Giáo án Ngữ văn lớp 6 - Tiết 73: Bài học đường đời đầu tiên

Tiết 73 	BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Ngày dạy: 	( Trích: Dế Mèn phiêu lưu kí – Tô Hoài)	
1. Mục tiêu: Giúp HS: 
1.1. Kiến thức:
Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một văn bản truyện viết cho thiếu nhi .
Dế Mèn : một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôi nổi nhưng tính tình bồng bột v kiu ngạo . 
- Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích .
	1.2. Kĩ năng:
 	 - Văn bản hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả .
 - Phân tích các nhân vật trong đoạn trích .
 - Vận dụng các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa khi viết văn miêu tả .
1.3. Thái độ:
GD: Kĩ năng sống: - Tự nhận thức và xác định cách ứng xử: sống khiêm tốn, biết tôn trọng người khác.
Trọng tâm:
Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một văn bản truyện viết cho thiếu nhi .
Dế Mèn : một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôi nổi nhưng tính tình bồng bột v kiu ngạo . 
- Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích.
- Văn bản hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả .
 - Phân tích các nhân vật trong đoạn trích .
 - Vận dụng các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa khi viết văn miêu tả
Chuẩn bị:
3.1 Giáo viên: Đồ dùng + Phiếu A, B, C, D.
3.2 Học sinh: Bảng nhóm.
4. Tiến trình lên lớp: 
4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện: kiểm tra sĩ số.
4.2.Kiểm tra miệng: Không
4.3 Giảng bài mới:	
 Hoạt động của thầy và trò
Nội dung bài học
Hoạt động 1: Vào bài.
Tuổi trẻ thường xốc nổi, bồng bột, tự phụ. Chính vì vậy dễ dẫn đến sai lầm, vấp ngã trên đường đời. Nhưng nếu biết dừng lại đúng lúc thì có thể khắc phục hậu quả đã gây ra. Bài học hôm nay các em tìm hiểu là một minh chứng cho điều đó.
Hoạt động 2: Đọc – Tìm hiểu chú thích.
GV hướng dẫn cách đọc: đọc to rõ ràng biết nhấn giọng ở các tính từ, động từ. Chú ý giọng đối thoại.
~ Tóm tắt đoạn trích?
- Mèn là chàng Dế thanh niên cường tráng, kiêu ngạo, xốc nổi.
- Mèn coi thường chê bai anh hàng xóm Dế Choắt ốm yếu xấu xí.
- Một chiều Mèn trêu chị Cốc xong trốn vào hang khiến chị hiểu lầm đánh Choắt trọng thương.
- Trước khi chết Choắt khuyên Mèn bỏ thói hung hăng bậy bạ.
- Mèn xót thương Choắt và ân hận vô cùng về bài học đường đời đầu tiên.
~ Trình bày hiểu biết của em về Tô Hoài?
› Tên thật là Nguyễn Sen sinh ngày 10. 8. 1920.. Sinh ra và lớn lên ở quê mẹ là làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức – Hà Tây nay là huyện Từ Liêm – Hà Nội.
- Tuổi thơ gắn bó với kỉ niệm quê hương. Nơi ấy có dòng sông Tô Lịch chảy qua. Ông đã lấy tên đất, tên sông ghép lại thành bút danh cho mình: Tô Hoài.
~ Nêu xuất xứ đoạn trích?
GV cho học sinh giải nghĩa các từ: Hủn hoẳn, vũ, hùng dũng, trịch thượng.
~ Truyện chia làm mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn?
- Từ đầu . Thiên hạ rồi: Vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn.
- Còn lại : Bài học đường đời đầu tiên.
Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản.
~ Tìm những chi tiết miêu tả ngoại hình của Dế Mèn?
~ Tìm những tính từ miêu tả hình dáng của Dế Mèn?
› Tính từ: cường tráng, mẫm bóng, cứng , nhọn hoắt
~ Tìm những chi tiết miêu tả hành động của Dế Mèn?
~ Qua cách miêu tả của tác giả ta thấy Dế Mèn hiện lên như thế nào về hình dáng bên ngoài?
~ Tìm những chi tiết miêu tả tính nết của Dế Mèn?
~ Em có nhận xét gì về cách miêu tả tính nết của Dế Mèn?
› Thông qua việc miêu tả ngoại hình, để làm bộc lộ tính cách, thái độ của Dế Mèn.
~ Dế Mèn có tính nết như thế nào?
GV cho HS thảo luận : thử nhận xét nét đẹp và nét chưa đẹp ở Dế Mèn? ( 3 phút)
Học sinh trình bày – GV chốt ý.
- Nét đẹp : khoẻ mạnh , cường tráng, đầy sức sống của tuổi mới lớn, tự tin, yêu đời.
 - Nét chưa đẹp :kiêu căng , tự phụ , không xem ai ra gì, thích ra oai với người khác.
~ Vậy giữa cái đẹp và cái chưa đẹp của Dế Mèn, em thích cái nào? Vì sao ?
Bộc lộ suy nghĩ.
I. Đọc – Tìm hiểu chú thích.
 1. Đọc:
 2. Tóm tắt:
 3. Tìm hiểu chú thích:
 a. Tác giả:
- Tô Hoài sinh năm 1920, là nhà văn thành công trên con đường nghệ thuật từ trước Cách mạng tháng Tám 1945, có nhiều tác phẩm viết cho thiếu nhi.
 b. Tác phẩm:
“Bài học đường đời dầu tiên” trích từ truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí” xuất bản lần đầu năm 1941.
 c. Giải nghĩa từ khó:
 d. bố cục:
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Hình ảnh Dế Mèn.
 a. Ngoại hình:
- Càng: mẫm bóng
- Vuốt: cứng, nhọn hoắt, đạp phành phạch
- Cánh: áo dài chấm đuôi
- Đầu: to, nổi từng tảng
- Răng: đen nhánh, nhai ngoàm ngoạp
- Râu: dài, uốn cong.
 b. Hành động:
- Co cẳng đạp phanh phách.
- Đi đứng oai vệ, làm điệu, nhún chân, rung đùi.
- Đạp phanh phách, vỗ phành phạch, nhai ngoàm ngoạm, trịnh trọng vuốt râu...
à Nổi bật vẻ đẹp cường tráng, khoẻ mạnh , đầy sức sống, tự tin, yêu đời
 c. Tính nết của Dế Mèn.
- Đi đứng oai vệ , làm điệu , rung râu.
-Tợn lắm :dám cà khịa với tất cả mọi người
- Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng vó.
à Quá kiêu căng, hợm hĩnh, xem thường mọi người.
4.4. Củng cố và luyện tập:
Tóm tắt đoạn trích?
- Mèn là chàng Dế thanh niên cường tráng, kiêu ngạo, xốc nổi.
- Mèn coi thường chê bai anh hàng xóm Dế Choắt ốm yếu xấu xí.
- Một chiều Mèn trêu chị Cốc xong trốn vào hang khiến chị hiểu lầm đánh Choắt trọng thương.
- Trước khi chết Choắt khuyên Mèn bỏ thói hung hăng bậy bạ.
- Mèn xót thương Choắt và ân hận vô cùng về bài học đường đời đầu tiên.
Hình ảnh Dế Mèn hiện lên như thế nào qua hình dáng, hành động, tính nết?
Nổi bật vẻ đẹp cường tráng, khoẻ mạnh , đầy sức sống, tự tin, yêu đời
Quá kiêu căng, hợm hĩnh, xem thường mọi người.
4.5 Hướng dẫn học sinh tự học:
- Đối với bài học ở tiết học này:
+ Học bài.
+ Tóm tắt d0oạn trích.
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
- Chuẩn bị : Bài học đường đời đầu tiên 
+ Thái độ của Mèn với Choắt như thế nào?
+ Trước cái chết thảm thương của Dế Choắt, Dế Mèn đã có suy nghĩ và thái độ gì ? Bài học ấy được nêu trong lời nói nào?
+ Nghệ thuật của văn bản ?
+ Ý nghĩa của truyện ?
Rút kinh nghiệm:
Nội dung:
Phương pháp:
Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học: