Giáo án môn Sinh học lớp 6 - Bài 9 đến bài 12

 Tuần: 5 Ngày soạn: 
Tiết:10 Ngày dạy:
CHƯƠNG II: RỂ
BÀI 9 : CÁC LOẠI RỂ. CÁC MIỀN CỦA RỂ
 I.Mục tiêu:
1.Kiến thức:
Học sinh nhận biết và phân biệt được 2 loại rễ chính là rễ cọc và rễ chùm
Phân biệt được cấu tạo và chức năng các miền của rễ
 2.Kỹ năng:
 -Quan sát
 -Phân biệt
 -So sánh
 3.Thái đodsfdfä:
-Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật 
 II. Phương pháp:
Quan sát tìm tòi
Thảo luận nhóm
Nêu và giải quyết vấn đề
III. Phương tiện:
-Giáo viên:-M ẫu vật cây nhãn, cây hành, cây lúa
 -Tranh phóng to hình:9.1,9.2,9.3 sgk
-Học sinh:Mẫu vật cây mít ,cây nhãn ,cây lúa
IV.Tiến trình bài giảng:
ổn định:1 phút
-Giáo viên:kiểm tra sĩ số
-Học sinh:Báo cáo sĩ số
Kiểm tra bài 4phút
Nêu quá trình lớn lên và phân chia tế bàò ý nghĩa của quá trình đó 
Y1nghĩa của quá trình đó 
2.Mở bài 1 phút:
Chúng ta biết rễ hút nước và muối khoáng hoà tan.Vậy có mấy loại rễ,rễ có mấy miền và chúng có chức năng gì.Bài học hôm nay sẽ trả lời câu hỏi trên
 3Các hoạt động:
TG
Nội dung tiết dạy
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Tiểu kết 1:các loại rễ:
Có 2 loại rễ chính:rễ cọc và rễ chùm
-Rễ cọc gồm các rễ cái và các rễ con.Ví dụ:ổi ,xoài,mít..
-Rễ chùm:gồm nhiều rễ con bằng nhau mọc từ gốc thân.Ví dụ :lúa ,ngô...
Hoạt động 1: Tìm hiểu các loại các loại rễ và phân biệt chúng:17phút
-Cho các nhóm mang mẫu vật đặt chung lại với nhau
-Phát phiếu học tập
BT
Nhóm
A
B
1
2
3
Tên cây
Đặc điểm chung của rễ
Đặt tên rễ
-Cho các nhóm thảo luận 3 phút
-Các nhóm báo cáo
-Cho học sinh làm bài tập trang 29 sgk
-Cho học sinh tìm một số ví dụ về rễ cọc và rễ chùm
Mục tiêu: nắm được 2 loại rễ chính:
-Các nhóm tập trung mẫu vật
-Nhận phiếu học tập và thảo luận nhóm
-Các nhóm thảo luận trong 3 phút
-Cử đại diện các nhóm báo cáo các nhóm khác nhận xét bổ sung
-Học sinh trả lời:
*Rễcọc:Bưởi,cải,hồng xiêm
*Rễ chùm:hành,lúa
-Học sinh tự tìm ví dụ
Tiểu kết 2:Các miền của rễ
-Miền trưởng thành: dẫn truyền
-Miền hút : hấp thụ nước và muối khoáng
-Miền sinh trưởng: làm cho rễ dài ra
-Miền chóp rễ:che trở cho đầu rễ
Hoạt động 2:tìm hiểu các miền của rễ( 17phút)
-Giáo viên treo tranh câm các miền của rễ và các thông tin ghi sẵn cho học sinh lên xác định các miền của rễ
-Nhìn trên tranh vẽ cho biết rễ có mấy miền? Kể tên
-Giáo viên phát các miếng bìa có ghi sẵn chức năng của các miền cho học sinh gắn lên tranh vẽ
-Giáo viên chốt lại bằng cách cho học sinh trả lời câu hỏi
*Rễ có mấy miền?
*Nêu chức năng của từng miền?
Mục tiêu:Xác định các miền của rễ và chức năng
-Học sinh quan sát tranh vẽ và gắn các thông tin xác định các miền của rễ
-Học sinh nhìn lên tranh vẽ trả lời
-Học sinh gắn các chức năng phù hợp với các miền rồi sau đó gọi 1 vài em nhận xét bổ sung
-Học sinh vận dụng kiến thức vừa thu được để trả lời
4.Củng cố: (4 phút )
Khoanh tròn vào câu trả lời đúng
Trong những nhóm cây sau đây những nhóm cây nào gồm toàn cây có rễ cọc
a.xoài ,ớt ,đậu ,hoa hồng
b.Bưởi, cà chua, hành ,cải
c.Táo ,mít ,su hào, ổi
d.Dừa ,hành ,lúa ,ngô
5.Dặn dò: (1 phút)
-Đọc mục em có biết
-Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
-Xem trước bài cấu tạo miền hút của rễ
RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Tuần:6 Ngày soạn: 
Tiết: 11 Ngàydạy: 
 BÀI 10: CẤU TẠO MIỀN HÚT CỦA RỂ
I.Mục tiêu:
1.Kiến thức:
-Học sinh hiểu được cấu tạo và chức năng các bộ phận miền hút của rễ
-Bằng quan sát nhận xét thấy được đặc điểm cấu tạo các bộ phận phù hợp với chức năng của chúng
-Biết sử dung kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng thực tế
 2.Kỹ năng:
Rèn luyện kỹ năng quan sát tranh
 3.Thái độ:
Giáo dục ý thức bảo vệ cây xanh
 II. Phương pháp:
Quan sát tìm tòi 
 Thảo luận nhóm
Nêu và giải quyết vấn đề
III. Phương tiện:
 -Giáo viên:Tranh vẽ hình 10.1, hình 10.2 ,hình 7.4,bảng phụ
-Học sinh:Xem trước kiến thức ở nhà
IV. Tiến trình bài giảng
1.Ổn định (1phút): 
-Giáo viên: Kiểm tra sĩ số
-Học sinh: Báo cáo sĩ số
Kiểm tra bài cũ (4 phút):
-Có mấy loại rễ chính,nêu đặc điểm của từng loạivà cho ví dụ
-Rễ có mấy miền ,nêu chức năng của từng miền
2.vào bài (1 phút):
Rễ có 4 miền các miền của rễ đều có chức năng quan trọng ,nhưng vì sao miền hút lại là phần quan trọng nhất của rễ
 3.Các hoạt động 
TG
NỘI DUNG TIẾT DẠY
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
Tiểu kết 1:Cấu tạo miền hút của rễ
Gồm 2 phần chính: vỏ và trụ giữa
-Vỏ: biểu bì , thịt vỏ
-Trụ giữa : bó mạch , ruột
Bó mạch : mạch rây , mạch gỗ
Hoạt đông 1: chỉ ra cấu tạo miền hút gồm 2 phần vỏ và trụ giữa (15 phút)
-Treo tranh phóng to hình 10.1,hình 10.2 sgk
-Yêu cầu học sinh nghiên cứu bảng cấu tạo và chức năng của miền hút
-Cho học sinh thảo luận :
*Cấu tạo miền hút gồm mấy phần?
*Vỏ và trụ giữa gồm những phần nào?
*Nêu cấu tạo của từng phần?
*Tiểu kết: cấu tạo miền hút gồm:vỏ và trụ giữa.Bó mạch xếp xen kẻ
-Mục tiêu: thấy được cấu tạo miền hút gồm vỏ và trụ giữa
-Học sinh theo dõi tranh trên bảng ghi nhớ thông tin
-Học sinh nghiên cứu thông tin 
-Các nhóm thảo luận và báo cáo:
*Cấu tạo miền hút gồm 2 phần:vỏ và trụ giữa
*vỏ gồm biểu bì và thịt vỏ,trụ giữagồm bó mạch và ruột,bó mạch gồm mạch rây và mạch gỗ
*Cho học sinh lên bảng gắn các thông tin cấu tạo từng phần
Tiểu kết 2:chức năng của miền hút
*Vỏ:
-Biểu bì:bảo vệ các bộ phận bên trong rễ.Một số tế bào biểu bì kéo dài thành lông hút hút nước và muối khoáng hoà tan
-Thịt vỏ :chuyển các chất từ lông hút vào trụ giữa
*Trụ giữa:
-Bó mạch: vận chuyển các chất 
-Ruột: chứa chất dự trữ
Hoạt động 2:tìm hiểu chức năng của miền hút (19 phút)
-Giáo viên cho học sinh nghiên cứu bảng sgk và thảo luận:cấu tạo từng bộ phận của miền hút phù hợp với chức năng như thế nào?sau đó cho các nhóm gắn bảng các chức năng tương ứng với cấu tạo
-Treo hình.2 và hình 7.4sgkvà trả lời câu hỏi sau:
*Các thành phần cấu tạo nên tế bào lông hút?
*Có thể coi lông hút như một tế bào được không? Vì sao?
