Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 1 đến 9 - Năm học 2011-2012

Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 1 đến 9 - Năm học 2011-2012

A. Mục tiêu bài học

 Hiểu được nội dung, ý nghĩa và một số chi tiết nghệ thuật tiờu biểu trong văn bản Bánh chưng, bánh giầy

B . Chuẩn bị

* Giáo viên :

- Phương pháp giảng dạy , SGK , tài liệu tham khảo

* Học sinh :

- SGK , đồ dùng học tập .

C . Tiến trình bài giảng

1 . Tổ chức :

 6B:

2 . Kiểm tra :

 * Em hiểu thế nào truyền thuyết ? Nêu ý nghĩa của truyền thuyết "Con Rồng, cháu Tiên"? Trong truyện em thích nhất chi tiết nào? Vì sao em thích?

3. Bài mới:

 Hàng năm cứ mỗi khi tết đến, xuân về, nhân dân ta - con cháu của vua Hùng từ miền ngược đến miền xuôi, vùng rừng núi cũng như vùng biển lại nô nức, hồ hởi chở lá dong xay gạo, giã gạo, gói bánh. Quang cảnh ấy làm sống lại truyền thuyết "Bánh chưng, bánh giầy".

 

doc 30 trang Người đăng lananh572 Lượt xem 458Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 1 đến 9 - Năm học 2011-2012", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 Tiết 1 Tuần 1
 Soạn:
 Giảng:
Đọc thêm: CON RỒNG CHÁU TIÊN
(Truyền thuyết).
A. Mục tiêu bài học
- Có hiểu biết bước đầu về thể loại truyền thuyết
- Hiểu được quan niệm của người Việt cổ về nòi giống dân tộc qua truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên.
- Hiểu được những nét chính về nghệ thuật của truyện.
B . Chuẩn bị
* Giáo viên :
- Phương pháp giảng dạy , SGK , tài liệu tham khảo 
* Học sinh :
- SGK , đồ dùng học tập .
C . Tiến trình bài giảng 
1 . Tổ chức :
 6B:
2 . Kiểm tra :
 * GV kiểm tra sách vở, sự chuẩn bị bài của học sinh ? 
3. Bài mới:
 Ngay từ những ngày đầu tiên cắp sách đến trường chúng ta đều được học và ghi nhớ câu ca dao:
 Bầu ơi thương lấy bí cùng
 Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn
Nhắc đến giống nòi mỗi người Việt Nam của mình đều rất tự hào về nguồn gốc cao quí của mình - nguồn gốc Tiên, Rồng, con Lạc cháu Hồng. Vậy tại sao muôn triệu người Việt Nam từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến rừng núi lại cùng có chung một nguồn gốc như vậy. Truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên mà chúng ta tìm hiểu hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ về điều đó.
Hoạt động 1: HDHS đọc và tìm hiểu chú thích ?
(?) GV hướng dẫn, đọc mẫu và gọi HS đọc ?
(?) GV gọi HS đọc phần chú thích * SGK trang 7 ?
(?) Qua phần chú thích *, em hiểu gì về truyền thuyết ? 
(?) GV hướng dẫn HS tìm hiểu một số từ khó theo chú thích SGK trang 7 – 8 ? 
Hoạt động 2 : HDHS tìm hiểu văn bản ?
(?) Lạc Long Quân và Âu cơ được giới thiệu như thế nào? (Nguồn gốc, hình dáng, tài năng)
(?) Tại sao tác giả dân gian không tưởng tượng Lạc Long Quân và Âu cơ có nguồn gốc từ các loài khác mà tưởng tượng Lạc Long Quân nòi rồng, Âu Cơ dòng dõi tiên? Điều đó có ý nghĩa gì?
 (Việc tưởng tượng Lạc Long Quân và Âu Cơ dòng dõi Tiên - Rồng mang ý nghĩa thật sâu sắc. Bởi rồng là 1 trong bốn con vật thuộc nhóm linh mà nhân dân ta tôn sùng và thờ cúng. Còn nói đến Tiên là nói đến vẻ đẹp toàn mĩ không gì sánh được. Tưởng tượng Lạc Long Quân nòi Rồng, Âu Cơ nòi Tiên phải chăng tác giả dân gian muốn ca ngợi nguồn gốc cao quí và hơn thế nữa muốn thần kì hoá, linh thiêng hoá nguồn gốc giống nòi của dân tộc Việt Nam ta.)
(?) Vậy qua các chi tiết trên, em thấy hình tượng Lạc Long Quân và Âu Cơ hiện lên như thế nào?
(?) Âu Cơ sinh nở có gì kì lạ? Chi tiết này có ý nghĩa gì?
(Chi tiết lạ mang tính chất hoang đường nhưng rất thú vị và giàu ý nghĩa. Nó bắt nguồn từ thực tế rồng, rắn đề đẻ trứng. Tiên (chim) cũng đẻ trứng. Tất cả mọi người Việt Nam chúng ta đều sinh ra từ trong cùng một bọc trứng (đồng bào) của mẹ Âu Cơ. Dân tộc Việt Nam chúng ta vốn khoẻ mạnh, cường tráng, đẹp đẽ, phát triển nhanh.)
(?) Em hãy quan sát bức tranh trong SGK và cho biết tranh minh hoạ cảnh gì?
(?) Lạc Long Quân và Âu Cơ chia con như thế nào? Việc chia tay thể hiện ý nguyện gì?
(?) Bằng sự hiểu biết của em về lịch sử chống ngoại xâm và công cuộc xây dựng đất nước, em thấy lời căn dặn của thần sau này có được con cháu thực hiện không?
( Lịch sử mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta đã chứng minh hùng hồn điều đó. Mỗi khi tổ quốc bị lâm nguy, nhân dân ta bất kể trẻ, già, trai, gái từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến miền rừng núi xa xôi đồng lòng kề vai sát cánh đứng dậy diết kẻ thù. Khi nhân dân một vùng gặp thiên tai địch hoạ, cả nước đều đau xót, nhường cơm xẻ áo, để giúp đỡ vượt qua hoạn nạn và ngày nay, mỗi chúng ta ngồi đây cũng đã, đang và sẽ tiếp tục thực hiện lời căn dặn của Long Quân xưa kia bằng những việc làm thiết thực.)
(?) Trong tuyện dân gian thường có chi tiết tưởng tượng kì ảo. Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo? 
(?) Chi tiết tưởng tượng kì ảo là chi tiết không có thật được dân gian sáng tạo ra nhằm mục đích nhất định.
(?) Trong truyện này, chi tiết nói về Lạc Long Quân và Âu Cơ; việc Âu Cơ sinh nở kì lạ là những chi tiết tưởng tượng kì ảo. Vai trò của nó trong truyện này như thế nào?
(?) Em hãy cho biết, truyện kết thúc bằng những sự việc nào? Việc kết thúc như vậy có ý nghĩa gì?
(?) Vậy theo em, cốt lõi sự thật lịch sử trong truyện là ở chỗ nào?
(Là mười mấy đời vua Hùng trị vì. Khẳng định sự thật trên đó là lăng tưởng niệm các vua Hùng mà tại đây hàng năm vẫn diễn ra lễ hội rất lớn - lễ hội đền Hùng. Lễ hội đó đã trở thành một ngày quốc giỗ của cả dân tộc. 
 - Dù ai đi ngược về xuôi
 Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba)
(?) Em hãy cho biết đền Hùng nằm ở tỉnh nào trên đất nước ta ? - Phú Thọ
(?) Trong truyện tác giả dân gian đã sử dụng nghệ thuật nào?
(?) Truyện thể hiện nội dung gì? 
( GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK trang 8 )
- Khái quát hoá bằng sơ đồ tư duy
I. Đọc- tìm hiểu chú thích:
* Khái niệm truyền thuyết:
- Truyện dân gian truyền miệng kể về các nhân vật, sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ.
- Thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo.
- Thể hiện thái độ, cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật LS. 
II. Tìm hiểu văn bản
 1. Giới thiệu Lạc Long Quân - Âu cơ: 
Lạc Long Quân 
- Nguồn gốc:Thần 
-Hình dáng: mình rồng ở dưới nước
-Tài năng:có nhiều phép lạ, giúp dân diệt trừ yêu quái
Âu Cơ
- Nguồn gốc:
Tiên
- Xinh đẹp tuyệt trần
à Đẹp kì lạ, lớn lao với nguồn gốc vô cùng cao quí.
 2. Âu Cơ sinh nở kỳ lạ và hai người chia con
 a. Âu Cơ sinh nở kì lạ:
 - Sinh bọc trăm trứng, nở trăm con, đẹp đẽ, khôi ngô, không cần bú mớm, lớn nhanh như thổi.
à Chi tiết tưởng tượng sáng tạo diệu kì nhấn mạnh sự gắn bó keo sơn, thể hiện ý nguyện đoàn kết giữa các cộng đồng người Việt
b. Âu Cơ và Lạc Long Quân chia con:
 - 50 người con xuống biển;
 - 50 Người con lên núi
à Cuộc chia tay phản ánh nhu cầu phát triển dân tộc: làm ăn, mở rộng và giữ vững đất đai. Thể hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất dân tộc. Mọi người ở mọi vùng đất nước đều có chung một nguồn gốc, ý chí và sức mạnh.
* ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo:
- Tô tính đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của các nhân vật, sự kiện.
- Thần kì, linh thiêng hoá nguồn gốc giống nòi, dân tộc để chúng ta thêm tự
hào, tin yêu, tôn kính tổ tiên, dân tộc
- Làm tăng sức hấp dẫn của tác phẩm.
3. Giải thích nguồn gốc con Rồng, cháu Tiên 
 - Con trưởng lên ngôi vua, lấy hiệu Hùng Vương, lập kinh đô, đặt tên nước.
 - Giải thích nguồn gốc của người VN là con Rồng, cháu Tiên.
à Cách kết thúc muốn khẳng định nguồn gốc con Rồng, cháu Tiên là có thật
4. Tổng kết
*. Nghệ thuật.
 - Chi tiết tưởng tượng kì ảo...
*. Nội dung
 - Giải thích, suy tôn nguồn gốc dân tộc.
 - Thể hiện sự đoàn kết, thống nhất...
 Kết hôn
 LLQ AC 
 ( thần) (tiên)
 Bọc 100 TRứng
 50 lênnon 50 xuốngbiển 
 NGUỒN GỐC DÂN TỘC
Hoạt động 3: HDHS củng cố
1. Học xong truyện: Con Rồng, cháu Tiên em thích nhất chi tiết nào ? Vì sao?
2. Kể tên một số truyện tương tự giải thích nguồn gốc của dân tộc Việt Nam mà em biết ?
Hoạt động 4: HDHS về nhà 
1. Học thuộc ghi chép nghe giảng trên lớp, ghi nhớ SGK.
2. Tìm các tư liệu kể về các dân tộc khác hoặc trên thế giới về việc làm bánh hoặc quà dâng vua.
3. Đọc, chuẩn bị và soạn bài “Bánh chưng, bánh giày”
**********************************************************************
Tiết 2 Tuần 1
Soạn:
Giảng:
Hướng dẫn đọc thêm: BÁNH CHƯNG, BÁNH GIẦY.
 (Truyền thuyết)
A. Mục tiêu bài học
 Hiểu được nội dung, ý nghĩa và một số chi tiết nghệ thuật tiờu biểu trong văn bản Bánh chưng, bánh giầy
B . Chuẩn bị
* Giáo viên :
- Phương pháp giảng dạy , SGK , tài liệu tham khảo 
* Học sinh :
- SGK , đồ dùng học tập .
C . Tiến trình bài giảng 
1 . Tổ chức :
 6B:
2 . Kiểm tra :
 * Em hiểu thế nào truyền thuyết ? Nêu ý nghĩa của truyền thuyết "Con Rồng, cháu Tiên"? Trong truyện em thích nhất chi tiết nào? Vì sao em thích?
3. Bài mới:
 Hàng năm cứ mỗi khi tết đến, xuân về, nhân dân ta - con cháu của vua Hùng từ miền ngược đến miền xuôi, vùng rừng núi cũng như vùng biển lại nô nức, hồ hởi chở lá dong xay gạo, giã gạo, gói bánh. Quang cảnh ấy làm sống lại truyền thuyết "Bánh chưng, bánh giầy".
Hoạt động 1: HDHS đọc và tìm hiểu chú thích ?
(?) GV hướng dẫn, đọc mẫu và gọi HS đọc ?
(?) Em hãy kể tóm tắt truyện
( ?) GV hướng dẫn HS tìm hiểu từ khó theo chú thích SGK trang 11 – 12 ?
Hoạt động 2 : HDHS tìm hiểu văn bản
(?) Mở đầu truyện, tác giả muốn cho chúng ta biết sự kịên gì ? 
(?) Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoàn cảnh nào?
(?) ý định của vua ra sao?
(?) Vua đã chọn người nối ngôi bằng hình thức nào?
(?) Điều kiện và hình thức truyền ngôi có gì đổi mới và tiến bộ so với đương thời?
(Trong truyện dân gian giải đố là 1 trong những loại thử thách khó khăn đối với nhân vật, không hoàn toàn theo lệ truyền ngôi từ các đời trước: chỉ truyền cho con trưởng. Vua chú trọng tài chí hơn trưởng thứ-> Đây là một vị vua anh minh.)
(?) Để làm vừa ý vua, các ông Lang đã làm gì?
(?) Tâm trạng Lang Liêu ra sao ? Lang Liêu đã làm gì ?
(Rất buồn. Trong các con vua, chàng là người thiệt thòi nhất. Tuy là Lang nhưng từ khi lớn lên chàng ra ở riêng, chăm lo việc đồng áng, trồng lúa, trồng khoai. Lang Liêu thân thì con vua nhưng phận thì gần gũi với dân thường)
(?) Vì sao Lang Liêu được thần báo mộng ?
(Các nhân vật mồ côi, bất hạnh thường được thần, bụt hiện lên giúp đỡ mỗi khi bế tắc.)
(?) Vì sao thần chỉ mách bảo mà không làm giúp lễ vật cho Lang Liêu?
 (Thần vẫn dành chỗ cho tài năng sáng tạo của Lang Liêu.)
(?) Kết quả cuộc thi tài giữa các ông Lang như thế nào?
(?) Vì sao hai thứ bánh của lang Liêu được vua chọn để tế Trời, Đất, Tiên Vương và Lang Liêu được chọn để nối ngôi vua?
( Hai thứ bánh của Lang Liêu vừa có ý nghĩa thực tế: quí hạt gạo, trọng nghề nông (là nghề gốc của đất nước làm cho nhân dân được no ấm) vừa có ý nghĩa sâu xa: Đề cao sự thờ kính Trời, Đất và tổ tiên của nhân dân ta.
- Hai thứ bánh hợp ý vua chứng tỏ tài đức của con người có thể nối chí vua. Đem cái quí nhất của trời đất của ruộng đồng do chính tay mình làm ra mà tiến cúng Tiên Vương, dâng lên vua thì đúng là con người tài năng, thông minh, hiếu thảo.)
Hoạt động 3: 
(?) Truyện đã sử dụng nghệ thuật gì ? 
(?) Truyền thuyết bánh chưng, bánh giầy có những ý nghĩa gì?
( GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK trang 12 )
I. Đọc - tìm hiểu chú thích
- Hùng Vương về già muốn truyền ngôi cho con nào làm vừa ý, nối chí nhà vua.
- Các ông lang đua nhau làm cỗ thật hậu, riêng Lang Liêu được thần mách bảo, dùng gạo làm hai thứ bánh để dâng vua.
- Vua cha chọn bánh của lang Liêu để tế trời đất cùng Tiên Vương và nhường ngôi cho chàng.
- Từ đó nước ta có tục làm bánh chưng, bánh giầy vào ngày tết.
II. Tìm hiểu văn bản 
1. Vua Hùng chọn người nối ngôi
- Hoàn cảnh: giặc ngoài đã yên, đất nước thái bình, nhân dân no ấm, vu ... kể.
B . Chuẩn bị
* Giáo viên :
- Phương pháp giảng dạy , SGK , tài liệu tham khảo 
* Học sinh :
- SGK , đồ dùng học tập .
C . Tiến trình bài giảng 
1 . Tổ chức :
 6B:
2 . Kiểm tra :
 * Văn bản là gì ? lấy ví dụ minh hoạ ?
3. Bài mới:
 Các em đã được nghe ông, bà, cha, mẹ kể những câu chuyện mà các em quan tâm, yêu thích. Mỗi truyện đều có ý nghĩa nhất định qua các sự việc xảy ra trong truyện. Đó là một thể loại gọi là tự sự. Vậy tự sự có ý nghĩa gì ? Phương thức tự sự ntn ? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu điều đó.
Hoạt động 1: HDHS tìm hiêu ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự
(?) GV gọi học sinh đọc và theo dõi các tình huống giao tiếp SGK-trang 27 ?
(?) Gặp trường hợp như thế, theo em người nghe muốn biết điều gì và người kể phải làm gì ? 
(?) Trong những trường hợp trên câu chuyện phải có ý nghĩa nào đó? VD: Nếu muốn cho bạn biết Lan là một người bạn tốt, người được hỏi phải kể những việc như thế nào về Lan? Vì sao? 
(?)Với trường hợp "Bạn An gặp chuyện gì mà thôi học nhỉ” thì cần kể câu chuyện như thế nào mới gọi là có ý nghĩa" ?
(?) Truyện Thánh Gióng là một văn bản tự sự, vậy theo em văn bản này cho ta biết về điều gì ? (kể về ai? ở thời nào? Kể về việc gì? diễn biến sự việc, kết quả, ý nghĩa sự việc )
(?) Vì sao truyện Thánh Gióng là truyện ngợi ca công đức của vị anh hùng làng Gióng?
(?) Hãy liệt kê các sự việc trước sau của truyện ?
(?) Từ thứ tự các sự việc trên em hãy rút ra đặc điểm của phương thức tự sự ?
(?) GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK trang 28 ?
Hoạt động 2: HDHS luyện tập
(?) GV gọi HS đọc truyện “ông già và thần chết” ?
(?) Trong truyện này, phương thức tự sự được thể hiện như thế nào? Câu chuyện thể hiện ý nghĩa gì?
(?) GV gọi HS đọc bài thơ “Sa bẫy” ?
(?) Bài thơ có phải tự sự không. Vì sao? 
 Hãy kể miệng câu chuyện trên ?
(?) GV cho HS đọc 2 văn bản SGK trang 29 – 30 ?
I. Ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự
1. Ví dụ
2. Nhận xét
- Người nghe muốn tìm hiểu muốn được biết về người, vật, việc....
- Người kể muốn thông báo, cho biết, giải thích...
- Câu chuyện kể phải có một ý nghĩa nào đó. Ví dụ: phải kể về những cử chỉ, lời nói, hành động tốt, có ý nghĩa của Lan; thái độ của mọi người xung quanh Lan. Đó là những biểu hiện của một người bạn tốt -> Tìm hiểu con người
- " Bạn An gặp chuyện gì mà thôi học nhỉ" -> người kể phải kể câu chuyện có nêu những nguyên nhân, hoàn cảnh, suy nghĩ khiến An phải thôi học -> giải thích sự việc.
1. Sự ra đời của Thánh Gióng
2. Thánh Gióng biết nói và nhận trách nhiệm đánh giặc
3. Thánh Gióng lớn nhanh như thổi
4. Thánh Gióng vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt đi đánh giặc.
5. Thánh Gióng đánh tan giặc
6. Thánh Gióng bay về trời
7. Vua lập đền thờ, phong danh hiệu.
8. Những dấu tích còn lại.
-Trình bày một chuỗi các sự việc liên tiếp, dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa.
- Mục đích của người kể: ca ngợi, bày tỏ lòng biết ơn, giải thích.
3. Kết luận
II. Luyện tập
Bài tập 1 SGK trang 28
- Truyện kể diễn biến tư tưởng của ông gìa mang màu sắc hóm hỉnh; kể theo trình tự thời gian, các sự việc nối tiếp nhau, kết thúc bất ngờ; thể hiện tư tưởng yêu cuộc sống, dù kiệt sức thì sống cùng hơn chết.
- Ý nghĩa: truyện mang sắc thái hóm hỉnh, ca ngợi tư tưởng yêu cuộc sống, ca ngợi trí thông minh biến báo linh hoạt của ông già.
Bài tập 2 SGK trang 29
- Đây là bài thơ tự sự
- Bài thơ kể chuyện bé Mây và mèo con rủ nhau bẫy chuột nhưng mèo tham ăn quá nên đã mắc vào bẫy. Hoặc đúng hơn là mèo thèm quá đã chui vào bẫy ăn tranh phần của chuột và ngủ ở trong bẫy.
- Tuy diễn đạt bằng thơ năm tiếng nhưng bài thơ đã kể lại một câu chuyện có đầu, có cuối, có nhân vật, chi tiết, diễn biến sự việc nhằm mục đích chế giễu tính tham ăn của mèo đã khiến mèo tự sa bẫy của chính mình Þ Bài thơ tự sự.
* Gợi ý:
- Yêu cầu kể: Tôn trọng mạch kể trong bài thơ.
+ Bé Mây rủ mèo con đánh bẫy lũ chuột nhắt bằng cá nướng thơm lừng, treo lơ lửng trong cái cạm sắt.
+ Cả bé, cả mèo đều nghĩ chuột tham ăn nên mắc bẫy ngay.
+ Đêm, Mây nằm mơ thấy cảnh chuột bị sập bẫy đầy lồng. chúng chí cha, chí choé khóc lóc, cầu xin tha mạng.
+ Sáng hôm sau, ai ngờ khi xuống bếp xem, bé Mây chẳng thấy chuột, cũng chẳng còn cá nướng, chỉ có ở giữa lồng, mèo ta đang cuộn tròn ngáy khì khò...chắc mèo ta đang mơ.
Bài tập 3SGK trang 29
- Văn bản 1 là một bản tin, nội dung kể lại cuộc khai mạc trại điêu khắc quốc tế lầ thứ 3 tại thành phố Huế chiều 3-4- 2002.
- Văn bản 2: Đoạn văn "Người Âu Lạc đánh quân Tần xâm lược là một bài trong LS lớp 6
 ->Cả hai văn bản đều có mội dung tự sự với nghĩa kể chuyện, kể việc.
Tự sự ở đây có vai trò giới thiệu, tường thuật, kể chuyện thời sự hay LS.
Hoạt động 3: HDHS củng cố
1. Đọc ghi nhớ SGK ?
2. Trong đời sống hàng ngày có bao giờ em kể cho ai nghe 1 câu chuyện nào chưa? khi kể em sẽ kể như thế nào ?
Hoạt động 4: HDHS về nhà 
1. Học thuộc ghi chép nghe giảng trên lớp, ghi nhớ SGK ?
2. Đọc, chuẩn bị và soạn bài “Nghĩa của từ.” “”
3. Làm bài tập 4, 5 SGK ?
**********************************************************************
Tiết 9 Tuần 3
Soạn:
Giảng:
SƠN TINH, THỦY TINH
 (Truyền thuyết)
A. Mục tiêu bài học
- Hiểu và cảm nhận được nội dung ý nghĩa của truyền thuyết “Sơn Tinh, Thủy Tinh”.
- Nắm được những nét chính về nghệ thuật của truyện.
B . Chuẩn bị
* Giáo viên :
- Phương pháp giảng dạy , SGK , tài liệu tham khảo 
* Học sinh :
- SGK , đồ dùng học tập .
C . Tiến trình bài giảng 
1 . Tổ chức :
 6B:
2 . Kiểm tra :
 * Nêu ý nghĩa của truyền thyết Thánh Gióng? Trong truyện đó, em thích hình ảnh, chi tiết nào nhất? Vì sao? 
3. Bài mới:
3* Bài mới:
Dọc dải đất hình chữ S, bên bờ biển Đông thuộc Thái Bình Dương, nhân dân Việt Nam chúng ta, nhất là nhân dân miền Bắc trước đây và miền Trung, miền Nam bây giờ hàng năm phải đối mặt mùa mưa bão lũ lụt thật khủng khiếp. Để tồn tại, cha ông ta phải tìm mọi cách để chiến đấu và chiến thắng giặc nước. Cuộc chiến đấu trường kỳ gian truân ấy đã được thần thoại hoá trong TT: 
"Núi cao sông hãy còn dài
Năm năm báo oán đời đời đánh ghen".
Để hiểu rõ hơn...
Hoạt động 1: HDHS đọc, tìm hiểu chú thích
(?) GV hướng dẫn, đọc mẫu, gọi HS đọc ?
(?) GV hướng dẫn HS tìm hiểu nghĩa 
một số từ khó theo chú thích SGK 
trang 33 ?
Hoạt động 2: HDHS tìm hiểu văn bản
(?) Nêu kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của truyền thuyết “Sơn Tinh, Thủy Tinh” ?
(?) Theo em truyền thuyết “Sơn Tinh, Thủy Tinh”được chia làm mấy phần? Mỗi phần được thể hiện nội dung gì?
(?) Truyện được gắn với thời đại nào trong lịch sử Việt Nam ?
( Thời đại Hùng Vương )
(?) Trong truyền thuyết “Sơn Tinh, Thủy Tinh” nhân vật chính là ai ?
(?) Nhân vật chính được miêu tả như thế nào ?
(?) Nêu nhận xét của em về các chi tiết miêu tả 2 thần ?
(?) Vua Hùng ra điều kiện kén rể như thế nào ?
(?) Có ý kiến cho rằng qua việc đưa ra lễ vật, chúng ta đã ngầm đoán hiểu được ý của vua cha. Em thấy thế nào ?
(?) Chính điều kiện có phần thuận lợi nên.... Đứng trước kết quả đó Thuỷ Tinh có thái độ, hành động như thế nào?
(?) Cảnh Thuỷ Tinh giương oai diễn võ, hô gió gọi mưa làm bão tố ngập trời thật là dữ tợn gợi cho em hình dung ra hiện tượng gì? Hình ảnh Thuỷ Tinh tượng trưng cho điều gì?
(?) Trước cơn ghen nổi trời của Thuỷ Tinh, Sơn Tinh đã đối phó như thế nào?
(?) Nêu ý nghĩa của truyện ?
(?) Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện ?
I. Đọc – Hiểu chú thích
1. Đọc
2. Hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt
- Tự sự.
2. Bố cục
* Truyện được chia làm 3 phần:
- P1: “Hùng Vươngmỗi thứ một đôi”.
 Vua Hùng kén rể.
- P2: “Hôm sau,rút quân.” 
 Cuộc giao tranh của hai vị thần.
- P3: Còn lại.
 Giải thích hiện tượng lũ lụt hằng năm.
3. Phân tích
a) Mở truyện: Giới thiệu nhân vật và sự việc tạo tình huống:
* Nhân vật chính: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh
Sơn Tinh
Thuỷ Tinh
-Thần nuí Tản Viên
-vẫy tay về phía Đông ........,vẫy tay về phía tây,.....
- chúa vùng non cao
-Chúa miền biển 
-gọi gió ....hô mưa...
- Chúa miền nước thẳm..
 Kì dị, oai phong với những chi tiết rất kì lạ.Nhiều tài lạ, đều xứng đáng là rể vua Hùng.
b. Vua Hùng kén rể và việc giao tranh giữa 2 vị thần .
- Điều kiện: Người vừa có tài, vừa dâng lễ vật sớm. Lễ vật trang nghiêm, giản dị, quý hiếm, kỳ lạ, nhưng mang tính truyền thống.
Þ Vua Hùng ngầm chọn Sơn Tinh bởi lễ vật chủ yếu là sản vật của rừng núi.
- Sơn Tinh lấy được Mị Nương.
- Thuỷ Tinh đùng đùng nổi giận, nổi ghen quyết đánh Sơn Tinh cướp lại Mị Mương.
- Thuỷ Tinh với những trận cuồng phong là hình ảnh kỳ ảo hoá cảnh lũ lụt vẫn thường xảy ra hàng năm ở châu thổ sông Hồng. Đó là một hiện tượng tự nhiên đã được giải thích một cách ngây thơ, lý thú.
- Sơn Tinh không hề run sợ, quyết liệt, kiên cường chống trả và đã thắng.
Þ Tượng trưng cho sức mạnh và tinh thần của người Việt cổ trước thiên tai.
c. Kết truyện 
- Giải thích hiện tượng lũ lụt miền Bắc Bộ.
- Mơ ước con người chiến thắng, chinh phục thiên nhiên.
4. Tổng kết:
a.Nội dung:
- Giải thích hiện tượng mưa gió, bão lụt;
- Phản ánh ước mơ của nhân dân ta muốn chiến thắng thiên tai, bão lụt.
- Ca ngợi công lao trị thuỷ, dựng nước của cha ông ta.
b. Nghệ thuật:
- Xây dựng hình tượng hình tượng nghệ thuật kì ảo mang tính tượng trưng và khái quát cao.
Hoạt động 3: HDHS củng cố, luyện tập
1. Đọc ghi nhớ SGK ? Đọc phần đọc thêm SGK trang 34 ?
2. Từ truyền thuyết “Sơn Tinh, Thủy Tinh” em suy nghĩ gì về chủ trương xây dựng, củng cố đê điều, nghiêm cấm nạn phá rừng trồng thêm... của Đảng và nhà nước ta hiện nay ?
(* Gợi ý: Đảng và nhà nước ta đã ý thức được tác hại to lớn do thiên tai gây ra nên đã chỉ đạo nhân dân ta có những biện pháp phòng chống hữu hiệu, biến ước mơ chế ngự thiên tai của nhân dân thời xưa trở thành hiện thực. )
Hoạt động 4: HDHSvề nhà
1. Học thuộc ghi chép, nghe giảng trên lớp, ghi nhớ SGK ?
2. Viết đoạn văn kể về cuộc giao tranh của hai vị thần ? 
3. Đọc, tìm hiểu, chuẩn bị và soạn bài: “Sự tích Hồ Gươm”.
***********************************************************************
Tiết 10 Tuần 3
Soạn:
Giảng:
NGHĨA CỦA TỪ
A. Mục tiêu bài học
- Hiểu thế nào là nghĩa của từ.
- Biết cách tìm hiểu nghĩa của từ và giải thích nghĩa của từ trong văn bản.
- Biết dùng từ đúng nghĩa trong nói, viết và sửa các lỗi dùng từ.
B. Chuẩn bị:
* Giáo viên: SGK, phương pháp giảng dạy, tài liệu tham khảo:.
* Học sinh: SGK, đồ dùng học tập
C.Tiến trình bài giảng:
1. Tổ chức: 
 6B
2. Kiểm tra bài cũ:
 * Em hiểu thế nào là từ mượn? Hãy nêu các nguyên tắc mượn từ ?
3. Bài mới:

Tài liệu đính kèm:

  • docGiao an van 6 tu tiet 19.doc