Giáo án Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 1: Văn bản Cổng trường mở ra

Ngày soạn:
Ngày giảng: TIẾT 1. VĂN BẢN
 CỔNG TRƯỜNG MỞ RA
 Lí Lan
A. Mục tiêu cần đạt:
1. Đạt điểm 1 trong mục kết quả cần đạt trong SGK ngữ văn 7 trang 15
2. Nắm vững mục ghi nhớ SGK trang 19
3. Tích hợp với phần Tiếng Việt ở một số khái niệm từ ghép, với phân môn TLV ở khái niệm liên kết văn bản.
4. Rèn các kĩ năng sử dụng từ ghép, bước đầu biết cách liên kết khi xây dựng văn bản viết.
B. Tiến trình tổ chức D-H:
* Chuẩn bị của cô và trò.
* Cô: Soạn bài.
* Trò: Chuẩn bị sách vở, soạn bài.
Hoạt động 1. Khởi động.
Tất cả chúng ta, đều đã trải qua các buổi tối và đêm trước ngày khai giảng trọng đại và thiêng liêng chuyển từ mẫu giáo lên bậc Tiểu học. Còn vương vấn trong trí nhớ của ta bao bồi hồi xao xuyến... cả lo lắng và sợ sệt mơ hồ. Bây giờ nhớ lại thấy ngây thơ và ngọt ngào. Tâm trạng của mẹ như thế nào khi cổng trường sắp mở ra đón con trai yêu dấu của me. ?
 HOẠT ĐỘNG CỦA CÔ
 HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
Hoạt động 2.
HS đọc phần chú thích *
Nêu những nét chung về tác giả, tác phẩm.
Hoạt động 3.
GV hướng dẫn đọc. HS đọc
? HS giải thích 1/2 từ khó trong SGK
Khổ hình, Vong ân bội nghĩa.
? Nêu thể loại và bố cục
HS bổ sung
? Diễn biến tâm trạng của mẹ trong đêm trước khi con vào lớp 1
? Buổi tối mẹ làm gì
? Việc làm của mẹ thể hiện điều gì
? Mẹ hồi tưởng đến điều gì
HS đọc câu văn cuối bài
? Câu văn cuối bài nên hiểu như thế nào
? Bà mẹ nói với ai? Có phải trực tiếp với con không? 
? Cách viết này có tác dụng gì
Hoạt động 4.
? Nội dung chính của văn bản
? HS đọc ghi nhớ
 Bài tập 1
GV hướng dẫn HS làm
 Bài tập 2
GV hướng dẫn HS làm
I. Giới thiệu chung:
II. Đọc hiểu văn bản.
1. Đọc
2. Giải thích từ khó.
3. Thể loại và bố cục.
- Thể loại: Bút kí biểu cảm
- Bố cục: 2 đoạn
Đoạn 1: Từ đầu đến ngày đầu năm học
* Tâm trạng của 2 mẹ con trong buổi trước ngày khai giảng.
Đoạn 2: Còn lại.
* Ấn tượng tuổi thơ và liên tưởng của mẹ.
4. Tìm hiểu chi tiết.
a. Diễn biến tâm trạng của mẹ trong đêm trước ngày khai giảng đưa con vào lớp 1.
-Buổi tối mẹ đã hồi hộp, bồn chồn suốt đêm trằn trọc không ngủ được
Vì mẹ vô cùng yêu con, thấy con lo 
lắng hồi hộp xúc động nên mẹ không ngủ được.
Mẹ giúp con chuẩn bị đồ dùng học tập, giầy mũ, quần áo... cho ngày mai,mẹ dọn dẹp nhà cửa,mẹ làm việc lặt vặt trong nhà...
Mẹ tự nhủ mình cũng cần đi ngủ sớm
* Thể hiện nỗi lòng của người mẹ giàu tình cảm.
Không tập trung vào việc gì cả không định làn gì cho tối nay.
Bao nhiêu suy nghĩ của mẹ đều hướng vào con, mẹ hình dung ra tâm trạng của con: hồi hộp ,vui sướng, nhạy cảm, vui sướng... nay đã trở thành cậu học sinh lớp 1. Hồn nhiên vô tư đi vào giấc ngủ say.
Tin con không lo lắng gì, mọi việc đã chuẩn bị chu đáo cho con ngày khai trường.
Mẹ nhớ đến bà ngoại, nhớ đến mẹ như hôm nay. Quá khứ, hiện tại tương lai đã hòa vào suy tưởng của mẹ.
Mẹ nghĩ đến ngày khai trường ở Nhật Bản- ngày lễ trọng đại của toàn Xh...
Ngày mai con sẽ đến trường, mẹ đưa con vào đời với niềm tin và kì vọng vào con yêu của mẹ.
Đó là mong ước của mẹ
Vai trò to lớn của trường học đối với việc giáo dục trẻ em
Thế giới diệu kì của hiểu biết phong phú, của những tình cảm mới con người mới, quan hệ mới sẽ mở ra, sẽ đến với con.
Bà mẹ nói với chính mình, mẹ không trực tiếp nói với con mà đang thì thầm tâm sự với chính mình.
Cách viết này thể hiện nội tâm chân thực hơn.
 Ghi nhớ SGK
III. Luyện tập:
1. HS có thể có những ý kiến khác nhau, miễn là tập trung vào ý nghía của ngày khai trường đối với kí ức và ấn tượng của học sinh.
2.Viết đoạn văn
Hoạt động 4: Hướng dẫn HS học bài.
 Học ghhi nhớ ( trang 9 )
 Đọc thêm đoạn văn trường học
 Soạn văn bản: Mẹ tôi
Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn:
Ngày giảng: TIẾT 2: VĂN BẢN
 MẸ TÔI
 Et-môn-dô đơA-mi-xi
 A. Kết quả cấn đạt:
1. Qua bức thư của bố, qua tâm trangjcuar người cha trước lõi lầm của con đối với mẹ, tác giả muốn những đứa con khắc sâu trong lòng rằng mẹ là người đáng kính, đáng yêu nhất. Phạm lỗi với mẹ là một trong những lỗi đáng trách, đáng lên án, đáng ân hận nhất.Cách giáo dục nghiêm khắc nhưng vẫn tế nhị có lí có tình của người cha.
2. Nghệ thuật biểu hiện thái độ tình cảm và tâm trạng gián tiếp qua bức thư. Ngôi kể thứ nhất, xưng tôi -nhân vật kể chuyện.
B. Thiết kế bài dạy học.
* Chuẩn bị của cô và trò.
* Cô: Soạn bài.
* Trò: Soạn bài, học ghi nhớ, viết đoạn văn.
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
? Em hiểu câu văn “ Bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu đang mở ra” như thế nào? Đối với riêng em điều kì diệu đó là gì.
? Tâm trạng của người mẹ và của đứa con trong đêm trướ ngày khai giảng giống và khác nhau như thế nào? Vì sao có sự khác nhau đấy.
Hoạt động 2: Khởi động.
Đã bao giờ em mắc lỗi với cha mẹ mình? Thái độ của cha mẹ khi ấy ra sao? Ngoại sợ hãi ân hận em còn có cảm giác gì nữa? Thử kể lại vắn tắt?
HOẠT ĐỘNG CỦA CÔ
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
Hoạt động 3.
HS đọc phần chú thích * 
 ? Nêu những nét chính về tác giả
Hoạt động 4. 
GV hướng dẫn HS đọc 
GV đọc mẫu- HS đọc tiếp.
? HS giải thích 1/2 từ khó trong SGK
? Thể loại văn bản
? Hình ảnh của người mẹ qua lời tâm tình của người cha là người mẹ thế nào
? Hình ảnh của người cha qua lời nói và việc làm khuyên bảo con
? Trước lời khuyên bảo của cha cẩu bé đã có những hành động và suy nghĩ gì
? Bài học rút ra tưg truyện
HS dọc ghi nhớ
Hoạt động 5
GV hướng dẫn HS làm bài tập 
I. Giới thiệu chung:
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc.
2. Giải thích từ khó.
3. Kiểu loại văn bản.
Thư từ biểu cảm.
4. Tìm hiểu chi tiết.
a. Hình ảnh của người mẹ qua thái độ và tâm tình của người cha.
Hết lòng yêu thương, hi sinh vì con.
Đau đớn xót xa vì khuyết điểm của con.
Sẵn sàng tha thứ khi con thật sự ăn năn, sửa chữa.
b. Hình ảnh người cha.
Hết lòng yêu thương vợ con.
Nghiêm khắc công bằng, độ lượng và tế nhị trong việc giáo dục con.
c. Người con- chú bé phạm khuyết điểm với mẹ.
Xúc động chân thành khi đọc thư bố.
Quyết tâm sửa lỗi.
 Ghi nhớ SGK
III. Luyện tập.
2. Chọn nhan đề khác cho văn bản.
Lòng cha, lòng mẹ.
Sau một lỗi lầm.
 Nhân vật tôi xúc đông vô cùng vì:
Bố nhắc nhiều đến kỉ niệm về mẹ
Bố yêu cầu rất đúng, rất nghiêm
Những lời tâm tình và sâu sắc của bố.
Càng thương mẹ, thương bbos càng thấy mình chẳng ra gì
Hoạt động 6: Hướng dẫn HS học bài.
 Chép vào sổ thơ: Thư gửi mẹ của Ê xê nhin ( SGK Văn 12, tập 2 )
 Soạn bài: Cuộc chia tay của những con búp bê.