*Tìm sự giống nhau và khác nhau giữa tế bào thực vật và tế bào lông hút ?
*Lông hút có tồn tại mãi không?vì sao?
*Có phải tất cả rễ cây đều có lông hút không ?vì sao?
Mục tiêu:thấy được từng bộ phận của miền hút phù hợp với chức năng
-Các nhóm nnghiên cứu thông tin và trả lời câu hỏi sau đó cử đại diện các nhóm lên gắn thông tin các nhóm khác nhận xét bổ sung
-Học sinh quan sát tranh vẽ và trả lời câu hỏi:
*Vách tế bào ,màng sinh chất ,chất tế bào,không bào và nhân
*Được vì có đủ các thành phần của 1 tế bào
*Khác :tế bào lông hút không có lục lạp,có không bào lớn,nhân di chuyển đên đầu lông hút
*Lông hút không tồn tại mãi mãi,vì khi già lông hút sẽ rụng đivà thay thế bởi tế bào lông hút khác
*Không ,vì một số cây sống ở nước không có lông hút
4.Củng cố (4 phút )
-Cho học sinh chỉ trên mô hình các bộ phận của miền hút nêu cấu tạo và chức năng của từng phần 
-Khoanh tròn vào câu trảlời đúng:
a.Cấu tạo miền hút gồm :vỏ và trụ giữa
b.Vỏ gồm biểu bì và thịt vỏ có chức năng hút nước và muối khoáng rồi chuyển vào trụ giữa
c.Trụ giữa gồm các bó mạch và ruột có chức năng vận chuyển các chất và chứa chất dự trữ
d.Miền hút là miền quan trọng nhất của rễ,có cấu tạo phù hợp với việc hút nước và muối khoáng
5.Dặn dò: (1 phút)
Cho học sinh trả lời câu hỏi sgk và làm bài tập
Đọc mục em có biết
Đọc trước bài sự hút nước và muối khoáng của rễ
RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY
..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Tuần:7 Ngày soạn: 
Tiết:13 Ngày dạy: 
 BÀI 11: SỰ HÚT NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG CỦA RỂ
I.Mục tiêu:
1.Kiến thức:
-Học sinh biết quan sát nghiên cứu kết quả thí nghiệm để tự xác định được vai trò của nước và một số loại muối khoáng chính đối với cây
-Tập thiết kế thí nghiệm đơn giản nhằm cứng minh cho mục đích nghiên cứu của sgk đề ra
 2.Kỹ năng:
-Thao tác ,bước tiến hành thí nghiệm
-Vận dung một số kiến thức để giải thích một số hiện tượng trong thiên nhiên
 3.Thái độ:
Yêu thích môn học ,yêu thích thiên nhiên ,thích khám phá
 II. Phương  ... khoáng hoà tan trong đất
-Nứoc và muối khoáng hoà tan trong đất được lông hút hấp thụ chuyển qua vỏ tới mach gỗ đi lên các bộ phận của cây
Hoạt động 1: tìm hiểu con đường rễ cây hút nước và muối khoáng (16 phút )
-Treo hình 11.2sgk
-Cho các nhóm thảo lụân câu hỏi sgk 4 phút
-Nước và muối khoáng hòa tan trong đất được lông hút hấp thụ chuyển qua vỏ tới mạch gỗ
-Rễ mang các lông hút có cức năng hấp thụ nước và muối khoáng hòa tan 
-Cho học sinh nghiên cứu thông tin sgk và trả lời câu hỏi:
+Bộ phận nào của rễ có chgức năng hấp ythụ nước và muối khoáng hòa tan?
+Vì sao quá trình hút nước và muối khoáng không thể tách rời nhau?
Mục tiêu:thấy được rễ cây hút nước và muối khoáng nhờ lông hút
-Quan sát tranh vẽ sgk , thảo luận 4 phút sau đó cử đại diện bnhóm báo cáo các nhóm khác nhận xét bổ sung 
-Học sinh làm việc cá nhân nghiên cứu thông tin và trả lời câu hỏi:
+Lông hút là bộ phận chủ yếu làm nhiệm vụ hút nước và muối khoáng hòa tan
Vì rễ cây chỉ hút được muối khoáng hòa tan trong nước 
Tiểu kết 2:Những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng tới sự hút nước và muối khoáng của rễ: thời tiết,khí hậu ,các loại đất trồng khác nhau ảnh hưởng tới sự hút nước và muối khoáng của rễ
Hoạt động 2: tìm hiểu những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng tới sự hút nước và ,muối khoáng của rễ (18 phút)
-Cho học sinh đọc thông tin sgk,và trả lời câu hoỉ thảo luận 4 phút:
+Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng tới sự hút nước và muối khoáng của rễ?
+Đất trồng ảnh hưởng như thế nào tới sự hút nước và muối khoáng của rễ?cho ví dụ
+Thời tiết khí hậu ảnh hưởng như thế nào tới sự hút nước và muối khoáng của rễ? Cho ví dụ
-Giáo viên cho các nhóm báo cáo các nhóm khác nhận xét bổ sung
-Giáo viên chốt lại
Mục tiêu :biết được thời tiết ,khí hậu, các loại đất trồng khác nhau ảnh hưởng tới sự hút nước và muối khoáng của rễ
--Học sinh đọc thông tin sgk và trả lời câu hỏi
+Các loại đất trồng , thời tiết , khí hậu
+Đất đá ong: nước và muối khoáng trong đất ítnên sự hút nước và muối khoáng gặp khó khăn
Đất phù sa :nước và muối khoáng trong đất nhiều sự hút nước của rễ thuận lợi 
+Nhiệt độ thấp 0°Cnước đóng băng, muối khoáng không hòa tan rễ cây không hút được
Đất bị ngập úng lâu ngày sự hút nước và muối khoáng bị ngừng nên khi dất bị ngập úng cần phải tháo nước ngay
4.Củng cố:4 phút
-Cho học sinh trả lời câu hỏi sgk
-Giải thích hiện tượng thực tế:
+Vì sao khi bón phân cần phải bón đúng loại, đúng lúc, đúng cách
+Tại sao trời nắng nhiệt độ cao cần tưới nhiều nước cho cây
+Tại sao khi đất ngập úng cần phải tháo hết nước ngay
+Cày, cuốc, xới đất có lợi gì?
5.Dặn dò: (1 phút)
-Đem mẫu vật các lọai :+Củ sắn ,củ cải,cà rốt
	+Dây tiêu, dây trầu không, vạn niên thanh
	+Cây tầm gửi, tơ hồng
 -Đọc mục em có biết
 -Xem trước bài mới
RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Tuần:8 Ngàysoạn:
Tiết:15 Ngày dạy: 
BÀI 12: BIẾN DẠNG CỦA RỂ
I.Mục tiêu:
1.Kiến thức:
-Học sinh phân biệt được 4 loại rễ biến dạng
-Hiểu được đặc điểm của từng loại rễ biến dạng phù hợp với chức năng của chúng
-Nhận dạng được một số loại rễ biến dạng đơn giản thường gặp 
-Học sinh giải thích được vì sao phải thu hoạch các cây rễ củ trước khi chúng ra hoa
 2.Kỹ năng:
Rèn luyện kỹ năng quan sát ,so sánh,phân tích mẫu,tranh
 3.Thái độ:
Tùy theo từng loại rễ mà ta có cách trồng và chăm sóc cũng như tiêu diệt những cây có hại
 II. Phương pháp:
Quan sát tìm tòi
 Thảo luận nhóm
Nêu và giải quyết vấn đề
III. Phương tiện:
 -Giáo viên:Bảng phụ các loại rễ biến dạng, tranh,mẫu vật các loại rễ biến dạng
-Học sinh: chuẩn bị mẫu: củ sắn,cà rốt, cành trầu không.Bảng trang 40 sgk
IV. Tiến trình bài giảng
1.Ổn định (1phút):
 Giáo viên: Kiểm tra sĩ số
-Học sinh :báo cáo sĩ số
Kiểm tra bài cũ (5 phút):
-Nêu con đường hút nước và mối khoáng của rễ
-Tại sao trời nắng nhiệt độ cao cần tưới nhiều nước cho cây
-Cày cuốc,xới đất có lợi gì? 
 2Vào bài (1 phút):
Trong thực tế,rễ không chỉ có chức năng hút nước và muối khoáng hòa tan mà ở một số cây rễ còn có chức năng khác nữa ,nên hình dạng của rễ thay đổi làm rễ biên dạng.Có những loại rễ biến dạng nào?chúng có chức năng gì?Bài học hôm nay sẽ trả lời câu hỏi trên
 3Các hoạt động 
TG
Nội dung tiết dạy
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: tìm hiểu đặc điểm hình thái của rễ (14 phút)
-Yêu cầu học sinh tập trung mẫu vật theo từng nhóm.Treo tranh vẽ hình 12.1
-Phát phiếu học tập cho các nhóm thảo luận 5 phút
+Có thể chia rễ thành mấy nhóm?
+Dựa vào đặc điểm nào để phân chia?
+Đặt tên cho các nhóm 
-Giáo viên không đáng giá mà để học sinh tự đánh giá sau khi làm bài tập trang 40 sgk
Mục tiêu:Thấy được các hình thái của rễ biến dạng
-Các nhóm tập trung mẫu vật quan sát tranh vẽ
-Các nhóm thảo luận ghi kết quả vào phiếu học tập
Tên cây
Đặc điểm để phân chia
Đặt tên
Đại diện các nhóm báo cáo các nhóm khác nhận xét bổ sung
Tiểu kết: một số loại rễ biến dạng làm các chức năng khác nhau của cây như:
-Rễ củ:chứa chất dự trữ cho cây dùng khi ra hoa tạo quả,ví dụ: cây sắn,củ cải..
-Rễ móc : bám vào trụ giúp cây leo lên, ví dụ:trầu không ,hồ tiêu
-Rễ thở:giúp cây hô hấp trong không khí, ví dụ:bần, bụt mọc
-Giác mút:lấy thức ăn từ cây chủ,ví dụ:tầm gửi ,tơ hồng
Hoạt động 2: tìm hiểu đặc điểm cấu tạo và chức năng của rễ biến dạng (18 phút)
-Cho học sinh làm việc cá nhân hoàn thành bảng trang 40 sgk
-Cho 1 vài cá nhân báo cáo kết quả
-Cho các nhóm lên gắn các thông tin giáo viên ghi sẵn trong phiếu lần lượt gắn các cột:tên rễ biến dạng , tên cây..
-Có mấy loại rễ biến dạng được giới thiệu trong bài này?
-Nêu chức năng của từng loại rễ biến dạng
-Ngoài những loại rễ biến dạng trên trong tự nhiên cón nhiều rễ biến dạng khác:rễ chống :đa,rễ cà kheo:đước, rễ không khí,rễ bám thanh long
-Tại sao phải thu hoạch rễ củ trước khi ra hoa?
-Bần trồng ven sông có tác dụng gì?
-Rễ giác mút có lợi hay có hại,ta phải làm sao?
-Những cây có rễ móc thường leo lên và bám chặt vào trụ vậy khi trồng cây rễ móc ta cần phải chú ý điều gì ?
-Ngoài ra còn có một số rễ biến dạng có giá trị kinh tế rất cao:nhân sâm, tam thất nhưng có số lượng rất ít do đó cần phải bảo vệ.
*Nhận xét hình thái của rễ biến dạng so với rễ thường ?
*Sự biến dạng của rễ có ý nghĩa gì ?
Mục tiêu:Thấy được cấu tạo phù hợp với chức năng các loại rễ biến dạng 
-HS hoàn thành bảng trang 40 sgk
-Lần lượt từng HS báo cáo kết quả
-Nhận xét và bổ sung.HS gắn các thông tin do GV phát lên bảng và nhận xét bổ sung
-Có 4 loại rễ biến dạng
-Nhìn lên bảng phụ để trả lời
-HS biết được trong tự nhiên không chỉ có 4 loại rễ biến dạng trên mà còn nhiều loại rễ biến dạng khác
-Vì nếu để chúng ra hoa thì chất dinh dưỡng dự trữ sẽ không còn vì chúng sẽ sử dụng nuôi hoa quả
-Có tác dụng tránh sạt lỡ đất ở bờ sông
-Giác mút có hại nên cần phải tiêu diệt chúng 
-Khi trồng cây rễ móc ta phải trụ hoặc cây to:dong để cho chúng có chỗ bám
-Biểu hiện thái độcủa mình đối với các loài thực vật quý hiếm
*Rễ biến dạng có nhiều hình dạng khác nhau .
*Rễ biến dạng có nhiều hình dạng như vậy để phù hợp với chức năng và môi trường sống. 
4.Củng cố: 4 phút
Khoanh tròn vào câu trả lời đúng
a.Rễ cây trầu không,cây hồ tiêu,cây vạn niên thanh là rễ móc
b.Rễ cây cải củ,củ su hào,củ khoai tây là rễ củ
c.Rễ cây mắm ,cây bần, cây bụt mọc, cây bần là rễ thở
d.Dây tơ hồng,cây tầm gửi có rễ giác mút
5.Dặn dò:2 phút
-Học và trả lời câu hỏi sgk
-Xem trước bài cấu tạo ngoài của thân
-Chuẩn bị mẫu 1thân cây bé
RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY
.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
.