Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 1: Con Rồng Cháu Tiên

 Ngày soạn: 
 Ngày giảng:
 Văn bản: 
 Tiết 1
Con rồng cháu tiên
 Truyền thuyết
 A. Mục tiêu: Giúp HS:
 - Hiểu sơ bộ khái niệm về truyền thuyết.
 - Hiểu được nội dung ý nghĩa của truyện. Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết kì ảo. Kể lại được truyện.
 - Giáo dục niềm tự hào dân tộc, phát huy truyền thống dân tộc.
 B. Chuẩn bị:
 - GV: SGK, SGV, TLTK, tranh ảnh.
 - HS: Đọc kĩ văn bản, soạn theo HD của SGK.
C. Phương pháp: Đọc diễn cảm, phân tích giảng bình, thảo luận.
 D. Tiến trình:
 I. ổn định tổ chức:
 II. Kiểm tra bài cũ: Sự chuẩn bị của HS.
 III. Bài mới:
 Công việc của thày và trò
 Hoạt động 1
*GV hướng dẫn: rõ ràng, rành mạch. Nhấn giọng ở những chi tiết kì ảo hoang đường.
 - GV đọc mẫu một đoạn.
 - 2-3HS đọc - HS khác nhận xét cách đọc của bạn
 - GV sửa lỗi , chốt lại.
 ? Truyện có những sự việc chính nào?
 - Giới thiệu Lạc Long Quân và Âu Cơ và sự gặp gỡ kì lạ của họ.
 - Lạc Long Quân và Âu Cơ nên vợ nên chồng và sự sinh nở kì lạ của Âu Cơ.
 - Cuộc chia tay giữa họ.
 - Sự ra đời của nhà nước Văn Lang và triều đại vua Hùng.
 ? Từ những sự việc trên, hãy kể lại câu chuyện?
 - 1 HS kể - HS khác nhận xét.
 - KL: Đó là câu chuyện truyền thuyết về đời vua Hùng.
 ? Em hiểu thế nào là truyền thuyết?
 Hoạt động 2.
 ? Hình ảnh Lạc Long Quân và Âu Cơ được giới thiệu như thế nào?
 - LLQ con trai thần Long nữ, mình rồng, sức khoẻ vô địch; tài năng phi thường: diệt trừ Ngư tinh, Hồ tinh, Mộc tinh, dạy dân....
 - Âu Cơ: Thuộc dòng thần nông, xinh đẹp tuyệt trần...
 ? Em có nhận xét gì về những chi tiết trên? Em có cảm nhận gì về họ?
 - HS trả lời , nhận xét
 - GV: Truyên hấp dẫn bởi rồng ở nước, tiên trên non gặp nhau ,yêu thương và kết duyên vợ chồng
 => phản ánh thời kì gia đình của người Việt cổ.
 ? Việc kết duyên của LLQ và Âu Cơ, chuyện Âu Cơ sinh nở có gì kì lạ?
 - Sinh ra bọc trăm trứng, nở ra một trăm người con trai?
 - Bọc trăm trứng biểu tượng cho sức mạnh cộng đồng người Việt
 -GV: liên hệ với từ" Đồng bào" rong câu nói của Bác Hồ.
 ? Khi tả một trăm người con trai của Âu Cơ người xưa đã nhấn mạnh chi tiết nào?
 - Hồng hào đẹp đẽ lạ thường
 - Quan sát bức tranh. Tranh minh hoạ cảnh gì?
 -50 người con....50 người con theo...( lời LLQ)
?Theo em họ chia con như thế để làm gì?
 - Để cai quản các phương: Kẻ trên cạn, người dưới nước
 ? Theo em chi tiết trên nhằm giải thích điều gì về lịch sử?
 - Lí giải sự phân bố dân cư trên đất nước ta.
 ? Em có nhận xét gì về các chi tiết trên?
 - Kì lạ, hoang đường, thú vị giàu ý nghĩa: Nguồn gốc của dân tộc Việt Nam cao quý đẹp đẽ,là con cháu tiên rồng - mối lương duyên tốt đẹp.
 ? Lời dặn của LLQ các thế hệ con cháu sau này có thực hiện được không?
 - HS thảo luận tìm dẫn chứng CM.
 ? Đọc phần cuối truyện?
 ? Truyện kết thúc bằng sự việc nào?
 ? Chi tiết người con trưởng ở lại làm vua nhằm giải thích điều gì?
 - Việc thành lập nhà nước đầu tiên trong lịch sử.
 ? Theo em cốt lõi lịch sử trong truyện là gì?
 -Mối quan hệ và thống nhất của cư dân Việt cổ.
 -GV: Sự kết hợp giữa bộ lạc Lạc Việt và Âu Việt và nguồn gốc chung của cư dân bách việt là có thật. Chiến tranh tự vệ và chống thiên nhiên để xây dựng cuộc sống nông nghiệp định cư bảo vệ địa bàn cư trú là có thật.
 ? Đọc đoạn cuối truyện" Người con trưởng...cho ta biết thêm điều gì về xã hội phong tục của người việt cổ?
 -Triều đại mở nước đầu tiên: Vua Hùng.
 -Phong tục cha truyền con nối,
 - Tên nước đầu tiên: Văn Lang.( Đát nước tươi đẹp, sáng ngời có văn hoá; đất nước có những chàng trai khoẻ mạnh giàu có)
 - Thủ đô: Phong Châu.
 ? Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo? Vai trò?
 - Chi tiết không có thật ,được tgdg sáng tạo.
 - Nhằm tô đậm tính chất kì lạ lớn lao đẹp đx của các nhân vật sự kiện. => Thần kì hóa , tin yêu tôn 
kính tổ tiên của dân tộc mình.
.
 ? ý nghĩa của truyện ?
 - HS trả lời, nhận xét.
 - GV khái quát, chốt.
? Hãy đọc ghi nhớ SGK T8? 
 Hoạt động 3
 ? Em biết những truyện nào của những dân tộc khá ở Viẹt nam cũng giải thích nguồn gốc dân tộc như truyện " Con rồng cháu tiên"?
 ? Sự giống nhau ấy khẳng định điều gì?
 Ghi bảng
I. Tìm hiểu văn bản
1. Thể loại: Truyền thuyết
- Chú thích: SGK T7
2. Đọc - chú thích:
II. Phân tích văn bản:
1. Nhân vật Lạc Long Quân và Âu Cơ:
- Cả hai vị thần đều kì lạ lớn lao đẹp đẽ khác thường.
2.Lạc Long Quân kết duyên cùng Au Cơ và sinh con: 
- Nguồn gốc dân tộc ta đẹp đẽ cao quý: Con cháu tiên rồng.
3. Sự nghiệp mở nước:
- Xã hội Văn Lang thời Hùng Vương là một xã hội văn hoá dù còn sơ khai.
III. Tổng kết:
1. Nội dung:
- Giải thích suy tôn nguồn gốc cao quý thiêng liêng của cộng đồng người Việt cổ.
- Đề cao ý nguyện đoàn kết thống nhất của nhân dân ta ở mọi miền đất nước.
2. Nghệ thuật: Có nhiều chi tiét tưởn tượng kì ảo.
3. Ghi nhớ SGK 8
IV. Luyện tập:
1. Quả trứng to nở ra người.
 ( DT Mường)
 Quả bầu mẹ ( Khơ Me)
2. KH: Sự gần gũi về cội nguồn và sự giao lưu văn hoá giữa các dân tộc trên đất nước ta.
 IV. Củng cố:
 - Thế nào là truyền thuyết? 
 - Trong truyện chi tiết kì lạ và có ý nghĩa nhất là chi tiết nào?
 V. HDVN: 
 - Kể lại truyện bằng lời kể của mình.
 - Học ghi nhớ.
 - Soạn " Bánh chưng bánh giầy"
 + Đọc kĩ văn bản, chú thích,chia đoạn.
 + Trả lời câu hỏi SGK.
 E. Rút kinh nghiệm: