Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 83+84: Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong miêu tả - Năm học 2007-2008 - Nguyễn Thu Thủy

Ngày soạn : /  / 
Ngày dạy :  / / 
Tuần 21
Tiết 83 + 84 :
Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh
và nhận xét trong miêu tả
I- Mục đích cần đạt:
Giúp học sinh :
- Rèn kỹ năng nói trước tập thể (nhóm, lớp), qua đó nắm vững hơn kỹ năng quan sát, liên tưởng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
- Tích hợp với phần văn bản Bức tranh của em gái tôi, với tiếng Việt ở việc vận dụng các phó từ trong văn miêu tả, kể chuyện.
- Luyện kỹ năng nhận xét cách nói của bạn.
II- tiến trình tổ chức hoạt động dạy và học
1. Kiểm tra bài cũ:
Giáo viên kiểm tra phần chuẩn bị dàn bài trước ở nhà của học sinh.
2. Giới thiệu bài : 
Giáo viên nêu vắn tắt yêu cầu của giờ tập nói, phân chi các nhóm, chỉ định nhóm trưởng và thư ký của từng nhóm, tiến trình giờ học, động viên khích lệ học sinh mạnh dạn và hào hứng chuẩn bị nói.
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh làm bài tập 1
Từ truyện "Bức tranh của em gái tôi" đã học, lập dàn ý để nói ý kiến của mình trước nhóm và trước lớp theo 2 câu hỏi sau:
Theo em, Kiều Phương là người như thế nào?
Từ các chi tiết về nhân vật này trong truyện, hãy miêu tả lại hình ảnh của Kiều Phương theo tưởng tượng của em.?
 Anh của Kiều Phương là người như thế nào? 
Hình ảnh người anh trong bức tranh với người anh thực có khác nhau không?
a. Nhân vật Kiều Phương:
+ Hình dáng:- Gầy, thanh mảnh, mặt lọ lem, mắt sáng, miệng rộng, răng khểnh.
+ Tính cách:
Hồn nhiên, trong sáng, nhân hậu, độ lượng, tài năng.
b. Nhân vật người anh:
+ Hình dáng:
- Gầy, cao, khuôn mặt sáng sủa, tác phong nhanh nhẹn.
+ Tính cách:
- Ghen tỵ, nhỏ nhen, mặc cảm, ân hận, ăn năn, biết sửa lỗi.
+ Hình ảnh người anh thực và người anh trong bức tranh nhìn bề ngoài thì giống nhau, nhưng nhìn kỹ thì khác nhau: người anh trong bức tranh toát lên vẻ bên ngoài là những phẩm chất tốt đẹp được cảm nhận qua sự trong sáng và nhân hậu của em gái.
Bài tập 1
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh làm bài tập 2
Em hãy trình bày cho các bạn nghe về anh, chị, hoặc em của mình?
GV hướng dẫn học sinh quan sát, so sánh, liên tưởng và nhận xét làm nổi bật những đặc điểm chính, trung thực, không tô vẽ. 
Nói những ý chính, không đọc bài chuẩn bị trước.
Mỗi nhóm cử một đại biểu nói trước lớp.
HS và giáo viên nhận xét 
Học sinh chuẩn bị trong 3 phút 
Học sinh nói
Bài tập 2
Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh làm bài tập 3
Lập dàn ý cho bài văn miêu tả một đêm trăng nơi em ở theo gợi ý sau đây?
Đó là một đêm trăng như thế nào?
(nhận xét)
Đêm trăng đó có gì đặc sắc, tiêu biểu : Bầu trời, đêm, vầng trăng, cây cối, nhà cửa, đường làng, ngõ phố, ánh trăng(Quan sát)
 Để miêu tả cho các bạn thấy một đêm trăng đẹp, em sẽ so sánh những hình ảnh trên như thế nào?( So sánh, tưởng tượng)
Dựa vào dàn ý trên, hãy nói trước các bạn về đêm trăng như thế?
Bài tập 3
Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh làm bài tập 4 
Gv cho Học sinh 3 phút chuẩn bị dàn ý.
Học sinh có thể liên tưởng, tưởng tượng những hình ảnh như Mặt trời, bầu trời, mặt biển, bĩa cát, những con thuyền
Hãy lập dàn ý và nói trước các bạn ở lớp về quang cảnh một buổi sáng trên biển. Trong khi miêu tả, em sẽ liên tưởng và so sánh các hình ảnh với những gì?
- Mặt trời như quả cầu lửa đang từ từ nhô lên 
- Bầu trời trong veo, hồng rực
- Mặt biển phẳng, mịn như tấm lụa trải dài đến tận chân trời.
- Bãi cát : mịn màng, mát rượi.
- Những con thuyền: Mệt mỏi, uể oải nằm ghếch đầu trên bãi cát.
Bài tập 4
Hoạt động 5: Hướng dẫn chuản bị bài ở nhà:
Bài tập 1:
Miêu tả nàng Mỵ Nương trong truyền thuyết Sơn Tinh Thuỷ Tinh theo trí tưởng tượng của em.
- Đôi mắt nàng to, tròn, sáng như sao, trông ngây thơ và đáng yêu .
- Mái tóc nàng mượt như dòng suối trong rừng, Khi nàng nở nụ cười, ta có cảm giác như nữ hoàng mùa xuân xuất hiện.
- Em yêu nhân vật Mỵ Nương, hình ảnh tươi tắn, của nàng luôn trở về trong giấc mơ của em.
Bài 2 : Soạn bài: Vượt thác