Tuần 1
Tiết 1 đến tiết 4
Con Rồng cháu Tiên;
Hướng dẫn đọc thêm: Bánh chưng bánh giầy;
Từ và cấu tạo từ tiếng Việt;
Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt.
Tuần 2
Tiết 5 đến tiết 8
Thánh Gióng;
Từ mượn;
Tìm hiểu chung về văn tự sự.
Tuần 3
Tiết 9 đến tiết 12
Sơn Tinh, Thuỷ Tinh;
Nghĩa của từ;
Sự việc và nhân vật trong văn tự sự.
Tuần 4
Tiết 13 đến tiết 16
Hướng dẫn đọc thêm: Sự tích hồ Gươm;
Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự;
Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự.
Tuần 5
Tiết 17 đến tiết 20
Viết bài Tập làm văn số 1;
Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ;
Lời văn, đoạn văn tự sự.
Tuần 6
Tiết 21 đến tiết 24
Thạch Sanh;
Chữa lỗi dùng từ;
Trả bài Tập làm văn số 1.
Tuần 7
Tiết 25 đến tiết 28
Em bé thông minh;
Chữa lỗi dùng từ (tiếp);
Kiểm tra Văn.
Tuần 8
Tiết 29 đến tiết 32
Luyện nói kể chuyện;
Cây bút thần;
Danh từ.
Tuần 9
Tiết 33 đến tiết 36
Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự;
Hướng dẫn đọc thêm: Ông lão đánh cá và con cá vàng;
Thứ tự kể trong văn tự sự.
Tuần 10
Tiết 37 đến tiết 40
Viết bài Tập làm văn số 2;
Ếch ngồi đáy giếng;
Thầy bói xem voi.
Tuần 11
Tiết 41 đến tiết 44
Danh từ (tiếp);
Trả bài kiểm tra Văn;
Luyện nói kể chuyện;
Cụm danh từ.
Tuần 12
Tiết 45 đến tiết 48
Hướng dẫn đọc thêm: Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng;
Kiểm tra Tiếng Việt;
Trả bài Tập làm văn số 2;
Luyện tập xây dựng bài tự sự- Kể chuyện đời thường.
Tuần 13
Tiết 49 đến tiết 52
Viết bài Tập làm văn số 3;
Treo biển;
Hướng dẫn đọc thêm: Lợn cưới, áo mới;
Số từ và lượng từ.
Tuần 14
Tiết 53 đến tiết 56
Kể chuyện tưởng tượng;
Ôn tập truyện dân gian;
Trả bài kiểm tra Tiếng Việt.
Tuần 15
Tiết 57 đến tiết 60
Chỉ từ;
Luyện tập kể chuyện tưởng tượng;
Hướng dẫn đọc thêm: Con hổ có nghĩa;
Động từ.
Tuần 16
Tiết 61 đến tiết 63
Cụm động từ;
Mẹ hiền dạy con;
Tính từ và cụm tính từ.
Tuần 17
Tiết 64 đến tiết 66
Trả bài Tập làm văn số 3;
Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng;
Ôn tập Tiếng Việt.
Tuần 18
Tiết 67 đến tiết 69
Kiểm tra học kì I;
Hoạt động Ngữ văn: Thi kể chuyện.
Tuần 19
Tiết 70 đến tiết 72
Chương trình Ngữ văn địa phương;
Trả bài kiểm tra học kì I.
HỌC KÌ II
Tuần 20
Tiết 73 đến tiết 75
Bài học đường đời đầu tiên;
Phó từ.
Tuần 21
Tiết 76 đến tiết 78
Tìm hiểu chung về văn miêu tả;
Sông nước Cà Mau;
So sánh.
Tuần 22
Tiết 79 đến tiết 81
Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả;
Bức tranh của em gái tôi.
Tuần 23
Tiết 82 đến tiết 84
Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo);
Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
Tuần 24
Tiết 85 đến tiết 88
Vượt thác;
So sánh (tiếp);
Chương trình địa phương Tiếng Việt;
Phương pháp tả cảnh;
Viết bài Tập làm văn tả cảnh (làm ở nhà).
Tuần 25
Tiết 89 đến tiết 92
Buổi học cuối cùng;
Nhân hoá;
Phương pháp tả người.
Tuần 26
Tiết 93 đến tiết 96
Đêm nay Bác không ngủ;
Ẩn dụ;
Luyện nói về văn miêu tả.
Tuần 27
Tiết 97 đến tiết 100
Kiểm tra Văn;
Trả bài Tập làm văn tả cảnh viết ở nhà;
Lượm;
Hướng dẫn đọc thêm: Mưa.
Tuần 28
Tiết 101 đến tiết 104
Hoán dụ;
Tập làm thơ bốn chữ;
Cô Tô.
Tuần 29
Tiết 105 đến tiết 108
Viết bài Tập làm văn tả người;
Các thành phần chính của câu;
Thi làm thơ 5 chữ.
Tuần 30
Tiết 109 đến tiết 112
Cây tre Việt Nam;
Câu trần thuật đơn;
Hướng dẫn đọc thêm: Lòng yêu nước;
Câu trần thuật đơn có từ là.
Tuần 31
Tiết 113 đến 116
Lao xao;
Kiểm tra Tiếng Việt;
Trả bài kiểm tra Văn, bài Tập làm văn tả người.
Tuần 32
Tiết 117 đến tiết 120
Ôn tập truyện và kí;
Câu trần thuật đơn không có từ là;
Ôn tập văn miêu tả;
Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ.
Tuần 33
Tiết 121 đến tiết 124
Viết bài Tập làm văn miêu tả sáng tạo;
Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử;
Viết đơn.
Tuần 34
Tiết 125 đến tiết 128
Bức thư của thủ lĩnh da đỏ;
Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ (tiếp);
Luyện tập cách viết đơn và sửa lỗi.
Tuần 35
Tiết 129 đến tiết 132
Động Phong Nha;
Ôn tập về dấu câu (Dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than);
Ôn tập về dấu câu (Dấu phẩy);
Trả bài Tập làm văn miêu tả sáng tạo, trả bài kiểm tra Tiếng Việt.
Tuần 36
Tiết 133 đến tiết 136
Tổng kết phần Văn và Tập làm văn;
Tổng kết phần Tiếng Việt;
Ôn tập tổng hợp.
Tuần 37
Tiết 137 đến tiết 140
Kiểm tra học kì II;
Chương trình Ngữ văn địa phương.
bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o PHÂN PHỐI CHƯƠNG TRÌNH (¸p dông tõ n¨m häc 2011-2012) (Phần ghi các tuần là để tham khảo) LỚP 6 Cả năm: 37 tuần (140 tiết) Học kì I: 19 tuần (72 tiết) Học kì II: 18 tuần (68 tiết) HỌC KÌ I Tuần 1 Tiết 1 đến tiết 4 Con Rồng cháu Tiên; Hướng dẫn đọc thêm: Bánh chưng bánh giầy; Từ và cấu tạo từ tiếng Việt; Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. Tuần 2 Tiết 5 đến tiết 8 Thánh Gióng; Từ mượn; Tìm hiểu chung về văn tự sự. Tuần 3 Tiết 9 đến tiết 12 Sơn Tinh, Thuỷ Tinh; Nghĩa của từ; Sự việc và nhân vật trong văn tự sự. Tuần 4 Tiết 13 đến tiết 16 Hướng dẫn đọc thêm: Sự tích hồ Gươm; Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự; Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự. Tuần 5 Tiết 17 đến tiết 20 Viết bài Tập làm văn số 1; Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ; Lời văn, đoạn văn tự sự. Tuần 6 Tiết 21 đến tiết 24 Thạch Sanh; Chữa lỗi dùng từ; Trả bài Tập làm văn số 1. Tuần 7 Tiết 25 đến tiết 28 Em bé thông minh; Chữa lỗi dùng từ (tiếp); Kiểm tra Văn. Tuần 8 Tiết 29 đến tiết 32 Luyện nói kể chuyện; Cây bút thần; Danh từ. Tuần 9 Tiết 33 đến tiết 36 Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự; Hướng dẫn đọc thêm: Ông lão đánh cá và con cá vàng; Thứ tự kể trong văn tự sự. Tuần 10 Tiết 37 đến tiết 40 Viết bài Tập làm văn số 2; Ếch ngồi đáy giếng; Thầy bói xem voi. Tuần 11 Tiết 41 đến tiết 44 Danh từ (tiếp); Trả bài kiểm tra Văn; Luyện nói kể chuyện; Cụm danh từ. Tuần 12 Tiết 45 đến tiết 48 Hướng dẫn đọc thêm: Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng; Kiểm tra Tiếng Việt; Trả bài Tập làm văn số 2; Luyện tập xây dựng bài tự sự- Kể chuyện đời thường. Tuần 13 Tiết 49 đến tiết 52 Viết bài Tập làm văn số 3; Treo biển; Hướng dẫn đọc thêm: Lợn cưới, áo mới; Số từ và lượng từ. Tuần 14 Tiết 53 đến tiết 56 Kể chuyện tưởng tượng; Ôn tập truyện dân gian; Trả bài kiểm tra Tiếng Việt. Tuần 15 Tiết 57 đến tiết 60 Chỉ từ; Luyện tập kể chuyện tưởng tượng; Hướng dẫn đọc thêm: Con hổ có nghĩa; Động từ. Tuần 16 Tiết 61 đến tiết 63 Cụm động từ; Mẹ hiền dạy con; Tính từ và cụm tính từ. Tuần 17 Tiết 64 đến tiết 66 Trả bài Tập làm văn số 3; Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng; Ôn tập Tiếng Việt. Tuần 18 Tiết 67 đến tiết 69 Kiểm tra học kì I; Hoạt động Ngữ văn: Thi kể chuyện. Tuần 19 Tiết 70 đến tiết 72 Chương trình Ngữ văn địa phương; Trả bài kiểm tra học kì I. HỌC KÌ II Tuần 20 Tiết 73 đến tiết 75 Bài học đường đời đầu tiên; Phó từ. Tuần 21 Tiết 76 đến tiết 78 Tìm hiểu chung về văn miêu tả; Sông nước Cà Mau; So sánh. Tuần 22 Tiết 79 đến tiết 81 Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả; Bức tranh của em gái tôi. Tuần 23 Tiết 82 đến tiết 84 Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo); Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. Tuần 24 Tiết 85 đến tiết 88 Vượt thác; So sánh (tiếp); Chương trình địa phương Tiếng Việt; Phương pháp tả cảnh; Viết bài Tập làm văn tả cảnh (làm ở nhà). Tuần 25 Tiết 89 đến tiết 92 Buổi học cuối cùng; Nhân hoá; Phương pháp tả người. Tuần 26 Tiết 93 đến tiết 96 Đêm nay Bác không ngủ; Ẩn dụ; Luyện nói về văn miêu tả. Tuần 27 Tiết 97 đến tiết 100 Kiểm tra Văn; Trả bài Tập làm văn tả cảnh viết ở nhà; Lượm; Hướng dẫn đọc thêm: Mưa. Tuần 28 Tiết 101 đến tiết 104 Hoán dụ; Tập làm thơ bốn chữ; Cô Tô. Tuần 29 Tiết 105 đến tiết 108 Viết bài Tập làm văn tả người; Các thành phần chính của câu; Thi làm thơ 5 chữ. Tuần 30 Tiết 109 đến tiết 112 Cây tre Việt Nam; Câu trần thuật đơn; Hướng dẫn đọc thêm: Lòng yêu nước; Câu trần thuật đơn có từ là. Tuần 31 Tiết 113 đến 116 Lao xao; Kiểm tra Tiếng Việt; Trả bài kiểm tra Văn, bài Tập làm văn tả người. Tuần 32 Tiết 117 đến tiết 120 Ôn tập truyện và kí; Câu trần thuật đơn không có từ là; Ôn tập văn miêu tả; Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ. Tuần 33 Tiết 121 đến tiết 124 Viết bài Tập làm văn miêu tả sáng tạo; Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử; Viết đơn. Tuần 34 Tiết 125 đến tiết 128 Bức thư của thủ lĩnh da đỏ; Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ (tiếp); Luyện tập cách viết đơn và sửa lỗi. Tuần 35 Tiết 129 đến tiết 132 Động Phong Nha; Ôn tập về dấu câu (Dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than); Ôn tập về dấu câu (Dấu phẩy); Trả bài Tập làm văn miêu tả sáng tạo, trả bài kiểm tra Tiếng Việt. Tuần 36 Tiết 133 đến tiết 136 Tổng kết phần Văn và Tập làm văn; Tổng kết phần Tiếng Việt; Ôn tập tổng hợp. Tuần 37 Tiết 137 đến tiết 140 Kiểm tra học kì II; Chương trình Ngữ văn địa phương. TiÕt 1: V¨n b¶n: Con Rång ch¸u Tiªn (TruyÒn thuyÕt) I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Có hiểu biết bước đầu về thể loại truyền thuyết. - Hiểu được quan niệm của người Việt cổ về nòi gống dân tộc qua truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên. - Hiểu được những nét chính về nghệ thuật của truyện. II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Khái niệm thể loại truyền thuyết. - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết giai đoạn đầu. - Bóng dáng lịch sử thời kỳ dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học dân gian thời kỳ dựng nước. 2. Kỹ năng: - Đọc diễn cảm văn bản truyền thuyết - Nhận ra những sự việc chính của truyện. - Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kỳ ảo tiêu biểu trong truyện. III. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + Su tÇm tranh ¶nh liªn quan ®Õn bµi häc. - Häc sinh: + So¹n bµi + Su tÇm nh÷ng bøc tranh ®Ñp, k× ¶o vÒ vÒ l¹c Long Qu©n vµ ¢u c¬ cïng 100 ngêi con chia tay lªn rõng xuèng biÓn. + Su tÇm tranh ¶nh vÒ §Òn Hïng hoÆc vïng ®Êt Phong Ch©u. IV. C¸c bíc lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ s¸ch vë vµ dông cô häc tËp bé m«n. 3. Bµi míi Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu tiªn c¾p s¸ch ®Õn trêng chóng ta ®Òu ®îc häc vµ ghi nhí c©u ca dao: BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn Nh¾c ®Õn gièng nßi mçi ngêi ViÖt Nam cña m×nh ®Òu rÊt tù hµo vÒ nguån gèc cao quÝ cña m×nh - nguån gèc Tiªn, Rång, con L¹c ch¸u Hång. VËy t¹i sao mu«n triÖu ngêi ViÖt Nam tõ miÒn ngîc ®Õn miÒn xu«i, tõ miÒn biÓn ®Õn rõng nói l¹i cïng cã chung mét nguån gèc nh vËy. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn mµ chóng ta t×m hiÓu h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu râ vÒ ®iÒu ®ã. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn HS ®äc vµ t×m hiÓu chung I. §äc vµ t×m hiÓu chung: - GV híng dÉn c¸ch ®äc - GV ®äc mÉu mét ®o¹n sau ®ã gäi HS ®äc. - NhËn xÐt c¸ch ®äc cña HS - H·y kÓ tãm t¾t truyÖn tõ 5-7 c©u? - Theo em trruyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn? - §äc kÜ phÇn chó thÝch * vµ nªu hiÓu biÕt cña em vÒ truyÒn thuyÕt? - Em h·y gi¶i nghÜa c¸c tõ: ng tinh, méc tinh, hå tinh vµ tËp qu¸n? 1. §äc vµ kÓ: - §äc Râ rµng, rµnh m¹ch, nh¸n giäng ë nh÷ng chi tiÕt k× l¹ phi thêng 2. Bè côc: 3 phÇn a. Tõ ®Çu ®Õn...long trang Þ Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ b. TiÕp...lªn ®êng Þ ChuyÖn ¢u C¬ sinh në k× l¹ vµ LLQ vµ ¢u C¬ chia con c. Cßn l¹i Þ Gi¶i thÝch nguån gèc con Rång, ch¸u Tiªn. 3. Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt: - TruyÖn d©n gian truyÒn miÖng kÓ vÒ c¸c nh©n vËt, sù kiÖn cÝ liªn quan ®Õn lÞch sö thêi quÝa khø. - Thêng cã yÕu tè tëng tîng k× ¶o. - ThÓ hiÖn th¸i ®é, c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt LS. Ho¹t ®éng 2: II. t×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n - ¢u c¬: - Gäi HS ®äc ®o¹n 1 - LLQ vµ ¢u c¬ ®îc giíi thiÖu nh thÕ nµo? (Nguån gèc, h×nh d¸ng, tµi n¨ng) - Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt miªu t¶ LLQ vµ ¢u c¬? - T¹i sao t¸c gi¶ d©n gian kh«ng tëng tîng LLQ vµ ¢u c¬ cã nguån gèc tõ c¸c loµi vËt kh¸c mµ tëng tîng LLQ nßi rång, ¢u C¬ dßng dâi tiªn? §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×? * GV b×nh: ViÖc tëng tîng LLQ vµ ¢u C¬ dßng dâi Tiªn - Rång mang ý nghÜa thËt s©u s¾c. Bëi rång lµ 1 trong bèn con vËt thuéc nhãm linh mµ nh©n d©n ta t«n sïng vµ thê cóng. Cßn nãi ®Õn Tiªn lµ nãi ®Õn vÎ ®Ñp toµn mÜ kh«ng g× s¸nh ®îc. Tëng tîng LLQ nßi Rång, ¢u C¬ nßi Tiªn ph¶i ch¨ng t¸c gi¶ d©n gian muèn ca ngîi nguån gèc cao quÝ vµ h¬n thÕ n÷a muèn thÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi cña d©n téc VN ta. - VËy qua c¸c chi tiÕt trªn, em thÊy h×nh tîng LLQ vµ ¢u C¬ hiÖn lªn nh thÕ nµo? * GV b×nh: Cuéc h«n nh©n cña hä lµ sù kÕt tinh nh÷ng g× ®Ñp ®Ï nhÊt cña con ng¬×, thiªn nhiªn, s«ng nói. - ¢u C¬ sinh në cã g× k× l¹? ®©y lµ chi tiÕt ntn? Nã cã ý nghÜa g×? * GV b×nh: Chi tiÕt l¹ mang tÝnh chÊt hoang ®êng nhng rÊt thó vÞ vµ giµu ý nghÜa. Nã b¾t nguån tõ thùc tÕ rång, r¾n ®Ò ®Î trøng. Tiªn (chim) còng ®Ó trøng. TÊt c¶ mäi ngêi VN chóng ta ®Òu sinh ra tõ trong cïng mét bäc trøng (®ång bµo) cña mÑ ¢u C¬. DTVN chóng ta vèn khoÎ m¹nh, cêng tr¸ng, ®Ñp ®Ï, ph¸t triÓn nhanh Þ nhÊn m¹nh sù g¾n bã chÆt chÏ, keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt gi÷a c¸c céng ®ång ngêi ViÖt. - Em h·y quan s¸t bøc tranh trong SGK vµ cho biÕt tranh minh ho¹ c¶nh g×? - L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh thÕ nµo? ViÖc chia tay thÓ hiÖn ý nguyÖn g×? - B»ng sù hiÓu biÕt cña em vÒ LS chèng ngo¹i x©m vµ c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc, em thÊy lêi c¨n dÆn cña thÇn sau nµy cã ®îc con ch¸u thùc hiÖn kh«ng? * GV b×nh: LS mÊy ngµn n¨m dùng níc vµ gi÷ níc cña d©n téc ta ®· chøng minh hïng hån ®iÒu ®ã. Mçi khi TQ bÞ l©m nguy, ND ta bÊt kÓ trÎ, giµ, trai, g¸i tõ miÒn ngîc ®Õn miÒn xu«i, tõ miÒn biÓn ®Õn miÒn rõng nói xa x«i ®ång lßng kÒ vai s¸t c¸nh ®øng dËy diÕt kÎ thï. Khi nh©n d©n mét vïng gÆp thiªn tai ®Þch ho¹, c¶ níc ®Òu ®au xãt, nhêng c¬m xÎ ¸o, ®Ó gióp ®ì vît qua ho¹n n¹n. vµ ngµy nay, mçi chóng ta ngåi ®©y còng ®·, ®ang vµ sÏ tiÕp tôc thùc hiÖn lêi c¨n dÆn cña Long Qu©n xa kia b»ng nh÷ng viÖc lµm thiÕt thùc. - Trong tuyÖn d©n gian thêng cã chi tiÕt tëng tîng k× ¶o. Em hiÓu thÕ nµo lµ chi tiÕt tëng tîng k× ¶o? - Trong truyÖn nµy, chi tiÕt nãi vÒ LLQ vµ ¢u C¬; viÖc ¢u C¬ sinh në k× l¹ lµ nh÷ng chi tiÕt tëng tîng k× ¶o. Vai trß cña nã trong truyÖn nµy nh thÕ nµo? - Gäi HS ®äc ®o¹n cuèi - Em h·y cho biÕt, truyÖn kÕt thóc b»ng nh÷ng sù viÖc nµo? ViÖc kÕt thóc nh vËy cã ý nghÜa g×? - VËy theo em, cèt lâi sù thËt LS trong truyÖn lµ ë chç nµo? * GV: Cèt lâi sù thËt LS lµ mêi mÊy ®êi vua Hïng trÞ v×. cßn mét b»ng chøng n÷a kh¼ng ®Þnh sù thËt trªn ®ã lµ l¨ng tëng niÖm c¸c vua Hïng mµ t¹i ®©y hµng n¨m vÉn diÔn ra mét lÔ héi rÊt lín ®ã lµ lÔ héi ®Òn Hïng. LÔ héi ®ã ®· trë thµnh mét ngµy quèc giç cña c¶ d©n téc, ngµy c¶ níc hµnh qu©n vÒ céi nguån: Dï ai ®i ngîc vÒ xu«i Nhí ngµy giç tæ mïng mêi th¸ ... Ò tõ? - Em hiÓu tõ "®i", "ch¹y" nghÜa lµ thÕ nµo? - Tõ «ng, bµ. chó, mÑ...cho ta biÕt ®iÒu g×? - NghÜa cña tõ øng víi phÇn nµo trong m« h×nh? - VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa cña tõ? - GV ®a b¶ng phô 1. VÝ dô: SGK - Tr35 * NhËn xÐt: - Mçi chó thÝch gåm hai bé phËn: mét bé phËn lµ tõ vµ bé phËn sau dÊu hai chÊm ®Ó nãi râ nghÜa cña tõ Êy. - Bé phËn sau dÊu hai chÊm cho ta biÕt ®îc tÝnh chÊt mµ tõ biÓu thÞ - Cho ta biÕt ho¹t ®éng, quan hÖ mµ tõ biÓu thÞ - Nghi· cña tõ øng víi phÇn néi dung 2. Kh¸i niÖm: NghÜa cña tõ lµ néi dung (sù vËt, tÝnh chÊt, ho¹t ®éng, quan hÖ) mµ tõ biÓu thÞ 3. Bµi tËp: 1. Em h·y ®iÒn c¸c tõ "®Ò b¹t, ®Ò cö, ®Ò xuÊt"vµo chç trèng: - ...tr×nh bµy ý kiÕn hoÆc nguyÖn väng lªn cÊp trªn. (®Ò ®¹t) -....cö ai ®ã gi÷ chøc vô cao h¬n m×nh.(®Ò b¹t) -... giíi thiªô ra ®Ó lùa chän vµ bÇu cö (®Ò cö) -... ®a vÊn ®Ò ra ®Ó xem xÐt, gi¶i quyÕt. (®Ò xuÊt) 2. Chän trong sè c¸c tõ: chÕt, hi sinh, thiÖt m¹ng... mét tõ thÝch hîp ®Ó ®iÒn vµo chç trèng. - Trong trËn chiÕn dÊu ¸c liÖt võa qua, nhiÒu ®ång chÝ ®·... - Chóng ta thµ .... chø nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu mÊt níc, kh«ng chÞu lµm n« lÖ. 3: H·y ®¸nh dÊu vµo c©u dïng ®óng tõ "ngoan cêng" - Bän ®Þch dï chØ cßn ®¸m tµn qu©n nhng còng rÊt ngoan cêng chèng tr¶ tõng ®ît tÊn c«ng cña bé ®éi ta. - Trªn ®iÓm chèt, c¸c ®ång chÝ cña chóng ta ®· ngoan cêng chèng tr¶ tõng ®ît tÊn c«ng cña bé ®éi ta. - Trong lao ®éng, Lan lµ mét ngêi rÊt ngoan cêng kh«ng hÒ biÕt sî khã kh¨n gian khæ. 4. Em h·y ®Æt c©u víi tõ "häc sinh" vµ gi¶i nghÜa tõ ®ã? Ho¹t ®éng 2: II. C¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ - §äc l¹i c¸c chó thÝch ®· dÉn ë phÇn I - Trong hai c©u sau ®©y, hai tõ tËp qu¸n vµ thãi quen cã cã thÓ thay thÕ ®îc cho nhau kh«ng? T¹i sao? a. Ngêi ViÖt cã tËp qu¸n ¨n trÇu. b. B¹n Nam cã thãi quen ¨n quµn vÆt. - VËy tõ tËp qu¸n ®· gi¶i thÝch ý nghÜa nh thÕ nµo? - HS ®äc phÇn gi¶i nghÜa tõ "lÉm liÖt" - Trong 3 c©u sau, 3 tõ lÉm liÖt, hïng dòng, oai nghiªm thay thÕ cho nhau ®îc kh«ng? T¹i sao? a. T thÕ lÉm liÖt cña ngêi anh hïng. b. T thÕ hïng dòng cña ngêi anh hïng. c. T thÕ oai nghiªm cña ngêi anh hïng. - 3 tõ ®ã lµ nh÷ng tõ nh thÕ nµo? - VËy tõ lÉm liÖt ®îc gi¶i thÝch nh thÕ nµo? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ nao nóng? - T×m nh÷ng tõ tr¸i nghi· víi tõ: cao thîng, s¸ng sña, nh½n nhôi? - C¸c tõ ®ã ®· ®îc gi¶i thÝch ý nghÜa nh thÕ nµo? - VËy theo em cã mÊy c¸ch gi¶i nghÜa cña tõ? - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? 1. Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. 2. §a ra nh÷ng tõ ®ång nghÜa hoÆc tr¸i nghÜa víi tõ cÇn gi¶i thÝch. * Ghi nhí: SGK- Tr35 Ho¹t ®éng 3: III. LuyÖn tËp: - GV tæ chøc cho HS lµm bµi tËp - GV treo b¶ng phô Bµi tËp 1: §äc mét vµi chó thÝch sau c¸c v¨n b¶n ®· häc vµ cho biÕt mçi chó thÝch ®îc gi¶i nghÜa theo c¸ch nµo? Bµi 2: §iÒn c¸c tõ vµo chç trèng cho phï hîp - Häc tËp - Häc lám - Häc hái - Häc hµnh Bµi 3: §iÒn c¸c tõ theo trËt tù sau: - Trung b×nh - Trung gian - Trung niªn Bµi 4: Gi¶i thÝch c¸c tõ: - GiÕng: Hè ®µo th¼ng ®øng, s©u vµo lßng ®Êt ®Ó lÊy níc. - Rung rinh: chuyÓn ®éng qua l¹i, nhÑ nhµng, liªn tiÕp. - HÌn nh¸t: thiÕu can ®¶m (®Õn møc ®¸ng khinh bØ) Bµi 5: MÊt theo c¸ch gi¶i nghÜa cña nh©n vËt Nô lµ kh«ng ®óng "kh«ng biÕt ë ®©u" - MÊt hiÓu theo c¸ch th«ng thêng lµ kh«ng ®îc së h÷u, kh«ng cã, kh«ng thuéc vÒ m×nh. 4. Híng dÉn häc tËp: Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp. So¹n bµi: Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. ----------------------------------------------------- TiÕt 11 + 12: Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm được thế nào là sự việc, nhân vật trong văn bản tự sự. - Hiểu được ý nghĩa của sự việc và nhân vật trong văn tự sự. II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Vai trò của sự việc trong văn bản tự sự. - Ý nghĩa và mối quan hệ của sự việc và nhân vật trong văn tự sự. 2. Kỹ năng: - Chỉ ra được sự việc, nhân vật trong một văn bản tự sự, - Xác định sự việc, nhân vật trong một đề tài cụ thể. III. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + b¶ng phô viÕt VD - Häc sinh: + So¹n bµi IV. C¸c bíc lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: 1. ThÕ nµo lµ tù sù? lÊy VD vÒ mét v¨n b¶n tù sù? V× sao em cho ®ã lµ v¨n b¶n tù sù? 3. Bµi míi Sù viÖc vµ nh©n vËt lµ hai yÕu tè c¬ b¶n cña tù sù. hai yÕu tè nµy cã vai trß quan träng nh thÕ nµo, cã mèi quan hÖ ra sao ®Ó c©u chuyÖn cã ý nghÜa? Bµi häc h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu râ ®iÒu ®ã. Ho¹t ®éng cña thÇy Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1: I. ®Æc ®iÓm cña sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù: - GV treo b¶ng phô ®· viÕt s½n c¸c sù viÖc trong truyÖn ST, TT. - Em h·y chØ ra c¸c sù viÖc khëi ®Çu, sù viÖc ph¸t triÓn, sù viÖc cao trµo, sù viÖc kÕt thóc trong c¸c sù viÖc trªn? Trong c¸c sù viÖc trªn cã thÓ bít ®i sù viÖc nµo ®îc kh«ng? V× sao? - C¸c sù viÖc ®îc kÕt hîp theo quan hÖ nµo? Cã thÓ thay ®æi trËt tù tríc sau cña c¸c sù viÖc Êy ®îc kh«ng? - Trong chuçi c¸c sù viÖc Êy, ST ®· th¾ng TT mÊy lÇn? - H·y tëng tîng nÕu TT th¾ng th× sÏ ra sao? - Qua viÖc t×m hiÓu c¸c sù viÖc, em h·y rót ra nhËn xÐt vÒ tr×nh tù s¾p xÕp c¸c sù viÖc? - ChØ ra c¸c yÕu tè sau trong truyÖn ST, TT: + ViÖc do ai lµm? (nh©n vËt) + ViÖc x¶y ra ë ®©u? (®Þa ®iÓm) + ViÖc x¶y ra lóc nµo? (thêi gian) + V× sao l¹i x¶y ra? (nguyªn nh©n) + X¶y ra nh thÕ nµo? (diÔn biÕn) + KÕt qu¶ ra sao? (kÕt qu¶) - Theo em cã thÓ xo¸ bá yÕu tè thêi gian vµ ®Þa ®iÓm ®îc kh«ng? - NÕu bá ®iÒu kiÖn vua Hïng ra ®iÒu kiÖn kÐn rÓ ®i cã ®îc kh«ng? V× sao? - 6 YÕu tè trong truyÖn ST, TT cã ý nghÜa g×? - Sù viÖc trong v¨n tù sù ®îc tr×nh bµy nh thÕ nµo? 1. Sù viÖc trong v¨n tù sù: a. T×m hiÓu c¸c sù viÖc trong truyÖn ST, TT * VÝ dô a: SGK - Tr37 - Sù viÖc më ®Çu: 1 - Sù viÖc ph¸t triÓn: 2,3,4 - Sù viÖc cao trµo: 5,6 - Sù viÖc kÕt thóc: 7 - Trong c¸c sù viÖc trªn, kh«ng bít ®îc sù viÖc nµo v× nÕu bít th× thiÕu tÝnh liªn tôc, sù viÖc sau sÏ kh«ng ®îc gi¶i thÝch râ. - C¸c sù viÖc ®îc kÕt hîp theo qua hÖ nh©n qu¶, kh«ng thÓvthay ®æi. - ST ®· th¾ng TT hai lÇn vµ m·i m·i. §iÒu ®ã ca ngîi sù chiÕn th¾ng lò lôt cña ST... - NÕu TT th¾ng th× ®Êt bÞ ngËp ch×m trong níc, con ngêi kh«ng thÓ sèng vµ nh thÕ ý nghÜa cña truyÖn sÏ bÞ thay ®æi * KÕt luËn: Sù viÖc trong v¨n tù sù ®îc s¾p xÕp theo mét trËt tù, diÔn biÕn sao cho thÓ hiÖn ®îc t tëng mµ ngêi kÓ muèn biÓu ®¹t. b. C¸c yÕu tè t¹o nªn tÝnh cô thÓ cña sù viÖc: * VÝ dô b: - 6 yÕu tè ®ã lµ: + Hïng V¬ng, ST, TT + ë Phong Ch©u + Thêi vua Hïng + DiÔn biÕn: c¶ 7 sù viÖc - Nguyªn nh©n, kÕt qu¶: Sù viÖc tríc lµ nguyªn nh©n cña sù viÖc sau, sù viÖc sau lµ kÕt qu¶ cña sù viÖc tríc - Kh«ng thÓ ®îc v× cèt truyÖn sÏ thiÕu søc thuyÕt phôc, kh«ng cßn mang ý nghÜa truyÒn thuyÕt. - Kh«ng thÓ bá viÖc vua Hïng ra ®iÒu kiÖn v× kh«ng cã lÝ do ®Ó hai thÇn thi tµi - 6 yÕu tè t¹o nªn tÝnh cô thÓ cña truyÖn * KÕt luËn: Sù viÖc trong tù sù ®îc tr×nh bµy mét c¸ch cô thÓ: sù viÖc x¶y ra trong thêi gian, kh«ng gian cô thÓ, do nh©n vËt cô thÓ thùc hiÖn, cã nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶. Ho¹t ®éng 2: 2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù: - Em h·y kÓ tªn c¸c nh©n vËt trong v¨n tù sù? + Ai lµ ngêi lµm ra sù viÖc? + Ai ®îc nãi ®Õn nhiÒu nhÊt? + Ai lµ nh©n vËt chÝnh? + Ai lµ nh©n vËt phô? + Nh©n vËt phô cã cÇn thÕt kh«ng? Cã bá ®i ®îc kh«ng? - Nh©n vËt trong v¨n tù sù cã vai