Giáo án môn Sinh học lớp 6 - Tuần 19 - Tiết 37 đến tiết 39

TUẦN 19
Tiết 38
 Ngày soạn: 04/01/09
 Ngày dạy: 06/01/09
THỤ PHẤN (TT) 
I/Mục tiêu: Sau bài này, HS phải: 
-Kiến thức: Giải thích được tác dụng của đặc điểm có ở hoa thụ phấn nhờ gió, so sánh với hoa thụ phấn nhờ sâu bọ
Hiểu được hiện tượng giao phấn
Biết được vai trò của con người từ thụ phấn cho hoa góp phần nâng cao năng suất và phẩm chất cây trồng .
-Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát thực hành
-Thái độ : Có ý thức bảo vệ thiên nhiên góp phần thụ phấn cho cây
II/Đồ dùng dạy học:
	 -GV: Cây ngô có hoa. Hoa bí ngô, dụng cụ thụ phấn cho hoa.
III/Tiến trình dạy học:
 -Kiểm tra bài cũ: Hiện tượng thụ phấn là gì ? Hoa tự thụ phấn khác hoa giao phấn ở điểm nào ?
 -Bài mới: +Hoạt động 1: Tìm hiểu Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió
*Mục tiêu: Giải thích được tác dụng của những đặc điểm thường có của hoa thụ phấn nhờ gió.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
GV hướng dẫn HS quan sát mẫu vật -> trả lời các câu hỏi
+ Nhận xét về vị trí của hoa ngô đực và cái ?
+ Vị trí đó có tác dụng gì trong cách thụ phấn nhờ gió?
Y/cầu HS đọc thông tin mục 3 -> làm phiếu học tập
=> Rút ra kết luận đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió?
HS thực hiện theo yêu cầu của GV
-> hoa đực ở trên -> dễ tung hạt phấn.
HS đọc thông tin mục 3 -> làm phiếu học tập
-> các nhóm thảo luận , trao đổi hoàn thành phiếu học tập.
-1,2 nhóm trình bày kết quả -> các nhóm bổ sung
*Tiểu kết 
 + Hoa tập trung ở ngọn cây
+ Bao hoa thường tiêu giảm
+ Chỉ nhị dài, bao phấn dài lủng lẳng
+ Hạt phấn nhiều, nhỏ và nhẹ
+ Đầu nhùy dài, có nhiều lông
 +Hoạt động 2: Tìm hiểu: Ứng dụng kiến thức về thụ phấn
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
GV yêu cầu HS quan sát H.30.5, kết hợp đọc thông tin mục 4 -> trả lời câu hỏi
-Hãy kể những ứng dụng về sự thụ phấn của con người .
+ Khi nào hoa cần thụ phấn bổ sung ?
+ Con người đã làm gì để tạo điều kiện cho hoa thụ phấn ?
+ con người chủ động thụ phấn cho hoa nhằm mục đích gì ?
-Hs đọc thông tin mục 4 -> trả lời câu hỏi
-> Khi thụ phấn tự nhiên gặp khó khăn .
-> đã nuôi ong, hoặc trực tiếp thụ phấn cho hoa
-Người ta còn chủ động thụ phấn cho hoa làm tăng khả ngăng tạo quả, hạt cho cây hơn.
*Tiểu kết: Con người có thể chủ động giúp hoa giao phấn làm tăng sản lượng quả và hạt, tạo được những giống lai mới có phẩm chất tốt và năng suất cao.
 IV/Kiểm tra, đánh giá :
 *Vài HS đọc phần kết luận ở SGK
­ Làm bài tập
Đặc điểm
Hoa tự thụ phấn nhờ sâu bọ
Hoa thụ phấn nhờ gió
Bao hoa
Đầy đủ hoặc có cấu tạo phức tạp, thường có màu sắc sỡ
Đơn giản hoặc tiêu biến, không có màu sặc sỡ
Nhị hoa
Có hạt phấn to, dính và có gai
Chỉ nhị dài, bao phấn treo lủng lẳng, hạt phấn rất nhiều, nhỏ, nhẹ
Nhụy hoa
Đầu nhuỵ thường có chất dính
Đầu nhuỵ dài, bề mặt tiếp xúc lớn, thường có lông quét.
Đặc điểm khác
Có hương thơm, mật ngọt
Hoa thường mọc ở ngọn cây hoặc đầu cành.
V/Dặn dò: 
Học bài theo nội dung bài ghi và SGK.
Trả lời các câu hỏi và bài tập 1, 2, 3, tr. 102 ở SGK.
Đọc mục :Em có biết?
Chuẩn bị trước bài “Thụ tinh, kết hạt và tạo quả” 
VI/Rút kinh nghiệm sau khi dạy:
Tuần 19
Tiết 39
 Ngày soạn: 05/01/09
 Ngày dạy: 09/01/09
THỤ TINH, KẾT HẠT VÀ TẠO QUẢ 
I/Mục tiêu: Sau bài này, HS phải: 
-Kiến thức: Hiểu được thụ tinh là gì ? phân biệt được thụ phấn và thụ tinh, mối quan hệ giữa thụ phấn và thụ tinh
Nhận biết dâu iệu cơ bản của sinh sản hữu tính 
-Kỹ năng: quan sát, nhận biết, và làm việc theo nhóm
-Thái độ : Giáo dục ý thức trồng cây và bảo vệ cây
II/Đồ dùng dạy học:
	H.31.1: Quá trình thụ phấn và thụ tinh
III/Tiến trình dạy học:
 -Kiểm tra bài cũ: Hoa thụ phấn nhờ gió có những đặc điểm gì? Những đặc điểm đó có lợi gì cho thụ phấn?
 -Bài mới: 
+Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự thụ tinh
Mục tiêu: Hiểu rõ thụ tinh là sự kết hợp tế bào sinh dục đực với tế bào sinh dục tạo thành hợp tử -> dấu hiệu cơ bản của sinh sản hữu tính 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
GV yêu cầu hs mô tả hiện tượng nảy mầm của hạt phấn?
-> treo tranh vẽ theo sự nảy mầm và đường đi của ống phấn.
-> hạt phấn hút chất nhầy trương lên-> nảy mầm thành ống phấn
+ tế bào sinh dục chuyển dân đến đầu ống phấn 
+ ống phấn xuyên qua đầu nhụy và vòi nhụy vào trong bầu,
Sự thụ tinh xảy ra tại phần nào của hoa ?
Sự thụ tinh là gì ?
Tai sao nói thụ tinh là dấu hiệu cơ bản của sinh sản hữu tính ?
HS thực hiện theo cầu của gv
Vài hs trả lời, các hs khác nhận xét, bổ sung
-> Sự thụ tinh xảy ra ở noãn
-> Thụ tinh là sự kết hợp giữa tế bao sinh dục đực và tế bào sinh dục cái tạo thành hợp tử.
-> Sinh sản hữu tính là sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái 
=> Sự sinh sản có sự tham gia của tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái trong thụ tinh-> là sinh sản hữu tính
*Tiểu kết: Thụ tinh là sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái tạo thành hợp tử
 +Hoạt động 2: Tìm hiểu Sự kết hợp và tạo quả
Mục tiêu: Thấy được sự biến đổi của hoa sau khi thụ tinh để tạo quả và hạt,
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
Yêu cầu HS đọc thông tin mục 3 và trả lời các câu hỏi sau:
-Hạt do bộ phận nào của hoa tạo thành?
-Noãn sau khi thụ tinh sẽ hình thành những bộ phận nào của hạt?
-Quả là do bộ phận nào của hoa tạo thành? Quả có chức năng gì?
 GV rút ra kết luận như nội dung SGK
Hs đọc thông tin ở sgk mục 3
+ Sau khi thụ tinh 
- Hợp tử -> phôi
- Noãn -> hạt chứa phôi
- Bầu -> quả chứa hạt 
- Các bộ phận khác -> héo và rụng đi
*Tiểu kết:
+ Sau khi thụ tinh 
- Hợp tử -> phôi
- Noãn -> hạt chứa phôi
- Bầu -> quả chứa hạt 
- Các bộ phận khác -> héo và rụng đi
 IV/Kiểm tra, đánh giá :
 *Vài HS đọc phần kết luận ở SGK
­ Hãy kể những hiện tượng xảy ra trong quá trình thụ tinh ? hiện tượng nào là quan trọng nhất ?
­Phân biệt hiện tượng thụ phấn và thụ tinh.
V/Dặn dò: 
Học bài theo nội dung bài ghi và SGK.
Trả lời các câu hỏi 1, 2 tr.104 ở SGK.
Đọc mục :Em có biết?
Chuẩn bị trước bài “Các loại quả”; Chuẩn bị một số quả theo nhóm như: Đu đủ, đậu hà lan, cà chua, chanh, táo, me, củ lạc có vỏ, quả đậu đen...
VI/Rút kinh nghiệm sau khi dạy:
 Ngày soạn: 04/01/09
Tuần 19
Tiết 37 
 Ngày dạy: 05/01/09
THỤ PHẤN 
I/Mục tiêu: Sau bài này, HS phải: 
 -Kiến thức: Phát biểu được khái niệm thụ phấn. Nêu được những đặc điểm chính của hoa tự thụ phấn. Phân biệt được hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn 
 Nhận biết những đặc điểm chính của hoa thích hợp với lối thụ phấn nhờ sâu bọ 
-Kỹ năng: Kỹ năng và củng cố các kỹ năng quan sát mẫu vật tranh vẽ 
-Thái độ : Yêu thiên nhiên và bảo vệ thiên nhiên 
II/Đồ dùng dạy học:
	-GV:Hoa tự thụ phấn, hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
 Tranh vẽ cấu tạo hoa bí đỏ, một số hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
 -HS : Một loài hoa tự thụ phấn ;một loại hoa thụ phấn nhờ sâu bọ	
III/Tiến trình dạy học:
 -Kiểm tra bài cũ: Căn cứ vào đặc điểm nào để phân biệt được hoa lưỡng tính và hoa đơn tính? 
	Có mấy cách xếp hoa trên cây? Cho ví dụ
 -Bài mới: +Hoạt động 1: Tìm hiểu hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn 
Mục tiêu: Hiểu rõ đặc điểm hoa tự thụ phấn, phân biệt hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
Hoa tự thụ phấn:
GV yêu cầu hs quan sát h.30.1 và trả lời các câu hỏi sau:
-Cho biết thế nào là hiện tượng thụ phấn ?
Hoa tự thụ phấn cần những đặc điểm nào ?
Hoa giao phấn:
GV yêu cầu hs:
-Thụ phấn bằng cách giao phấn nhờ yếu tố nào?
HS quan sát tranh -> hình 30.1 chú ý vị trí nhị và nhụy
Hs trả lời các câu hỏi của GV
+Là hiện tượng hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó.
+ Hoa lưỡng tính
+ Nhị và nhụy cùng chín một lúc
-HS đọc thông tin -> trả lời các câu hỏi.
+Thụ phấn bằng cách giao phấn nhờ nhiều yếu tố:
* là hoa đơn tính hoặc lưỡng tính có nhị và nhụy không chín cùng một lúc.
* hoa giao phấn thực hiện được nhờ nhiều yếu tố : Sâu bọ, gió, con người.
*Tiểu kết: + Hoa tự thụ phấn có hạt phân rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó gọi là hoa tự thụ phấn .
+ Hoa giao phấn những hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhụy của hoa khác gọi là hoa giao phấn.
 +Hoạt động 2: Tìm hiểu Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ
Mục tiêu Nhận biết đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
GV yêu cầu hs quan sát H.30.2 và các vật mẫu có sẵn và trả lời các câu hỏi sau:
-Hoa có những đặc điểm nào để thu hút sâu bọ ?
-Tràng hoa có đặc điểm gì làm cho sâu bọ muốn lấy mật hoặc lấy phấn thường phải chui vào trong hoa?
-Nhị của hoa có đặc điểm gì khiến cho sâu bọ khi đến lấy mật hoặc lấy phấn hoa thường mang theo hạt phấn sang hoa khác?
-Nhuỵ hoa có đặc điểm gì khiến sâu bọ khi đến thì hạt phấn của hoa khác thường bị dính vào đầu nhuỵ?
-Hãy tóm tắt những đặc điểm chủ yếu của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ?
-HS thực hiện theo yêu cầu của GV
-Trả lời các câu hỏi như sau:
-> Hoa thường có màu sắc sặc sỡ, mùi thơm, đĩa mật nằm ngay ở đáy hoa.
Nhị hoa có đặc điểm gì khiến sâu bọ khi đến lấy mật hoặc phấn hoa thường mang theo sang hoa khác ?
Hạt phấn và đầu nhụy có chất dính
=> nhấn mạnh các đặc điểm chính của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ
*Tiểu kết: Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ có đặc điểm màu sắc sặc sỡ, mùi thơm
+ Đĩa mật nằm ở đáy hoa
+ Hạt phấn và đầu nhụy có chất dính.
 IV/Kiểm tra, đánh giá :
 *Vài HS đọc phần kết luận ở SGK
-Thụ phấn là gì ?
 -Thế nào là hoa giao phấn, hoa tự thụ phấn ?
V/Dặn dò: 
Học bài theo nội dung bài ghi và SGK.
Trả lời các câu hỏi 1, 2, 3 & 4 tr.100 ở SGK.
Chuẩn bị trước bài Thụ phấn (tt); Tìm một số hoa thụ phấn nhờ gió;
 Chuẩn bị cây ngô có hoa, hoa bí, bông, que.
VI/Rút kinh nghiệm sau khi dạy: