I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Có hiểu biết bước đầu về thể loại truyền thuyết.
- Hiểu được quan niệm của người Việt cổ về nòi gống dân tộc qua truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên.
- Hiểu được những nét chính về nghệ thuật của truyện.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
- Khái niệm thể loại truyền thuyết.
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết giai đoạn đầu.
- Bóng dáng lịch sử thời kỳ dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học dân gian thời kỳ dựng nước.
2. Kỹ năng:
- Đọc diễn cảm văn bản truyền thuyết
- Nhận ra những sự việc chính của truyện.
- Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kỳ ảo tiêu biểu trong truyện.
HD giảm tải chương trình môn N.văn THCS năm học 2011-2012 ! TT Phần Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn điều chỉnh 1 Văn học Con Rồng cháu Tiên Tr.5 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm Cây bút thần Tr.80 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm Ông lão đánh cá và con cá vàng Tr.91 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm Mẹ hiền dạy con Tr.150 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm Lao xao Tr.110 SGK tập 2 Cả bài Đọc thêm Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử Tr.123 SGK tập 2 Cả bài Đọc thêm Động Phong Nha Tr.144 SGK tập 2 Cả bài Đọc thêm 2 Tiếng Việt Danh từ Tr.86 SGK tập 1 Phần danh từ riêng, danh từ chung Chọn danh từ riêng, danh từ chung để dạy. Ẩn dụ Tr.68 SGK tập 2 Phần nội dung nhận diện, tác dụng của ẩn dụ Chọn nội dung nhận diện, bước đầu phân tích tác dụng của ẩn dụ để dạy. Hoán dụ Tr.82 SGK tập 2 Phần nội dung nhận diện, tác dụng của Hoán dụ Chọn nội dung nhận diện, bước đầu phân tích tác dụng của hoán dụ để dạy. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌCMÔN NGỮ VĂN, CẤP THCS(Kèm theo Công văn số...../BGDĐT-GDTrH ngày tháng năm 2011 của Bộ GDĐT) 1. Mục tiêu của việc điều chỉnh nội dung dạy học Điều chỉnh nội dung dạy học để dạy và học phù hợp với chuẩn kiến thức kĩ năng và mục tiêu giáo dục, phù hợp với thời lượng dạy học và điều kiện thực tế các nhà trường. Điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng cắt giảm các nội dung quá khó, trùng lặp, chưa thật sự cần thiết đối với học sinh (HS), các câu hỏi, bài tập đòi hỏi phải khai thác quá sâu kiến thức lí thuyết, để giáo viên (GV), HS dành thời gian cho các nội dung khác, tạo thêm điều kiện cho GV đổi mới phương pháp dạy học theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông. 2. Thời gian thực hiện Hướng dẫn này dựa trên sách giáo khoa (SGK) của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam ấn hành năm 2011 và được áp dụng từ năm học 2011 - 2012. Nếu GV và HS sử dụng SGK của các năm khác thì cần đối chiếu với SGK năm 2011 để điều chỉnh, áp dụng phù hợp. 3. Hướng dẫn thực hiện các nội dung Ngoài các nội dung đã hướng dẫn cụ thể trong văn bản, trong cột Hướng dẫn thực hiện ở các bảng dưới đây cần lưu ý thêm một số vấn đề sau:Đối với các bài, các phần không dạy thì GV dùng thời lượng của các bài, các phần này dành cho các bài, các phần khác hoặc sử dụng để luyện tập, củng cố, hướng dẫn thực hành cho HS. Không ra bài tập và không kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS vào những nội dung được hướng dẫn là ”không dạy” hoặc ”đọc thêm”. Tuy nhiên, GV, HS vẫn có thể tham khảo các nội dung đó để có thêm sự hiểu biết cho bản thân.Trên cơ sở khung phân phối chương trình của môn học, các sở GDĐT, phòng GDĐT chỉ đạo các trường và GV điều chỉnh phân phối chương trình chi tiết đảm bảo cân đối giữa nội dung và thời gian thực hiện, phù hợp với điều chỉnh nội dung dạy học dưới đây. Toàn bộ văn bản này được 3.2. Lớp 7 TT Phần Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn điều chỉnh 1 Văn học Những câu hát về tình cảm gia đình Tr.35 SGK tập 1 Cả chùm bài Chỉ dạy bài ca dao 1 và 4 Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người Tr.37 SGK tập 1 Cả chùm bài Chỉ dạy bài ca dao 1 và 4 Những câu hát than thân Tr.48 SGK tập 1 Cả chùm bài Chỉ dạy bài ca dao 2 và 3 Những câu hát châm biếm Tr.51 SGK tập 1 Cả chùm bài Chỉ dạy bài ca dao 1 và 2 Côn Sơn ca Tr. 78 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm Sau phút chia li (trích Chinh phụ ngâm khúc) Tr.91 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm Bài ca nhà tranh bị gió thu phá Tr.131 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm Sự giàu đẹp của tiếng Việt Tr.34 SGK tập 2 Cả bài Đọc thêm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu Tr.89 SGK tập 2 Cả bài Đọc thêm Chèo Quan Âm (Trích đoạn Nỗi oan hại chồng) Tr.111 SGK tập 2 Cả bài Đọc thêm 2 Làm văn Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học Tr.146 SGK tập 1 Cả bài Chọn ngữ liệu phù hợp hơn để dạy. Bố cục và phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận Tr.30 SGK tập 2 Cả bài Đọc thêm Cách làm bài văn nghị luận chứng minh Tr. 48 SGK tập 2 Cả bài Chọn trọng điểm để dạy cho HS: Văn chứng minh là gì? Những nét đặc trưng của văn chứng minh?... Cách làm bài văn nghị luận giải thích Tr. 84 SGK tập 2 Cả bài Chọn trọng điểm để dạy cho HS: Văn giải thích là gì? Những nét đặc trưng của văn giải thích?... 