trß g×? - C¸c nh©n vËt ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? GV chèt: §ã lµ dÊu hiÖu ®Ó nhËn ra nh©n vËt ®ång thêi lµ dÊu hiÖu ta ph¶i thÓ hiÖn khi muèn kÓ vÒ nh©n vËt. - Em h·y gäi tªn, giíi thiÖu tªn, lai lÞch, tµi n¨ng, viÖc lµm cña c¸c nh©n vËt trong truyÖn ST, TT? a. Vai trß cña nh©n vËt trong v¨n tù sù: *. VÝ dô: - Ngêi lµm ra sù viÖc: Vua Hïng, ST, TT. - Ngêi nãi ®Õn nhiÒu nhÊt: ST, TT - Nh©n vËt chÝnh: ST, TT - Nh©n vËt phô kh«ng thÓ bá ®i ®îc. * KÕt luËn: - Vai trß cña nh©n vËt: + Lµ ngêi lµm ra sù viÖc + Lµ ngêi ®îc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n. + Nh©n vËt chÝnh ®ãng vai trß chñ yÕu trong viÖc thÓ hiÖn chñ ®Ò tëng cña t¸c phÈm. + Nh©n vËt Phô gióp nh©n vËt chÝnh ho¹t ®éng. b. C¸c thÓ hiÖn cña nh©n vËt: - §îc gäi tªn - §îc giíi thiÖu lai lich, tÝnh t×nh, tµi n¨ng. - §îc kÓ viÖc lµm - §îc miªu t¶ * GV sö dông b¶ng phô ®Ó HS ®iÒn vµ nhËn xÐt * GV nhÊn m¹nh: Kh«ng ph¶i nh©n vËt nµo còng ®ñ c¸c yÕu tè trªn nhng tªn NV th× ph¶i cã vµ viÖc lµm cña nh©n vËt. NV Tªn gäi Lai lÞch Ch©n dung Tµi n¨ng ViÖc lµm Vua Hïng Vua Hïng Thø 18 Kh«ng kÐn rÓ, ra diÒu kiÖn ST ST ë vïng nói T¶n Viªn Kh«ng - Cã tµi l¹, ®em sÝnh lÔ tríc - CÇu h«n, giao chiÕn TT®Õn TT ë vïng níc th¼m Kh«ng - Cã tµi l¹ - CÇu h«n, ®¸nh ST MÞN¬ng MÞ N¬ng con vua Hïng Ngêi ®Ñp theo St vÒ nói L¹c hÇu bµn b¹c Ho¹t ®éng 3: II. Ghi nhí: SGK - Tr 38 - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? Ho¹t ®éng 4 III. LuyÖn tËp: - ChØ ra c¸c sù viÖc mµ c¸c nh©n vËt trong truyÖn ST, TT ®· lµm? - Vai trß cña c¸c nh©n vËt? Bµi 1: a. - Vua Hïng: kÐn rÓ, mêi l¹c hÇu vµo bµn b¹c. g¶ MÞ N¬ng cho ST. - MÞ N¬ng: theo chång vÒ nói. - ST: CÇu h«n, ®em sÝnh lÔ, ríc MÞ N¬ng vÒ nói, giao chiÕn víi TT - TT: ®Õn cÇu h«n... * Vai trß cña c¸c nh©n vËt: + Vua Hïng: nh©n vËt phô: quan ®iÓm cuéc h«n nh©n LS + MÞ N¬ng: ®Çu mèi cuéc xung ®ét + TT: Nh©n vËt chÝnh : thÇn tho¹i ho¸ søc m¹nh cña ma giã.. + ST: nh©n vËt chÝnh: ngêi anh hïng chèng lò lôt cña nh©n d©n ViÖt cæ. b. Tãm t¾t truyÖn theo sù viÖc cña c¸c nh©n vËt chÝnh: Thêi vua Hïng V¬ng thø 18, ë vïng nói T¶n Viªn cã chµng ST cã nhiÒu tµi l¹...ë miÒn níc th¼m cã chµng TT tµi n¨ng kh«ng kÐm. Nghe tin vua Hïng kÐn chång cho c«ng chóa MÞ N¬ng, hai chµng ®Õn cÇu h«n. Vua Hïng kÐn rÓ b»ng c¸ch ®ä tµi. ST ®em lÔ vËt ®Õn tríc lÊy ®îc MÞ N¬ng. TT tøc giËn ®uæi theo hßng cíp l¹i MÞ N¬ng. Hai bªn ®¸nh nhau d÷ déi. ST th¾ng b¶o vÖ ®îc h¹nh phóc cña m×nh, TT thua m·i m·i «m mèi hËn thï. Hµng n¨m TT ®em qu©n ®¸nh ST nhng ®Òu thua g©y ra lò lôt ë lu vùc s«ng Hång. c. §Æt tªn gäi theo nh©n vËt chÝnh: - Gäi: Vua Hïng kÐn rÓ : Cha nãi ®ù¬c thùc chÊt cña truyÖn. - Gäi: TruyÖn Vua Hïng..: dµi dßng, ®¸nh ®ång nh©n vËt, kh«ng tho¶ ®¸ng. Bµi tËp 2: Tëng tîng ®Ó kÓ Dù ®Þnh: - KÓ viÖc g×? - Nh©n vËt chÝnh lµ ai? - ChuyÖn x¶y ra bao giê? ë ®©u? - Nguyªn nh©n? DiÔn biÕn? kÕt qu¶? - Rót ra bµi häc? 4. Híng dÉn häc tËp: Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp. So¹n: Sù tÝch Hå G¬m. ------------------------------------------------------ Liªn hÖ ®t 0168.9218.668 cã ®ñ c¶ n¨m so¹n theo s¸ch chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng 2011-2012
Tài liệu đính kèm: