Giáo án môn Sinh học 9 - Tuần 1 - Tiết 1 - Bài 1: Menđen và di truyền học

Tuần: 1
Ngày giảng: Lớp: 9A/
 Lớp: 9B/
 Lớp: 9C/
 Phần I: Di truyền và biến dị
 Chương I: Các thí nghiệm của menđen
 Tiết 1- Bài 1: Menđen và di truyền học
I. Mục tiêu.
 1. Kiến thức: Qua bài học sinh cần:
	- Nêu được nội dung, nhiệm vụ, vai trò của di truyền học.
- Hiểu được công lao và trình bày được phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen.
 2. Kỹ năng:
	- Rèn cho học sinh kỹ năng phân tích kênh hình.
 3. Thái độ:
	- Học sinh có nhận thức đúng đắn về di truyền học.
II/ Chuẩn bị.
 1. GV: Tranh hình 1.2; tài liệu tham khảo.
 2. HS: Tìm hiểu bài trước từ nhà.
III/ Hoạt động dạy học.
 1. ổn định tổ chức: (1') 
9A: 
9B: 
9C: 
 2. Kiểm tra bài cũ: (2')
 	- GV yêu cầu học sinh hệ thống lại nội dung cơ bản của lớp 6,7,8.
3. Bài mới: ? Vì sao con được sinh ra lại có những đặc điểm giống hay khác bố mẹ? Để giải thích được điều này chúng ta cùng tìm hiểu trong bài hôm nay: 
Bài 1: Menđen và di truyền học.
Hoạt động của thầy và trò
 TG
Nội dung
*Hoạt động 1: Liên hệ bản thân để thấy những đặc điểm giống và khác bố mẹ.
GV: Giới thiệu khái niệm di truyền học.
 Nêu vấn đề: Con sinh ra có những đặc điểm giống bố mẹ về màu da, hình dạng mắt  người ta nói đó là di truyền.
HS: Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:
 ? Di truyền là gì? 
HS: Là hiện tượng truyền đạt các tính trạng các tính trạng của bố mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
GV: Tuy nhiên, còn có một số đặc điểm khác bố mẹ -> Biến dị. Vậy biến dị là gì? 
HS: Là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
GV: Giải thích 2 mặt song song của quá trình sinh sản.
GV: Yêu cầu cá nhân học sinh thực hiện lệnh lập bảng và điền.
HS: Liên hệ bản thân và xác định mình giống và khác bố mẹ ở những điểm nào:
Tính trạng
HS
Bố
Mẹ
- Hình dạng tai
- Hình dạng mắt
- Hình dạng mũi
- Hình dạng tóc
- Màu mắt
- Màu da.
GV: Gọi 1 HS đọc phần thông tin trong sgk y/c trả lời:
 ? Nội dung và ý nghĩa của di truyền học?
HS: • Những kiến thức của di truyền học đề cập tới cơ sở vật chất, cơ chế và tính quy luật của hiện tượng DT và BD.
 • ý nghĩa: Là ngành mũi nhọn trong sinh học hiện đại.
* Hoạt động 2: Tìm hiểu từng cặp tính trạng đem lai.
GV: Yêu cầu HS quan sát hình 1.1 sgk về Grêgo Menđen.
HS: Quan sát và đọc mục "Em có biết", tóm tắt lại tiểu sử của Grêgo Menđen ( 1822-1884)
GV: Bổ sung thêm phần thông tin.
HS: Tự nghiên cứu phần thông tin mục II sgk để trả lời câu hỏi:
? Phương pháp nghiên cứu độc đáo của Menđen là gì?
HS: Phương pháp phân tích thế hệ lai.
? Nêu nội dung của phương pháp phân tích thế hệ lai?
HS: Trả lời và tự kết luận vào vở.
GV: Treo tranh giới thiệu sơ bộ về các cặp tính trạng ở cây đậu Hà Lan, yêu cầu h/s quan sát h1.2 và trả lời:
? Nhận xét về sự tương phản của từng cặp tính trạng?
HS: Hạt trơn >< Xanh
GV: + Lấy từng ví dụ trong các phép lai của Menđen để gợi ý cho học sinh. 
 + Nhấn mạnh tính chất độc đáo trong phương pháp n/c của Menđen: Giải thích:
? Vì sao Menđen lại chọn đậu Hà Lan là đối tượng nghiên cứu?
? Vì sao công trình của ông công bố từ năm 1965 mà đến năm 1900 mới được thừa nhận?
GV: Nhận xét và bổ sung.
*Hoạt động 3: Tìm hiểu một số thuật ngữ, kí hiệu cơ bản của di truyền học.
GV: Cho h/s quan sát lại tranh h1.2 và nghiên cứu thông tin để trả lời 3 vấn đề:
 + Nêu một số thuật ngữ cơ bản.
 + Khái niệm từng thuật ngữ.
 + Lấy ví dụ.
GV: Giải thích qua ví dụ cụ thể: 
P: ♀ Hoa đỏ x ♂ Hoa trắng
 AA aa
G: A a
F1: 100% Aa
F1xF1: Aa x Aa
G: A; a A; a
F2: KG 1 AA : 2Aa : 1aa 
 KH: 3 cây hoa đỏ : 1 cây hoa trắng
HS: Xác định các kí hiệu trong phép lai trên.
GV: Nhận xét và kết luận.
 10'
 18'
 7'
I/ Di truyền học.
- Di truyền học nghiên cứu bản chất, quy luật của di truyền và biến dị.
-Di truyền: Là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố mẹ, tổ tiên cho thế hệ con cháu.
- Biến dị: Là con sinh ra khác bố mẹ, khác nhau về nhiều chi tiết.
- ý nghĩa: DT học là cơ sở lý thuyết của khoa học chọn giống, trong y học, công nghệ sinh học hiện đại.
II. Menđen - Người đặt nền móng cho di truyền học.
*Tiểu sử Grêgo Menđen: (sgk)
*Phương pháp phân tích thế hệ lai 
- Lai các cặp bố mẹ khác nhau về một hoặc một số cặp tính trạng tương phản rồi theo dõi sự di truyền qua các thế hệ.
- Dùng toán thống kê để phân tích số liệu thu được.
III/ Một số thuật ngữ và kí hiệu cơ bản của di truyền học.
*Thuật ngữ: Tính trạng, cặp tính trạng tương phản, nhân tố di truyền, dòng (giống) thuần chủng.
*Kí hiệu: 
P: Cặp bố mẹ xuất phát.
x: Phép lai.
G: Giao tử.
F: Thế hệ con (F1,F2)
* Kết luận chung: (sgk)
4. Củng cố: (4')
- GV yêu cầu học sinh làm bài tập: Đánh dấu x vào câu trả lời đúng nhất:
Câu 1: ý nghĩa thực tiễn của di truyền học là gì?
	a. Cung cấp những kiến thức làm cơ sở để tiếp thu môn học khác.
 b. Cung cấp cơ sở lý luận cho khoa học chọn giống.
	c. Cung cấp cơ sở lý luận cho y học, công nghệ sinh học.
	d. Cả b và c.
	Câu 2: Thế nào là dòng thuần chủng?
	a. Là giống có một số cặp gen đồng hợp trội và đồng hợp lặn.
	b. Là giống có các thế hệ con cháu sinh ra khác cha mẹ, tổ tiên.
	c. Là giống có đặc tính di truyền đồng nhất, các thế hệ sau giống thế hệ khác.
5. Dặn dò:(1') - - Về nhà kẻ bảng 2 trang 8 và làm các mục lệnh trong sgk../.