômbia.
- Nhận giải Nôben về văn học năm 1982
2.Tác phẩm:
a. Xuất xứ: Trích trong “Thanh gươm Đa mô clét”, bản dịch của nhà văn, báo Văn nghệ, ngày 27 /9/1986.
b. Kiểu loại văn bản nhật dụng (Nghị luận chính trị- xã hội)
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
1. Đọc – Tìm hiểu từ khó:
* Đọc và hiểu các chú thích 1, 2, 3, 4, 5, 6.
2. Tìm hiểu văn bản:
a. Bố cục:3 phần
- P1: Từ đầu  sống tốt đẹp hơn: Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đè nặng lên trái đất
- P2: Tiếp theo .. xuất phát của nó: Chứng lí cho sự nguy hiểm và phi lí của chiến tranh hạt nhân
- P3: Phần còn lại : Nhiệm vụ của chúng ta và đề nghị khiêm tốn của tác giả
b. Phân tích:
b1. Luận điểm chủ chốt và các luận cứ của văn bản:
+ Luận điểm:
- Nguy cơ khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân và sự phi lí của cuộc chạy đua vũ trang 
- Lời kêu gọi đấu tranh vì một thế giới hòa bình
+ Luận cứ:
- Kho vũ khí hạt nhân có khả năng huỷ diệt cả trái đất và các hành tinh khác trong hệ mặt trời
- Chạy đua vũ trang tốn kém và phi lí
- Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí của loài người và lí trí của tự nhiên, phản lại sự tiến hoá
- Lời kêu gọi đấu tranh cho một thế giới hoà bình
à Các luận cứ mạch lạc, chặt chẽ, sâu sắc. Tính thuyết phục của cách lập luận.
b2. Nguy cơ chiến tranh hạt nhân
- “Chúng ta đang ở đâu? Hôm nay ngày 8/8/1986”
- 50.000 đầu đạn hạt nhân = 4 tấn thuốc nổ / người ® 12 lần biến mất sự sống trái đất + 4 hành tinh + phá huỷ thế thăng bằng hệ mặt trời
Þ Cách vào đề trực tiếp, chứng cứ xác thực, xác định thời gian - số liệu cụ thể: Tính chất hiện thực và sự khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân.
- So sánh với điển tích từ thần thoại Hy Lạp – “thanh gươm Đa-mô-clét”, bệnh dịch hạch 
 => So sánh, ẩn dụ: Thu hút, gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc về tính chất hệ trọng của chiến tranh hạt nhân
b3. Sự phi lí của cuộc chạy đua vũ trang
- Lĩnh vực y tế: giá của 10 chiếc tàu = chi phí bảo vệ 1 tỉ người khỏi bệnh sốt rét
- Lĩnh vực tiếp tế thực phẩm:chi phí cho 149 tên lửa MX = cứu đói cho 575 triệu người thiếu dinh dưỡng
- Lĩnh vực giáo dục: 2 chiếc tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân đủ tiền xóa nạn mù chữ cho toàn thế giới
 => Đưa ra hàng loạt dẫn chứng với những so sánh ở các lĩnh vực, với các số liệu cụ thể: Sự tốn kém ghê gớm và tính chất phi lý của cuộc chạy đua vũ trang. 
b4. Lời kêu gọi đấu tranh vì một thế giới hòa bình:
- Mỗi người phải đoàn kết, xiết chặt đội ngũ đấu tranh vì thế giới hoà bình
- Phản đối, ngăn chặn chạy đua vũ trang, tàng tích vũ khí hạt nhân
- Đề nghị của tác giả: Lập ra một nhà băng lưu trữ trí nhớ: để gìn giữ ký ức của nhân loại
=> Hướng người đọc có thái độ tích cực
đấu tranh chống chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang
3. Tổng kết: Ghi nhớ SGK
a.Nghệ thuật:
- Lập luận chặt chẽ, chứng cứ xác thực
- Sử dụng gnhệ thuật so sánh sắc sảo, giàu sức thuyết phục
b. Nội dung
* Ý nghĩa văn bản:
- Văn bản thể hiện những suy nghĩ nghiêm túc, đầy trách nhiệm của tác giả đối với hòa bình thế giới
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Sưu tầm tranh, ảnh, bài biết về thảm họa của chiến tranh. Tìm hiểu thái độ của nhà văn với chiến tranh hạt nhân và hòa bình của nhân loại
- Soạn bài kế tiếp: Các phương châm hội thoại (tt)
E. RÚT KINH NGHIỆM:
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................