3.3. Lớp 8 TT Phần Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn điều chỉnh 1 Văn học Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác Tr.146 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm Tổng kết phần Văn học Tr.130, 144, 148 SGK tập 2 Cụm bài Chọn nội dung phù hợp ở 3 bài đó để dạy trong 2 tiết. 2 Tiếng Việt Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ Tr.10 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm 3.4. Lớp 9 TT Phần Bài Trang Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn điều chỉnh 1 Văn học Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh Tr.60 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm Mã Giám Sinh mua Kiều Tr.97 SGK tập 1 Cả bài Không dạy Lục Vân Tiên gặp nạn Tr.118 SGK tập 1 Cả bài Không dạy Cố hương Tr.207 SGK tập 1 Phần viết chữ nhỏ Không dạy Tôi và chúng ta (trích cảnh ba) Tr.173 SGK tập 2 Cả bài Không dạy 2 Làm văn Luyện tập tóm tắt VB tự sự Tr.58 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm Người kể chuyện trong văn bản tự sự Tr.192 SGK tập 1 Cả bài Đọc thêm _____________________________ HỌC KÌ I Tuần 1 Tiết 1 đến tiết 4 Con Rồng cháu Tiên; Hướng dẫn đọc thêm: Bánh chưng bánh giầy; Từ và cấu tạo từ tiếng Việt; Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. Tuần 2 Tiết 5 đến tiết 8 Thánh Gióng; Từ mượn; Tìm hiểu chung về văn tự sự. Tuần 3 Tiết 9 đến tiết 12 Sơn Tinh, Thuỷ Tinh; Nghĩa của từ; Sự việc và nhân vật trong văn tự sự. Tuần 4 Tiết 13 đến tiết 16 Hướng dẫn đọc thêm: Sự tích hồ Gươm; Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự; Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự. Tuần 5 Tiết 17 đến tiết 20 Viết bài Tập làm văn số 1; Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ; Lời văn, đoạn văn tự sự. Tuần 6 Tiết 21 đến tiết 24 Thạch Sanh; Chữa lỗi dùng từ; Trả bài Tập làm văn số 1. Tuần 7 Tiết 25 đến tiết 28 Em bé thông minh; Chữa lỗi dùng từ (tiếp); Kiểm tra Văn. Tuần 8 Tiết 29 đến tiết 32 Luyện nói kể chuyện; Cây bút thần; Danh từ. Tuần 9 Tiết 33 đến tiết 36 Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự; Hướng dẫn đọc thêm: Ông lão đánh cá và con cá vàng; Thứ tự kể trong văn tự sự. Tuần 10 Tiết 37 đến tiết 40 Viết bài Tập làm văn số 2; Ếch ngồi đáy giếng; Thầy bói xem voi. Tuần 11 Tiết 41 đến tiết 44 Danh từ (tiếp); Trả bài kiểm tra Văn; Luyện nói kể chuyện; Cụm danh từ. Tuần 12 Tiết 45 đến tiết 48 Hướng dẫn đọc thêm: Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng; Kiểm tra Tiếng Việt; Trả bài Tập làm văn số 2; Luyện tập xây dựng bài tự sự- Kể chuyện đời thường. Tuần 13 Tiết 49 đến tiết 52 Viết bài Tập làm văn số 3; Treo biển; Hướng dẫn đọc thêm: Lợn cưới, áo mới; Số từ và lượng từ. Tuần 14 Tiết 53 đến tiết 56 Kể chuyện tưởng tượng; Ôn tập truyện dân gian; Trả bài kiểm tra Tiếng Việt. Tuần 15 Tiết 57 đến tiết 60 Chỉ từ; Luyện tập kể chuyện tưởng tượng; Hướng dẫn đọc thêm: Con hổ có nghĩa; Động từ. Tuần 16 Tiết 61 đến tiết 63 Cụm động từ; Mẹ hiền dạy con; Tính từ và cụm tính từ. Tuần 17 Tiết 64 đến tiết 66 Trả bài Tập làm văn số 3; Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng; Ôn tập Tiếng Việt. Tuần 18 Tiết 67 đến tiết 69 Kiểm tra học kì I; Hoạt động Ngữ văn: Thi kể chuyện. Tuần 19 Tiết 70 đến tiết 72 Chương trình Ngữ văn địa phương; Trả bài kiểm tra học kì I. HỌC KÌ II Tuần 20 Tiết 73 đến tiết 75 Bài học đường đời đầu tiên; Phó từ. Tuần 21 Tiết 76 đến tiết 78 Tìm hiểu chung về văn miêu tả; Sông nước Cà Mau; So sánh. Tuần 22 Tiết 79 đến tiết 81 Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả; Bức tranh của em gái tôi. Tuần 23 Tiết 82 đến tiết 84 Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo); Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. Tuần 24 Tiết 85 đến tiết 88 Vượt thác; So sánh (tiếp); Chương trình địa phương Tiếng Việt; Phương pháp tả cảnh; Viết bài Tập làm văn tả cảnh (làm ở nhà). Tuần 25 Tiết 89 đến tiết 92 Buổi học cuối cùng; Nhân hoá; Phương pháp tả người. Tuần 26 Tiết 93 đến tiết 96 Đêm nay Bác không ngủ; Ẩn dụ; Luyện nói về văn miêu tả. Tuần 27 Tiết 97 đến tiết 100 Kiểm tra Văn; Trả bài Tập làm văn tả cảnh viết ở nhà; Lượm; Hướng dẫn đọc thêm: Mưa. Tuần 28 Tiết 101 đến tiết 104 Hoán dụ; Tập làm thơ bốn chữ; Cô Tô. Tuần 29 Tiết 105 đến tiết 108 Viết bài Tập làm văn tả người; Các thành phần chính của câu; Thi làm thơ 5 chữ. Tuần 30 Tiết 109 đến tiết 112 Cây tre Việt Nam; Câu trần thuật đơn; Hướng dẫn đọc thêm: Lòng yêu nước; Câu trần thuật đơn có từ là. Tuần 31 Tiết 113 đến 116 Lao xao; Kiểm tra Tiếng Việt; Trả bài kiểm tra Văn, bài Tập làm văn tả người. Tuần 32 Tiết 117 đến tiết 120 Ôn tập truyện và kí; Câu trần thuật đơn không có từ là; Ôn tập văn miêu tả; Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ. Tuần 33 Tiết 121 đến tiết 124 Viết bài Tập làm văn miêu tả sáng tạo; Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử; Viết đơn. Tuần 34 Tiết 125 đến tiết 128 Bức thư của thủ lĩnh da đỏ; Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ (tiếp); Luyện tập cách viết đơn và sửa lỗi. Tuần 35 Tiết 129 đến tiết 132 Động Phong Nha; Ôn tập về dấu câu (Dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than); Ôn tập về dấu câu (Dấu phẩy); Trả bài Tập làm văn miêu tả sáng tạo, trả bài kiểm tra Tiếng Việt. Tuần 36 Tiết 133 đến tiết 136 Tổng kết phần Văn và Tập làm văn; Tổng kết phần Tiếng Việt; Ôn tập tổng hợp. Tuần 37 Tiết 137 đến tiết 140 Kiểm tra học kì II; Chương trình Ngữ văn địa phương. TiÕt 1: V¨n b¶n: Con Rång ch¸u Tiªn (TruyÒn thuyÕt) I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Có hiểu biết bước đầu về thể loại truyền thuyết. - Hiểu được quan niệm của người Việt cổ về nòi gống dân tộc qua truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên. - Hiểu được những nét chính về nghệ thuật của truyện. II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Khái niệm thể loại truyền thuyết. - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết giai đoạn đầu. - Bóng dáng lịch sử thời kỳ dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học dân gian thời kỳ dựng nước. 2. Kỹ năng: - Đọc diễn cảm văn bản truyền thuyết - Nhận ra những sự việc chính của truyện. - Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kỳ ảo tiêu biểu trong truyện. III. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + Su tÇm tranh ¶nh liªn quan ®Õn bµi häc. - Häc sinh: + So¹n bµi + S ... Óu g× vÒ tõ? - Em hiÓu tõ "®i", "ch¹y" nghÜa lµ thÕ nµo? - Tõ «ng, bµ. chó, mÑ...cho ta biÕt ®iÒu g×? - NghÜa cña tõ øng víi phÇn nµo trong m« h×nh? - VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa cña tõ? - GV ®a b¶ng phô 1. VÝ dô: SGK - Tr35 * NhËn xÐt: - Mçi chó thÝch gåm hai bé phËn: mét bé phËn lµ tõ vµ bé phËn sau dÊu hai chÊm ®Ó nãi râ nghÜa cña tõ Êy. - Bé phËn sau dÊu hai chÊm cho ta biÕt ®îc tÝnh chÊt mµ tõ biÓu thÞ - Cho ta biÕt ho¹t ®éng, quan hÖ mµ tõ biÓu thÞ - Nghi· cña tõ øng víi phÇn néi dung 2. Kh¸i niÖm: NghÜa cña tõ lµ néi dung (sù vËt, tÝnh chÊt, ho¹t ®éng, quan hÖ) mµ tõ biÓu thÞ 3. Bµi tËp: 1. Em h·y ®iÒn c¸c tõ "®Ò b¹t, ®Ò cö, ®Ò xuÊt"vµo chç trèng: - ...tr×nh bµy ý kiÕn hoÆc nguyÖn väng lªn cÊp trªn. (®Ò ®¹t) -....cö ai ®ã gi÷ chøc vô cao h¬n m×nh.(®Ò b¹t) -... giíi thiªô ra ®Ó lùa chän vµ bÇu cö (®Ò cö) -... ®a vÊn ®Ò ra ®Ó xem xÐt, gi¶i quyÕt. (®Ò xuÊt) 2. Chän trong sè c¸c tõ: chÕt, hi sinh, thiÖt m¹ng... mét tõ thÝch hîp ®Ó ®iÒn vµo chç trèng. - Trong trËn chiÕn dÊu ¸c liÖt võa qua, nhiÒu ®ång chÝ ®·... - Chóng ta thµ .... chø nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu mÊt níc, kh«ng chÞu lµm n« lÖ. 3: H·y ®¸nh dÊu vµo c©u dïng ®óng tõ "ngoan cêng" - Bän ®Þch dï chØ cßn ®¸m tµn qu©n nhng còng rÊt ngoan cêng chèng tr¶ tõng ®ît tÊn c«ng cña bé ®éi ta. - Trªn ®iÓm chèt, c¸c ®ång chÝ cña chóng ta ®· ngoan cêng chèng tr¶ tõng ®ît tÊn c«ng cña bé ®éi ta. - Trong lao ®éng, Lan lµ mét ngêi rÊt ngoan cêng kh«ng hÒ biÕt sî khã kh¨n gian khæ. 4. Em h·y ®Æt c©u víi tõ "häc sinh" vµ gi¶i nghÜa tõ ®ã? Ho¹t ®éng 2: II. C¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ - §äc l¹i c¸c chó thÝch ®· dÉn ë phÇn I - Trong hai c©u sau ®©y, hai tõ tËp qu¸n vµ thãi quen cã cã thÓ thay thÕ ®îc cho nhau kh«ng? T¹i sao? a. Ngêi ViÖt cã tËp qu¸n ¨n trÇu. b. B¹n Nam cã thãi quen ¨n quµn vÆt. - VËy tõ tËp qu¸n ®· gi¶i thÝch ý nghÜa nh thÕ nµo? - HS ®äc phÇn gi¶i nghÜa tõ "lÉm liÖt" - Trong 3 c©u sau, 3 tõ lÉm liÖt, hïng dòng, oai nghiªm thay thÕ cho nhau ®îc kh«ng? T¹i sao? a. T thÕ lÉm liÖt cña ngêi anh hïng. b. T thÕ hïng dòng cña ngêi anh hïng. c. T thÕ oai nghiªm cña ngêi anh hïng. - 3 tõ ®ã lµ nh÷ng tõ nh thÕ nµo? - VËy tõ lÉm liÖt ®îc gi¶i thÝch nh thÕ nµo? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ nao nóng? - T×m nh÷ng tõ tr¸i nghi· víi tõ: cao thîng, s¸ng sña, nh½n nhôi? - C¸c tõ ®ã ®· ®îc gi¶i thÝch ý nghÜa nh thÕ nµo? - VËy theo em cã mÊy c¸ch gi¶i nghÜa cña tõ? - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? 1. Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. 2. §a ra nh÷ng tõ ®ång nghÜa hoÆc tr¸i nghÜa víi tõ cÇn gi¶i thÝch. * Ghi nhí: SGK- Tr35 Ho¹t ®éng 3: III. LuyÖn tËp: - GV tæ chøc cho HS lµm bµi tËp - GV treo b¶ng phô Bµi tËp 1: §äc mét vµi chó thÝch sau c¸c v¨n b¶n ®· häc vµ cho biÕt mçi chó thÝch ®îc gi¶i nghÜa theo c¸ch nµo? Bµi 2: §iÒn c¸c tõ vµo chç trèng cho phï hîp - Häc tËp - Häc lám - Häc hái - Häc hµnh Bµi 3: §iÒn c¸c tõ theo trËt tù sau: - Trung b×nh - Trung gian - Trung niªn Bµi 4: Gi¶i thÝch c¸c tõ: - GiÕng: Hè ®µo th¼ng ®øng, s©u vµo lßng ®Êt ®Ó lÊy níc. - Rung rinh: chuyÓn ®éng qua l¹i, nhÑ nhµng, liªn tiÕp. - HÌn nh¸t: thiÕu can ®¶m (®Õn møc ®¸ng khinh bØ) Bµi 5: MÊt theo c¸ch gi¶i nghÜa cña nh©n vËt Nô lµ kh«ng ®óng "kh«ng biÕt ë ®©u" - MÊt hiÓu theo c¸ch th«ng thêng lµ kh«ng ®îc së h÷u, kh«ng cã, kh«ng thuéc vÒ m×nh. 4. Híng dÉn häc tËp: Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp. So¹n bµi: Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. ----------------------------------------------------- TiÕt 11 + 12: Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm được thế nào là sự việc, nhân vật trong văn bản tự sự. - Hiểu được ý nghĩa của sự việc và nhân vật trong văn tự sự. II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Vai trò của sự việc trong văn bản tự sự. - Ý nghĩa và mối quan hệ của sự việc và nhân vật trong văn tự sự. 2. Kỹ năng: - Chỉ ra được sự việc, nhân vật trong một văn bản tự sự, - Xác định sự việc, nhân vật trong một đề tài cụ thể. III. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + b¶ng phô viÕt VD - Häc sinh: + So¹n bµi IV. C¸c bíc lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: 1. ThÕ nµo lµ tù sù? lÊy VD vÒ mét v¨n b¶n tù sù? V× sao em cho ®ã lµ v¨n b¶n tù sù? 3. Bµi míi Sù viÖc vµ nh©n vËt lµ hai yÕu tè c¬ b¶n cña tù sù. hai yÕu tè nµy cã vai trß quan träng nh thÕ nµo, cã mèi quan hÖ ra sao ®Ó c©u chuyÖn cã ý nghÜa? Bµi häc h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu râ ®iÒu ®ã. Ho¹t ®éng cña thÇy Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1: I. ®Æc ®iÓm cña sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù: - GV treo b¶ng phô ®· viÕt s½n c¸c sù viÖc trong truyÖn ST, TT. - Em h·y chØ ra c¸c sù viÖc khëi ®Çu, sù viÖc ph¸t triÓn, sù viÖc cao trµo, sù viÖc kÕt thóc trong c¸c sù viÖc trªn? Trong c¸c sù viÖc trªn cã thÓ bít ®i sù viÖc nµo ®îc kh«ng? V× sao? - C¸c sù viÖc ®îc kÕt hîp theo quan hÖ nµo? Cã thÓ thay ®æi trËt tù tríc sau cña c¸c sù viÖc Êy ®îc kh«ng? - Trong chuçi c¸c sù viÖc Êy, ST ®· th¾ng TT mÊy lÇn? - H·y tëng tîng nÕu TT th¾ng th× sÏ ra sao? - Qua viÖc t×m hiÓu c¸c sù viÖc, em h·y rót ra nhËn xÐt vÒ tr×nh tù s¾p xÕp c¸c sù viÖc? - ChØ ra c¸c yÕu tè sau trong truyÖn ST, TT: + ViÖc do ai lµm? (nh©n vËt) + ViÖc x¶y ra ë ®©u? (®Þa ®iÓm) + ViÖc x¶y ra lóc nµo? (thêi gian) + V× sao l¹i x¶y ra? (nguyªn nh©n) + X¶y ra nh thÕ nµo? (diÔn biÕn) + KÕt qu¶ ra sao? (kÕt qu¶) - Theo em cã thÓ xo¸ bá yÕu tè thêi gian vµ ®Þa ®iÓm ®îc kh«ng? - NÕu bá ®iÒu kiÖn vua Hïng ra ®iÒu kiÖn kÐn rÓ ®i cã ®îc kh«ng? V× sao? - 6 YÕu tè trong truyÖn ST, TT cã ý nghÜa g×? - Sù viÖc trong v¨n tù sù ®îc tr×nh bµy nh thÕ nµo? 1. Sù viÖc trong v¨n tù sù: a. T×m hiÓu c¸c sù viÖc trong truyÖn ST, TT * VÝ dô a: SGK - Tr37 - Sù viÖc më ®Çu: 1 - Sù viÖc ph¸t triÓn: 2,3,4 - Sù viÖc cao trµo: 5,6 - Sù viÖc kÕt thóc: 7 - Trong c¸c sù viÖc trªn, kh«ng bít ®îc sù viÖc nµo v× nÕu bít th× thiÕu tÝnh liªn tôc, sù viÖc sau sÏ kh«ng ®îc gi¶i thÝch râ. - C¸c sù viÖc ®îc kÕt hîp theo qua hÖ nh©n qu¶, kh«ng thÓvthay ®æi. - ST ®· th¾ng TT hai lÇn vµ m·i m·i. §iÒu ®ã ca ngîi sù chiÕn th¾ng lò lôt cña ST... - NÕu TT th¾ng th× ®Êt bÞ ngËp ch×m trong níc, con ngêi kh«ng thÓ sèng vµ nh thÕ ý nghÜa cña truyÖn sÏ bÞ thay ®æi * KÕt luËn: Sù viÖc trong v¨n tù sù ®îc s¾p xÕp theo mét trËt tù, diÔn biÕn sao cho thÓ hiÖn ®îc t tëng mµ ngêi kÓ muèn biÓu ®¹t. b. C¸c yÕu tè t¹o nªn tÝnh cô thÓ cña sù viÖc: * VÝ dô b: - 6 yÕu tè ®ã lµ: + Hïng V¬ng, ST, TT + ë Phong Ch©u + Thêi vua Hïng + DiÔn biÕn: c¶ 7 sù viÖc - Nguyªn nh©n, kÕt qu¶: Sù viÖc tríc lµ nguyªn nh©n cña sù viÖc sau, sù viÖc sau lµ kÕt qu¶ cña sù viÖc tríc - Kh«ng thÓ ®îc v× cèt truyÖn sÏ thiÕu søc thuyÕt phôc, kh«ng cßn mang ý nghÜa truyÒn thuyÕt. - Kh«ng thÓ bá viÖc vua Hïng ra ®iÒu kiÖn v× kh«ng cã lÝ do ®Ó hai thÇn thi tµi - 6 yÕu tè t¹o nªn tÝnh cô thÓ cña truyÖn * KÕt luËn: Sù viÖc trong tù sù ®îc tr×nh bµy mét c¸ch cô thÓ: sù viÖc x¶y ra trong thêi gian, kh«ng gian cô thÓ, do nh©n vËt cô thÓ thùc hiÖn, cã nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶. Ho¹t ®éng 2: 2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù: - Em h·y kÓ tªn c¸c nh©n vËt trong v¨n tù sù? + Ai lµ ngêi lµm ra sù viÖc? + Ai ®îc nãi ®Õn nhiÒu nhÊt? + Ai lµ nh©n vËt chÝnh? + Ai lµ nh©n vËt phô? + Nh©n vËt phô cã cÇn thÕt kh«ng? Cã bá ®i ®îc kh«ng? - Nh©n vËt trong v¨n tù sù cã vai trß g×? - C¸c nh©n vËt ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? GV chèt: §ã lµ dÊu hiÖu ®Ó nhËn ra nh©n vËt ®ång thêi lµ dÊu hiÖu ta ph¶i thÓ hiÖn khi muèn kÓ vÒ nh©n vËt. - Em h·y gäi tªn, giíi thiÖu tªn, lai lÞch, tµi n¨ng, viÖc lµm cña c¸c nh©n vËt trong truyÖn ST, TT? a. Vai trß cña nh©n vËt trong v¨n tù sù: *. VÝ dô: - Ngêi lµm ra sù viÖc: Vua Hïng, ST, TT. - Ngêi nãi ®Õn nhiÒu nhÊt: ST, TT - Nh©n vËt chÝnh: ST, TT - Nh©n vËt phô kh«ng thÓ bá ®i ®îc. * KÕt luËn: - Vai trß cña nh©n vËt: + Lµ ngêi lµm ra sù viÖc + Lµ ngêi ®îc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n. + Nh©n vËt chÝnh ®ãng vai trß chñ yÕu trong viÖc thÓ hiÖn chñ ®Ò tëng cña t¸c phÈm. + Nh©n vËt Phô gióp nh©n vËt chÝnh ho¹t ®éng. b. C¸c thÓ hiÖn cña nh©n vËt: - §îc gäi tªn - §îc giíi thiÖu lai lich, tÝnh t×nh, tµi n¨ng. - §îc kÓ viÖc lµm - §îc miªu t¶ * GV sö dông b¶ng phô ®Ó HS ®iÒn vµ nhËn xÐt * GV nhÊn m¹nh: Kh«ng ph¶i nh©n vËt nµo còng ®ñ c¸c yÕu tè trªn nhng tªn NV th× ph¶i cã vµ viÖc lµm cña nh©n vËt. NV Tªn gäi Lai lÞch Ch©n dung Tµi n¨ng ViÖc lµm Vua Hïng Vua Hïng Thø 18 Kh«ng kÐn rÓ, ra diÒu kiÖn ST ST ë vïng nói T¶n Viªn Kh«ng - Cã tµi l¹, ®em sÝnh lÔ tríc - CÇu h«n, giao chiÕn TT®Õn TT ë vïng níc th¼m Kh«ng - Cã tµi l¹ - CÇu h«n, ®¸nh ST MÞN¬ng MÞ N¬ng con vua Hïng Ngêi ®Ñp theo St vÒ nói L¹c hÇu bµn b¹c Ho¹t ®éng 3: II. Ghi nhí: SGK - Tr 38 - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? Ho¹t ®éng 4 III. LuyÖn tËp: - ChØ ra c¸c sù viÖc mµ c¸c nh©n vËt trong truyÖn ST, TT ®· lµm? - Vai trß cña c¸c nh©n vËt? Bµi 1: a. - Vua Hïng: kÐn rÓ, mêi l¹c hÇu vµo bµn b¹c. g¶ MÞ N¬ng cho ST. - MÞ N¬ng: theo chång vÒ nói. - ST: CÇu h«n, ®em sÝnh lÔ, ríc MÞ N¬ng vÒ nói, giao chiÕn víi TT - TT: ®Õn cÇu h«n... * Vai trß cña c¸c nh©n vËt: + Vua Hïng: nh©n vËt phô: quan ®iÓm cuéc h«n nh©n LS + MÞ N¬ng: ®Çu mèi cuéc xung ®ét + TT: Nh©n vËt chÝnh : thÇn tho¹i ho¸ søc m¹nh cña ma giã.. + ST: nh©n vËt chÝnh: ngêi anh hïng chèng lò lôt cña nh©n d©n ViÖt cæ. b. Tãm t¾t truyÖn theo sù viÖc cña c¸c nh©n vËt chÝnh: Thêi vua Hïng V¬ng thø 18, ë vïng nói T¶n Viªn cã chµng ST cã nhiÒu tµi l¹...ë miÒn níc th¼m cã chµng TT tµi n¨ng kh«ng kÐm. Nghe tin vua Hïng kÐn chång cho c«ng chóa MÞ N¬ng, hai chµng ®Õn cÇu h«n. Vua Hïng kÐn rÓ b»ng c¸ch ®ä tµi. ST ®em lÔ vËt ®Õn tríc lÊy ®îc MÞ N¬ng. TT tøc giËn ®uæi theo hßng cíp l¹i MÞ N¬ng. Hai bªn ®¸nh nhau d÷ déi. ST th¾ng b¶o vÖ ®îc h¹nh phóc cña m×nh, TT thua m·i m·i «m mèi hËn thï. Hµng n¨m TT ®em qu©n ®¸nh ST nhng ®Òu thua g©y ra lò lôt ë lu vùc s«ng Hång. c. §Æt tªn gäi theo nh©n vËt chÝnh: - Gäi: Vua Hïng kÐn rÓ : Cha nãi ®ù¬c thùc chÊt cña truyÖn. - Gäi: TruyÖn Vua Hïng..: dµi dßng, ®¸nh ®ång nh©n vËt, kh«ng tho¶ ®¸ng. Bµi tËp 2: Tëng tîng ®Ó kÓ Dù ®Þnh: - KÓ viÖc g×? - Nh©n vËt chÝnh lµ ai? - ChuyÖn x¶y ra bao giê? ë ®©u? - Nguyªn nh©n? DiÔn biÕn? kÕt qu¶? - Rót ra bµi häc? 4. Híng dÉn häc tËp: Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp. So¹n: Sù tÝch Hå G¬m. ------------------------------------------------------ Liªn hÖ ®t 01689218668 cã ®ñ c¶ n¨m theo s¸ch chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng 2011-2012
Tài liệu đính kèm: