Giáo án Ngữ văn 6 tuần 12 tiết 45: Tiếng việt: Cụm danh từ

Ngày soạn: 02/11/2009	TUẦN 12 – BÀI 11
Tiết 45 
Tiếng việt: CỤM DANH TỪ 
A. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh nắm được:
- Đặc điểm cụm danh từ.
- Cấu tạo của phần trung tâm, phần trước, phần sau.
B. Chuẩn bị: 
- Giáo viên: Dùng bảng phụ ghi mô hình của cụm danh từ : Ngày xưa ; ông lão , Một 
- Học sinh: Xem bài trước mới.
C. Tiến trình tổ chức dạy - học bài mới
 I. Ổn định: Kiểm tra sỉ số, sách vở học sinh.
 II. Bài cũ: 
- Phân biệt giữa danh từ chung và danh từ riêng?
- Hãy nêu quy tắc viết hoa danh từ riêng.
III. Tiến trình tổ chức bài mới:
1. Giới thiệu bài mới 
2. Tiến trình tổ chức các hoạt động.
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG
* Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh xác định cụm danh từ
I – Bài học
- Cho học sinh đọc ví dụ mẫu.
- Cho học sinh tìm những danh từ trên bảng phụ
- Một học sinh đọc.
1- Cụm danh từ
- Các từ ngữ in đậm bổ sung ý nghĩa nào cho những từ nào ?
- Xưa bổ sung “ngày”, ông lão đánh cá bổ sung cho vợ chồng, một và nát trên bờ biển bổ sung cho túp lều.
" Giáo viên: các tổ hợp trên gọi là cụm danh từ,. Vậy thế nào là cụm danh từ ?
- Do danh từ và một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
- Cho học sinh đọc ý 1 trong ghi nhớ.
- Một em đọc
* Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu nghĩa của cụm danh từ
- Hãy so sánh nghĩa của các cụm danh từ với nghĩa của một danh từ.
- Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn, số lượng của phụ ngữ càng tăng thì nghĩa của cụm danh từ càng đầy đủ.
* Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đặc điểm ngữ pháp của cụm danh từ.
- Tìm một cụm danh từ, đặt câu với cụm danh từ ấy rồi rút ra nhận xét về hoạt động trong câu của cụm so với danh từ.
Cụm danh từ hoạt động như một danh từ
- Mẹ của em / rất hiền (CN)
(mẹ của em: Cụm danh từ)
- Em / rất quý món quà này (VN)
(món quà này: Cụm danh từ)
- Mẹ em / là công nhân nhà máy nhựa (CN- VN)
(Mẹ của em: cụm danh từ; công nhân nhà máy nhựa: cụm danh từ)
- Cho học sinh đọc ý 2 trong ghi nhớ
- Một em đọc
* Hoạt động 4: Tổng kết mục I- ghi nhớ
- Một em đọc
* Ghi nhớ 1 trang 117
* Hoạt động 5: Tìm cụm danh từ và xác định cấu tạo của chúng.
2- Cấu tạo cụm danh từ
- Gọi một em đọc đoạn trích “Em bé thông minh” và tìm các cụm danh từ.
- Làng ấy, ba thúng gạo nếp, ba con trâu đực, ba con trâu ấy, chín con, năm sau, cả làng
- Liệt kê những từ ngữ phụ thuộc đứng trước và đứng sau danh từ trong các cụm danh từ trên.
- Phụ ngữ trước: ba, cả (chỉ toàn thể, số lượng)
- Phụ ngữ sau: ấy, đực, sau (chỉ từ, từ ngữ khác)
- Giáo viên treo mô hình cụm danh từ, yêu cầu học sinh điền các cụm danh từ đã tìm được vào mô hình.
" Đôi khi cụm danh từ không đủ 3 bộ phận
Phần trước
Phần trung tâm
Phần sau
t2
t1
t1
t2
s1
s2
làng
ấy
ba
thúng
gạo
nếp
ba
con
trâu
đực
ba
con
trâu
ấy
chín
con
năm
sau
cả
làng
a- Phần trước ký hiệu t2, t1
b - Phần trung tâm ký hiệu t1, t2
c - Phần sau ký hiệu s1, s2
- Cho học sinh đọc ghi nhớ 2
- Một em đọc
* Ghi nhớ: ghi nhớ 2 trang 118 SGK
* Hoạt động 6: Hướng dẫn học sinh luyện tập
III- Luyện tập
- Cho học sinh đọc bài tập 1, trả lời
1- Cho một em đọc
a- Vua/ cha, một/ người chồng/ thật xứng đáng
b- Một/ lưỡi búa/ của cha để lại.
c- Một/ con yêu tinh/ ở trên núi, có nhiều phép lạ.
1- Tìm cụm danh từ
- Cho học sinh đọc bài tập 2, gọi lên bảng
2 - Một em đọc, mỗi em điền một câu a, b, c
- Một học sinh đọc
2- Điền cụm danh từ
- Cho học sinh đọc bài tập 3, điền từ
3- Thanh sắt ấy (rỉ)
 - Thanh sắt ấy vừa rồi
 - Thanh sắt cũ (đó)
3- Tìm phụ ngữ thích hợp
IV. Củng cố: 
- Thế nào là cụm danh từ ? Nêu cấu tạo cụm danh từ ?
V. Dặn dò: 
- Học bài. Làm bài tập 4, 5, 6 sách bài tập trang 42. 
- Chuẩn bị kiểm tra 1 tiết cho tuần sau.
–&—